Δεληβοριάς: Όταν η μουσική μιας χώρας πάψει να ακούγεται, η σιωπή γίνεται εκκωφαντικότερη από κάθε μουσική

Δεν ξέρω πόσοι από σας είδατε την πρόσφατη ταινία για τη ζωή της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου. Θα είδατε εκεί πώς αυτή η γυναίκα , που ακόμα και 50 χρόνια μετά το θάνατό της προσφέρει στον πολιτισμό μας, στήριξε την επιβίωσή της, μαζί με όλο το παλιό σινάφι μας, στα πνευματικά δικαιώματα που εισέπραττε για λογαριασμό της μια ιδιωτική εταιρεία: η ΑΕΠΙ.

Για χρόνια και χρόνια οι δημιουργοί του τραγουδιού, οι αφανείς που έγραφαν τα τραγούδια των δημοφιλών τραγουδιστών, δεν είχαν άλλο τρόπο για να ζήσουν, πέρα από τις εξαμηνιαίες διανομές της εν λόγω εταιρείας.

Θα ξέρετε επίσης πως η ΑΕΠΙ χρεοκόπησε και έκλεισε, μετά από σκανδαλώδη διαχείριση που οδήγησε τους μετόχους της σε εισαγγελικές κατηγορίες για 7 κακουργήματα.

Θέλω να σημειώσετε κάτι σ’ αυτό στο σημείο. Σε κανένα σχεδόν μέρος στον κόσμο το πνευματικό δικαίωμα δεν το διαχειρίζονται ιδιώτες. Παντού υπάρχουν συνεταιρισμοί, γνωστοί και ως Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης, που διοικούνται και ελέγχονται από τους ίδιους τους δημιουργούς, οι οποίοι δίνουν σε τεχνοκρατικές ομάδες της επιλογής τους την είσπραξη και την δίκαιη διανομή των δικαιωμάτων τους.

Πολλοί από μας, που προβλέψαμε την κατάρρευση της ΑΕΠΙ εγκαίρως, προσπαθήσαμε να την μετατρέψουμε σε τέτοιο οργανισμό μέσα από τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία. Δεν το καταφέραμε. Τα χρέη της ήταν δυσθεώρητα, οι δε μέτοχοι όχι ιδιαίτερα πρόθυμοι να μας την παραδώσουν.

Αρχίσαμε λοιπόν να βλέπουμε όλες τις πολιτικές ηγεσίες για να τις πείσουμε πως εδώ έχουμε μια ιστορική ευκαιρία. Να πάρουμε το κέλυφος και τα καλά στοιχεία του οργανισμού, να τον απεξαρτήσουμε από τους ιδιώτες και να τον κάνουμε ΟΣΔ, σύγχρονο και ευρωπαϊκό.

Επί της υπουργίας της κας Λυδίας Κονιόρδου στήθηκε μετά από πολύ μεγάλο αγώνα μας ένας μηχανισμός μετάβασης των έργων μας σε μια μικροπρόθεσμη υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, την ΕΥΕΔ, ώστε αυτά να παραδοθούν στο νέο οργανισμό που θα φτιάχναμε, την ΕΔΕΜ. Πετύχαμε μάλιστα να πάρουμε με ΚΥΑ και 3.000.000 ως επιχορήγηση της Υπηρεσίας ώστε να προικοδοτηθει ο νέος οργανισμός με τα απαραίτητα και να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την επιβίωσή μας χωρίς να εξαρτηθούμε από ιδιώτες ή αλλότρια συμφέροντα.

Λίγο πριν πάρουμε την πολυπόθητη άδεια της ΕΔΕΜ –και αφού είχαμε κάνει υπομονή και θυσίες με δύο συμβολικές διανομές που συγκεντρώθηκαν μέσα από το κοπιαστικό έργο των εργαζομένων και της διορισμένης από το Υπουργείο διοίκησης- ανακοινώθηκαν οι εκλογές.

Όπως ήταν φυσικό, ενωμένα όλα τα σωματεία των δημιουργών είδαμε αρχηγούς και κοινοβουλευτικές ομάδες όλων των κομμάτων για να τους πουν να μην πειράξουν την υπηρεσία όσο αυτή θα λειτουργούσε και να στηρίξουν όλοι τους την άδεια.

Ο σημερινός Πρωθυπουργός, ο κος Μητσοτάκης μετά από μία συνάντηση με τους εκπροσώπους όλων των σωματείων μας, δεσμεύτηκε εγγράφως, στις 17 Απριλίου το 2019 ότι –διαβάζω ακριβώς τα δήλωσή του-«Θα στηρίξω το συλλογικό σας στόχο να μετεξελιχθεί ο σημερινός φορέας ΕΥΕΔ σε έναν ανεξάρτητο και ακηδεμόνευτο από το κράτος φορέα αυτοδιαχείρισης συλλογής των πνευματικών σας δικαιωμάτων».

