Του Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ. στο Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Είναι θλιβερή η υποχώρηση μιας κοινωνίας που μάχεται για τα παραπάνω στοιχειώδη δικαιώματα, όταν ειδικότερα γίνεται τον καιρό και σε μια συγκυρία που όλες οι ενδείξεις συνηγορούν πως η δικαίωση του κινήματος αυτού επίκειται. Και μιλώ βέβαια για το, όπως ονομάστηκε, «κίνημα των Σκουριών». Για τους Γαλάτες του και για την, όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, διαφαινόμενη και ταπεινωτική του ήττα.
Με το κίνημα αυτό συστρατεύθηκαν πάρα πολλοί που δεν είχαν σχέση με τον τόπο, την ανατολική Χαλκιδική, μόνο και μόνο γιατί πείστηκαν για το δίκαιο του αιτήματός αυτού του αγώνα και συγκινήθηκαν από τον κατατρεγμό των κατοίκων της περιοχής, που εκτός των αναίτιων δικαστικών διώξεων μετρούν ακόμα και νεκρούς, εκείνους που μαύρισε η καρδιά τους από τη βίαιη καταπάτηση των στοιχειωδών τους δικαιωμάτων. Πάρα πολλοί από αυτούς τους αλληλέγγυους οδοιπόρησαν στον Κάκαβο πλάι πλάι με τους ντόπιους αγωνιστές, με τους «Γαλάτες», και ακόμα νοιώθουν στα ρουθούνια τους την καυτή και πνιγηρή οσμή των δακρυγόνων και έμαθαν εκεί στην πράξη τι θα πει κρατική καταστολή με «κάθε μέσο». Αλληλέγγυοι που ήταν εκεί και συμπαραστέκονταν στα δικαστήρια τους αγωνιστές τους κατηγορούμενους ως εγκληματίες. Αλληλέγγυοι που χαίρονταν με κάθε δικαστική απαλλαγή των αγωνιστών αυτών. Αλληλέγγυοι που έτρεχαν στα διάφορα Δημοτικά Συμβούλια και πίεζαν για την ψήφιση αποφάσεων συμπαράστασης στον αγώνα απεξάρτησης της Χαλκιδικής από τα μεταλλεία της Eldorado Ελληνικός Χρυσός και βλέπουν τώρα να διαμορφώνεται μια κατάσταση όπου το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αριστοτέλη θα είναι εκείνο που μπορεί να βγάζει ψηφίσματα υπέρ των μεταλλείων στον τόπο του. Αλληλέγγυοι που με το πλήθος τους συνέβαλαν στην οργάνωση των δύο μεγαλύτερων πορειών που είδε στους δρόμους της η Θεσσαλονίκη κατά τις τελευταίες αρκετές δεκαετίες. Αλληλέγγυοι που ήταν εκεί με το πλήθος και το πάθος τους στη μεγαλύτερη ίσως συναυλία που οργανώθηκε ποτέ στη Θεσσαλονίκη, πάνω από 30 χιλιάδες κόσμος στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά, ρεκόρ που είναι πολύ δύσκολο να καταρριφθεί στο μέλλον.
