της Μαρίνας Δεμερτζιάν
Δεν είναι μόνο το ότι γίνεται τιμητής η εφημερίδα που κατεξοχήν έφτιαχνε το προφίλ της Χρυσής Αυγής, είτε με life style δημοσιεύματα για τον γάμο του Παναγιώταρου και τις γκόμενες του Κασιδιάρη, είτε με κατασκευασμένα ρεπορτάζ για τις γιαγιάδες που υποτίθεται ότι η ΧΑ συνόδευε στα ATM. Αυτό θα μπορούσε να το αποδώσει κανείς σε μια συνεπή στάση χυδαιότητας.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι το Πρώτο Θέμα απλά κλιμάκωσε μια θεωρία που αναμασιέται εδώ και χρόνια από πολλούς, εσχάτως και από τον πρωθυπουργό, και που υποστηρίζει ανιστόρητα ότι θερμοκοιτίδα της Χρυσής Αυγής ήταν το αντιμνημονιακό κίνημα όπως εκφράστηκε και διαμορφώθηκε στις πλατείες το καλοκαίρι του 2011. Και που σκοπό έχει να επιβάλει το «συμπέρασμα» ότι ο λαός δεν έχει το δικαίωμα να αντιδρά, να διεκδικεί, να αμφισβητεί ή και να οργίζεται με τις αποφάσεις των θεσμών της συντεταγμένης πολιτείας, βαφτίζοντας κάθε τέτοια έκφραση ως εν δυνάμει φασιστική.
Ακραία έκφραση αυτού του «συμπεράσματος» ήταν η άποψη που εκφράστηκε από δημόσια πρόσωπα ότι η κοινωνία δεν έχει δικαίωμα να έχει λόγο για τις αποφάσεις τις δικαιοσύνης και συνεπώς δεν είχε καμία δουλειά να εκφραστεί υπέρ της καταδίκης της ΧΑ. Δεν αναφέρομαι στον Άρη Προτοσάλτε που χαρακτήρισε «φασιστική» την συγκέντρωση έξω από το δικαστήριο γιατί αυτός θεωρώ πως έχει περάσει χρόνια τώρα στην σφαίρα της ανυποληψίας. Αναφέρομαι σε πιο κομψές και υπαινικτικές τοποθετήσεις από πρόσωπα όπως ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης ο οποίος έγραψε ότι τώρα μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι αθώοι, γιατί τώρα το είπε το δικαστήριο.
Όσοι βλέπουν ως αφετηρία της γιγάντωσης της ΧΑ το κίνημα των αγανακτισμένων όπως έγινε ευρύτερα γνωστό, επικαλούνται τις μούντζες, τις κρεμάλες και κάποιους γραφικούς με περικεφαλαίες της πάνω πλατείας. Παραγνωρίζουν ωστόσο τουλάχιστον δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους. Πρώτον ότι κανένα από τα πρωτοπαλίκαρα της ΧΑ δεν τόλμησε να εμφανιστεί στο Σύνταγμα και πως αντίθετα στα site τους έβριζαν χυδαία το κίνημα των πλατειών. Δεύτερον και πιο σημαντικό ότι η θερμοκοιτίδα της ΧΑ υπήρξε από το 2008 η πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, η οποία οδήγησε και στην εκλογή του Νίκου Μιχαλολιάκου στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας. Εκεί η ΧΑ δημιούργησε το δικό της άβατο, με καθημερινά σχεδόν πογκρόμ κατά των μεταναστών, υπό την συστηματική ανοχή και συχνά ενεργή κάλυψη της αστυνομίας. Είχε προηγηθεί η εγκατάλειψη της περιοχής από την επίσημη πολιτεία
Το πείραμα του Άγιου Παντελεήμονα
Το 2009 οι κάτοικοι του Αγίου Παντελεήμονα ήρθαν αντιμέτωποι με μια ανθρωπιστική κρίση. 250 οικογένειες μεταναστών σε συνθήκες φοβερής φτώχειας και ανέχειας είχαν βρει κατάλυμα στην πλατεία. Οι εκκλήσεις των κατοίκων και του ιερέα του ναού για μεταστέγαση των ανθρώπων αυτών δεν εισακούστηκαν, με την πολιτεία να μην τοποθετεί καν χημικές τουαλέτες. Αυτό το κενό ήρθε και εκμεταλλεύτηκε ο Ν. Μιχαλολιάκος κάνοντας μια στρατηγική κίνηση. Ακολουθώντας το παράδειγμα του χιτλερικού κόμματος NSDAP που πριν την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία επιχειρούσε στις μεγάλες πόλεις να φτιάξει τις λεγόμενες «εθνικά απελευθερωμένες ζώνες», δεν εμφανίστηκε ανοιχτά στην περιοχή ως ΧΑ, αλλά δημιούργησε την «Επιτροπή Κατοίκων». Η «επιτροπή κατοίκων» της Σκορδέλη, του Κασιδιάρη και του Παναγιώταρου, απόλαυσε ευρείας τηλεοπτικής κάλυψης, έκλεισε με το έτσι θέλω την παιδική χαρά για να μην πηγαίνουν τα παιδιά των μεταναστών και δημιούργησε πολιτοφυλακές που πουλούσαν προστασία, κυνηγώντας και ξυλοκοπώντας όποιον είχε άλλο χρώμα. Μόνο μετά την εκλογή του Ν. Μιχαλολιάκου στο Δήμο της Αθήνας η ΧΑ εμφανίζεται στην περιοχή με το όνομα της.
Τον Μάιο του 2011 μετά την δολοφονία του Μανώλη Καντάρη οργανώνει και το πρώτο ευρείας κλίμακας πογκρόμ που αφήνει πίσω του έναν νεκρό. Τον 21χρονο Μπαγκλαντεσιανό Αλίμ Αμπντουλ Μάναν, του οποίου τον δολοφόνο μέχρι σήμερα αγνοούμε. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η Χρυσή Αυγή έκανε προεκλογικό αγώνα με νέα πογκρόμ και επίδειξη δύναμης, τα ΜΜΕ τουλάχιστον μέχρι το χαστούκι στην Κανέλη την προέβαλαν στην καλύτερη περίπτωση με αμηχανία, συχνά όμως ως εξωτικό φρούτο, ενώ όπως αποδείχτηκε και από την δικογραφία και μας το θύμισε και ο Θανάσης Καμπαγιάννης, ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Σαμαρά είχε πυκνή επικοινωνία με τους βουλευτές της ΧΑ, γιατί εκτός από την συζήτηση που διέρρευσε ο Κασιδιάρης, υπήρχαν και ουκ ολίγα γραπτά μηνύματα. Ήταν η δολοφονία του Φύσσα και οι διαδηλώσεις που ακολούθησαν που έκαναν την τότε κυβέρνηση και την δικαιοσύνη να βγουν από την αφασία τους, να συνενωθούν οι 32 δικογραφίες και να φτάσουμε στη δίωξη.
Η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας ένιωσε την καταδίκη της ΧΑ ως κάθαρση Προσωπικά θεωρώ τεράστια πολιτική νίκη το ότι άνθρωποι που στο παρελθόν αμφιταλαντεύονταν στο «ναι μεν αλλά», άλλαξαν γνώμη και πλέον τους χαρακτηρίζουν εγκληματίες. Ήταν μια ευκαιρία να συμφωνήσουμε τουλάχιστον στα ελάχιστα. Γράφω ήταν γιατί την ίδια την ημέρα της ετυμηγορίας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά κυρίως ο Αντώνης Σαμαράς απέδωσαν λίγο πολύ στον Σύριζα την κατηγορία της συμπόρευσης (με την Αυγή να απαντά 4 ημέρες μετά με το γνωστό πρωτοσέλιδο.
Κανονικά θα έπρεπε να είναι και μια ευκαιρία αναστοχασμού, πολλώ δε μάλλον που όλοι οι παράγοντες που εξέθρεψαν την Χρυσή Αυγή εξακολουθούν να είναι παρόντες: Η πανδημία φέρνει νέα πτώση του βιοτικού επιπέδου και δημιουργεί και πάλι αποκλεισμένους , στα νησιά του Β.Αιγαίου εξακολουθεί να υπάρχει μια αδιέξοδη κατάσταση που κρατά ομήρους και τους κατοίκους και τους πρόσφυγες, ενώ έχει αναζωπυρωθεί τόσο ο θεσμικός ρατσισμός, όσο και η ρατσιστική ακροδεξιά ρητορεία πολιτειακών παραγόντων (είτε της κεντρικής πολιτικής σκηνής είτε τοπικών αρχόντων), που ναι μεν δεν επικαλείται τον Χίτλερ και δεν μαχαιρώνει αλλά αντιμετωπίζει τους μουσουλμάνους ως υπανθρώπους.
Εξίσου σημαντικός είναι άλλος ένας παράγοντας, η συνεχής προσπάθεια ενοχοποίησης και υποτίμησης της κοινωνίας. Από το «όλοι μαζί τα φάγαμε», μέχρι την στοχοποίηση των νέων για την έξαρση του κορονοϊού, την προσπάθεια απονομιμοποίησης των κινημάτων και των διεκδικήσεων του, ακόμα και της παρουσίας του έξω από το Εφετείο. Αυτή η αντιμετώπιση του λαού ως ανορθολογικής πλέμπας, που δεν μπορεί να κρίνει και να διεκδικήσει γιατί είναι έρμαιο των πιο ταπεινών του ενστίκτων είναι μόνο βαθιά αντιδημοκρατική αλλά είναι και επικίνδυνη. Και όπως έχει δείξει το πολύ πρόσφατο παρελθόν μπορεί να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.