Χάθηκε η Ευκαιρία να γίνει το Σύνταγμά μας Απλό, Κατανοητό και Έντιμο

της Σοφίας Σακοράφα

Βουλευτής του ΜέΡΑ25, Αντιπρόεδρος της Βουλής

Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο αντιμετώπισης του θέματος της ψήφου των αποδήμων. Εμείς, ως ΜέΡΑ 25, καταθέσαμε μία πρόταση τίμιας και δεοντολογικά ορθής ρύθμισης. Προσπαθήσαμε σε κάθε περίπτωση να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας κοινά αποδεκτής λύσης. Μπορεί να μην είμαστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα που διαμορφώθηκε αλλά  οπωσδήποτε συνιστά τον καρπό μιας κάποιας σύνθεσης.

Το πολιτικό μας σύστημα, δέσμιο των αγκυλώσεών του και των μικροκομματικών ιδιοτελειών, για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται κατώτερο των περιστάσεων. Και δεν εκπλήσσει κανέναν πλέον. Είναι όμως κρίμα, γιατί στο συγκεκριμένο θέμα θα ήταν δυνατή μία έντιμη, πλήρης και διαχρονική ρύθμιση.

Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων ζουν στο εξωτερικό. Κάποιοι αναγκάστηκαν να φύγουν παλιότερα, στα πέτρινα χρόνια• άλλοι, και κυρίως η νεολαία μας, πιο πρόσφατα, στα χρόνια των μνημονίων, στη νέα οικονομική μετανάστευση. Πολλοί έφυγαν εθελοντικά φιλοδοξώντας να σταδιοδρομήσουν σε τομείς που η χώρα μας δεν τους δίνει αυτή τη δυνατότητα.

Ανεξάρτητα από τους λόγους που τους οδήγησαν στο εξωτερικό, το ζητούμενο είναι η επανένταξή τους στην ελληνική πολιτεία, με ισονομία και απαράβατη ισότητα στην αντιπροσώπευση. Το κόμμα μας στηρίζει και θέλει να προωθήσει την ισότιμη συμμετοχή των απόδημων στις εκλογές (εκλέγειν) και την ισότιμη αντιπροσώπευσή τους στη Βουλή των Ελλήνων (εκλέγεσθαι).

Βάσιμα υπερηφανευόμαστε ότι είμαστε το μόνο κόμμα που σέβεται τους απόδημους και δεν τους βλέπει ως “κουκιά”, ως δεξαμενή ψήφων που πρέπει να εξαντληθεί ή να αποδυναμωθεί.

Γι’ αυτό και υποστηρίξαμε πρώτοι τη δημιουργία Εκλογικών Περιφερειών Εξωτερικού, όπου θα εκλέγονται απόδημοι από τους απόδημους αναλογικά. Μόνο η δημιουργία εκλογικών περιφερειών εκεί που ζουν αποδίδει στους απόδημους το δικαίωμα στην συμμετοχή. Και, φυσικά, μόνο η πλήρης ισοδυναμία εδρών και εγγεγραμμένων εντός όσο και εκτός της Ελλάδας εξασφαλίζει την ισονομία.

Για τους λόγους αυτούς δηλώσαμε την αντίθεσή μας στην επιστολική ψήφο. Είμαστε αντίθετοι και  στο να αναγκάζεται ο απόδημος  να ψηφίζει σε εκλογικές περιφέρειες της ενδοχώρας, όπου μπορεί και να μην έχει πατήσεις ποτέ.

Μία είναι η έντιμη, διαχρονική και απλή αντιμετώπιση : Εκλογικές περιφέρειες αποδήμων (λ.χ. Βόρειας Αμερικής, Αυστραλίας, Ευρώπης κλπ.). Με αντιστοίχιση των βουλευτικών εδρών κάθε περιφέρειας προς τον αριθμό των εγγεγραμμένων σε αυτήν. Και ψηφοδέλτια υποψηφίων (αποδήμων) ανά περιφέρεια, όπως και σε κάθε άλλη εκλογική περιφέρεια της Επικράτειας.

Ποιος ο λόγος να καταφεύγουμε εξαρχής σε φοβισμένα ημίμετρα ;

Για ποιο λόγο το ελληνικό πολιτικό σύστημα φοβάται την καθαρή και ανεμπόδιστη έκφραση της λαϊκής βούλησης των αποδήμων ;

Η άλλη  χαμένη ευκαιρία της  συνταγματικής  αναθεώρησης  είναι  η θέσπιση του “ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος”. Η ρύθμιση αυτή είναι ανεπαρκής και  επικίνδυνη. Μπορεί  να οδηγήσει στην “κανονικοποίηση” της φτώχειας. Αλλά και στην εργαλειοποίηση του Συντάγματος για την περικοπή παροχών.

