Ποιος μας φυλάει από τους φύλακες;

Όταν το 2011 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο όρος Industrie 4.0 στην εμπορική έκθεση στο Ανόβερο της Γερμανίας, οι περισσότεροι άνθρωποι αρκέστηκαν να υποστηρίξουν ότι απευθύνεται αποκλειστικά στο χώρο της βιομηχανίας που δοκιμάζονταν από τον κινέζικο ανταγωνισμό. Οι νέες τεχνολογίες υπό τον τίτλο «διαδίκτυο των πραγμάτων» («Internet of Things» / IoT), η επεξεργασία τεράστιου όγκου πληροφοριών (Big Data), η υπολογιστική ισχύς και τα αποθηκευτικά μέσα (Cloud) για να χωρέσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες ήταν πλέον εκεί. Ο κρατικός μηχανισμός βέβαια δεν έμεινε ασυγκίνητος, μπροστά στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας στην καταστολή των αντιδράσεων παραμένει από μόνη της γοητευτική για το κράτος, αλλά το να έχει τη δυνατότητα να “πνίξει το μωρό στην κούνια”, είναι κάτι που του δημιουργεί πραγματική ηδονή. Τι θα γινόταν εάν η αστική τάξη γνώριζε ή μπορούσε να προβλέψει ενέργειες που θα έθεταν σε αμφισβήτηση την κυριαρχία της, σαν μια παραλλαγή του περίφημου «Minority Report» πιο ρεαλιστική;

Μιχάλης Αποστόλου
22 Ιουλίου 2020 | 18:51:05

Ο μοναδικός τρόπος για να γίνει πραγματικότητα το παραπάνω όνειρο, είναι η συστηματική και σε βάθος παρακολούθηση των υποκειμένων που αγωνίζονται για την ανατροπή της σημερινής εκμεταλλευτικής και απάνθρωπης κοινωνίας. Αυτό αφορά τα προσωπικά τους δεδομένα σε κάθε τους μορφή, όπως βιομετρικά (πρόσωπο, φωνή, γενετικό υλικό dna κτλ), κοινωνικά, πολιτιστικά κ.α. που θα πρέπει μεθοδικά να συλλέγονται και να ανανεώνονται τακτικά. Το κράτος έχει τη θέληση και κατέχει τους πόρους έτσι ώστε τα σύγχρονα επιτεύγματα να μπορούν να το βοηθήσουν στην υλοποίηση του στόχου αυτού. Από τη θέληση μέχρι την υλοποίηση βέβαια υπάρχει πολύ μεγάλο χάσμα.

Το χάσμα αυτό επιχειρεί να γεφυρώσει κυρίως η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου από το 2011 με το πρόγραμμα FP7-SECURITY αρχικά και μετέπειτα με το HORIZON 2020-EU.3.7 πού βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει επενδύσει περισσότερα από 3,1 δις € στην ανάπτυξη εφαρμογών και τεχνολογιών στην υπηρεσία της κρατικής καταστολής.

Τα περισσότερα από τα έργα που χρηματοδοτούνται και ορισμένα που χρησιμοποιούνται ήδη ως επιχειρησιακά εργαλεία από τις διωκτικές αρχές, εντάσσονται ως δράσεις ενός ευρύτερου δικτύου του ονομαζόμενου «Δικτύου Ευαισθητοποίησης Ριζοσπαστικοποίησης» (Radicalisation Awareness Network /RΑΝ). Το RAN είναι ένα δίκτυο ενημέρωσης- εγρήγορσης που σκοπό έχει την παρακολούθηση ατόμων – μέσω ομάδων δρώντων όπως τους ονομάζει (δασκάλους, αστυνομικούς, ιατρικό προσωπικό, συγγενείς κτλ) – ριζοσπαστικής συμπεριφοράς. η οποία σύμφωνα με την αστική τάξη είναι «αποκλίνουσα», δηλαδή μια συμπεριφορά που αμφισβητεί την πολιτική και οικονομική τάξη στην Ευρώπη σήμερα, και που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εν δυνάμει τη νέα γενιά «τρομοκρατών».

Υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες στα προγράμματα αυτά: η μια αφορά σε παρακολούθηση/ανάλυση δραστηριότητας στο διαδίκτυο και η άλλη σε παρακολούθηση/ανάλυση σε φυσικό περιβάλλον. Και στις δυο αυτές περιπτώσεις, κεντρικό ρόλο παίζουν τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγονται με σκοπό πάντα την ταυτοποίηση των εμπλεκόμενων ατόμων (καταρτίζοντας προφίλ υπόπτων), και την καταγραφή τους σε βάσεις δεδομένων (με απεριόριστη χρονική διάρκεια), ενώ τις περισσότερες φορές τα προγράμματα αυτά λειτουργούν με αυτοματοποιημένο τρόπο και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο.

Από τα δεκάδες προγράμματα που αναπτύσσονται με τη συνεργασία πανεπιστημίων, κέντρων ερευνών και διωκτικών αρχών, είναι εμφανής η προτεραιότητά για αλίευση δεδομένων από τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Youtube,Twitter, Instagram, WhatsApp κτλ.), η αυτοματοποιημένη ανάλυση αυτών και η καταγραφή όσων χρηστών αναπαράγουν «ριζοσπαστικό» περιεχόμενο, αλλά επιπλέον και η σχέση των χρηστών μεταξύ τους.

Μια σειρά άλλων εργαλείων -εφαρμογών αποσκοπεί στην ανάλυση οπτικοακουστικού υλικού, και ταυτοποίηση ατόμων μέσω λίστας υπόπτων, με ορισμένα από αυτά να έχουν εφαρμογή κυρίως στην επεξεργασία υλικού που προέρχεται από διαδηλώσεις με δυνατότητα ελέγχου ακόμη και όσο αυτές εξελίσσονται.

Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε ο ρόλος του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας (ΚΕΜΕΑ) και της ελληνικής αστυνομίας στην ανάπτυξη εφαρμογών:

ανάλυσης δεδομένων που έχουν προέλθει κατά βάση από μαζικές υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και δικτύων Voip, με τις ονομασίες ASGARD και ROXANNE.
Καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης μέσω προηγμένων επικοινωνιακών εργαλείων (PERICLES) αλλά και μέσω της κοινοτικής αστυνόμευσης (INSPEC2T)
Η ελληνική κοινωνία εισέρχεται σε μια νέα φάση μαζικής πλέον παρακολούθησης από τον κρατικό μηχανισμό, που περιλαμβάνει drones, λήψη φωτογραφιών προσώπου, δακτυλικών αποτυπωμάτων, DNA και καταγραφή δραστηριότητας στα κοινωνικά δίκτυα για τη δημιουργία «δεξαμενής υπόπτων». Υπάρχουν πάρα πολλά πρόσφατα παραδείγματα όπου βιομετρικά δεδομένα και οπτικοακουστικό υλικό χρησιμοποιήθηκαν για να εμπλουτίσουν τις βάσεις δεδομένων της ΕΛ.ΑΣ, που αυξάνονται με ρυθμό 45 GB ανά εβδομάδα, αλλά και για να στηθούν κατηγορητήρια ενάντια σε αγωνιζόμενα τμήματα της κοινωνίας.
ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο με τη λήψη φωτογραφιών και δακτυλικών αποτυπωμάτων κατά τη διάρκεια τυπικών ελέγχων στο δρόμο (Έξυπνη Αστυνόμευση –Smart Policing)

Είναι χρέος όλων μας να ανοίξει η συζήτηση για την αντίσταση στον οργουελικό κόσμο που έχει ήδη φτάσει. Σε ένα κόσμο κανονικότητας, κάθε ένας που παρεκκλίνει είναι ένοχος, σαν το περίφημο σκίτσο του Mordillo (THE INDIVIDUALIST). Είμαστε όλοι εν δυνάμει τρομοκράτες.