Ανατομία του Μανιφέστου των 58

1. Έκκληση – πρόσκληση

Αυτό δεν είναι Διακήρυξη δημιουργίας νέου κόμματος.

Είναι έκκληση και πρόσκληση.

Απευθύνεται στους πολίτες, στα κόμματα, στις συλλογικότητες, στα πολιτικά πρόσωπα, στις συνδικαλιστικές, τις αυτοδιοικητικές και τις πνευματικές δυνάμεις που κινούνται στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής αριστεράς, του φιλελεύθερου κέντρου, της πολιτικής οικολογίας, του προοδευτικού ευρωπαϊσμού.

Προσκαλεί όλους να συνεργαστούν για την ανασυγκρότηση του χώρου. Χωρίς αποκλεισμούς. Χωρίς ηγεμονισμούς. Υπάρχουν στιγμές στην πορεία ενός έθνους που οι ιστορικές πολιτικές παρατάξεις είναι υποχρεωμένες να επαναθεμελιωθούν, να ορίσουν ξανά την παρουσία τους στην πολιτική ζωή του τόπου. Αλλιώς παρακμάζουν και εξαφανίζονται.

Η επαναθεμελίωση δεν γίνεται μόνο με προτάσεις, τεχνοκρατική επάρκεια, στόχους και εργαλεία. Χρειάζεται μια στρατηγική που να προβάλει τους εαυτούς μας στο μέλλον. Σε έναν Κόσμο που μεταβάλλεται, σε έναν χαοτικό καπιταλισμό και μιαν Ευρώπη που αναζητά την προοπτική της. Χρειάζεται μια εικόνα της Ελλάδας στο μέλλον, βγαλμένη από την ιστορία της, που θα προσανατολίζει και θα συνθέτει όσες κοινωνικές και πνευματικές δυνάμεις κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση.

2. Στην εποχή της εθνικής ανασυγκρότησης

Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια τέτοια στιγμή. Η κρίση εξακολουθεί να είναι βαθιά, όμως αλλάζει φάση και χαρακτήρα. Οι οικονομικοί κίνδυνοι παραμένουν, αλλά οι πολιτικοί παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η υπέρβαση της κρίσης έρχονται σε πρώτο πλάνο.

Η εποχή των μνημονίων φαίνεται να φτάνει στο τέλος της. Το τραύμα της εθνικής πόλωσης δεν θα σβήσει εύκολα, θα χρειαστεί μάλιστα πολύ κουράγιο και συμφιλιωτική επιμονή απ’ όλες τις πλευρές για να ξεπεραστεί. Όμως, η πολιτική δραστηριότητα δεν θα περιορίζεται στην αντίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο.

Μετά από μια καταστροφή, η Ελλάδα ξαναποκτά τη δυνατότητα και τα μέσα να σχεδιάσει το μέλλον της. Να ορίσει ρεαλιστικά τη μελλοντική θέση που θέλει να καταλάβει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να κινηθεί δυναμικά για να την κατακτήσει. Η Εθνική Ανασυγκρότηση είναι το ζητούμενο της νέας φάσης στην οποία έχουμε ήδη μπει. Και είναι ένα πρόβλημα πολιτικό, παραγωγικό και πολιτισμικό.

3. Ποιά ανάπτυξη θέλουμε; Δικαιούμαστε να αποφασίσουμε

Μετά έξι χρόνια συνεχούς ύφεσης οι πολίτες με το δίκιο τους ελπίζουν και ζητούν να δουν την απαρχή της ανάκαμψης, να βεβαιωθούν ότι ξεκολλάμε από τον πάτο. Η κρίση όμως μας έμαθε με τραγικό τρόπο ότι οι άμεσες οικονομικές προσδοκίες εξαρτώνται από κεντρικότερες στρατηγικές επιλογές.

Τι ανάπτυξη θα έχουμε την προσεχή δεκαετία;

Θα είναι μια ανάπτυξη ρηχή, ασθενική; Θα βασίζεται στη φτηνή εργατική δύναμη, στην άγρια ανασφάλεια και στην κυνική αποδοχή των μεγάλων ανισοτήτων; Θα αδιαφορεί για τις υποδομές και θα περιφρονεί το περιβάλλον; Θα είναι η επανάληψη ενός κρατισμού και μιας προσοδοθηρίας για φτωχούς;

Ή θα σταθούμε ικανοί να αλλάξουμε ριζικά το κράτος και το παραγωγικό μοντέλο ώστε η Ελλάδα να πετύχει μια δυναμική και βιώσιμη ανάπτυξη που θα δώσει πολλές και καλές θέσεις εργασίας; Που θα δώσει ευκαιρίες για όλους χωρίς μεσάζοντες, παρέες και τον ραγιαδισμό του ρουσφετιού; Που θα αναβαθμίσει το κράτος δικαίου και θα αναδιοργανώσει εκ βάθρων τη δημόσια διοίκηση; Και αν το πετύχουμε, ποιος θα διαχειριστεί την κατανομή των πόρων ώστε να ενισχύεται σταθερά η κοινωνική συνοχή και η κοινωνική δικαιοσύνη; Το πολιτικό σύστημα με βάση παλαιές εξαρτήσεις και νέες υποσχέσεις; Ή μια κοινωνική συμφωνία των πολιτών που θα στηρίζει τους πραγματικά αδύναμους και όχι μόνον εκείνους που έχουν πιο δυνατή φωνή;

Η αλλαγή του κράτους και του παραγωγικού μοντέλου απαιτεί τη μέγιστη διανοητική και συναισθηματική προσπάθεια σε συνδυασμό με την τεχνοκρατική και διοικητική γνώση. Πρωτίστως όμως χρειάζεται να γίνει έργο και κτήμα ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων, στις οποίες θα έχουν κεντρικό ρόλο η μισθωτή εργασία του ιδιωτικού τομέα ώστε να ενισχυθεί ξανά η διαπραγματευτική της δύναμη. Τα δικαιώματα των σημερινών παιδιών αφού αυτά προπάντων θα βιώσουν τις ωδίνες της ανασυγκρότησης. Η εξωστρεφής και καινοτόμος επιχειρηματικότητα. Η νέα προηγμένη αγροτική παραγωγή. Ο δημόσιος υπάλληλος που θέλει να αποκαταστήσει την αξιοπρέπεια της εργασίας του μέσα από τη ριζική μεταρρύθμιση του κράτους. Η μεσαία τάξη που θα θελήσει να ανασυνταχθεί σεβόμενη τις υποχρεώσεις προς την κοινωνία, δηλαδή πληρώνοντας τους φόρους που της αναλογούν. Η ανασύσταση του κράτους πρόνοιας ως συμμαχία των λαϊκών και των μεσαίων στρωμάτων, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες που γέννησαν η ανεργία, η περιθωριοποίηση και η ανασφάλεια. Η καθιέρωση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

4. Χωρίς ντροπή γι αυτό που είμαστε

Η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα εθνική αυτογνωσία και σε μια νέα πατριωτική υπερηφάνεια. Χωρίς την κομπλεξική εθνικιστική αλαζονεία γι’ αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε ενώ δεν είμαστε. Χωρίς ντροπή γι αυτό που είμαστε.

Στην κρίση οι Έλληνες δεν είναι ούτε αμαρτωλοί ούτε θύματα. Είναι υπεύθυνοι και άτυχοι. Υπεύθυνοι για τις εθνικές ολιγωρίες, άτυχοι γιατί στη δύσκολη στιγμή βρήκαν απέναντι τους μια Ευρωπαϊκή Ένωση αιφνιδιασμένη, μυωπική, συντηρητική, διαιρεμένη και αναδιπλωμένη στους εθνικισμούς της.

