Οι New York Times, η ΕΣΣΔ και οι άλλοι

γράφει ο Δημήτρης Κούλαλης*

H αποκάλυψη της “πατάτας” των New York Times είναι το σύμπτωμα της ασθένειας του Τύπου. Όχι μόνο γιατί θυσιάζεται η αλήθεια στο βωμό της αυθεντικότητας των… αφεντικών, μα γιατί οι δημοσιογράφοι ξεχνούν ότι πάνω στην πένα τους κουβαλούν όσους δεν έχουν φωνή.

ΕΛΛΟΓΑ ΠΑΡΑΛΟΓΑ

ΤΟ ΦΥΣΟΥΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΚΡΥΩΝΕΙ οι New York Times. Μα, να κουνούν ως παντιέρα τόσο καιρό το “βιωματικό” στόρι του Αbu Hazaifa al-Kanadi, μέλος υποτίθεται του Ισλαμικού Κράτους, κι εκείνος να συλλαμβάνεται από τις καναδικές αρχές για… απάτη; Πάει πολύ για το “πρεστίζ” της εμβληματικής αμερικανικής εφημερίδας, δε νομίζετε;

ΤΙ ΣΥΝΕΒΗ

Η δημοσιογράφος Rukmini Callimachi, της σχολής: “θα περάσουμε από  τη βαρετή καταγραφή γεγονότων στη συναρπαστική συλλογή αφηγήσεων” , επιχείρησε μια διεισδυτική ματιά στον κόσμο των μαχητών του ISIS.

4Χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα podcast, η Callimachi τάιζε το κοινό της με δακρύβρεχτες ιστορίες ανθρώπων της Ανατολής που γνώριζαν τα πράγματα από μέσα. Ιστορίες, με μπόλικο αίμα, όπως αυτή του Αbu Hazaifa al-Kanadi, κατά κόσμον Shehroze Chaudhry, που μετέτρεψαν το storytelling σόου “Caliphate” σε θησαυροφυλάκιο για το μετοχικό συμβούλιο των Times.

Οι αιματηρές διηγήσεις του Chaudrhy για τη φονική δράση του στη Συρία, έφεραν τα πολυπόθητα “κλικς” και μαζί τους τις υποψηφιότητες για το βραβείο Pulitzer.

Μόνο που, υπήρχαν μερικά θεματάκια…

Το πρώτο : Ο Chaundry ήταν ένας κατά φαντασίαν “μαχητής” (ίσως, αν έκανε μερικές διευκολύνσεις στη Lafarge SA  στην περιοχή, να υπήρχε  χώρος και για αυτόν στον ισλαμικό “Φρανκενστάιν,” των ΗΠΑ και των συμμάχων τους).

Το δεύτερο: Η ναυαρχίδα του αμερικανικού φιλελευθερισμού πούλησε συνειδητά παπατζιλίκι στους αναγνώστες της,  εις βάρος της εγκυρότητας και της αλήθειας. Δεν ήταν δα και τόσο δύσκολο. Γιατί, πολύ απλά, δεν ήταν η πρώτη φορά…

Η ΕΣΣΔ κατέρρευσε ενενήντα φορές σε τρία χρόνια

Η ΤΕΧΝΗ των ψευδών ειδήσεων κρατά από παλιά στους New York Times.

Τι να πρωτοθυμηθούμε;

Το άρθρο που δημοσίευσαν στις 18 Ιανουαρίου 1988, με τίτλο: “The Lie that wasn’t Shot Down”, στο οποίο ισχυρίζονταν ότι οι Σοβιετικοί γνώριζαν ότι το κορεατικό αεροσκάφος 007, το οποίο κατέρριψαν στις 31 Αυγούστου 1983, ήταν πολιτικό αεροπλάνο; Και δεν απολογήθηκαν για τις ανακρίβειές τους,  όταν ο βουλευτής Lee Hamilton αποκάλυψε ότι πρόκειται για ψέμα;

Να θυμηθούμε ακόμη, την κάλυψη της δολοφονίας του Jerzy Popieluszko, το 1984, στην Κομμουνιστική Πολωνία; Όπως εξηγούσαν οι Noam Chomsky και Edward Herman στο βίβλιο “Worthy and Unworthy Victims”, η δολοφονία Popieluszko ήταν ένα δραματικό και πολιτικά χρήσιμο γεγονός για τα πολιτικοποιημένα δυτικά Μέσα. Ίσως, συνέχιζαν ειρωνικά, γι’ αυτό επισκίασε την είδηση της δολοφονίας εκατό θρησκευτικών προσώπων από συμμάχους των ΗΠΑ στη Λ. Αμερική, μετά τον Β’ΠΠ. Βλέπεις, το ζουμάρισμα στην υπόθεση δεν απαιτούσε χρήματα, ούτε εξηγήσεις από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, όπως στην περίπτωση των εκατό ιερέων της Λ. Αμερικής.

ΠΑΝΤΩΣ, για να είμαστε σωστοί, η εφημερίδα παρέμεινε σταθερή στις αρχές της…

Ο αντικομμουνιστικός προσανατολισμός της ήταν εμφανής ήδη από τις πρώτες στιγμές του ξεσπάσματος της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Σε μια μελέτη σχετικά με τη δημοσιογραφική κάλυψη των γεγονότων στη Ρωσία την περίοδο του Φεβρουαρίου 1917- Μαρτίου 1920, ο Water Lippman και ο Charles Merz διαπίστωσαν ότι οι αναφορές της εφημερίδας στους Μπολσεβίκους και το νέο καθεστώς της Ρωσίας, ήταν καταστροφολογικές και παραπλανητικές. Οι δημοσιογράφοι των Times, συνειδητά προκατειλημμένοι απέναντι στον κομμουνισμό και τους κομμουνιστές, έκαναν λόγο για υποτιθέμενες φρικαλεότητες των επαναστατών, που δεν έλαβαν ποτέ χώρα.  Ενώ, χαρακτηριστικό τής “δεν είναι οι ειδήσεις που κάνουν την εφημερίδα, αλλά η εφημερίδα που φτιάχνει τις ειδήσεις” γραμμή που ακολούθησε η συντακτική ομάδα των ΤΝΥork Times είναι το γεγονός ότι μέσα σε μια τριετία, οι αναληταράδες της εποχής,  προέβλεψαν ενενήντα φορές την πτώση του καθεστώτος. (Μόνο αξεπέραστο, αντίστοιχης γελοιότητας ρεκόρ παραμένει η προσπάθεια της CIA να δολοφονήσει τον Κάστρο).

ΟΠΩΣ ανέφερε σε σχετικό άρθρο του ο μελετητής της ιστορίας των ΜΜΕ, Ε. Herman: “Οι δημοσιογράφοι υιοθέτησαν χωρίς αστερίσκους τις δηλώσεις άγνωστων υψηλόβαθμων πηγών”. Αυτό ήταν το πρόβλημα, αλλά και η συνήθης πρακτική των Times εκείνη την εποχή. Πρακτική που επαναλαμβάνονταν συχνά, ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν “ο αντικομμουνισμός κατέστη κάτι σαν επίσημη θρησκεία” του αμερικανικού κράτους.

Το μεγάλο έγκλημα: Γουατεμάλα

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ που η θανάσιμη για τον δυτικό πολιτισμό κόκκινη απειλή αποτέλεσε το πρόσχημα για την επιθετική επίδειξη ισχύος των Ηνωμένων Πολιτειών, αποτελεί το χρονικό της ανατροπής του σοσιαλδημοκράτη ηγέτη της Γουατεμάλας, Jakono Arbenz.

Βρίσκοντας απαράδεκτη προς τα συμφέροντα της αμερικανικής United Fruit Company (UFC), την αγροτική πολιτική της κυβέρνησης του Αrbenz, που απαλλοτρίωνε εκτάσεις γης που κατείχε η εταιρεία, αλλά ουδέποτε εκμεταλλεύτηκε, και τις ανακατένειμε στους φτωχούς αγρότες· το Foreign Office και η CIA, ανέτρεψαν τον Arbenz ανεβάζοντας στην εξουσία τον αχυράνθρωπο- συνταγματάρχη Carlos Castillo Armas.

Αναμενόμενη εξέλιξη, φυσικά. Όχι μόνο γιατί εκείνη την εποχή όλα ανήκαν στην αμερικανική πολυεθνική: από το σιδηροδρομικό δίκτυο και τα λιμάνια της Γουατεμάλας, μέχρι τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους της χώρας. Μα και, γιατί, βασικοί μέτοχοι της UFC ήταν οι Τζον και Άλεν Ντάλες, υπουργός Εξωτερικών και διευθυντής της CIA, αντίστοιχα.

Έτσι, με τη δουλειά οργανωμένη από μέσα η UFC χρηματοδότησε και εξόπλισε τα φονικά καλόπαιδα της School of the Americas για να εισβάλλουν στη χώρα.

Όπως και έγινε.

Τη στιγμή που οι πραιτοριανοί του συστήματος των αγορών βίαζαν, σκότωναν και λεηλατούσαν τον λαό της Γουατεμάλας, ο πρεσβευτής της Ουάσιγκτον στη χώρα, Τζον Πιουριφόι, γνωστός για την εμπλοκή του στην εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, ως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, δήλωνε ότι δεν μπορούσε να γίνει ανεχτή η “εγκαθίδρυση κάποιου σοβιετικού καθεστώτος ανάμεσα στο Τέξας και τη Διώρυγα του Παναμά”.

Γι’ αυτό, το 1954 εγκαθιδρύθηκε στη Γουατεμάλα “η δημοκρατία της μπανάνας”,  ένα αιμοσταγές φασιστικό καθεστώς υποχείριων της UFC που άφησε μέσα στους δύο πρώτους μήνες της εξουσίας του οκτώ χιλιάδες νεκρούς, όταν ο συνολικός αριθμός των θυμάτων της δικτατορίας αγγίζει τις διακόσιες χιλιάδες. Τα περισσότερα θύματα ήταν ιθαγενείς. Όχι, τυχαία, μου θυμίζει ο συγγραφέας Κώστας Λουλουδάκης. Καθώς, μπορεί οι ιθαγενείς να μη γνώριζαν γρι από κομμουνισμό, βαφτίστηκαν όμως κομμουνιστές από τις ΗΠΑ και τον φίλα προσκείμενο προς τα συμφέροντά τους Τύπο. Είχαν βλέπεις την ατυχία να κατοικούν σε περιοχές πλούσιες σε νικέλιο ή πετρέλαιο, την εποχή που η UFC παρέδιδε τα σκήπτρα της στην Cetty Oil, στην Τexaco Oil και την Ιnternational Nickel Company…

ΤΑ ΜΜΕ ΔΙΑΔΡΑΜΑΤΙΣΑΝ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ στην εκστρατεία προπαγάνδας,  πριν την εισβολή στη Γουατεμάλα.

Αναμασώντας τη γνωστή καραμέλα της εποχής για εισχώρηση κομμουνιστών στους αρμούς της κυβέρνησης, οι Times με σωρεία άρθρων τους έκρουαν τον κώδωνα για την “κατάσταση πολιορκίας” που βίωνε η χώρα (το αγαπημένο μου: “Πώς οι κομμουνιστές κέρδισαν τον έλεγχο της Γουατεμάλας”, Σίδνεϊ Γκρουσόν, 1/3/1953).

Τα χρόνια πέρασαν, η Γουατεμάλα διέφυγε τον κίνδυνο, παρέμεινε χώρα του “ελεύθερου κόσμου”. Happy end. Αμ, δε…

Ο ιστορικός Ronald Schneider, έπειτα από μελέτη 50χιλ. εγγράφων, αποκάλυψε ότι όχι μόνο η χώρα δεν είχε πέσει στα χέρια των κόκκινων , αλλά και ότι η Σοβιετική Ένωση “δεν επένδυσε ποτέ- πολιτικά- στο καθεστώς του Arbenz”.

Ήταν απλώς μια προσπάθεια να διαπιστωθεί αν η “Γουατεμάλα μετατρεπόταν σε φιλελεύθερη δημοκρατία” , ώστε  να επέλθει ανεμπόδιστα η κοινωνική και οικονομική πρόοδος, απαντούν τα άρθρα γνώμης των NYT  του 1950.

