Συζήτηση – ενημέρωση για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων – (Transatlantic Trade and Investment Partnership / TTIP), πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 13 Ιανουαρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δ. Αθηναίων
Menelaos Myrillas / SOOC
Στη συζήτηση συμμετείχαν ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης, ο βουλευτήες του ΣΥΡΙΖΑ και προερχόμενος από τους Οικολόγους Πράσινους, Γιώργος Δημαράς και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού Χάρης Θεοχάρης. Τη συζήτηση που διοργάνωσε το Vouliwatch με το ThePressProject, άνοιξε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Vouliwatch, Στέφανος Λουκόπουλος, ενώ τη συζήτηση συντόνιζαν οι Παναγιώτης Βλάχος, συνιδρυτής και υπεύθυνος γενικής στρατηγικής του Vouliwatch και Κώστας Εφήμερος, δημοσιογράφος και εκδότης του The Press Project.
Ακόμη, στη συζήτηση συμμετείχαν ο Γιώργος Δελλής (Αναπληρωτή Καθηγητή Δημοσίου Δικαίου Νομικής Αθηνών), ο Ηλίας Σπιρτούνιας (Γενικό Διευθυντή Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου / AMCHAM), η Ειρήνη Καρέτα (Project Manager & Volunteers’ Coordinator της Fair Trade Hellas) και ο Μιχάλης Μασουράκης, (Διευθύνων Οικονομικό Σύμβουλο ΣΕΒ / Chief Economist).
Ο Γ. Σταθάκης, έκανε αναφορά στις «κόκκινες γραμμές» της ελληνικής πλευράς. «Ξεχωρίσαμε τα θέματα», έκανε σαφές ο ίδιος λέγοντας ότι το κανονιστικό πλαίσιο της συμφωνίας έχει κάποια θετικά αλλά όχι και στο υπόλοιπο κομμάτι, βάζοντας στο τραπέζι ζητήματα ασφάλειας, δικαιοσύνης και διαφάνειας. «Η προσέγγισή μας είναι περιορισμός στην πρώτη ενότητα», υπογράμμισε ο υπουργός.
«Κοινό κείμενο δεν υπάρχει» μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, σημείωσε ο κ. Σταθάκης, κάνοντας λόγο για χαοτική διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών. Έκανε αναφορά, ωστόσο, στο γεγονός ότι η αρμόδια Επίτροπος Εμπορίου Cecilia Malmström, έχει δώσει στη δημοσιότητα τις θέσεις της ΕΕ, αλλά ανάλογο κείμενο δεν υπάρχει πουθενά από τη σελίδα του State Department και τον Εκπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ, αν και έχει αλλάξει το πλαίσιο διαφάνειας των διαπραγματεύσεων σε μεγάλο βαθμό, εξανεμίζοντας και την αρχική επιδίωξη ταχείας σύναψης της συμφωνίας, ώστε να λειτουργήσει σε χρόνο ρεκόρ με την «ιδέα του σοκ», αναγνωρίζοντας τη συμβολή των αντιδράσεων των κινημάτων και των ευρωβουλευτών.
Ο κ. Δημαράς, από τη μεριά του, ήταν κατά της συμφωνίας εξ'ολοκλήρου. «Οι Οικολόγοι Πράσινοι θα ήταν υπέρ μόνο αν είχε περιορισμένο χαρακτήρα η εν λόγω συμφωνία, αλλά υπό αυτό το πλαίσιο, η TTIP δημιουργεί ένα παράλληλο σύστημα δικαιοσύνης με επιπτώσεις στην δημοκρατία, την υγεία, την παραγωγή, το κλίμα». «Αυτός είναι και ο λόγος που η πολιτική των Οικολόγων είναι αντίθετη με αυτού του είδους την παγκοσμιοποίηση. Είμαστε αντίθετοι στο να καταστρέφονται οι οικονομίες», τόνισε ο ίδιος.
