Το νούμερο αυτό για τις εγχώριες τράπεζες και τα αντίστοιχα στοιχεία για την Ευρώπη υπάρχουν στην παρουσίαση της Eurobank, που δόθηκε χθες (Τρίτη 3/9/2013) στους επενδυτές με αφορμή την ολοκλήρωση της συναλλαγής εξαγοράς του νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Proton Bank (αποτελούν πλέον 100% θυγατρικές της Eurobank). Δείχνει πολύ απλά ποιος θα καρπώνεται τους καρπούς αυτής της συγκέντρωσης ή ακόμα καλύτερα ποιος θα καρπωθεί τα υπερ-κέρδη όταν αναστραφεί η πτωτική πορεία της οικονομίας, ενδεχόμενο που μπορεί να συμβεί το 2014. Επαναλαμβάνουμε ότι πρόκειται για διαμόρφωση ιδανικών συνθηκών εάν γυρίσει η οικονομία.
Τέτοιο νούμερο δεν υπάρχει πουθενά στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ταιριάζει μόνο με καταστάσεις που συναντώνται σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν χρειάζεται να χειραγωγήσουν την αγορά, απλώς να ακολουθούν τις τάσεις της για να κερδίσουν. Για παράδειγμα από την πτώση των επιτοκίων καταθέσεων κατά 1,5% που συμπτωματικώς συμβαίνει σχεδόν ταυτόχρονα σε όλες τις τράπεζες αυτή την περίοδο, προκύπτουν οφέλη € 2,43 δις ετησίως. Αυτά τα 2,43 δις. θα γίνουν κέρδη αν δεν συνεχιστεί η ύφεση και δεν αυξηθούν οι προβλέψεις για επισφάλειες (οι προβλέψεις είναι ποσά δανείων που δεν μπορούν να αποπληρωθούν και αποτελούν έξοδο το οποίο μειώνει τα κέρδη).
Ας δούμε τα στοιχεία που παρουσιάζει η Eurobank για τη συγκέντρωση του κλάδου:
- Η συγκέντρωση στην Ελλάδα των τραπεζών έχει υπολογιστεί σε όρους δανείων* και δείχνει ότι ανέβηκε από το 59% το έτος 2005 σε 91% στο εξάμηνο του 2013.
- Στην Ευρώπη, η συγκέντρωση που παρουσιάζεται υπολογίστηκε σε όρους ενεργητικού*, δηλαδή συνόλου περιουσιακών στοιχείων. Δείχνει ότι οι 4 μεγαλύτερες τράπεζες έχουν μερίδιο αγοράς από 60% στην Πορτογαλία μέχρι 41% στην Πολωνία. Στις μεγαλύτερη χώρα της ευρωζώνης, δηλαδή στη Γερμανία η συγκέντρωση είναι μόλις 42%.
*το διαφορετικό κριτήριο που χρησιμοποιείται στην παρουσίαση για την συγκέντρωση στη Ελλάδα και σε χώρες της Ευρώπης δεν αλλοιώνει τα βασικά συμπεράσματα. Η τράπεζα με το μεγαλύτερο ενεργητικό έχει συνήθως χορηγήσει και τα περισσότερα δάνεια. Ακόμα κι αν υπάρχει επί μέρους απόκλιση η κεντρική ιδέα δύσκολα έως απίθανα αλλάζει.