Οδοιπορικό στην φτώχεια της καθημερινότητάς μας

Κειμενο/Ερευνα: Φραγκίσκα Μεγαλουδη
Φωτογραφίες/Ερευνα: Στυλιανος Παπαρδέλας

Είναι τεσερις το απογευμα και ο κόσμος έχει γεμίσει την μικρή έισοδο του  Σωματείου Αρτος και Δράση στο Πέραμα. Ανθρωποι όλων των ηλικιών, απο το Πέραμα, το Κερατσίνι, τον Κορύδαλλό, την Δραπετσώνα, έρχονται εδω κάθε απόγευμα για να πάρουν μια σακούλα με τρόφιμα, ρούχα ή ακόμα και παιδικά παιχνίδια. Το  παντοπωλείο του Σωματείου λειτουργεί αποκλειστικά με εθελοντές και μέσα στους 18 μήνες λειτουργίας του έχει στηρίξει πάνω απο 300 οικογένειες.

Ανθρωποι της διπλανης πόρτας, που μεχρι πρόσφατα δεν φαντάζονταν  ότι  κάποια μέρα  θα περίμεναν με ένα χαρτάκι στο χέρι για να πάρουν δωρεάν τρόφιμα.

Ολες αυτές τις εβδομάδες που γυρνάμε τις συνοικίες της Αθήνας, ερευνώντας τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης ακούμε τις ίδιες ιστορίες θυμού, και απελπισίας. Στο Πέραμα, στο Κερατσίνι, στον Πειραιά, στο Νέο Κόσμο, στη Δάφνη όλο και περισσότεροι άνθρωποι εξαρτώνται πλέον για την επιβίωση τους απο μη κυβερνητικές οργανώσεις, πρωτοβουλίες πολιτών και κοινωνικά παντοπωλεία.

Η οικονομική κρίση υπήρξε καταλυτική για τη ζωή όλων. Κάθε κοινωνική ομάδα χτυπήθηκε διαφορετικά, οι συνέπειες όμως για τους περισσότερους ήταν καταστροφικές.

Οι αριθμοί στην Ελλάδα του 2013 λένε πικρές αλήθειες. Η πολυδιαφημισμένη ανάκαμψη παραμένει κενός λόγος στα στόματα καλοταισμένων πολιτικών που έχουν χάσει κάθε επαφή με την πραγματικότητα.
Μέσα σε 2 χρόνια, απο το 2009 μέχρι το 2011, ο αριθμός των φτωχών αυξήθηκε κατα 200,000 ξεπερνώντας  τα 2,3 εκατομύρια. Ομως ακόμα και όσοι τυπικά παραμένουν στην «μεσαία τάξη» βλέπουν τα εισόδήματα τους να συρρικνωνονται  και την φορολόγια να διπλασιάζεται: Μονο την τριετία 2008-2011 τα νοικοκυριά στην Ελλάδα έχασαν το 17% του διαθέσιμου ακαθόριστου εισδοήματος τους.

Η φτώχεια όμως δεν είναι απλά μια λογιστική μείωση του εισοδήματος αλλά ένα σύνολο στερήσεων. Είναι  η έλλειψη επιλογών και δυνατοτήτων,  είναι η αδυναμία να ορίσεις τη ζωή σου, να σχεδιάσεις το μέλλον σου, να έχεις ίσες ευκαιρίες στην υγεία και την εκπαίδευση αλλά και την δυνατότητα να ξεφύγεις κάποτε από την μοίρα που σου έχει επιβληθεί.

Η φτώχεια βρίσκεται πίσω απο τους αριθμούς και τους πομπώδεις οικονομικούς όρους. Κρύβεται στα κατεβασμένα ρολά των καταστημάτων, στα σπίτια με τα κλειστά παράθυρα, στο σκυθρωπό βλέμμα των περαστικών, στην σιωπηλή απελπισία του απολυμένου και στην δουλική υπόταγη του χαμηλόμισθου. Εχει πολλά πρόσωπα αλλά συχνά ένα κοινό παρονομαστή: την απελπίσια  που γίνεται οργη «αξιοποιήσημη» στα χέρια νοσταλγών του φασισμού.
 