Μα, το 2011, ήταν η ίδια η εφημερίδα που δημοσίευσε τη δήλωση του τότε προέδρου της χώρας Aλβάρο Κολόμ,ο οποίος χαρακτήρισε την ανατροπή του Αρμπενζ “μεγάλο έγκλημα”, προσθέτοντας μάλιστα ότι η οικογένεια τού πραξικοπηματικά εξοβελισμένου προέδρου, “περιμένει από τις ΗΠΑ να ζητήσουν συγγνώμη για τον ρόλο που διαδραμάτισαν στο Μεγάλο Έγκλημα”. Δεν ξέρω για τις ΗΠΑ. Οι Times, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχουν βγάλει κουβέντα.

Βιετνάμ: Η δημοσιογραφία τού “ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώστε”

ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ τόνοι βομβών (το 10% δεν έχει εκραγεί ακόμη και σήμερα). Πενήντα οκτώ χιλιάδες νεκροί Αμερικανοί. Διακόσιες είκοσι τρεις χιλιάδες θάνατοι Νοτιοβιετναμέζων, ένα εκατομμύριο θάνατοι πολιτών του Βόρειου Βιετνάμ.

Αυτός ήταν ο απολογισμός της αμερικανικής εμπλοκής στον μακροβιότερο πόλεμο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.

Οι Αμερικάνοι έφτασαν στην περιοχή το 1955, με την Ουάσιγκτον να παραδέχεται τότε, επισήμως, την αποστολή αποκλειστικά στρατιωτικών συμβούλων. Είναι γνωστό όμως, ότι πίσω από την προβιά αυτών των… συμβουλευτικών αποστολών βρίσκονταν πράκτορες της CIA για να εκπαιδεύσουν τον στρατό του Νότιου Βιετνάμ.

Το 1961, εκλέγεται ο Κένεντι, αυξάνοντας, σχεδόν αμέσως, τις στρατιωτικές δυνάμεις στο Βιετνάμ.

“Το Βιετνάμ ήταν ξαφνικά σαν ένα εργαστήριο”, λέει ο ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Τζ. Ουάσιγκτον, Τζον Πράντος. “Ένας τόπος δοκιμών όπου η κυβέρνηση του Κένεντι θα μπορούσε να δοκιμάσει – νέες μεθόδους- για να αντιμετωπίζει πολέμους μικρής κλίμακας”.

Νέες μεθόδους όπως τα χημικά αποψιλωτικά που χρησιμοποιήθηκαν για να καταστείλουν τη βλάστηση που επέτρεπε στους αντάρτες να καλύπτονται και να στήνουν ενέδρες.

“Το 1962-1967, τα αποψιλωτικά χρειάζονταν μέρες ή και μια εβδομάδα για να δράσουν”, λέει ο Πράντος. “Πριν το τέλος του πολέμου- όμως- οι Αμερικανοί είχαν επιστρατεύσει τον “Πορτοκαλί Παράγοντα”” .  Ένα χημικό που χρησιμοποιούνταν “μόνο για τη φόρμουλα που ονομαζόταν 245Τ ή D, η οποία ήταν και η πιο τοξική, με χρόνο δράσης μόλις 24 ώρες”.

ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1971,  48 εκατομμύρια λίτρα του “Πορτοκαλί Παράγοντα” είχαν μολύνει το έδαφος του Βιετνάμ. Η επαρχία A Luoi συγκαταλέγεται στα πιο μολυσμένα μέρη της χώρας, καθώς από τα 1.000 τ.μ. της έκτασής της, το 80% εκτέθηκε στα χημικά αποψιλωτικά.

Σύμφωνα με τον βοτανολόγο- δασολόγο Φονγκ Του Μποϊ, οι ΗΠΑ ψέκασαν 256 φορές το A Luoi, με τα αποτελέσματα αυτού του… ιδιότυπου βομβαρδισμού να είναι ορατά ακόμη και σήμερα. Αφού, πέραν του γεγονότος ότι τα χημικά εν τέλει ξέραναν την πυκνή βλάστηση της περιοχής, η διοξίνη που περιείχαν τα πορτοκαλί δώρα του αμερικανικού Πενταγώνου πέρασε από τα φυτά στο έδαφος και το υπέδαφος. Σήμερα, η ποσότητα διοξίνης στο έδαφος είναι δώδεκα φορές υψηλότερη από τα επιτρεπόμενα για την καλλιέργεια επίπεδα.

ΗΤΑΝ ένας βρώμικος πόλεμος που τα σημάδια του δεν θα χαθούν ποτέ. Ένας πόλεμος, οι υποστηρικτές του οποίου δεν μπόρεσαν να κρυφτούν στη συνέχεια κάτω από τη μάσκα του όψιμου φιλειρηνικού εαυτού τους, όταν συνειδητοποίησαν ότι αυτή η μικρή γωνιά στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου της Ινδοκίνας θα γινόταν το “Στάλινγκραντ” των ΗΠΑ.

Η ΠΟΛΕΜΟΚΑΠΗΛΗ αρθρογραφία πωλούταν σε τιμή ευκαιρίας από τους NYT τον πρώτο καιρό του πολέμου.

Ακόμη κι αν ο αστικός μύθος θέλει το δημοσιογραφικό καμάρι της Νέας Υόρκης να αντιτάσσεται στον πόλεμο, η αλήθεια είναι διαφορετική.

Στο In Without Fear or Favor, o πρώην συντάκτης της εφημερίδας Harrison Salisbury παραδέχτηκε ότι το 1962, όταν βάθυνε η εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, οι ΝΥΤ  υποστήριξαν “σθεναρά και σταθερά” την πολεμική παρέμβαση της Αμερικής.

Βέβαια από το 1965, μέχρι και την αποκάλυψη- βόμβα των εγγράφων του Πενταγώνου το 1971, οι Times τήρησαν εχθρική στάση έναντι της πολεμικής εμπλοκής (πάντα όμως υπό το πρίσμα ότι πρόκειται για έναν κοστοβόρο πόλεμο και όχι μια απρόκλητη εκδήλωση επιθετικότητας από τις ΗΠΑ ).

Είναι γεγονός, επισημαίνει και πάλι ο Salisbury, ότι η διεύθυνση σύνταξης των ΝΥΤ δεν απαγκιστρώθηκε ποτέ από τις επίσημες πηγές της, που βάφτιζαν την παύση των αμερικανικών βομβαρδισμών “ευκαιρία για ειρήνη”, ενώ ήταν ξεκάθαρο ότι ο Johnson σταματούσε τις επιθέσεις φιλίας από αέρος, όταν το πολιτικό θερμόμετρο, εντός των ΗΠΑ, είχε χτυπήσει κόκκινο. Ούτε βέβαια,  εγκατέλειψε ποτέ το πλαίσιο και το λεξιλόγιο του Ψυχρού Πολέμου. Τα δύο βασικά όπλα προπαγάνδας, δηλαδή, βάσει των οποίων οι ΗΠΑ “αντιστέκονταν στην επιθετικότητα ενός άλλου κράτους και προστάτευαν το Νότιο Βιετνάμ”.

Το σύμπτωμα

ΕΙΧΑ πολλά ακόμη να γράψω, φίλε αναγνώστη. Για το υποτιθέμενο “πυραυλικό χάσμα” της περιόδου 1975-1986. Την “ανθρωπιστική επέμβαση” στη  Γιουγκοσλαβία. Την εποχή Γιέλτσιν. Τον Πούτιν και το Russiagate, τον Τράμπ…

Μα, δε θα σε κουράσω άλλο.

Γιατί, ο βασικός στόχος αυτού του πολυλογάδικου σημειώματος είναι η διαπίστωση ότι η αποκάλυψη της πατάτας των New York Times είναι σημάδι, το σύμπτωμα της ασθένειας του Τύπου, διεθνώς…

ΟΧΙ ΜΟΝΟ γιατί όλο και συχνότερα θυσιάζεται η αλήθεια στο βωμό της αυθεντικότητας των… αφεντικών, οικονομικών και πολιτικών, ντόπιων και ξένων. Μα, γιατί, κυρίως διαπιστώνω συνεχώς την απροθυμία ενός μεγάλου κομματιού απ’ το σινάφι μας να κάνει τις δύσκολες ερωτήσεις. Μία πλειοψηφική τάση στον χώρο μας που ξεχνά ότι πάνω στην πένα της κουβαλά όσους δεν έχουν φωνή.

Μα, τότε, το πρώτο συνθετικό της λέξης δημοσιογράφος δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης…

*αναδημοσίευση από τον Ημεροδρόμο με την άδεια του συντάκτη