Πώς να νοιώθουν άραγε τώρα όλοι αυτοί οι αλληλέγγυοι; Πώς να νοιώθουν μαθαίνοντας ότι οι πρώην και οι, πλην ενός, προαλειφόμενοι μάνατζερ του αγώνα πετούν στο ρινγκ λευκή πετσέτα τη στιγμή που ο αντίπαλος είναι στο καναβάτσο και ο διαιτητής μετρώντας είναι ήδη στο εννιά; Πώς να νοιώθουν βλέποντας αυτούς τους μάνατζερ, πλην ενός, να κάνουν ό,τι μπορούν για να δώσουν ανάσες στον αντίπαλο και να τον στήσουν πάλι όρθιο; Πώς να νοιώθουν όταν οι μάνατζερ αυτοί, πλην ενός, θέλουν να ξεχαστούν τα πορίσματα της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Βορείου Ελλάδος;
Ακούγονται οι μάνατζερ αυτοί, πλην ενός, να μιλούν για σταθερή ή και για φθίνουσα λέει λειτουργία των μεταλλείων Κασσάνδρας, παραβλέποντας πως λειτουργία των μεταλλείων δεν νοείται παρά μόνο επεκτεινόμενη: με τη δημιουργία νέων μετώπων, με τη διάνοιξη νέων στοών, με το άνοιγμα και νέων μεταλλείων, με την απόθεση νέων αποβλήτων. Μη επεκτεινόμενη μεταλλεία, πολύ περισσότερο φθίνουσα μεταλλεία, μπορεί να υπάρξει σε μια μόνο περίπτωση. Στο τελικό στάδιο της εξάντλησης των διαθέσιμων υπαρκτών κοιτασμάτων. Και στη Χαλκιδική το στάδιο αυτό απέχει ακόμα πολύ, δεκαετίες. Η μόνη λοιπόν πραγματικότητα για την ανατολική Χαλκιδική για την οποία θα έπρεπε να μιλούν όλοι οι, πλην ενός, προαλειφόμενοι μάνατζερ, είναι η συνθηκολόγηση τους με την ιδέα μιας όλο και περισσότερο επεκτεινόμενης μεταλλείας στον τόπο τους. Αν θέλουν να μην κοροϊδεύουν τον εαυτό τους και τον κόσμο που τους ακούει.
Ακούγονται ακόμα οι προαλειφόμενοι μάνατζερ, πλην ενός, να λένε πως δήθεν οι Δήμοι και οι Δήμαρχοι δεν έχουν εκ του νόμου την όποια δυνατότητα παρεμπόδισης ή και ακύρωσης των σχεδίων κράτους και εταιρειών για την εκμετάλλευση μεταλλείων στην περιοχή τους. Ουδέν αναληθέστερο. Κάνουν μεγάλο λάθος, αν είναι λάθος και όχι σκόπιμη παραπληροφόρηση. Οι Δήμοι και οι Δήμαρχοι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για το αν μια τέτοια εκμετάλλευση θα υλοποιηθεί τελικά στον τόπο τους. Κοιτάξτε το παράδειγμα της σταθερής αντίθεσης στα μεταλλεία των Δημάρχων στη Θράκη που έχουν κυριολεκτικά κατατροπώσει την Eldorado. Και κοιτάξτε την ακύρωση των σχεδίων για μεταλλεία στα Γεράνεια εξαιτίας της αντίθεσης των τοπικών αρχών.
Αλίμονο λοιπόν αν η διαφαινόμενη είναι η κατάληξη όλου εκείνου του αγώνα των Γαλατών της Χαλκιδικής: Μια πλήρης και ταπεινωτική υποχώρηση, μια θλιβερή εγκατάλειψη στην πραγματικότητα. Χωρίς ούτε μια συγγνώμη σε όσους αλληλέγγυους συστρατεύθηκαν. Πώς αλήθεια θα αντέξουν οι (πρώην πλέον οι περισσότεροι) αγωνιστές των Σκουριών να ξανακοιτάξουν όλους εκείνους τους πρώην συντρόφους και συναγωνιστές στα μάτια; Για την θελημένη από τους ίδιους υποχώρηση για την οποία δεν χρειάστηκε καν εφαρμογή του «με κάθε μέσο» από το άλλο στρατόπεδο. Που η ντροπή της δεν καλύπτεται βέβαια από λόγια και υποσχέσεις μιας δήθεν ανάπτυξης «άλλου τύπου» με τα μεταλλεία όμως σε πλήρη δράση και επεκτεινόμενα.
Ας μη δούμε όσοι συμπαρασταθήκαμε χρόνια τώρα τον αγώνα των Γαλατών της Χαλκιδικής μπαίνοντας στην Ιερισσό μια επιγραφή που θα λέει:
«Ενθάδε άφησε την τελευταία του πνοή το κάποτε κραταιό κίνημα των Σκουριών. Που μακαρίως αναπαύεται τώρα επί ασπαλάθων».
Αχ, πού είσαι νιότη που ‘δειχνες πως θα γινόσουν άλλος/άλλη.
Εκτός εάν….