Στα μνημονιακά χρόνια ζήσαμε π.χ. την περικοπή των  προνοιακών παροχών σε εξευτελιστικά επίπεδα και  την  αποσύνδεσή τους από ασφαλή κριτήρια, όπως π.χ. το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Αλλά  και πως μπορούμε να έχουμε  τέτοια κριτήρια , όταν  στη “μνημονιακή κανονικότητα” παγιώθηκε η  ανεπίτρεπτη επέμβαση του Κράτους στην ελεύθερη βούληση των κοινωνικών εταίρων να ρυθμίζουν το κατώτατο ημερομίσθιο με ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις  και με την μονομερή προσφυγή στη διαιτησία.

Αφέθηκε, έτσι, η διαμόρφωση του κατώτατου μισθού έξω  από το, επιτρεπτό σε όλο το δυτικό κόσμο, ρυθμιστικό πλαίσιο  που προκύπτει από την, και πάλι θεμιτή σε όλο τον δυτικό κόσμο, πίεση που εξασκούν μέσα πάλης των εργαζομένων, όπως η απεργία, που συνιστούν συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα.

Η Κυβέρνηση, όμως, με τις πρόσφατη νομοθεσία της έθεσε πλήθος  από ανεπίτρεπτους περιορισμούς στο δικαίωμα στην απεργία.

Αφού δεν υπάρχει  κανένα απλό και ασφαλές κριτήριο αντιστοίχησης του “ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος” ενέχει κίνδυνος, με εισαγωγή αλγορίθμων αντιστοίχησήςτου, με εφαρμοστικούς νόμους, νατεθεί τελικά σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι τα σημερινά προνοιακά  επιδόματα.

Και ακολούθως να  συμπαρασύρει, ως συνταγματική πρόβλεψη σε χαμηλότερα επίπεδα και άλλες παροχές,όπως το επίδομα ανεργίας, ή την  κατώτατη εθνική σύνταξη.

Μπορούμε εύκολα να φανταστούμε πόσο θα υποχωρήσει  η ανταποδοτικότητα των συντάξεων αν  η δικαστική της μέτρηση έχει όριο το “ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα”, που θα αποτελεί  το  ελάχιστο μη παραβιάσιμο όριο, μέσα σε ένα χρονικά απροσδιόριστο καθεστώς ανάγκης, όπου το εθνικό συμφέρον ταυτίστηκε με τη στενή ταμειακή ανάγκη του Ελληνικού Δημοσίου.

Αντί αυτού  θα έπρεπε να θεσπιστεί, μαζί με την  εγγύηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με αντιστοίχησή του με ποσοστό του κατώτατου μισθού, που θα προκύπτει από ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, μαζί με την εγγύηση  ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης που θα περιλαμβάνει :

α) Την εγγύηση του δικαιώματος  στη στέγη και την πρώτη κατοικία, όπως περιγράφεται στη θέση του ΜέΡΑ25 για την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων με κρατική μέριμνα.

β) Την εγγύηση στο δικαίωμα στην ηλεκτροδότηση και την υδροδότηση με ένα ελάχιστο μηναίο όριο που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση. Η τεχνολογία σήμερα μας επιτρέπει να το εφαρμόσουμε. Για παράδειγμα, αντί της διακοπής της παροχής ρεύματος την τοποθέτηση μιας λιγότερο ισχυρής ασφάλειας, που να εξασφαλίζει τη λειτουργία του ψυγείου, και  ενός στοιχειώδουςφωτισμού, και την δυνατότητα εκ περιτροπής χρήσης ενεργοβόρων συσκευών (π.χ. θερμοσίφωνων).Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με εύκολη επέμβαση στο ρολόι της παροχής ύδρευσης, ώστε να παρέχει ημερησίως τη στοιχειωδώς απαραίτητη για την επιβίωση και την υγιεινή, ποσότητα νερού.

γ)  Την εξασφάλιση του ελαχίστου στο δικαίωμα στην επικοινωνία. Κάτι πολύ εύκολο να γίνει αν υπήρχε υποχρέωση οι πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ να εγκαθιστούν  ελεύθεραπροσβάσιμο ασύρματο δίκτυο internet, το οποίο σήμερα μπορεί επαρκέστατα να καλύψει και την τηλεφωνία.

δ)  Την απλοποίηση της πρόσβασης στην  υγεία για τους ανασφάλιστους με αναγνώριση  και του δικαιώματος πρόσβασης σε οδοντιατρικές εργασίες, ή οφθαλμιατρικές εξετάσεις. Στην Ελλάδα του σήμερα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορεί να ωφελήσει η απαγόρευση του καπνίσματος σε τίποτα,όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων δεν μπορεί να επισκεφτεί οφθαλμίατρο ή οδοντίατρο.

Είναι  πολύ εύκολο να αναγνωρίζουμε δικαιώματα.

Το δύσκολο είναι  τα δικαιώματά μας να είναι σαφή και κατανοητά  και  να εφαρμόζονται  με ομοιόμορφο  τρόπο  για  όλους.