Στη συνέχεια, ο Χ. Θεοχάρης τόνισε ότι δεν πρόκειται για εθνικού χαρακτήρα διαπραγματεύσεις, αλλά μεταξύ ενός κράτους (ΗΠΑ) και μίας Ένωσης. Οκ. Θεοχάρης θεωρεί πως υπάρχει «πέπλο μυστηρίου» πίσω από τη συμφωνία αν και φαίνεται να υπάρχει κάποια πρόοδος.«Θα παίρνουν οι μεγάλες εταιρείες αποφάσεις; Θα ιδιωτικοποιηθεί η δικαιοσύνη; Αυτά πρέπει να αποσαφηνιστούν», υπογράμμισε ο ίδιος. «Είμαστε κριτικοί ως πολίτες ως προς το πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις στην ΕΕ», πρόσθεσε ο βουλευτής.
Ακόμη, ο βουλευτής είπε ότι το Ποτάμι απαιτεί η ΕΕ να έχει περισσότερο ρόλο, προτάσσοντας τα θέματα διαφάνειας τα οποία έτσι κι αλλιώς στην Ένωση είναι πιο ισχυρά και σημαντικά από ότι στις ΗΠΑ. «Οι εκπρόσωποι της χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δίνουν μάχη», υπογράμμισε, αν και στη συνέχεια δεν ήταν πρόχειρος να απαντήσει για το πώς ψήφισαν οι δύο ευρωβουλευτές του Ποταμιού για την TTIP μέσα στο 2015. Ακόμη, ζήτησε καλύτερη ενημέρωση για το θέμα στη Βουλή. Ο κ. Θεοχάρης, κάλεσε ακόμη τους συνομιλητές του να αναλογιστούν τα οφέλη, τα εκτιμώμενα 120 δισ.€ ετησίως που εκτιμά η Κομισιόν, τα οφέλη για τους επιχειρηματίες της ΕΕ μέσω εξαγωγών στις ΗΠΑ, στον μεγαλύτερο εμπορικό πελάτη της ΕΕ. «Η ΕΕ δεν μπορεί να αφήσει το κέντρο βάρους του παγκόσμιου εμπορίου να μετατοπιστεί προς τις ΗΠΑ, χωρίς εκπτώσεις στη δημοκρατία», είπα χαρακτηριστικά., «Η χώρα πάσχει από καρκίνο, αν νομίζετε ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι η ΕΕ κάνετε λάθος», τόνισε ο Χ. Θεοχάρης. «Ο καρκίνος είναι το πολιτικό σύστημα», πρόσθεσε, ζητώντας ένα πολιτικό σύστημα που να υπάρχει για τα συμφέροντα της χώρας. «Πότε ένας δικαστικός λειτουργός έπιασε έναν Γενικό Γραμματέα γιατί έκλεβε; Θα πάρει πρώτα τηλέφωνο τον πρωθυπουργό να δει αν επιτρέπεται – πιστέψτε με», τόνισε, ενώ απαντώντας στον συντονιστή, Κώστα Εφήμερο ο οποίος έκανε αναφορά στην υπόθεση Σαββαΐδου, με τον κ. Θεοχάρη να υποδεικνύει ότι υπήρξε εντολή.
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Δελλής, θεωρεί ότι μια μόνιμη δομή δικαστηρίου επενδύσεων όπως περιγράφηκε από τον υπουργό Οικονομίας κ. Σταθάκη θα είναι προβληματικό, ως επί της αρχής «προσανατολισμένο στην υπεράσπιση του συμφέροντος του επενδυτή». Επίσης, ο ίδιος πιστεύει ότι η αντιμετώπιση του ζητήματος πρέπει να εστιαστεί στο θεσμικό πρόβλημα, εξετάζοντας πόσο σημαντικό είναι τα θεσμικά ζητήματα να λυθούν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο αλλά με βάση τις καταστατικές δομές. Ο κ. Δελλής έκανε αναφορά στα εθνικά δικαστήρια, τα οποία αν είναι αποτελεσματικά, καλύπτεται η ανάγκη, χρησιμοποιώντας το επίκαιρο παράδειγμα της Eldorado Gold. «Αν ήταν πιο αποτελεσματικό το δικό μας δικαστήριο, θα μπορούσε να πάει η Eldorado πχ. για αστική ευθύνη», εκτίμησε.
