του Andras Jambor για το Political Ctitique
Το κυβερνών κόμμα Fidesz θέλει να τροποποιήσει τη διαδικασία διορισμού των δικαστών κατά τέτοιο τρόπο που να προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε υποψηφίους με προϋπηρεσία στη δημόσια διοίκηση και να λειτουργεί αρνητικά για τους υποψήφιους που έχουν εκπαιδευτεί ως δικαστές. Μετά από 7 χρόνια που βρίσκεται στην κυβέρνηση το Fidesz, οι δημόσιοι γραφειοκράτες πολύ πιθανόν να είναι πιστοί υποστηρικτές του κόμματος.
Εάν γίνει αποδεκτή η πρόταση νομοσχεδίου, η μόνη ελπίδα μας είναι ότι η Τούντε Χαντό, πρόεδρος της Εθνικής Δικαστικής Αρχής (OBH) που έχει τοποθετηθεί από τον κυβερνητικό συνασπισμό Fidesz-KDNP, θα κάνει τη σωστή επιλογή. Και τότε ακόμα, μόνο μέχρι το 2021.
Τώρα, η διαδικασία διορισμού ευνοεί τους υποψηφίους που έχουν ανέβει στις υψηλές βαθμίδες στο δικαστικό σύστημα. Σύμφωνα με το 444.hu, η πρόταση θα τροποποιήσει τη διαδικασία (που συντάχθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης) κατά τέτοιο τρόπο ώστε στο σύστημα αίτησης των περίπου 120 μορίων, «ένας δικαστικός γραμματέας που θα ετοιμάζεται για να γίνει δικαστής και έχει εργαστεί για 6-9 χρόνια να πάρει 6 μόρια για επαγγελματική εμπειρία. Με τις κατάλληλες επαγγελματικές συστάσεις, μπορεί να πάρει έως και 16 μόρια. Ένας διοικητικός νομικός που εργάζεται για 6 χρόνια μπορεί να πάρει 12 μόρια για επαγγελματική εμπειρία. Με τις κατάλληλες επαγγελματικές συστάσεις, μπορεί να πάρει έως και 32 μόρια».
Οι δικαστές που προέρχονται από το δημόσιο διοικητικό σύστημα, όπου επικρατεί το Fidesz, θα έχουν το πλεονέκτημα στη διαδικασία.
Με άλλα λόγια, ενώ η επαγγελματική προϋπηρεσία στη δικαιοσύνη ήταν παλαιότερα το πιο σημαντικό στη διαδικασία διορισμού, πλέον ισχύει το αντίθετο και οι δικαστές που προέρχονται από το δημόσιο διοικητικό σύστημα, όπου επικρατεί το Fidesz, θα έχουν το πλεονέκτημα.
Το πλεονέκτημα αυτό, ωστόσο, μπορεί να ξεπεραστεί. Στην αίτηση, οι υποψήφιοι μπορούν να λάβουν 2×20 μόρια για υποκειμενικά κριτήρια, τα οποία εξαρτώνται από τους δικαστές που θα πάρουν την απόφαση και από το διοικητικό συμβούλιο της OBH. Ακόμα και ο τελικός κατάλογος των υποψηφίων μπορεί να αλλάξει από το συμβούλιο, αν συμφωνήσουν οι δικαστές.
Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι το δικαστικό σώμα θα μπορέσει εύκολα να διατηρήσει την ανεξαρτησία του με τη νέα διαδικασία. Η Τούντε Χαντό, ωστόσο, ορίστηκε από το Fidesz και ο σύζυγός της είναι επίσης πιστό μέλος του κόμματος και ευρωβουλευτής. Αν και κατά τους τελευταίους μήνες φαινόταν ανεξάρτητη, μερικές φορές ακόμη και αντιπολιτευτική, αυτό στην πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα ενός εσωτερικού αγώνα εξουσίας στο Fidesz: πολλοί από το κόμμα την κατηγορούν για τη δυσλειτουργία και την αμφισβητήσιμη αφοσίωση των δικαστηρίων. Και, όπως και πολλοί άλλοι στο δικαστικό σώμα, βρίσκεται στα στενά όρια μεταξύ της υποστήριξης της στο Fidesz και της διατήρησης του επαγγελματικού γοήτρου της. Ωστόσο, υπήρξαν πολλές περιπτώσεις όπου η αφοσίωση της Χαντό ήταν αναμφισβήτητη.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο η νέα πρόταση είναι επικίνδυνη. Η Χαντό μπορεί να αντικατασταθεί αν δεν θεωρηθεί αρκετά πιστή ή στο τέλος της θητείας της, το 2021, θα μπορούσε να επιλεγεί μια ακόμα πιο πιστή στο κόμμα για τη θέση της προεδρίας στην OBH. Ο ορισμός αυτών των 20 υποκειμενικών μορίων μπορεί να αλλάξει και η διαδικασία διορισμού να γείρει την πλάστιγγα υπέρ των υποψηφίων που προέρχονται από τη δημόσια διοίκηση, που τότε θα κυριαρχείται πλήρως από το Fidesz.
Οι υποθέσεις του διοικητικού δικαστηρίου περιλαμβάνουν επίσης θέματα διαφθοράς, τα αιτήματα δεδομένων, τις εκλογές. Τα είδη ακριβώς των περιπτώσεων στα οποία δεν μπόρεσε ακόμα να κυριαρχήσει το Fidesz.
Αυτό ακριβώς είναι που χρειάζονται. Οι υποθέσεις του διοικητικού δικαστηρίου περιλαμβάνουν επίσης θέματα διαφθοράς, τα αιτήματα δεδομένων και τις εκλογές. Αυτά ακριβώς είναι τα είδη των περιπτώσεων στις οποίες η δικαστική εξουσία ήταν λίγο-πολύ ανεξάρτητη, κάτι που ενοχλούσε το Fidesz. Αν περάσει, το νομοσχέδιο θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου, μόλις δύο μήνες πριν από τις γενικές εκλογές.
Άρα, η τροπολογία είναι προβληματική ακόμα και τώρα- αλλά αν αλλάξει η εσωτερική πολιτική ισορροπία των θέσεων στο δικαστικό σώμα, αυτό θα φέρει το τέλος της δικαστικής ανεξαρτησίας.