Η τρέχουσα ελληνική συγκυρία αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα αυτού του τρόπου σκέψης. Έπειτα από μία δεκαετή κρίση με τις γνωστές σε όλους και όλες πολιτικές και τις συνέπειές τους, ανάμεσα στις πρώτες κινήσεις της Νέας Δημοκρατίας ως κυβέρνησης ήταν η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, η μεταφορά πλήθους χαρτοφυλακίων στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, η αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου απόδοσης ασύλου σε πρόσφυγες, η πρόσληψη με επείγουσα και ανεπαρκούς ελέγχου διαδικασία 1.500 αστυνομικών και η ανάκληση της πρόσληψης 4.000 γιατρών και νοσηλευτών/νοσηλευτριών για τα δημόσια νοσοκομεία με την ταυτόχρονη ανακοίνωση των ΣΔΙΤ για ορισμένα από αυτά, αρχικά πειραματικά με σκοπό τη γενίκευσή τους σε δεύτερο χρόνο.
Η εξάπλωση του COVID-19 και η κρίση δημόσιας υγείας, που τη συνοδεύει, θα μπορούσε να είναι μία σημαντική στιγμή αμφισβήτησης αυτού του πυρήνα σκέψης. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η τρέχουσα κρίση εξελίσσεται ως μία ιστορικής σημασίας επιβεβαίωσή του: αντί να αναδειχθούν οι επιπτώσεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο σύστημα της δημόσιας υγείας και κατ’ επέκταση στην υγεία του κοινωνικού συνόλου, η σημασία αυτών των πολιτικών έχει υποβαθμιστεί και στη θέση τους έχει αναδειχθεί η έννοια της ατομικής ευθύνης ως η βέλτιστη και η μόνη δυνατή στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας. Ενώ η δημόσια συζήτηση θα έπρεπε να εστιάζει την προσοχή της στην ανεπάρκεια των υποδομών υγείας να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κρίσης δημόσιας υγείας, εστιάζει την προσοχή της στην κατά Μητσοτάκη ελλειμματική υπευθυνότητα των πολιτών και στην αποτυχία τους να τηρήσουν τα κρατικά μέτρα αυτοπεριορισμού τους. Έτσι, το «Μένουμε στο Σπίτι» ανακηρύσσεται στην ύψιστη κοινωνική αρετή τόσο γιατί ενσωματώνει και εμπεδώνει το αξίωμα της ατομικής ευθύνης σε κοινωνικό επίπεδο όσο και γιατί αποκρύβει εντέχνως και πολύ πετυχημένα την ευθύνη του κράτους. Και αφού το κράτος δεν έχει ασθενοφόρα, νοσοκομεία, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για να περιθάλψει τους πολίτες του, στέλνει τους δεκάδες χιλιάδες αστυνομικούς που φρόντισε εγκαίρως να διαθέτει για να περιπολούν και να εποπτεύουν αν οι πολίτες μένουν στα σπίτια τους – μέχρι τουλάχιστον να τους τα πάρουν οι τράπεζες – ώστε να μην αρρωστήσουν και να μην χρειαστούν περίθαλψη από τα ανεπαρκή και υποστελεχωμένα νοσοκομεία, που λειτουργούν χωρίς τα απαραίτητα μέσα και με προσωπικό στα όρια της αντοχής του. Και όλα αυτά ενώ κυβερνητικά στελέχη και τα παπαγαλάκια τους αρνούνται την επιβολή διατίμησης σε κρίσιμα για τη δημόσια υγεία προϊόντα επικαλούμενα τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης και την ατομική ευθύνη εκείνων που αισχροκερδούν, την ίδια στιγμή που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός επικαλείται τη συνταγματική υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την υγεία των πολιτών.
Αν αυτό είναι το νέο κοινωνικό συμβόλαιο, στο οποίο αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός στο διάγγελμά του για την απαγόρευση της κυκλοφορίας, ας έχει την ευγενική καλοσύνη να μας επιτρέψει να μην το υπογράψουμε: διότι πρόκειται για ένα κατ’ ευφημισμόν κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο ουσιαστικά συγκροτεί ένα κράτος που δηλώνει ότι δεν δύναται να έχει δομές υγείας σε συνθήκες πανδημίας, ενώ την ίδια στιγμή οργανώνει τις δυνάμεις καταστολής με όρους κατάπνιξης εξεγέρσεων.
*H στήλη (φιλ≠) ελευθέρως παίρνει θέση σε ζητήματα επικαιρότητας από ριζοσπαστική σκοπιά. Η σύνταξη της στήλης γίνεται συλλογικά από τη συντακτική της ομάδα και είναι ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο. Για επικοινωνία με τη συντακτική ομάδα της στήλης μπορείτε να μας αποστέλλετε e–mail στο editorial@peernet.gr