Το λόγο στη συνέχεια πήρε ο Γενικός Διευθυντής Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου (American-Hellenic Chamber of Commerce / AMCHAM), Ηλίας Σπιρτούνιας, ο οποίος πιστεύει ότι πρόκειται για μια πολύ μεγάλη συμφωνία, αλλά και ότι λόγω της δομής της οικονομίας της ΕΕ, η οποία και αποτελείται κατά το συντριπτικό 95% από Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), αυτές θα ωφεληθούν, καθώς σε ειδικό μέρος της συμφωνίας, προβλέπονται συγκεκριμένες δράσεις για τις ΜμΕ. «Το 4% των εξαγωγών της Ελλάδας αφορά τις ΗΠΑ – να δούμε πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε», υπογράμμισε ο κ. Σπιρτούνιας. Ως προς τη διαφορά ρυθμιστικού πλαισίου μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, θεωρεί πως υπάρχει, αλλά όχι στο επίπεδο που παρουσιάζεται, με τον FDA των ΗΠΑ να παρουσιάζεται χωρίς κανόνες και με πλήρη ελευθερία, χαρακτηρίζοντάς τον «δυνατό ρυθμιστή». «Οι ΗΠΑ έχουν νόμους και κανόνες – αλλά διαφορετικούς». «Η συμφωνία έχει κάποια δύσκολα σημεία αλλά είναι προς όφελος να την εξετάσουμε εξονυχιστικά», τονίζει ο ίδιος. «Είναι ένα θέμα συζήτησης τα δύσκολα σημεία, αλλά να δούμε τι μπορούμε να έχουμε ως κέρδος σαν χώρα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σπιρτούνιας.
Η εκπρόσωπος της κοινωνίας των πολιτών, Project Manager & Volunteers’ Coordinator της Fair Trade Hellas, Ειρήνη Καρέτα, έκανε αναφορά στις ενέργειες των πολιτών που οδήγησαν στην αλλαγή του πλαισίου συζήτησης, με τις 3,263,920 υπογραφές που παραδόθηκαν στις 6 Δεκ 2014 και τις πάνω από 53 οργανώσεις που ένωσαν τις δυνάμεις τους στην Ελλάδα ενάντια στην TTIP. «Περίπου 520 συναντήσεις διαβούλευσης για την #TTIP έγιναν με τις πολυεθνικές. Μόλις 26 με την κοινωνία των πολιτών», τόνισε η κ. Καρέτα. Επιπλέον, «περίπου 1000 οι τοξικές ουσίες εκτός ΕΕ στα καλλυντικά, ενώ μόνο 8 εκτός των ΗΠΑ από τον FDA»,είπε η ίδια δείχνοντας τη μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο πλαισίων.
Ο Μιχάλης Μασουράκης, Chief Ecoomist και Διευθύνων Οικονομικός Σύμβουλος του ΣΕΒ, μίλησε τελευταίος και σημείωσε ότι η TTIP θα βοηθήσει πάρα πολύ τις ΜμΕ στην ΕΕ, αφού αυτές μειονεκτούν σε σχέση με τις μεγάλες επιχειρήσεις, λόγω έλλειψης πόρων. Αυτό θα γίνει μέσω και της ελάφρυνσης δασμών, εκτίμησε. Ως προς τη συζήτηση που έχει ανοίξει, θεωρεί πως είναι αντίστοιχη με εκείνη που είχε ανοίξει πριν από 40 χρόνια στη χώρα μας για τις επιπτώσεις από την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ως προς τις επιπτώσεις στο εμπόριο, την αγροτική οικονομία, παρουσιάζοντας τις ανησυχίες που θα υπήρχαν για την ανάκαμψη του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κτλ,τονίζοντας ότι τότε δεν είχε γίνει παρόμοια συζήτηση.
Κάνοντας αναφορά στην Eldorado Gold, ο κ. Μασουράκης θεωρεί ότι «η ελληνική κυβέρνηση χειρίζεται πολύ καλά τη σχέση της με την Eldorado». Αν η κυβέρνηση δε θέλει να βγάλει το χρυσό για τα τόσα επόμενα χρόνια, δεν έχει παρά να διώξει την εταιρία από την Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Μετά τις εισηγήσεις των ομιλητών, το λόγο πήραν παρευρισκόμενοι πολίτες, οι οποίοι εξέφρασαν ερωτήματα στους προσκεκλημένους.