Την ίδια όμως στιγμή, οι Έλληνες κράτησαν όρθιο το φρόνημα του πολίτη, αντέχοντας μέχρι σήμερα τις ασφυκτικές πιέσεις από πολλά μέτωπα. Από την ίδια την κρίση, τα λάθη της συνταγής που δόθηκε για τη θεραπεία, την κοινωνική περιθωριοποίηση, την ευρωπαϊκή αμφισημία, την επιθετικότητα των διεθνών κερδοσκόπων, τους διάσημους «προφήτες» της καταστροφής μας. Από τα λάθη και τη μετριότητα των κυβερνητικών χειρισμών, την ιδιοτελή ολιγωρία του πολιτικού συστήματος, τη διχαστική ατμόσφαιρα, τους δεξιούς και αριστερούς κήρυκες μιας νέας αλλά εξίσου απεχθούς εθνικοφροσύνης που αμφισβητούσε την ελληνικότητα του αντίπαλου. Από την ακραία δημαγωγική στάση των ποικίλων αντιπολιτεύσεων, τη χυδαία λαϊκιστική δημοσιογραφία, τον κυνισμό και την λοιδορία των διεθνών ΜΜΕ, τους συνωμοσιολόγους και τους ψευδολόγους που μοίραζαν φρούδες ελπίδες και μαγικές λύσεις.

Είμαστε ως λαός ανθεκτικοί και θυμωμένοι, θυμωμένοι και στοχαστικοί, στοχαστικοί και όχι ηττημένοι. Μέσα στο καμίνι της κρίσης, μπορεί να κατακτηθεί μια νέα εθνική αυτογνωσία, να χτιστεί και πάλι ένα αίσθημα λαϊκής υπερηφάνειας, που η σεμνότητά της θα την απομακρύνει από τον λαϊκισμό και η πατριωτική της ρίζα από τον εθνικισμό. Για να βγει η Ελλάδα από τη θέση του κράτους-παρία, να επανακτήσει τη διεθνή της αξιοπρέπεια και να διεκδικήσει ρόλο στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης που θα επιταχυνθούν. Για μια Ενωμένη Ευρώπη που δεν θα είναι, γιατί δεν μπορεί πια να είναι, πολιτικό σχέδιο των ελίτ, αφού η κρίση πολιτικοποίησε στο έπακρο τη διαδικασία ενοποίησης. Για έναν ευρωπαϊσμό, όχι μόνο προοδευτικό αλλά και λαϊκό. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να περιορίσουμε στην αρχή και να αντιστρέψουμε αργότερα τον διαχεόμενο ευρωσκεπτικισμό.

5. Ούτε δεξιά ούτε νεοκομμουνιστική αριστερά

Αυτός είναι ο νέος ρόλος της ιστορικής παράταξης της σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής αριστεράς, του φιλελεύθερου κέντρου, όλου του κεντροαριστερού χώρου: Εθνική Ανασυγκρότηση – αλλαγή του κράτους και του παραγωγικού μοντέλου – νέα συμπόρευση της εθνικής αυτογνωσίας με τον προοδευτικό λαϊκό ευρωπαϊσμό.

Όρος για την εκπλήρωσή του είναι η σύγκλιση και η συνεργασία όλων εκείνων των συλλογικών μορφών και των πολιτών που δεν αναγνωρίζονται ούτε στη δεξιά ούτε στη νεοκομμουνιστική-εθνολαϊκιστική αριστερά.

Η σύγκλιση πρέπει να γίνει με τρόπο που να διασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα από την οποία πρωτίστως πλέον εξαρτάται η ανάκαμψη της οικονομίας, η διασφάλιση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας και η ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων.

Η συγκρότηση της νέας προοδευτικής δημοκρατικής παράταξης θα συμβάλλει στη σταθερότητα και την πολιτική ανανέωση. Η κατάρρευση του μεταπολιτευτικού κομματικού συστήματος έχει οδηγήσει σε ένα ασταθές ακόμα κομματικό σκηνικό, με ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Ο μικρός δικομματισμός ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ είναι πολιτικά στείρος, προγραμματικά οπισθοδρομικός και ιδεολογικά συντηρητικός. Εγκλωβίζει, δεν απελευθερώνει τις δυνάμεις της χώρας, δεν οδηγεί σε βιώσιμη ανάπτυξη. Η τερατογένεση της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής εξελίχτηκε σε σαράκι της δημοκρατίας. Η αποτρόπαιη δολοφονία του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι έκρουσε τον κώδωνα ενός κινδύνου που ήταν εδώ και καιρό προφανής. Η άμυνα της Πολιτείας έναντι της εγκληματικής οργάνωσης είναι επιβεβλημένη.