Η αλληλεγγύη των πολιτών και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις αντικαθιστούν το κράτος

Στην Ελλάδα του 2013 οι κοινωνικές παροχές και τα δικαιώματα έχουν πλέον θυσιαστεί στο βωμό των μνημονίων. Η ανθρωπιστική κρίση στο χώρο της υγείας είναι γεγονός. Οι Έλληνες πολίτες, όμηροι ενός εθνικού συστήματος υγείας όπου η διαφθορά και ο χρηματισμός αποτέλεσαν επί χρόνια τον κανόνα, καλούνται τώρα να πληρώσουν τον λογαριασμό της κρατικής ανικανότητας: Η Τρόικα, απαιτεί ως αντάλλαγμα της διάσωσης, μείωση των κρατικών δαπανών στο χώρο της υγείας κάτω από το 6% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είναι 9%. Παράλληλα προωθείται μείωση στις φαρμακευτικές και υλικοτεχνικές δαπάνες των νοσοκομείων, μείωση μισθών και ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, λουκέτο ή συγχώνευση σε νοσοκομειακά ιδρύματα και εισαγωγή εισιτηρίου στα δημόσια νοσοκομεία.

Με την ανεργία να φτάνει το 27 % και τον μισό πληθυσμό ανασφάλιστο, η κρίση στη χώρα παίρνει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις. Οκτώ στους δέκα ελληνες εχουν κάνει περικοπές στο καθημερινό τους φαγητό και χιλιάδες πολίτες απευθύνονται στις μη κυβερνητικήες οργανώσεις για στήριξη.

Σύμφωνα με έκθεση της UNICEF και του Πανεπιστημίου Αθηνών, 440,000 παιδιά ζούνε σήμερα κάτω απο το όριο της φτώχειας, πολλά απο τα οποία υποσιτίζονται ή αντιμετωπίζουν προβλήματα υγειας που σχετίζονται με τις συνθήκες διαβίωσης (ελλειψη θερμάνσης, υγρασία).  

Καθώς λοιπόν η πολιτεία αδυνατεί ή αρνείται να προσφέρει στους πολίτες της  τα στοιχειώδ, το κοινωνικό κράτος αντικαθίσταται σταδιακά απο μη κυβερνητικές οργανώσεις, το άτυπο οικογενειακό πλέγμα και ατομικές πρωτοβουλίες.
 
Λιάνα Μαίλλη, Παιδίατρος, Πρόεδρος Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας

Οι Γιατροί του Κόσμου, λειτουργούν 5 πολυιατρεα σε Αθηνα, Θεσσαλονικη, Πατρα κ Χανια. Στην Αθήνα απο το 2010 λειτουργεί το Πολυιατρείο Περάματος προσφέροντας δωρεαν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όσους δεν έχουν προσβαση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

 
« Τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει παρα πολλά πράγματα στην Ελλάδα. Οι αλλαγές ήταν δραματικές όχι μόνο για τους ήδη ευάλωτους αλλά και για τον μέσο Ελληνα που δεν ήταν επιβαρυμένος και που πλέον δεν έχει την δυνατότητα να καλύψει τις βασικές του ανάγκες. Ανθρωποι που είχαν ενα καλό εισόδημα και ανώτερες σπουδές, σήμερα είναι άνεργοι και ανασφάλιστοι, ή εργάζονται σε μάυρη εργασία και θεωρούν τον εαυτό τους τυχερό. Τα ποσοστά των ανασφάλιστων είναι πολύ μεγάλα-σε ορισμένες περιοχές όπως στο Πέραμα φτάνουν και το 70%-, κάτι που σημαίνει ότι στον τομέα της υγείας υπάρχει ανθρωπιστική κρίση εδώ και καιρό. Ο γονιός δεν μπορεί πλεον να διαθέσει το ποσό που χρειάζεται για να εμβολιάσει και να περιθάλψει το νεογέννητο παιδί του. Μια ανασφάλιστη έγκυος γυναίκα δεν μπορεί να γεννήσει σε δημόσιο νοσοκομείο γιατί θα πρέπει να πληρώσει 700 με 750 ευρώ.  Δημιουργούνται ολοένα και μεγαλύτερς ομάδες παιδιών που σύντομα θα είναι επίνοσες σε νοσήματα όπως η διφθερίτιδα, ο κοκκύτης, ο τέτανος,η ιλαρά. Ηδη απο πέρσι έχουμε αρχίσει να εχουμε μικροεπιδημίες ιλαράς επειδή όλο και περισσότεροι γονείς αδυνατούν να ολοκληρώσουν το εμβολιαστικό σχήμα των παιδιών τους.  

