Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τα ξημερώματα της Παρασκευής σε συμβιβασμό σε βάρος προσφύγων και μεταναστών. Ο Ιταλός πρωθυπουργός απείλησε το βράδυ της Πέμπτης να τινάξει στον αέρα το ενδεχόμενο συμφωνίας, αν οι υπόλοιπες χώρες δεν έκαναν βήματα προς τις θέσεις της ακροδεξιάς ιταλικής κυβέρνησης. Ενστάσεις προέβαλε και η Γερμανία, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ πιέζεται στο εσωτερικό της χώρας της για πιο σκληρή γραμμή κατά προσφύγων και μεταναστών.

Ο συμβιβασμός στον οποίο κατέληξαν, προβλέπει τη δημιουργία κοινών κέντρων υποδοχής μεταναστών κλειστού τύπου, σε εθελοντική βάση, εντός των συνόρων της ΕΕ, αλλά και εντός τρίτων χωρών όπου θα εξετάζονται οι αιτήσεις ασύλου. Παράλληλα, θα υπάρχουν περιορισμοί στην ελευθερία κίνησης των μεταναστών από τη μια χώρα στην άλλη, αυστηροποίηση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, εντατικοποίηση των διμερών συμφωνιών με τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες για την επιστροφή τους, καθώς και αυξημένη χρηματοδότηση σε χώρες όπως η Τουρκία, το Μαρόκο και σε άλλες χώρες της Βόρειας Αφρικής.

Σύμφωνα με το Κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου, «όλα  τα μέτρα στο πλαίσιο αυτών των ελεγχόμενων κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων και των μετεγκαταστάσεων, θα λαμβάνονται σε εθελοντική βάση».

Ικανοποιημένοι οι ηγέτες της ΕΕ

Μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας, οι ηγέτες της ΕΕ, εξέφρασαν την ικανοποίηση τους. Συγκεκριμένα, η Α. Μέρκελ χαρακτήρισε το αποτέλεσμα της Συνόδου «καλό σημάδι», επισημαίνοντας πάντως πως «έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε για να γεφυρώσουμε τις διαφορετικές απόψεις». Αναφερόμενη στο ζήτημα του ενιαίου συστήματος ασύλου, υποστήριξε ότι «θα μπορέσουμε πράγματι να συνεχίσουμε τη δουλειά».

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε, που απείλησε την Πέμπτη με βέτο για τις ιταλικές θέσεις, έκανε λόγο για μια μακρά διαπραγμάτευση και στάθηκε στο γεγονός πως τις θέσεις της Ιταλίας στηρίζουν πλέον και άλλες χώρες. «Η Ιταλία δεν είναι μόνη της», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στην πιθανότητα να δημιουργηθούν ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών όπου θα παραμένουν ως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου, τόνισε πως η Ρώμη δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα δημιουργήσει τέτοιο κέντρο στην επικράτειά της. «Αυτή είναι μια απόφαση που θα λάβουμε μαζί, ως κυβέρνηση. Δεν μας ζητήθηκε να το κάνουμε οπωσδήποτε»

Υπενθυμίζεται ότι το βράδυ της Πέμπτης η Ιταλία ζητούσε οι μετανάστες που φτάνουν στα λιμάνια της χώρας, να μοιράζονται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ή έστω στις γύρω μεσογειακές χώρες της ΕΕ. Ήταν σύμφωνη με την αποδέσμευση του δεύτερου πακέτου 3 δισ. ευρώ για την Τουρκία, αλλά παράλληλα ζητούσε την αποδέσμευση των 500 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την Αφρική, προκειμένου να δημιουργηθούν οι λεγόμενες «πλατφόρμες  αποβίβασης».

Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν υποστήριξε ότι «η ευρωπαϊκή συνεργασία ήταν αυτή που υπερίσχυσε». Ο καγκελάριος της ακροδεξιάς κυβέρνησης της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, στάθηκε στο ότι η Ιταλία και η Ελλάδα μπορούν να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός τους, ενώ ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ υποστήριξε πως είναι σημαντικό το να διατεθούν περισσότερα κεφάλαια από την ΕΕ για τη διαχείριση του προβλήματος.

Θετικές εξελίξεις είδε η ελληνική κυβέρνηση

Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ – ΜΠΕ, η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι με τη συμφωνία της Συνόδου, διασφαλίστηκε ότι η ευρωπαϊκή προσέγγιση στη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή να αφορά και τις τρεις διαστάσεις του ζητήματος: την εξωτερική (σχέσεις με τρίτες χώρες), τη διαχείριση των συνόρων, και την εσωτερική διάσταση.

Στάθηκε στο ότι Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τονίζεται ότι ο κανονισμός του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση της αλληλεγγύης και της συνευθύνης των χωρών της ΕΕ. Παράλληλα, επισημαίνεται πως είναι σημαντικό το ότι τονίστηκε η ανάγκη η Τουρκία να εφαρμόσει τη διμερή συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, την οποία έχει αναστείλει και τη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ -Τουρκίας. Ικανοποίηση για τη συμφωνία χορήγησης της δεύτερης δόσης της χρηματοδοτικής διευκόλυνσης προς την Τουρκία.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως αποφεύχθηκε το να προκριθεί μια απόφαση που θα ανέφερε ρητά τη δημιουργία κλειστών κέντρων στην Αφρική, αλλά και το να επιλυθεί με συνοριακούς ελέγχους και τη de facto δημιουργία ενός μικρού Σένγκεν η πρόκληση των δευτερογενών ροών.

Το κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου: