«H δουλειά μας δεν εξαντλείται σε μια παράσταση»

Κ.Π.:Όπως σας είχαμε πει πριν το διάλειμμα, έχουμε την Κατερίνα Φώτη μαζί. Η Κατερίνα Φώτη είναι απόφοιτος της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού, Ραλλού Μάνου και είναι και απόφοιτος της Νομικής Σχολής. Και εκτός απ’ αυτά έχει γράψει ένα άρθρο στο ThePressProject -εμείς έτσι την γνωρίσαμε- και συμμετέχει σε αυτή την κίνηση που γίνεται τώρα, τις τελευταίες ημέρες, όπου νομίζω ολοένα και με αυξανόμενη μαζικότητα, οι καλλιτέχνες διεκδικούν από το κράτος να τους λάβει λίγο υπ’ όψιν. Να καταλάβουν ότι υπάρχουν και κάπως χρειάζεται να ζήσουν.

Λοιπόν, Κατερίνα να μην τα λέω εγώ. Κατ’ αρχάς γεια σου και σ’ ευχαριστούμε πάρα πολύ που συμμετέχεις στην κουβέντα μας.

Καλησπέρα. Ευχαριστώ πάρα πολύ που κατ’ αρχάς με φιλοξενήσατε με το αρχικό άρθρο, γιατί είναι πολύ σημαντικό κάποια πράγματα, εν πάση περιπτώσει, να λέγονται στη δημόσια σφαίρα. Λοιπόν, από πού να ξεκινήσω;

Κ.Π.: Θέλω να πω, για να ευλογήσουμε λίγο τα γένια μας, τα δικά μας και τα δικά σου, νομίζω ότι το άρθρο αυτό διαβάστηκε και έπαιξε και κάποιο ρόλο στο να κινητοποιηθεί κάποιος κόσμος. Κάνω λάθος; Μας ευλογάω υπερβολικά; 

Καθόλου. Εγώ έγραψα αυτό το άρθρο κατόπιν πρόσκλησης από σας. Η αλήθεια είναι ότι κινήθηκε πάρα πολύ, αρχικά από τον προσωπικό μου λογαριασμό, με πολλές κοινοποιήσεις στα social media, από κόσμο, ο οποίος -τέλος πάντων- έχει δικτύωση μαζί μου και ανήκει στον ευρύ χώρο του θεάματος και του ακροάματος, εκτός απ’ το χορευτικό κόσμο, που είναι οι συνάδελφοί μου.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, ο Γιώργος ο Βουρδαμής, ο οποίος είναι ηθοποιός έφτιαξε ένα γκρουπ στην αρχή στο face book, όπου έγραψε σε κάποιους ανθρώπους, που αρχικά προσκάλεσε εκεί, πολύ μικρού αριθμού, ότι η Κατερίνα έχει γράψει αυτό το άρθρο. Νομίζω ότι τα λέει όλα συνοπτικά και κατά πώς πρέπει στο σύνολο, όχι μόνο σε σχέση με την κατάσταση την τωρινή, αλλά και σε σχέση με το σύνολο των προβληματισμών που υπάρχουν στο χώρο των εργαζομένων στον πολιτισμό και στις τέχνες, και στην επόμενη ερώτηση: “τώρα τι κάνουμε”;

Ξαφνικά αυτό το γκρουπ άρχισε να συγκεντρώνει πάρα πολύ κόσμο μέσα. Αυτή τη στιγμή, μετά από μόνο μία εβδομάδα είναι γύρω στις 12.000 τα μέλη, κάτι το οποίο είναι φοβερά ελπιδοφόρο, γιατί σημαίνει ότι κάπως όλοι είχαμε μία ανάγκη κάπου να συνευρεθούμε και να μπορούμε να λέμε πράγματα. Όταν άρχισε η κατάσταση να ξεφεύγει αριθμητικά, μαζί με το Γιώργο και με πρωτοβουλία του και πάλι, κάποιοι λίγοι άνθρωποι μπήκαν σε μία διαδικασία να οργανώσουμε τα όσα λέγονται στο σύνολο της πλατφόρμας Support Art Workers και να κάνουμε και μία σελίδα. Αυτό το κάναμε, όχι γιατί εκπροσωπούμε ή υποκαθιστούμε ούτε τα υπάρχοντα σωματεία των κλάδων του πολιτισμού, που παλεύουν χρόνια συνολικά για τα πράγματα, αλλά γιατί θεωρήσαμε ότι είναι ένα καλό βήμα να κωδικοποιηθεί η πληροφορία που υπάρχει και η ανάγκη, με ένα τρόπο που να ικανοποιεί όσο γίνεται περισσότερο το σύνολο των εργαζομένων.

