Με μία λιτή ανάρτηση στη σελίδα του προγράμματος της ΕΡΤ με τίτλο «Τροποποίηση προγράμματος» ανακοίνωσε η κρατική τηλεόραση πως το ντοκιμαντέρ «ΙΚΑΡΙΩΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΟΝ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ» που είχε προγραμματιστεί για το μεσημέρι της Δευτέρας «δεν θα μεταδοθεί», χωρίς καμία εξήγηση, ούτε προαναγγελία νέας ημερομηνίας. Δείτε το τρέιλερ για την προβολή της περασμένης Δευτέρας (που ματαιώθηκε):

Όπως αναφέρει η ΕΡΤ σε παλαιότερη ανάρτηση στην ιστοσελίδα της, το ντοκιμαντέρ σε δημοσιογραφική έρευνα και παρουσίαση του Νάσου Μπράτσου και σκηνοθετική επιμέλεια του Πέτρου Τούμπη, φωτίζει «τις ανθρώπινες πτυχές μιας μάλλον άγνωστης μέχρι τώρα ιστορίας, της ιστορίας των Αιγαιοπελαγιτών προσφύγων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Πάνω από 30.000 νησιώτες αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Μεταξύ αυτών και περίπου 3.000 Ικαριώτες».

Ακόμα, η ΕΡΤ ανέφερε:

Οι ίδιοι οι πρόσφυγες διηγούνται τους τρόπους διαφυγής τους, την υποδοχή και τον τρόπο οργάνωσης της ζωής τους στην Τουρκία, στις αραβικές και αφρικανικές χώρες αλλά και τις εμπειρίες τους αναφορικά με την ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία ως προσφυγόπουλα. Ακόμη, μιλούν για τη σχέση τους με τους γηγενείς πληθυσμούς, το αντιφασιστικό κίνημα στις ένοπλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, καθώς και για τον επαναπατρισμό των προσφύγων.

Επίσης, το συνεργείο της ΕΡΤ προσέγγισε διά θαλάσσης και κατέγραψε τα δυσπρόσιτα σημεία της διαφυγής, που επιλέγονταν για να μην εντοπιστούν οι πρόσφυγες από τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις, ενώ παρουσιάζονται έγγραφα και φωτογραφικά ντοκουμέντα εκείνης της εποχής.

Αξίζει να σημειωθεί πως στο ντοκιμαντέρ μιλούν, μεταξύ άλλων, οι Χριστόδουλος Σταυρινάδης (το προσφυγόπουλο που έγινε δήμαρχος Ικαρίας [2010-2014]), Μάκης Καβουριάρης (πρόσφυγας πολέμου, πανεπιστημιακός), Πάτρα Σιμάκη-Σπέη (πρόσφυγας πολέμου), Μαρία Σπανού-Πατεράκη (πρόσφυγας πολέμου), Μαρία Τσαντέ (απόγονος προσφυγικής οικογένειας), Αντιγόνη Ρωμυλίου (πρόσφυγας πολέμου & στρατιωτική νοσοκόμα στη Μέση Ανατολή), Κούλα Καβουριάρη και Πολυξένη Τριπόδη (παρέμειναν και περιγράφουν τις συνθήκες ζωής που οδήγησαν στην προσφυγιά), Στέλιος Σταμούλος (δήμαρχος Ικαρίας [2014-2019]).

Η μη μετάδοση του ντοκιμαντέρ προκάλεσε αντιδράσεις πολιτών στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς εκτός του ότι επρόκειτο για το δεύτερο μέρος παρότι το πρώτο έχει ήδη προβληθεί, ενώ δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τις αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει οι προβολές άλλων ντοκιμαντέρ, με χαρακτηριστικές αυτές του αρθρογράφου του liberal και γνωστού για τις αντικομμουνιστικές του απόψεις, Σάκη Μουμτζή, που τις τελευταίες ημέρες έχει «μαλώσει» εις διπλούν την διοίκηση της ΕΡΤ και τον πρόεδρο της, Κωνσταντίνο Ζούλα:

Μάλιστα, στην πιο πρόσφατη ανάρτησή του, ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, ψέγει τον Κ. Ζούλα με αφορμή το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στην ΕΡΤ3 το πρωί της Δευτέρας, με τίτλο «Ο αντιφασιστικός αγώνας στη Μέση Ανατολή», του Λεωνίδα Βαρδαρού. Εάν το χάσατε, δείτε το εδώ.

Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ, ενώ είναι άγνωστο το αν και πότε θα μεταδοθεί το δεύτερο από την κρατική τηλεόραση:

https://www.youtube.com/watch?v=Ybd4cOChng4

Επιστολή διαμαρτυρίας του δημιουργού στην ΕΡΤ

Η μη μετάδοση και χωρίς καμία εξήγηση προκάλεσε και την αντίδραση του ίδιου του δημιουργού του ντοκιμαντέρ, Νάσου Μπράτσου, που απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον πρόεδρο και τον διευθύνοντα σύμβουλο της κρατικής τηλεόρασης, που περιγράφει το «χρονικό» της μη προβολής του, και ζητά εξηγήσεις από την διοίκηση της ΕΡΤ.

Διαβάστε αναλυτικά την επιστολή του 

Αξιότιμοι κύριοι
με την παρούσα επιστολή σας εκφράζω τη διαμαρτυρία μου (ταυτόχρονα όμως και μία πρόταση διεξόδου) για το πρόσφατο περιστατικό που σημειώθηκε σε βάρος εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ την οποία είχα υλοποιήσει ο ίδιος. Θεωρώ ότι με τουλάχιστον άκομψο και ατυχή τρόπο για άλλη μία φορά η εταιρία έβαλε τρικλοποδιά στον εαυτό της.

Ας γίνω πιο συγκεκριμένος:

Μετά από πολύμηνη καθυστέρηση 31 μηνών που είναι πρόβλημα άλλων διοικήσεων της ΕΡΤ έγινε εφικτό να μονταριστεί στα τέλη Μαΐου, αρχές Ιουνίου, το ντοκιμαντέρ «Ικαριώτες Πρόσφυγες στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», Α’ και Β’ μέρος. Τους μήνες της κωλυσιεργίας, αρκετοί μαζικοί φορείς της Ικαρίας είχαν διαμαρτυρηθεί με πρωτοκολλημένες επιστολές προς τις τότε διοικήσεις της ΕΡΤ ζητώντας να προχωρήσει η τεχνική επεξεργασία και να δρομολογηθεί η μετάδοση, αγανακτώντας που έβλεπαν επαναλήψεις υλικού δεκαετιών και με πρωτότυπο υλικό της ΕΡΤ να μένει στο «ψυγείο».
Να τονίσω ότι οι τοπικοί θεσμικοί φορείς είχαν σημαντική συμμετοχή στη διευκόλυνση για τα γυρίσματα που έγιναν.
Για το ακριβές περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ ανατρέξετε στα σχετικά δελτία Τύπου της ΕΡΤ καθώς και στο WEB TV στο οποίο έχει αναρτηθεί το Α’ μέρος που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ1 στις 10 Αυγούστου 2019. Να τονίσουμε ότι εκφράζοντας την ευαρέσκειά του ο Δήμος Ικαρίας προχώρησε στις 9/9/2019 σε δημόσια προβολή του Α’ μέρους σε αίθουσα πολιτιστικού κέντρου του νησιού. Ιδιαίτερη αποδοχή είχε η προβολή από την ΕΡΤ του Α’ μέρους και στους κύκλους της Ομογένειας.
Ακολούθως μου ανακοινώθηκε ότι επειδή η θεματική είναι σχετική με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τόσο το Α’ μέρος σε επανάληψη, όσο και το Β΄ σε πρώτη προβολή, θα μεταδοθούν συνεχόμενα τη Δευτέρα 28/10/2019 από τις 4μμ έως τις 6μμ.
Εκδόθηκε σχετικό δελτίο Τύπου από την ΕΡΤ, φτιάχτηκε τρέιλερ και άρχισε να μεταδίδεται, όπως γίνεται σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις.
Αργά το απόγευμα της Παρασκευής 25/10/2019 ανακοινώθηκε μέσω δελτίου Τύπου της ΕΡΤ η τροποποίηση του προγράμματος της ΕΡΤ1 με την αντικατάσταση της προβλεπόμενης ώρας μετάδοσης του ντοκιμαντέρ (και των δύο ωρών, συνεπώς και του Α’ μέρους που έχει μεταδοθεί, αλλά και του Β’ που δεν έχει μεταδοθεί) με πρόγραμμα σε επανάληψη και χωρίς να αναφέρεται κάποια άλλη ημερομηνία και ώρα μεταφοράς της εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ και όλα αυτά χωρίς καμία απολύτως ενημέρωση των συντελεστών της εσωτερικής παραγωγής και με το διαφημιστικό τρέιλερ να παίζει συνεχώς μέχρι εκείνη την ώρα.
Εάν το σκεπτικό ήταν η αντικατάσταση της εσωτερικής παραγωγής με επαναλήψεις, εκτιμώντας ότι η θεματική τους «ομογενοποιούσε» σε μεγαλύτερο βαθμό το πρόγραμμα, λόγω της επετειακής περιόδου και των ανάλογων αφιερωμάτων, να μου επιτρέψετε να πω ότι το Σάββατο 26/10/2019 υπήρχε στην ΕΡΤ1 εξωτερική παραγωγή σε επανάληψη με θέμα τον πόλεμο ΗΠΑ-Βιετκόνγκ που χρονολογικά δεν ανήκει στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και γεωγραφικά, προφανώς δεν διεξήχθη στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας.
Eπίσης η σύγκριση μεταξύ του ντοκιμαντέρ για τους Ικαριώτες πρόσφυγες που δεν μεταδόθηκε και η μετάδοση του ντοκιμαντέρ για το γιό του Μουσολίνι, δημιούργησε αγανάκτηση τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και ευρύτερα με το σκεπτικό ότι παρουσιάζονται η πλευρά των εισβολέων και όχι οι πρόγονοί μας (αρκετοί είναι ζώντες) που υπέστησαν τα πάνδεινα για να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα την ελευθερία μας.
Συνεπώς περιθώρια για θεματικές αλλαγές – ομογενοποιήσεις υπήρχαν χωρίς να θιχτεί εσωτερική παραγωγή της ΕΡΤ και αυτό το διαπίστωσαν και όσοι περίμεναν ο καθένας για τους λόγους του, την προβολή της εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ.
Ακολούθησε μπαράζ αρνητικών σχολίων στο διαδίκτυο σε αρκετούς λογαριασμούς FB, αρχικά από Ικαριώτες και ακολούθως και από άλλους, που άλλοι ασκούσαν κριτική στην ΕΡΤ γιατί αποφάσισε να μην αξιοποιήσει αυτό το περιεχόμενο, αν και υπήρχαν περιθώρια μετάδοσής του και άλλοι εξέφραζαν προβληματισμούς και υπόνοιες ως προς τα οικονομικά ζητήματα και πως τα διαχειρίζεται η εταιρία και αυτό  γιατί προτιμούνται εξωτερικές παραγωγές σε πολλοστή επανάληψη και όχι πρωτότυπο υλικό της ΕΡΤ – παραγωγής 2019 και μάλιστα με αυτή την τροποποίηση της τελευταίας στιγμής.
Να μην ξεχνάμε ότι ήδη είχαν διαμαρτυρηθεί σε άλλη περίοδο ζητώντας την αξιοποίηση του υλικού, όπως προανέφερα, ενώ αναφορές με θετικό τρόπο για τη θεματική αυτή,  που έχει εν μέρει μεταδοθεί από την ΕΡΤ έχουν γίνει και από το διεθνή Τύπο.
Επισυνάπτω την ηλεκτρονική διεύθυνση του Wall Street International Magazine που αναφέρει στις προτεινόμενες πηγές εκδοτική μου δραστηριότητα στη συγκεκριμένη θεματική
Eπίσης είναι ντροπή να έχει αναφερθεί στο θέμα το BBC με παλαιότερο αφιέρωμα και να υστερούμε εμείς
Σας κάνω γνωστό ότι η εξέλιξη αυτή σχολιάστηκε σαν προσβολή των νησιωτών – ακριτών που πληρώνουν το ανταποδοτικό τέλος και σε διάφορες φάσεις τουλάχιστον της πρόσφατης ιστορίας, είχαν σημαντική προσφορά στην απελευθέρωση της χώρας μας από τις δυνάμεις του ναζισμού-φασισμού, σε πολλά επίπεδα και ένα από αυτά πραγματεύεται το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ. Ήδη μαζικοί φορείς του νησιού δρομολογούν αντιδράσεις που καλό είναι να αποφευχθούν και να μπορέσουμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά με δημιουργικό τρόπο και χωρίς εντάσεις.
Για να μην κάνω κατάχρηση του χρόνου σας, εκτιμώ ότι χρειάζεται να «θεραπευτεί» το πρόβλημα και δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία από τη δρομολόγηση  (σε όποιο από τα τηλεοπτικά προγράμματα της ΕΡΤ) της μετάδοσης του Β’ μέρους του ντοκιμαντέρ και μάλιστα άμεσα, καθώς οι μέρες που έρχονται είναι αυτές που το συγκεκριμένο νησί ενσωματώθηκε με το ελληνικό κράτος στις αρχές Νοεμβρίου του 1912 και έγινε και «επισήμως» τμήμα του.
Ας τιμήσουμε τους νησιώτες μας με την προβολή ενός μέρους της ιστορίας τους που οι ίδιοι αναφέρουν μιλώντας στην ΕΡΤ και ας μην απαξιώνουμε τις εσωτερικές παραγωγές της.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Νάσος Μπράτσος – δημοσιογράφος ΕΡΤ, μέλος της ΕΣΗΕΑ και απόγονος προσφυγικής οικογένειας της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου