Οι Μάλτα, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία αναμένεται να συναντηθούν τη Δευτέρα στη Μάλτα και να υπογράψουν συμφωνία που αλλάζουν όρους για τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, θολώνοντας τους όρους για το ποιοι άνθρωποι μπορούν να λάβουν διεθνή προστασία για λόγους όπως ο διωγμός ή ο πόλεμος.
Όπως αναφέρει το Politico, που έχει στα χέρια του το προσύμφωνο της συμφωνίας, το σχέδιο είναι «εθελοντικό» και «προσωρινό», ωστόσο διπλωματικές πηγές του Politico αναφέρουν πως ενδέχεται να λειτουργήσει ως παράδειγμα για μια ευρύτερη συμφωνία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση των ροών.
Σύμφωνα με το προσχέδιο αναφέρεται επανειλημμένα σε «αιτούντες άσυλο» και «μετανάστες» και όχι σε «πρόσφυγες». Αυτό ενέχει τον κίνδυνο ακόμη λιγότεροι άνθρωποι να μπορούν να λάβουν διεθνή προστασία για λόγους όπως ο διωγμός ή ο πόλεμος. Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, «με άλλα λόγια η Γαλλία και η Γερμανία θα μπορούσαν να πάρουν ανθρώπους που θα θεωρούνται οικονομικοί μετανάστες», ακόμα και αν στην πραγματικότητα είναι πρόσφυγες.
Η συγκεκριμένη συμφωνία έχει ως στόχο, ανάμεσα σε άλλα, να ρίξει τους τόνους ανάμεσα σε ΕΕ και Ιταλία, καθώς στην Ιταλία υπάρχουν πολλές φωνές που ασπάζονται την ξενοφοβική ρητορική του ακροδεξιού πρώην υπουργού Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος είχε απαγορεύσει την μεταφορά προσφύγων και μεταναστών στα ιταλικά εδάφη.
Το προσχέδιο δεν φέρει υπογραφές και οι διπλωμάτες τονίζουν ότι είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και είναι «ανοικτό ανάλογα με τις πολιτικές αποφάσεις». Τα βασικά σημεία που μένει να οριστικοποιηθούν είναι τα κριτήρια που θα καθορίζουν πότε μια χώρα θα μπορεί να δεχθεί βοήθεια υπό το νέο μηχανισμό, πιθανότατα μέσω ενός κυκλικού συστήματος για λιμάνια όπου οι διασωθέντες θα μπορούσαν να επιβιβαστούν, αλλά και η διάρκεια της προσωρινής μετεγκατάστασης.
Σύμφωνα με το Politico, ένα νέο κείμενο αναμένεται να κυκλοφορήσει τη Δευτέρα, ενώ διπλωμάτες υποστηρίζουν ότι τα επίμαχα σημεία θα αποφασιστούν από τους ίδιους τους υπουργούς.
Το προσχέδιο αναφέρει ότι ο προσωρινός μηχανισμός θα εφαρμόζεται εκεί όπου «το κράτος μέλος θα αντιμετωπίζει δυσανάλογο αριθμό αιτήσεων ασύλου». Ωστόσο, ο ορισμός της λέξης «δυσανάλογος» μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα για την Ιταλία. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου δείχνουν ότι ο μεγαλύτερος αριθμός καταγεγραμμένων αιτούντων άσυλο για το 2018, αναλογικά με το μέγεθος της χώρας, είναι στην Κύπρο και όχι στην Ιταλία, που είναι 13η στη σχετική λίστα, κάτω από τη Γαλλία και τη Γερμανία.