Χωρίς πολιτική εξουσία και με μόνο «εγγυητή της νομιμότητας» το στρατό, βρίσκεται η Βολιβία μετά τις παραιτήσεις των διαδοχικά προβλεπόμενων από το Σύνταγμα να κυβερνήσουν τη χώρα, και την προηγηθείσα παραίτηση του προέδρου Μοράλες. Τόσο ο Αντιπροέδρος, Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα, όσο και η Προέδρος της Βουλής, και οι δύο μέλη του Κινήματος για το Σοσιαλισμό του Έβο Μοράλες, παραιτήθηκαν αρνούμενοι να αναλάβουν ρόλο Προέδρου ως τη διεξαγωγή νέων εκλογών. Η πρώτη αντιπρόεδρος της Βουλής, Ζανίν Ανιέζ, προερχόμενη από τη δεξιά Αντιπολίτευση, δήλωσε ότι είναι έτοιμη, πάντως, να αναλάβει την προεδρία μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών, οι οποίες οφείλουν να γίνουν, πάντα βάσει του Συντάγματος της Βολιβίας, εντός 90 ημερών.

Στους δρόμους των πόλεων, οι δυνάμεις των σωματείων και οι οργανώσεις των ιθαγενών, παραδοσιακοί σύμμαχοι του παραιτηθέντος προέδρου, έχουν πάλι αρχίσει να αυτο-οργανώνονται. Εντυπωσιακές είναι οι εικόνες από το Ελ Άλτο, με πληθυσμό περί το ένα εκατομμύριο και μόλις πέντε χιλιόμετρα έξω από τη Λα Παζ, όπου ήδη οργανώνονται επιτροπές αυτοάμυνας και στήνονται οδοφράγματα. Οι επιτροπές κάλεσαν το λαό, εάν η αστυνομία και ο στατός δεν πράξουν συνταγμνατικά, να οργανωθεί σε πολιτοφυλακή «ώστε να διαφυλάξει σύνταγμα και θεσμούς».

Εν τω μεταξύ, ο παραιτηθείς πρόεδρος δήλωσε πως, παρά τις προσκλήσεις από ξένους ηγέτες, δεν προτίθεται να εγκαταλείψει τη χώρα και θα παραμείνει στη Βολιβία «διότι δεν έχει να κρύψει τίποτε και δεν έκλεψε κανέναν». «Είμαι θύμα πραξικοπήματος και θα παραμείνω στη χώρα, ώστε να συνεχίσω τον αγώνα για ισότητα και Ειρήνη», είπε, επικρίνοντας την αντιπολίτευση για το γεγονός ότι συνεχίζονται οι βιαιότητες στους δρόμους της χώρας, παρά την παραίτησή του – που είχε τεθεί ως προαπαιτούμενο για την ειρήνευση.

Και το σπίτι του Μοράλες στην Κοτσαμπάμπα, δέχθηκε επίθεση από αντιπάλους του, με αποτέλεσμα μεγάλες ζημιές, όπως αναφέρουν σχετικές πηγές, ενώ καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς το σπίτι της αδελφής του.

Εν τω μεταξύ, αναλυτές συνδέουν τα γεγονότα της Βολιβίας με την «επιστροφή του ροζ κύματος» στη Λατινική Αμερική, δηλαδή των σοσιαλιστικών και αριστερών πατριωτικών δυνάμεων, το οποίο κυριάρχησε στα πράγματα την εποχή των Τσάβες, Κορέα, Λούλα, Μοράλες, Ερνάντεζ και Κάστρο… Οι διαδηλώσεις σε Ισημερινό και Χιλή και η επιστροφή των σοσιαλιστών στην Αργεντινή είναι λογικό να ανησυχούν τις ΗΠΑ.

Διεθνείς αντιδράσεις

Την βαθιά του ανησυχία για όσα συμβαίνουν στη Βολιβία εξέφρασε ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, ο οποίος ζήτησε από όλες τις «εμπλεκόμενες πλευρές να αποφύγουν τη βία και τις εντάσεις και να δείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση».