Πολλοί γονείς έρχονται και μας ζητάνε βρεφικά γάλατα, κάνουμε ότι μπορούμε αλλά αδυνατούμε να καλύψουμε όλη την ζήτηση. Ετσι έχουμε ακόμα και ακραίες περιπτώσεις όπου σε βρέφη ενός μήνα, να δίνουν οι γονείς φρέσκο γάλα και μετά το μωρό να παθαίνει αφυδάτωση κ διάροιες.

Στα δύο μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία της χώρας, στο Δαφνί και στο Δρομοκαίτειο, η κατάσταση είναι τραγική. Οι άνθρωποι είναι πάνω σε  στρώματα χωρίς σεντόνια, οι χρόνιοι ασθενείς είναι εξαθλιωμένοι και συχνά  δεν εχουν ούτε φαγητό. Τα ψυχιατρικά φάρμακα, τα περισσότερα απο τα οποία ήταν δωρεαν, τώρα έχουν συμμετοχή. Μιλάμε για φάρμακα πανάκριβα, τα οποία οι ασθενείς πρέπει να προμηθεύονται κάθε μήνα. Βλέπουμε έτσι αύξηση στα ψυχικά νοσήματα και ειδικά στις επαρχίες,  ανθρωποι με χρόνια νοσήματα δεν παίρνουν φάρμακα και βρίσκονται στους δρόμους.

Πάνω απο όλα όμως αυτή η κρίση επηρεάζει τα παιδιά. Η παιδική κακοποίηση έχει αυξηθεί δραματικά στην Ελλάδα, όπως και η παιδική κατάθλιψη. Η ζωή των παιδιών αλλάζει, οι γονείς πλέον δεν μπορούν ούτε τα απαραίτητα και το παιδί αυτή την αλλαγή δεν μπορεί να την επεξεργαστεί. Ετσι πέφτει σε κατάθλιψη, η οποία εκφράζεται είτε με φοβίες των παιδιών, είτε με επιθετικότητα-το bullying στα σχολεία έχει αυξηθεί παρα πολύ τα τελευταία χρόνια-είτε με παλινδρόμηση σε συμπεριφορές που δεν ταιριάζουν στην ηλικία του παιδιού.

Το μόνο θετικό σε όλη αυτή την ραγδαία αλλαγή, και το μόνο που σε κάνει να παίρνεις ανάσα είναι ότι οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να αυτοοργανώνονται και να αντιδρουν μέσω της αλληλεγγύης και της στήριξης. Το είχαμε χάσει αυτό στην Ελλάδα, η κρίση το ξανάφερε».
 
Ντίνα Βαρδαραμάτου, Συντονιστρια-Κοινωνικός Λειτουργός, Υπεύθυνη προγραμμάτων Αθήνας της ΜΚΟ PRAKSIS

Στα Πολυϊατρεία της PRAKSIS σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη παρέχονται δωρεαν ιατροφαρμεκευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες σε όποια πληθυσμιακή όμάδα αντιμετωπίζει κίνδυνο. Μεταξύ 2011 και 2012, 13,705 ασθενείς επωφελήθησαν απο τις υπηρεσίες των πολυιατρείων.

“Εμεις παρέχουμε υπηρεσίες δωρεάν σε όλους όσους έχουν ανάγκη. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει τα τελευταία δύο χρόνια είναι η δραματική άυξηση των Ελλήνων στα φαρμακεία της PRAKSIS που ζητάνε φάρμακα καθώς δεν μπορούν πλέον να τα προμηθευτούν διαφορετικά. Μεγάλη ζήτηση υπάρχει επίσης σε βρεφικά γάλατα, τα οποία όμως δεν μπορύμε να παρέχουμε σε σταθερή βάση και τελιώνουν παρα πολύ γρήγορα. Το αποτέλεσμα είναι νεογέννητα μωρά να αλλάζουν κάθε εβδομάδα γάλατα με ότι κινδύνους συνεπάγεται αυτό για την υγεια τους.