Η ισχυροποίηση της ευρύτερης κεντροαριστερής παράταξης θα αποσυμπιέσει τη σημερινή αίσθηση της εμφύλιας αντιπαράθεσης. Θα συμβάλει στην αποκατάσταση μιας ελάχιστης εθνικής συναίνεσης ώστε ο πολιτικός αντίπαλος να μην γίνει πάλι εσωτερικός εχθρός. Θα επαναφέρει την πολιτική και κοινωνική δυναμική στον αστερισμό της δημοκρατίας και του πλουραλισμού. Θα συνδέσει την εθνική ανασυγκρότηση με ένα προοδευτικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα αλλαγών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Θα ενισχύσει τις φιλελεύθερες εκσυγχρονιστικές φωνές στη ΝΔ και τις δημοκρατικές φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η κοινωνία αρχίζει να αισθάνεται το κενό. Γι’ αυτό υπάρχει μια ρητή αλλά και μια σιωπηλή ζήτηση των πολιτών για κάτι καινούργιο στον ευρύτερο δημοκρατικό προοδευτικό χώρο. Γι’ αυτό δημιουργείται η κοινή συνείδηση ότι κάτι μπορεί να γίνει τώρα, σύντομα.

6. Πρόσκληση για Ιδρυτική Συνέλευση

Με αυτή την αγωνία απευθύνουμε έκκληση στις δυνάμεις της ευρύτερης δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης, στο ΠΑΣΟΚ, τη ΔΗΜΑΡ, τις δυνάμεις της οικολογίας, της αυτοδιοίκησης, τις πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες και προσωπικότητες, να συνεργαστούν για την ανασυγκρότηση του χώρου.

Η ανασυγκρότηση δεν θα είναι μόνο οργανωτική, αλλά βαθιά πολιτική. Θα είναι αυτοκριτική για την ως τώρα πορεία, προγραμματική για το μέλλον, και κυρίως θα στοχεύσει στην ανάδειξη νέων ανθρώπων που θα ανανεώσουν την πολιτική ηγεσία της παράταξης και της χώρας.

Προτείνουμε τη δημιουργία ενός κοινού πολιτικού φορέα που θα συστεγάσει όλους, χωρίς να απαιτήσει τη διάλυση των υπαρχόντων κομμάτων και συλλογικοτήτων. Ο φορέας μπορεί να συσταθεί τους προσεχείς μήνες μέσα από μια Ιδρυτική Συνέλευση, με συμφωνημένες διαδικασίες και να εξελιχθεί στο κέντρο των κοινών επεξεργασιών για το σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης, με προτεραιότητα στο πρόγραμμα για τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις κινήσεις που κάνουν ξεχωριστά το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ, θεωρώντας όμως ότι αυτές πρέπει να συγκλίνουν και να συναντηθούν στο άμεσο μέλλον. Η κοινή αναφορά στο Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, η ανταπόκριση στο ενωτικό τους κάλεσμα, διευκολύνει τη διαδικασία.

Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία των «5 Δημάρχων» και άλλων αυτοδιοικητικών φορέων του ίδιου χώρου, που δείχνουν ένα δρόμο συνεργασίας στη βάση αξιών που συμμεριζόμαστε.

Δεν είναι δικιά μας δουλειά να προκαταλάβουμε τους τρόπους και τις διαδικασίες της ανασυγκρότησης. Υπάρχουν πολλές διεθνείς και ελληνικές εμπειρίες και υπάρχουν πολλοί που τις ξέρουν καλύτερα από εμάς. Το μόνο που θέλουμε είναι να καλέσουμε τους ενδιαφερόμενους επιτέλους να προχωρήσουν. Προτάσσοντας την κοινή μοίρα, όχι την ιδιοτέλεια. Αναλαμβάνοντας αποφασιστικά την ευθύνη, όχι απαριθμώντας τις δυσκολίες του εγχειρήματος.

Και υπογράφουμε την πρόσκληση αυτή, πολίτες με διαφορετικές εμπειρίες και αφετηρίες αλλά με κοινές αγωνίες, με μόνο το δικαίωμα που μας δίνει η πολύχρονη παρουσία και έγνοια μας για αυτόν τον ευρύτερο πολιτικό χώρο και αυτόν τον τόπο».

ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ

Αγανίδης Πασχάλης, οικονομολόγος

Αγριαντώνη Χριστίνα, καθηγήτρια πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Αλιβιζάτος Νίκος, καθηγητής πανεπιστημίου Αθηνών

Αντωνίου Γιάννης, εκπαιδευτικός

Ασημακόπουλος Δημήτρης,επιχειρηματίας, τ.πρόεδρος ΓΣΕΒΕ

Αυγερινός Παρασκευάς

Βαμβακάς Βασίλης, λέκτορας ΑΠΘ

Βασιλάκη Μαρία, καθηγήτρια πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Βερνίκος Γιώργος, επιχειρηματίας

Βλαχάκης Ηλίας, επιχειρηματίας, γ.γ. ΕΣΕΕ

Βούλγαρης Γιάννης, καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

Γεωργάτος Γεράσιμος, εκπαιδευτικός

Γκορίστας Σωτήρης, κινηματογραφιστής

Γκουρτσογιάννη Μελίττα, αρχιτέκτονας

Γραβάνης Αχιλλέας, καθηγητής πανεπιστημίου Κρήτης

Δέλκος Κώστας, ηλεκτρολόγος μηχανικός

Δερβένης Χρήστος, γιατρός

Δοξιάδης Αρίστος, οικονομολόγος

Δρέττα Αθηνά,οδοντογιατρός

Ευθυμιόπουλος Ηλίας, περιβαλλοντολόγος

Θεοδωρόπουλος Κώστας,κίνημα τυφλών

Καλογήρου Γιάννης, καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου

Καλοκαιρινός, καθηγητής πανεπιστημίου Κρήτης

Καούνης Γιάννης, δικηγόρος

Καρακωστάκη Χαριτίνη, κοινωνιολόγος

Καστανάς Λεωνίδας, εκπαιδευτικός, μπλόγκερ

Καστρινάκη Αγγέλα, πεζογράφος, καθηγήτρια πανεπιστημίου Κρήτης

Κουρουζίδης Σάκης, δρ. σεισμολόγος

Λιβαδάς Σταύρος, μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος

Μάρκαρης Πέτρος, συγγραφέας

Ματσαγγάνης Μάνος, καθηγητής οικονομικού πανεπιστημίου Αθηνών

Μεϊμάρογλου Γιάννης, εκδότης του περιοδικού «Μεταρρύθμιση»

Μήτρου Λίλιαν, καθηγήτρια πανεπιστημίου Αιγαίου

Μουζέλης Νίκος, ομότιμος καθηγητής London School of Economics

Μπέζος Γιάννης, ηθοποιός

Μπένος Σταύρος, πρόεδρος σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ

Μπίστης Νίκος, δικηγόρος

Παγουλάτος Γιώργος, καθηγητής οικονομικού πανεπιστημίου Αθηνών

Παναγιωτόπουλος Παναγής,καθηγητής πανεπιστημίου Αθηνών

Πανταζόπουλος Ανδρέας, επ.καθηγητής ΑΠΘ

Παπαδάκη Ελίζα, οικονομική αναλύτρια

Παπαδημητρίου – Τσάτσου Άννα,

Παππάς Φίλιππος, δρ. φιλολογίας, μπλόγκερ

Παυλίδου Νιόβη, καθηγήτρια ΑΠΘ

Πολίτης Αλέξης, ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Κρήτης

Πορτοκάλογλου Νίκος, μουσικός

Ράπτης Νίκος,εκπαιδευτικός, μπλόγκερ

Ρεσβάνης Κώστας, δημοσιογράφος

Ροζάκης Χρήστος, ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Αθηνών

Σαββάκης Μπάμπης,καθηγητής,πρόεδρος του ερευνητικού Κέντρου Φλεμινγκ

Σκάλκος Δημήτρης, πολιτικός επιστήμονας – διεθνολόγος

Σαμαντάς Τέλης, κριτικός κινηματογράφου

Τριανταφύλλου Σώτη, συγγραφέας

Χατζημπίρος Κίμων, καθηγητής Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου

Χειμωνάς θανάσης, συγγραφέας

Χριστοδουλάκης Νίκος, καθηγητής οικονομικού πανεπιστημίου Αθηνών