Συνολικά όμως στον πολιτισμό και επί μέρους για κάθε ειδικότητα. Έτσι έχουν μαζευτεί κάποιοι άνθρωποι αρκετοί, γύρω στους 30, στην πρωτοβουλία του συντονισμού, που έχουμε χωριστεί σε ομάδες και προσπαθούμε να οργανώσουμε αφ’ ενός τα αιτήματα, αφ’ ετέρου τη δράση, την ενδεχόμενη δημιουργία αλληλεγγύης και φυσικά την επικοινωνία, σε σχέση με την εξώστρεφη παρουσία αυτού του πράγματος.

Έτσι δημιουργήθηκε το hashtag, έτσι δημιουργήθηκε ένα logo για την υπόλοιπη συναναστροφή καλλιτεχνών, το οποίο χαίρει αυτή τη στιγμή αποδοχής από πάρα πολύ κόσμο. Και χθες το βράδυ, στη σελίδα αναρτήθηκαν κωδικοποιημένα όλα τα αιτήματά μας αυτή τη στιγμή, τα οποία βέβαια εμπλουτίζονται σταδιακά προφανώς, γιατί υπάρχουν και κανά δυο ειδικότητες με πολύ ειδικό καθεστώς, όπως εικονολήπτες, φωτογράφοι, ωρομίσθιοι, γραφεία τύπου, οργανώσεις παραγωγής, που ακόμα χρειάζονται λίγη ακόμα επεξεργασία, σ’ αυτές τις τεχνικότερες ειδικότητες του εν γένει κλάδου,και αυτά τα αιτήματα, αυτή τη στιγμή θα σταλούνε στον τύπο.

Έχουν σταλεί ήδη στα σωματεία μας, έχουν φτάσει, στο Υπουργείο Πολιτισμού και ευελπιστούμε να εισακουστούν, γιατί θεωρώ ότι, πέρα από μένα, στην ομάδα αιτημάτων είναι ο Κωνσταντίνος ο Μπιμπής, ο Άρης ο Λάσκος και η Καλλιόπη Παναγιωτίδου. Αυτοί οι δύο άνθρωποι, οι τελευταίοι, ο Άρης και η Καλλιόπη είναι επίσης νομικοί και οι δύο, και έχουμε καταβάλει πραγματικά πάρα πολύ κόπο στο να συγκεντρώσουμε τα πάντα με όλες τις ιδιαιτερότητες από εταιρείες, από συμβάσεις ορισμένου, αορίστου, συμβάσεις με φορείς δημόσιους, συμβάσεις μέσω επιχορηγήσεων.

Δηλαδή έχουμε κάνει όλη την περιπτωσιολογία και ελπίζουμε όλα αυτά τα πράγματα σταδιακά ν’ αρχίσουν να ικανοποιούν τον πολιτισμό, με την έννοια ότι είναι βαθιά πληττόμενος, παράλληλα θα έλεγα με την εστίαση και με τον τουρισμό, υπό την έννοια ότι δεν μπορεί να ανοίξει χωρίς πρωτόκολλα και να επανέλθει σε μία πρότερη λειτουργία,πριν υπάρξει οριστική επαναφορά απόλυτη στον κοινωνικό μηχανισμό συνολικά. Οπότε αυτό σημαίνει ότι πολλοί θα μείνουμε άνεργοι για πολύ περισσότερο καιρό, από αυτόν που ικανοποιεί το βοήθημα, που είναι και σε κάθε περίπτωση, αυτή τη στιγμή πολύ πολύ λίγοι. Δεν έχουν ικανοποιηθεί. Μόνο σχεδόν το 20% ικανοποιείται αυτή τη στιγμή με τα μέτρα. Όλοι οι υπόλοιποι είναι πεταμένοι σε ένα κάλαθο αχρήστων.