Η πλειοψηφία των Ελλήνων που έρχεται σε μας για φάρμακα, είναι ανεργοι, ανασφάλιστοι ή άνθρωποι που εργάζονται αλλά δεν έχουν ασφάλεια  κάτι που αποδεικνύει ότι η κρίση έχει χτυπήσει πρώτα το σύστημα υγείας. Ο κόσμος έχει  ένα αίσθημα απελπισίας, αισθάνεται άβολα, θα έλεγα όμως ότι είναι και πιο θυμωμένος, πιο εκνευρισμένος.

Η κατάσταση είναι τραγική. Μοιάζει σαν να έψαχνε η πολιτεία μια δικαιολογία να καταλύσει τα πάντα, συχνά χωρις καν να τηρούνται τα προσχήματα. Δεν ξέρω τι να πώ. Πριν είχαμε ωφελούμενους που ανήκαν σε μια κατηγορία, ήταν για παράδειγμα άνεργοι ή μεταναστες ή κάτι άλλο όμως πλέον όλο και περισσότεροι ανήκουν σε περισσότερες απο μια κατηγορίες κοινωνικού ή/και οικονομικού αποκλεισμού. Είμαι αισιοδοξος άνθρωπος αλλά έχω αρχίσει να αισθάνομαι ότι όσο πιο πολύ παλεύουμε, τόσο πιο μακρινή είναι η λύση, κάτι που βέβαια μας πεισμώνει και εντείνει τις δράσεις μας.” 
 

Έλενα Παππά, Κοινωνική Επιστήμων, Συντονίστρια της Κοινωνικής Κατοικίας του προγράμματος ΣΥΝ στο ΠΛΗΝ.

 Η ΜΚΟ PRAKSIS ξεκίνησε το  2012 στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη το πιλοτικό πρόγραμμα ΣΥΝ στο ΠΛΗΝ με την χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Το πρόγραμμα βασίζεται σε δύο άξονες: ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ με τη λειτουργία Κέντρων Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων στην Αττική και ΠΡΟΛΗΨΗ με την λειτουργία Προγράμματος στήριξης Ελληνικών οικογενειών (ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ), που κινδυνεύουν άμεσα να μείνουν άστεγες. Στα πλαίσια του προγράμματος, η PRAKSIS καλύπτει για 3 εως 6 μήνες εξοδα διαβίωσης  ενώ παράλληλα προσφέρει εργασιακή συμβουλευτική.

 «Με την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης (ενοίκιο, λογαριασμοί ΔΕΚΟ, θέρμανση, σουπερ μάρκετ) καταφέραμε διατηρήσουν την στέγη τους, 1.016 οικογένειες ελλήνων με ανήλικα παιδία από τον Μάρτιο του 2012 μέχρι και τον Ιούνιο του 2013. Το πραγματικό μας ενδιαφέρον όμως είναι να καταφέρουμε να ενδυναμώσουμε το νοικοκυριό με τέτοιο τρόπο ώστε να επανενταχθεί στην αγορά εργασίας και να αποκατασταθεί πλήρως. Για το λόγο αυτό οι οικογένειες του προγράμματος λαμβάνουν ειδικές υπηρεσίες εργασιακής συμβουλευτικής. Στην PRAKSIS πιστεύουμε στην εξατομικευμένη προσέγγιση των κοινωνικών αιτημάτων, για τον λόγο αυτό η κάθε οικογένεια αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση με ξεχωριστές ανάγκες, οι οποίες χάρις στην αξιοσημείωτη ευαισθητοποίηση των συμπολιτών, την οποία πάντα έχουμε ανάγκη, καταφέρνουμε να εμπλουτίζουμε το φάσμα των υπηρεσιών μας και να απαντάμε σταθερά στα αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας».

Παναγιώτης Ρουμπής,  Εκπαιδευτικός, Αιρετός ΠΥΣΠΕ (Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης ) Α Αθηνών και Προεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Μακρυγιάννης (περιοχές Δάφνης-Υμηττού, Νέος Κόσμος, Αγιος Αρτέμιος)
 
«Κάθε χρόνος είναι και χειρότερος, αυτή η κρίση μαστίζει πολλές γενιές, και η φτώχεια πλήττει όλα σχεδόν τα παιδιά. Προσπαθούμε να κάνουμε ότι μπορούμε για να στηρίξουμε όσους έχουν ανάγκη στα σχολεία μας. Στο Νέο Κόσμο και στον¨Αγιο Αρτέμιο σε συνεργασία με το Βρεφοκομείο Αθηνών- που ετοιμάζει τις μερίδες- προσφερεται συσσίτιο στα παιδιά αλλά πάντα με σεβασμό και διακριτικότητα. Ζεσταίνεται το φαγητό για 20 παιδιά ή  σε συνενοηση με φούρνους της περιοχής δίνεται κολατσιό σε όσα παιδιά ξέορυμε ότι το έχουν ανάγκη. Το δίνει ο δάσκαλός διακριτικά ώστε το παιδί να μην αισθανθεί άσχημα. Σε κάποιες περιοχές  του κέντρου της Αθήνας η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη ώστε εχει παρει πρωτοβουλια η Διδασκαλικη Ομοσπονδία Ελλαδας μαζί με την Παγκυπρια Ομοσπονδια Ελληνων Δασκαλων και τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών για να καλύψουν  τη σίτιση όσο το δυνατόν περισσότερων παιδιών στα σχολεία που υπηρετούν. Εχουμε επέμβει ως σύλλογος σε σχολείο στο Νέο Κόσμο και  επανασυνδέσαμε  το ρεύμα σε οικογένειες μαθητών μας που δεν μπορούσαν να το πληρώσουν.

Δυστυχώς αυτή κρίση διαλύει οικογένειες, βλέπουμε όλο και πιο συχνά φαινόμενα bullying στα σχολεία ενώ παιδιά που μέχρι προσφατα ήταν καλοί μαθητές παρουσιάζουν ξαφνικά πτώση στις σχολικές επιδόσεις λόγω των οικονομικών και κατ’ επεκταση των κοινωνικών και οικογενειακών τους προβληματων. Η εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει υποβαθμιστεί και στηρίζεται στον πατριωτισμό των εκπαιδευτικών, που αυτη τη στιγμη επικρέμεται η Δαμόκλειος Σπαθη της απολυσης πάνω απο το κεφάλι τους.  Θα ήθελα να  συμμεριστώ την αισιοδοξία των κυβερνώντων για το μέλλον, αλλά με αυτά που βλεπω γύρω μου, δυστυχώς δεν μπορώ να είμαι ασιοδοξος.»
 
Τα πρόσωπα της Κρίσης

Αντωνία Κ., 43 ετών, μητέρα δύο παιδιών 19 και 7 και εθελόντρια στο Κέντρο Ανθρώπινης Στήριξης του Σωματείου Αρτος και Δράση στο Πέραμα.

Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη στο κοινωνικό παντοπωλείο στο Πέραμα

«Είχαμε ένα παρα πολύ καλό εισόδημα αλλα η εταιρεία που δούλευε ο αντρας μου απόλυσε 162 άτομα και ανάμεσα τους και τον συζηγο μου. Δουλευε 19 χρόνια εκεί, αλλα αποζημίωση δεν του έδωσαν γιατί ήταν με τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών. Αρχικά μας βοηθούσαν οι γονείς μου και η αδερφή μου. Ο μεγάλος μου γιος είναι φαντάρος. Σπούδαζε στο ΤΕΙ μηχανολογίας στην Κοζάνη, ήθελε 500 ευρώ το μήνα για να ζήσει εκεί, και αρχικά τα κάλυπταν οι γονεις μου απο τη συνταξη τους. Με τις περικοπές όμως στις συντάξεις δεν μπορούσε να συνεχίσει και έτσι τον Αυγουστο έκοψε την αναβολή και πήγε φαντάρος. Εχω και ένα μικρό παιδί που τώρα θα πάει  Α δημοτικού. Βρήκα το σωματείο μέσω μις φίλης που γνώρισα στην παιδική χαρά. Με βοήθησαν παρα πολύ και γι αυτό ξεκινησα και εγώ να ερχομαι εδώ ως εθελόντρια. Και εμείς οι εθελοντες όλοι ανάγκες έχουμε και γι αυτο καταλαβαίνουμε τον πόνο του άλλου.

Ο άντρας μου σήμερα στα 48 του και μετά απο 1,5 χρόνο άνεργος βρήκε δουλειά ως διανομέας σε ένα ψητοπωλείο. Παίρνει 3 ευρώ την ώρα και δουλεύει 5 ώρες την ημέρα.Αν βάλεις ρεύμα, όσα χρωστάμε στην εφορεία, τους λογαριασμούς, ούτε που καταλαβαίνω για πότε τελιώνουν τα λεφτά. Δεν μας φτάνουν να περάσουμε. Οταν γυρίσει ο γιος μου απο φαντάρος θα είναι ανεργος. Δεν ξέρω τι θα κάνουμε».
 
Κώστας Π., 79 χρονών, συνταξιούχος και με αναπηρία 67%.    Ζει με τον 36χρονο γιο του, ο οποίος είναι άνεργος τα τελευταία τρία χρόνια.

«Μας έχουν πεθάνει. Χρωστάω 2000 ευρώ στη ΔΕΗ και 700 το νερό. Χτές το πρωι ήρθαν και μου έκοψαν το νερό. Τι να κάνω? Να φάω ή να πληρώσω το λογαριασμό;

Προχθές βγήκα απο το νοσοκομείο. Περιμένω τώρα να μου κόψουν και το ρεύμα. Η ζωή για μας έχει τελιώσει. Με αυτά τα χάλια δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα και δεν έχουμε βοήθεια απο κανέναν. Ντρέπομαστε να πάμε να ζητήσουμε φαγητό. Παίρνω 335 ευρώ σύνταξη και έχω αναπηρία 67% αλλά τώρα μου κόψανε το επίδομα επειδή μου έλειπε ενα χαρτι απο το νευρολόγο μου. Ευτυχως έρχονται τα παιδιά απο τη Γραμμή  Ζωής και μου φέρνουν τρόφιμα κάθε 15 μέρες και τώρα με βοηθάνε πάλι να φτιάξω τα χαρτιά για να πάρω το επίδομα μου. Είναι μαρτύριο αυτό που περνάμε και θα γίνει και χειρότερο. Ελπίζω τώρα μήπως βρει ο γιος μου δουλειά, 3 χρόνια ψάχνει, κάνει μεροκάματα απο δω και απο κει αλλά δεν τον πληρώνουν. Ο άλλος μου ο γιος δούλευε στο Δήμο Κορυδαλλού, τέλιωσε η σύμβαση του και είναι άνεργος 2 χρόνια. Είναι πράγματα σου λέω να μην τα συζητάμε γιατι και που τα λέμε ποιος θα τα ακούσει; Τι να πω τώρα εγώ, τι να περιμένω;»

 
Ευαγγελία Α. 55 χρονών, μητερα ενός 17χρονου αγοριού.

«Εμεις εργαζόμασταν και οι δύο. Ο άντρας μου αλουμινάς και εγω ήμουν καθαρίστρια. Τωρα στα 55 μου είμαι άνεργη. Εχω ενα γιο που θα παει Γ Λυκείου και δεν έχει ουτε ένα ευρώ στην τσέπη, ούτε καν τα είσητήρια να πάρει το λεωφορείο και να πάει να κάνει ένα μπάνιο στη θάλασσα. Είναι κατάσταση αυτή; Τι θα γίνει αυτό το παιδί; Πορευόμαστε απο την γειτονιά, πάμε στους Γιατρούς του Κόσμου και στην πρόνοια, ζητιάνους μας κατάντησαν. Υπάρχουν όνειρα, φιλοδοξίες; Κάθε μέρα τελιώνει και αρχίζει ίδια την άλλη μέρα, δεν υπάρχει κάτι να περιμένεις, καμία προοπτική.»
 
Σισσυ Κ, 40 χρονών, διαζευγμένη με ένα παιδί 12 ετών.

« Εργαζόμουν 14 χρόνια σε ένα συμβολαιογραφείο αλλά έγιναν περικοπές προσωπικού και το 2011 απολύθηκα. Πήρα αποζημίωση απο τον εργοδότη μου και για ένα χρόνο έπαιρνα το επίδομα ανεργίας, αρχικά 505 και έπειτα 316 ευρώ το μήνα. Στην αρχή, στο οικονομικό σκέλος, δεν ένιωσα έντονα την αλλαγή γιατί είχα τα χρήματα της αποζημίωσης. Το ασχημότερο κομμάτι ήταν το ψυχολογικό- ήταν πολύ δύσκολο να συνηθισω στην ιδέα ότι ήμουν άνεργη. Δεν το εβαλα κάτω και ξεκίνησα να παρακολουθώ μαθήματα σε κάποιο δημόσιο ΙΕΚ ώστε να βελτιώσω τα προσόντα μου και να μπορέσω να βρω δουλειά. Στέλνω παντού βιογραφικά εδώ και δύο χρόνια σχεδόν αλλά δεν έχω βρει κάτι. Ουτε καν να με καλέσουν για συνεντευξη. Παίζει ρόλο που είμαι και 40 χρονών και όλοι ζητάνε υπαλήλους 25 και 30.  Τώρα μετά απο τόσο καιρό, προσπαθώ να μην το σκέφτομαι γιατί είναι πολλά τα θέματα που έχω να αντιμετωπίσω και η στεναχώρια δεν βοηθάει. Με στηρίζουν οι γονείς μου με τη σύνταξη τους, και μένα και τον αδερφό μου, που ειναι 33 ετών και δεν έχει δουλειά. Εχω μειώσει στο ελάχιστο τα προσωπικά μου έξοδα, ώστε τουλαχιστον το παιδί μου να μην καταλάβει την διαφορά. Εχω ενταχθεί στο πρόγραμμα της PRAKSIS *  χάρη στο οποίο έχω πάρει μια ανάσα. Μου πληρώνουν το ενοίκιο και τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ. Ελπίζω μέχρι να τελιώσει το πρόγραμμα να έχω βρεί δουλειά, δεν το βάζω κάτω και το παλεύω.

Μας λένε όλοι να αντιδράσουμε, συμφωνώ, αλλά τι κάνουμε; Τι άλλο μπορεί πιά να κάνει ο κόσμος;»
 
Σοφία Τζ. 80 ετών, συνταξιούχος, καρδιοπαθής. Ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή για καρδιολογικά και ψυχολογικά πρόβλήματα.

«Τα παιδιά εδω (ΣΣ οι εθελοντές των Γιατρών του Κόσμου) με σώσανε. Τριάντα χρόνια δούλευα και παίρνω σύνταξη 600 ευρώ.  Εχω κάνει εγχείρηση καρδιάς και χρειάζομαι οξυγόνο και φάρμακα. Εχω και ψυχολογικά προβλήματα απο τότε που έχασα τον γιο μου  40 χρονών και λίγα χρόνια μετά τον εγγονό μου στα 22 του  απο ανακοπή καρδιάς. Για να πάρω τα φάρμακα μου έρχομαι εδώ στους Γιατρούς του Κόσμου, αυτοί με κρατάνε στη ζωή. Τριάντα χρόνια δουλειά για να μην έχω να πάρω φάρμακα σήμερα. Πάω στο ΙΚΑ και περιμένω, δεν μου δίνουν ραντεβού, δεν μου γράφουν φάρμακα. Δεν φτάνουν τα λεφτά να τα πάρω. Και πάλι λέω καλά είμαι εγώ, αλλοι είναι πολύ άσχημα.  Τι να σου πω παιδί μου, η Ελλάδα έχει τελιώσει, μόνο ο Θεός να φυλάει τα παιδιά του κόσμου, τίποτα άλλο…»
 
Γιάννης Π. 45 ετών, πατέρας 2 ανήλικων αγοριών. Εργαζόταν ως οδηγός σε ιδιωτική εταιρεία και έμεινε άνεργος όταν η εταιρεία έκλεισε.

«Είμαι άνεργος δύο χρόνια τώρα. Αν βρω κανά μεροκάματο το κάνω, αλλά όταν δεν εχω τίποτα έρχομαι στις διανομές τροφίμων. Εκεί καταντήσαμε, να ζητιανέυουμε στα συσσίτια. Παίρνουμε γάλατα απο εδω, αλλά και αυτά λήγουν σε 2 μέρες,γιατί δίνουν ότι τους προσφέρουν τα σουπερ μαρκετ και είναι ολά 1-2 μέρες πριν λήξουν. Ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, αυτά τρώμε κάθε μέρα. Δούλευα και ζούσαμε καλά,  και ξαφνικά μέσα σε δύο χρόνια η ζωή μου έχει πιάσει πάτο.  Εχω και δύο παιδία, δεν ξέρω τι θα γίνουν αν πάθω κάτι. Γι αυτά κάνω κουράγιο και παλέυω όσο μπορώ.»