Πολιτική και όχι στρατιωτική ηγεσία πρέπει να κρατήσει τον έλεγχο στη Βολιβία, ήταν η δήλωση στελέχους του υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Ρώυτερς. «Ζητούμε από όλους να αποφύγουν τη βία και συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τους συνεργάτες μας διεθνώς για να είναι βέβαιο ότι θα πρυτανεύσει η δημοκρατία και η συνταγματική νομιμότητα στην Βολιβία».  Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η δήλωση της Φεδερίκα Μογκερίνι, εκ μέρους της ΕΕ.

Την αντιπολίτευση της Βολιβίας κατηγόρησε ως υποκινήτρια της Βίας η Ρωσία, και ζήτησε από όλες τις πλευρές «να επιδείξουν κοινή λογική». Περί πραξικοπήματος κατά του Μοράλες έκανε λόγο ο ηγέτης των βρετανών Εργατικών, Τζέρεμυ Κόρμπιν.

Τη θλίψη του εξέφρασε ο πρόεδρος του Μεξικού, Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ, ο οποίος προσφέρθηκε να δώσει άσυλο στο Βολιβιανό Πρόεδρο – ακολούθησε η δήλωση Μοράλες ότι δεν προτίθεται να φύγει από τη χώρα του. Ο υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού, Μαρσέλο Εμπραρδ, δήλωσε ότι έγινε «στρατιωτικό πραξικόπημα» για την απομάκρυνση Μοράλες που θύμιζε «παλιές εποχές της Λατινικής Αμερικής» και ζήτησε άμεση σύγκλιση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών. Ήδη, στη Μεξικάνικη πρεσβεία της Λα Παζ έχουν καταφύγει 20 μέλη του κοινοβουλίου και αξιωματούχοι του στρατού και της αστυνομίας της Βολιβίας.

Για «βίαιο και δειλό πραξικόπημα» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Κούβας, Μιγκελ Ντίαζ -Κανελ, και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να εγγυηθεί την ζωή και την ελευθερία του Έβο Μοράλες.

Να μην δεχθεί το πραξικόπημα και να υπερασπιστεί τον Έβο, και μέσω αυτού «τις ζωές των ιθαγενών της Βολιβίας, των θυμάτων αυτών του ρατσισμού» κάλεσε το λαό της Βολιβίας ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολας Μαδούρο. Στον αντίποδα, ο σφετεριστής Χουάν Γουαιδό δήλωσε πως «νοιώθει τον δημοκρατικό σίφουνα στη Λατινική Αμερική», ενώ ο Μπολσονάρο της Βραζιλίας άφησε να εννοηθεί ότι ο λόγος που οδηγήθηκε σε παραίτηση ο Μοράλες ήταν ότι διέπραξε νοθεία. Ο προκάτοχός του, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ωστόσο, μίλησε για πραξικόπημα και «πιέσεις στον Μοράλες που τον οδήγησαν στην παραίτηση». «Είναι δυστύχημα που η ελίτ της Λατινικής Αμερικής δεν μπορεί να ανεχθεί τη δημοκρατία και την κοινωνική ένταξη των φτωχότερων στρωμάτων», πρόσθεσε.

Ο Πρόεδρος της Νικαράγουας, Ντανιέλ Ορτέγα, μίλησε επίσης για πραξικόπημα, καταδίκασε τους πραξικοπηματίες και τόνισε «την σταθερή και αμετακίνητη υποστήριξή [του] στον Πρόεδρο Έβο και την συνταγματική κυβέρνησή του». Για πραξικόπημα μίλησε και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Αργεντινής, Αλμπέρτο Φερνάντεζ, «με στόχο τον πρόεδρο Μοράλες, που ήδη είχε προκηρύξει εκλογές». Ο Φερνάντεζ, που αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση τον ερχόμενο μήνα, δεν βρήκε συμπαράσταση στη δεξιά νυν κυβέρνηση, που κάλεσε σε «εκλογές που αυτή τη φορά θα γίνουν με διαφάνεια», όπως άλλωστε και η δεξιά κυβέρνηση της Χιλής, η οποία, στην ανακοίνωσή της, στάθηκε στην «προβληματική εκλογική διαδικασία». Τα ίδια και στην Κολομβία, όπου η δεξιά κυβέρνηση κάλεσε σε «διαδικασία για μια ειρηνική αλλαγή στην εξουσία».