Κ.Π.:Πώς έχει πάει μέχρι τώρα η επικοινωνία με το Υπουργείο;

Μέχρι τώρα, κατ’ αρχάς, από πλευράς σωματείων, την προηγούμενη εβδομάδα, που είναι ένα παράλληλο κομμάτι αυτό που τρέχει με τα σωματεία, είχε γίνει μία προσπάθεια και μία παράλληλη διαμαρτυρία, γιατί εγώ είμαι και ενεργό μέλος του σωματείου μου, των εργαζομένων στο χώρο του χορού, και νομική τους σύμβουλος, οπότε βρέθηκα εκεί με αυτή την ιδιότητα. Έγινε μια παράσταση διαμαρτυρίας προκειμένου να μας δεχτεί η υπουργός, δεν μας δέχτηκε. Ωστόσο εγώ είχα μια ενημέρωση για την οποία ακόμα δεν έχω κάποιο τελευταίο feedback ότι σήμερα έγινε μία τηλεδιάσκεψη και παράλληλα μέσω της πλατφόρμας του Support Art Workers που τα αιτήματα έχουν φτάσει εκεί, έχουμε ενημερωθεί ότι είναι ενήμεροι και ότι θεωρητικά βρίσκονται σε επεξεργασία.

Το δεύτερο ευτυχές κομμάτι παρόλα αυτά είναι ότι η πλατφόρμα του Support Art Workers έχει ετοιμάσει πολλαπλές δράσεις για τις 7 του Μάη, όπου οι καλλιτέχνες εξώστρεφα θα δηλώσουνε και τηρώντας και σεβόμενοι απόλυτα τους κανόνες ασφαλείας αυτή τη στιγμή τους υγειονομικούς, δηλαδή οι δράσεις είναι απόλυτα εναρμονισμένες με το πώς επιτάσσεται πολιτειακά η υπεύθυνη στάση του καθενός, οι οποίες όμως θα είναι αρκετά εξώστρεφες για να γίνει κτήμα όλου του κόσμου ότι δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε γιατί υπάρχουνε πάρα πολλοί συνάδελφοι, πάνω από τους μισούς που παλεύουνε με το όριο της επιβίωσης.

Κ.Π.: Πολύ λογικό. Θέλω να σε ρωτήσω κάτι…

….Δεν ξέρω αν το Υπουργείο θα έχει προλάβει μέχρι την Πέμπτη. Δεν θεωρώ ότι είναι τόσο απλό. Απαιτώ σίγουρα και θεωρώ ότι το απαιτούνε και όλοι οι συνάλεδφοί μου συνολικά, να υπάρξει κάποια μεγαλύτερη μέριμνα στις εξαγγελίες και αναμένουμε, δηλαδή δεν θα υποχωρήσουμε σίγουρα από τις κινητοποιήσεις στις 7 Μάη και από το Support Art Workers και από ό,τι ξέρω καλούν και σωματεία σε παράσταση διαμαρτυρίας, κινητοποίηση, αλλά σίγουρα η πλατφόρμα θα επιμείνει στις δράσεις, θα επιμείνει στην εξώστρεφη παρουσία, δηλαδή μετά από τη δράση στις 7 Μάη θα συνεχιστεί η διαδικασία δράσεων, γιατί θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό ο κόσμος να καταλαβαίνει ότι η δουλειά μας δεν εξαντλείται σε μια παράσταση. Η δουλειά μας είναι πολύ πιο βαριά, πολύ πιο δεσμευτική και αυτή τη στιγμή βάλλεται με το χειρότερο τρόπο.

Κ.Π.: Υπήρξε μια συζήτηση κάπως αναπάντεχη, αναπάντεχη δηλαδή για την ένταση με την οποία διατυπώθηκε, ότι κακώς ζητούμε την υποστήριξη μόνο των εργαζομένων στο χώρο του πολιτισμού, όλοι έχουν ανάγκη υποστήριξης. Εμένα μου φαίνεται παράλογο το επιχείρημα αλλά ήταν νομίζω αρκετή η έκταση ούτως ώστε να αξίζει να σε ρωτήσω.

Θέλω να πω ότι προφανώς συντασσόμαστε στο πλευρό και ζητούμε και εμείς την υποστήριξη και θα υποστηρίξουμε όλους τους πληττόμενους κλάδους από αυτή την επιδημία, την πανδημία μάλλον. Δεν θεωρούμε ότι οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό είναι οι μόνοι που χρειάζονται υποστήριξη. Υποστήριξη είναι μια λέξη με διττή σημασία. Υποστήριξη είναι προς τα εμάς και από εμάς. Και είναι για όλους σημαντικό να το καταλαβαίνουμε αυτό στα πλαίσια της έμπρακτης αλληλεγγύης. Δεν είναι ούτε ελεημοσύνη από το κράτος, ούτε θεωρούμε ότι έχουμε μόνο εμείς το πρόβλημα.

Θεωρούμε ότι πρέπει να συνταχθούνε όλα τα κομμάτια της κοινωνίας που αισθάνονται ότι πλήττονται βαθιά σ’ αυτό τον αγώνα και εμείς με τη σειρά μας να στηρίξουμε τους αγώνες όλων των υπόλοιπων. Δεν θεωρώ ότι κάποιος σε όλο αυτό έχει αυτή τη διαφωνία. Εγώ εκτιμώ ότι αυτή είναι η κατάσταση και προσωπικά σίγουρα μπορώ να πω ότι εγώ σαν Κατερίνα και με το μέσο της δυνατότητάς μου να αρθρώνω ένα λόγο, θεωρώ ότι είναι ουσιαστικό να τεθεί και αργότερα στην γενικότερη κουβέντα.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση αυτό που είναι το κυρίαρχο και αυτό που εκπορεύει το σύνολο αυτής της δράσης και της σελίδας και του hashtag και της εξωστρέφειας είναι κυρίως γιατί είναι η αλήθεια ότι είμαστε ένας κλάδος που ο κόσμος δεν γνωρίζει σε πόσο μεγάλη εργασιακή ανασφάλεια βρισκόμαστε. Είναι βαθιά η άγνοια της μεγαλύτερης κοινωνικής μερίδας σε σχέση με τις συνθήκες με τις οποίες δουλεύουμε και θεωρούμε ότι η εξωστρέφεια αυτή, αυτή τη στιγμή είναι αναγκαία, για να καταλαβαίνει και ο κόσμος ότι εύλογα έχουμε μπει σε μία διαδικασία να προτάσσουμε αυτή τη στιγμή αιτήματα που αφορούνε τα του κλάδου μας και τα του οίκου μας.

Κ.Π.:Ένα σχόλιο να κάνω, ότι μου φαίνεται μια κριτική πολύ μικρόψυχη απέναντι στους καλλιτέχνες, με δεδομένο ότι πρόκειται για έναν κλάδο ο οποίος είναι πάντοτε παρών στους αγώνες άλλων, γιατί συναυλίες συμπαράστασης γίνονται, δεν μοιράζουμε παγωτό συμπαράστασης, δεν βιδώνουμε βίδες συμπαράστασης. Υπάρχουν ένα σωρό χρήσιμες δουλειές, αλλά οι καλλιτέχνες είναι σε γενικές γραμμές ένας κλάδος ο οποίος βρίσκεται πάντοτε παρών στο να υποστηρίζει και να δίνει το παρών στους αγώνες άλλων. Οπότε μου φάνηκε πάρα πολύ μικρόψυχη η κριτική που λέει “ναι αλλά γιατί μόνο εσείς”. Λαμπρινή με συγχωρείς ρώτησε. Η Λαμπρινή Θωμάρωτάει.

Λ.Θ.: Γεια σου Κατερίνα. Εγώ μιλάω στον ενικό κατευθείαν.

Ναι, εννοείται, εννοείται.

Λ.Θ.: Ήθελα να προσθέσω ότι μια νίκη σε οποιοδήποτε τομέα σε τέτοια ζητήματα, ανοίγει το δρόμο για τις νίκες στους άλλους τομείς. Δηλαδή αν αυτή τη στιγμή οι καλλιτέχνες καταφέρουν κάτι, που το ελπίζουμε όλοι και είμαστε δίπλα τους γι’ αυτό, ανοίγει ο δρόμος και για τους υπόλοιπους. Είναι λάθος να θεωρείς ότι αν αγωνιστείς για κάποιον αυτομάτως, έναν μόνο ας πούμε, δεν ανοίγεις δρόμο για τους υπόλοιπους.

Συμφωνώ απόλυτα. Γιατί έτσι και αλλιώς είναι αποδεδειγμένο ότι οι διεκδικήσεις συνολικά είναι αλυσίδα. Αν όντως κάποιος κλάδος επιτύχει κάποια πράγματα, αυτό ανοίγει έναν δρόμο σε όλους τους κλάδους να συμπορευτούν πίσω απ’ αυτό το παράδειγμα. Του να οργανώνονται, του να βρίσκουν έναν τρόπο να συνομιλούν, να βρίσκουν έναν τρόπο να είναι σε επαφή όλοι με όλους. Να μοιράζονται προβλήματα, να μοιράζονται σκέψεις, να μοιράζονται ανάγκες και αυτό νομίζω είναι που δημιούργησε αυτή την τεράστια εξωστρέφεια στους Support Art Workers. Επισημαίνω πάλι προσωπικά ότι σίγουρα πρέπει ο κόσμος να εμπλέκεται και στα ίδια του τα σωματεία γιατί και αυτά έχουνε διαγράψει μία πορεία αγώνα τεράστια, αλλά για μένα η εξωστρέφεια αυτού του εγχειρήματος αυτή τη στιγμή είναι τεράστια, ακριβώς επειδή μπήκε σε μία διαδικασία να συλλέξει όλη την αγωνία πολλών κλάδων.

Γιατί αν το σκεφτεί κανείς θα μπορούσαμε ξεχωριστά να πηγαίνουμε κάθε ειδικότητα και να διεκδικούμε. Οι χορευτές, οι ηθοποιοί, οι εικονογράφοι, τα γραφεία τύπου, η παραγωγή. Είναι άπειρες οι ειδικότητες. Όλες όμως οι ειδικότητες επειδή είμαστε κάτω από μια κοινή ομπρέλα, γι’ αυτό το λόγο νομίζω ότι έχει πάρει και αυτά τα χαρακτηριστικά. Γιατί ήδη είναι και η αλληλοσυμπαράσταση μεταξύ μας συνολικά. Από τον άνθρωπο ο οποίος είναι πάνω στη σκηνή μέχρι τον άνθρωπο που του αλλάζει τα μικρόφωνα, ο οποίος, ο πιο πολύς κόσμος δεν ξέρει πώς λέγεται η δουλειά του. Αυτό.

Οπότε γι’ αυτό και εγώ θεωρώ και ειδικά αυτό που είπες Κωνσταντίνε για την συμπαράσταση, οι καλλιτέχνες σταθερά σε ο,τιδήποτε γίνεται στο κοινωνικό και στο πολιτιστικό γίγνεσθαι πολύ συχνά κάνουνε εξώστρεφες κινήσεις αλληλεγγύης, συναυλίες, τα πάντα, κείμενα, κινητοποιήσεις, διάφορα τέτοια πράγματα και θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπαίνει η συζήτηση σ’ αυτή τη σφαίρα. Είμαστε ένας πληττόμενος κλάδος. Ζητάμε τα αυτονόητα. Να μπορούμε να υπάρχουμε και να επιβιώνουμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουνε και όλοι από κει και πέρα κατά τη γνώμη μου.

Κ.Π.: Κατερίνα σ’ ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συζήτηση.

Εγώ ευχαριστώ για ακόμα μία φορά. Καλή συνέχεια. Προφανώς θα λάβετε και εσείς τα αιτήματα αν θέλετε να κάνετε ένα δηλαδή άρθρο….

Κ.Π.: Θέλουμε, θέλουμε.
Λ.Θ.: Με μεγάλη μας χαρά.

…..ό,τιδήποτε θα έρθουνε και σε εσάς. Άμεσα θα διαμοιραστούνε και είμαστε σε επικοινωνία και σας ευχαριστώ ακόμα μία φορά για το βήμα διαλόγου.

Κ.Π.: Τα περιμένουμε. Να είσαι καλά. Καλό απόγευμα.

Καλή συνέχεια.