Αντίστοιχη στήριξη υποσχέθηκε και τον περασμένο Ιούλιο η νέα Υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη. Επειδή όμως η άδεια που μας είχε υποσχεθεί καθυστερούσε, της κρούσαμε τον κώδωνα του κινδύνου και την ξανασυναντήσαμε από κοντά στα μέσα του Οκτωβρίου. Εκεί για πρώτη φορά μας ανέφερε ως προϋπόθεση την σύνταξη ενός business plan από μεγάλη εταιρεία, αλλά και τον έλεγχο της ΕΥΕΔ πάλι από μεγάλη εταιρεία ώστε να δούμε τι έχει να μας μεταβιβάσει. Αρκετοί από μας το θεώρησαν παράδοξο, αφού η εταιρεία ανήκε στο κράτος και λογοδοτούσε πάντα σε αυτό. Επίσης ένα business plan δεν απαιτείται από το νόμο για συνεταιρισμό όπως ο δικός μας. Παρ’όλ’αυτά με αγωνία για το μέλλον μας και υπευθυνότητα δεχτήκαμε να το παραγγείλουμε και να το παραδώσουμε άμεσα. Έλα όμως που, ο αρμόδιος ΟΠΙ ξηλώθηκε και αντικαταστάθηκε. Η προσωρινή διαχειρίστρια της ΕΥΕΔ παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε επίσης. Όλα αυτά μας καθυστέρησαν, οι απαντήσεις των μεγάλων εταιρειών εκπόνησης business plan το ίδιο.Τελικά, παραγγέλθηκε το business plan από το νέο διαχειριστή της ΕΥΕΔ κο Κωνσταντακόπουλο, αλλά πια είχε περάσει πολύς χρόνος και όλα όσα φοβόμασταν άρχισαν να συμβαίνουν.

Από τον Οκτώβριο παρακαλούμε την Υπουργό με πλήθος επιστολών (που όλες έμειναν αναπάντητες) να μας δώσει την άδεια πριν την παράδοση του business plan διότι είμαστε εκτεθειμένοι απέναντι σε όλους τους εξωτερικούς κινδύνους και το 2020 θα μας βρει χωρίς δικαιώματα.

Και ξαφνικά, το μοιραίο και αναμενόμενο. Μαθαίνουμε από τις εφημερίδες πως ιδιώτης αδειοδοτείται να κάνει νέα Ανώνυμη Εταιρεία Δικαιωμάτων. Μόλις προχτές αποκαλύφθηκε επισήμως πως αυτός είναι ο Δημήτρης Μάρης ο οποίος καλεί εμάς και την Υπουργό σε συνεργασία.

Όπως είναι φυσικό, έγινε χαμός. Ο χώρος –κατεστραμμένος ήδη από ιδιώτες και έχοντας ως όνειρο έναν διεθνή οργανισμό- αναστατώθηκε και άρχισε να διαμαρτύρεται βίαια.

Κι έτσι βρισκόμαστε εδώ. Ζητάμε δημόσια από τον Πρωθυπουργό να τηρήσει την γραπτή του υπόσχεση. Να μας δοθεί η άδεια τώρα αμέσως-κι ας καθυστερήσει λίγο ακόμα το business plan.

Είμαστε όλοι ενωμένοι και δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε. Θέλουμε άδεια στην ΕΔΕΜ για να λειτουργήσει ελεύθερα και ακηδεμόνευτα. Και άμεση μετάβαση της δραστηριότητας της ΕΥΕΔ στην ΕΔΕΜ. Δεν ζητήσαμε ποτέ νέα ΑΕ, ούτε διαρκή εμπλοκή του κράτους, ζητήσαμε να αποφασίζουμε οι ίδιοι σε ποιους θα εμπιστευτούμε την διαχείριση των δικών μας δικαιωμάτων. Θα μείνουμε για πάντα μια ανώμαλη χώρα, μια μπανανία στον τομέα αυτό; Ή θα γίνουμε σύγχρονοι;

Θέλουμε λοιπόν να το πούμε δυνατά σε όλους τους τόνους: Δεν υποχωρούμε. Αν δεν δοθεί η άδεια άμεσα θα ξεκινήσουμε κινητοποιήσεις. Ακόμα χειρότερα θα οργανώσουμε τη σιωπή μας. Και όταν η μουσική μιας χώρας πάψει να ακούγεται, η σιωπή γίνεται εκκωφαντικότερη από κάθε μουσική. Και η σιωπή –όπως η μουσική- απλώνεται διεθνώς.

Ας μη μας φτάσουν σε αυτό το σημείο. Ας αφήσουν τη Φραγκοσυριανή και την Αρχόντισσα, το Άξιον Εστί, την Αθανασία, τον Δρόμο, το Νυν και Αεί, την Ευδοκία, τη Φαντασία, την Αγωνία, το Είσαι η Ζωή μου και το η Ζωή μου όλη, τον Άγιο Φεβρουάριο, το Φορτηγό, το Σταυρό του Νότου, το Υπάρχω και τη Σωτηρία της Ψυχής να νοηματοδοτούν τη χώρα. Ας αφήσουν τη μεταπολιτευτική γενιά, τους ροκ και τους νεολαϊκούς τραβαδούρους να μπουν στην ιστορία όπως τους αξίζει. Ας αφήσουν τα νεώτερα παιδιά του τραγουδιού να αποφασίζουν τα ίδια για το μέλλον τους. Τους εμπορικούς δημιουργούς να εισπράττουν την επιτυχία τους και τους πειραματικούς να ενισχύουν την αξία τους. Τα ξένα ρεπερτόρια να συνεργάζονται αρμονικά με τα ελληνικά. Δίκαια και διαφανώς.

Θα δούμε όλους τους αρχηγούς των κομμάτων, θα επιδιώξουμε ξανά συνάντηση με τον Πρωθυπουργό, θα κρατήσουμε το θέμα όσο ψηλά του αρμόζει.

Καλούμε όμως από εδώ δημόσια την Υπουργό να λύσει το θέμα τώρα. Δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να υποχωρήσουμε και να μετακινηθούμε.

Άδεια στην ΕΔΕΜ. Μετάβαση της δραστηριότητας της ΕΥΕΔ στην ΕΔΕΜ. Άμεση εξόφληση των δημιουργών και μεταβίβαση στην ΕΔΕΜ της προμήθειάς της και του υπολοίπου της επιχορήγησης που με νόμο της δόθηκε.

Αυτά. Και ελπίζουμε να σας ξανααπασχολήσουμε τραγουδώντας και όχι φωνάζοντας ή σιωπώντας.