Όνειρο «ευρωενωσιακής νυκτός» αναμένεται να αποτελέσει η επιθυμία της Ελλάδας και της Κύπρου για μέτρα κατά της Τουρκία στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί την Πέμπτη και την Παρασκευή, παρά τις «προειδοποιήσεις» που είχαν αποτυπωθεί τον Οκτώβριο στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ανάμεσα σε άλλα, αναφερόταν πως «η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεση της, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 29 της Συνθήκης της ΕΕ και το άρθρο 215 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών-μελών της», σε περίπτωση που η Τουρκία συνέχιζε τις προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.
Ωστόσο, παρά το ότι η Τουρκία δεν έχει κάνει βήμα πίσω και έχει πυροδοτήσει ακόμα μεγαλύτερες εντάσεις με τις εκδόσεις Navtex, οι ηγέτες της ΕΕ δείχνουν με κάθε τρόπο ότι δεν «βιάζονται» να πάρουν μέτρα κατά της Τουρκίας. Εξαίρεση από τις μεγάλες δυνάμεις αποτελεί η Γαλλία, καθώς ο πρόεδρος Μακρόν δήλωσε πως θα πρέπει να προστατεύονται τα κράτη – μέλη της από απειλές άλλων χωρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, οι ηγέτες της ΕΕ, ης αναμένεται να συμφωνήσουν για κυρώσεις σε βάρος Τούρκων πολιτών και εταιρειών του ενεργειακού τομέα αλλά όχι συνολικά κατά της Τουρκίας. Όπως επισημαίνεται στο τελευταίο προσχέδιο της ΕΕ, οι αποφάσεις των Ευρωπαίων αναβάλλονται μέχρι τον Μάρτιο, όταν και θα υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τη στάση που θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ, λίγους μήνες μετά την ορκωμοσία του νέου αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στις 21 Ιανουαρίου. Οι ίδιες προβλέψεις γίνονται και από το Euractiv, όπου επισημαίνεται πως η «γραμμή» της ΕΕ θα είναι να αναβάλει τη συζήτηση για ενδεχόμενες κυρώσεις κατά της Άγκυρας.
Η Γερμανία δίνει τον τόνο κατά των κυρώσεων
Τον τόνο δίνει η Γερμανία, καθώς δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις της με την Τουρκία, λόγω των μεγάλων οικονομικών συμφωνιών σε εξοπλισμό, αλλά και του μεγάλου πληθυσμού (περίπου 3 εκατομμύρια) Τούρκων που ζουν στη Γερμανία.
Προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας, Στέφεν Ζάιμπερτ, χαμήλωσε κατά πολύ τον πήχη για το ενδεχόμενο απόφασης κυρώσεων κατά της Τουρκίας στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφέροντας πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποφασίζει κυρώσεις», καθώς «για κυρώσεις προβλέπεται στην ΕΕ μια νομικής φύσεως διαδικασία». Στο ίδιο πνεύμα και η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, Μαρία Άντεμπαρ, που δήλωσε ότι «δεν διαφαίνεται λύση» σχετικά με την ένταση που επικρατεί στην ανατολική Μεσόγειο.
Συγκεκριμένα, ο Σ. Ζάιμπερτ δήλωσε πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποφασίζει κυρώσεις», επισημαίνοντας πως «για κυρώσεις προβλέπεται στην ΕΕ μια νομικής φύσεως διαδικασία». Παράλληλα, ανέφερε ότι η ΕΕ τον Οκτώβριο συμφώνησε να ασχοληθεί εκ νέου τον Δεκέμβριο με τις σχέσεις της με την Τουρκία, αλλά δεν είχε υπάρξει δέσμευση για κυρώσεις κατά της Άγκυρας. «Αυτή την πολιτική συζήτηση, της επόμενης Πέμπτης και Παρασκευής, δεν θέλω να την προκαταλάβω σήμερα».
Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας, Μαρία ‘Αντεμπαρ, είχε δηλώσει ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν τη Δευτέρα τις σχέσεις της Ένωσης με την Τουρκία, προκειμένου να προετοιμάσουν το έδαφος για τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ωστόσο, ανέφερε με έμμεσο τρόπο ότι δεν θα αποφασιστούν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
«Τα πολιτικά δύσκολα πεδία, π.χ. η ανατολική Μεσόγειος, παραμένουν πεδία όπου δεν διαφαίνεται λύση και όπου παραμένει αναγκαία η συζήτηση για τα θέματα ουσίας. Και με αυτή την κατάσταση πάμε την επόμενη εβδομάδα και στα Συμβούλια».
Σε παράλληλο σύμπαν η ελληνική κυβέρνηση
Με τη λατινική φράση «Pacta sunt servanda» τοποθετήθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγες ώρες πριν τη Σύνοδο. Παρά τις θέσεις των χωρών της ΕΕ για τη μη επιβολή κυρώσεων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλεί την Ένωση να τηρήσει τις «αποφάσεις» που είχαν ληφθεί τον Οκτώβριο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
«Εδώ πέρα το διακύβευμά είναι πάρα πολύ ξεκάθαρο, η αξιοπιστία της ΕΕ. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου αποφασίσαμε ότι σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά θα υπάρχουνε συνέπειες. Και ορίσαμε από κοινού ότι η ημερομηνία λήψης των αποφάσεων θα είναι αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Τώρα λοιπόν θα φανεί αν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει. Pacta sunt servanda».
Η Τουρκία δηλώνει αδιάφορη για ενδεχόμενες κυρώσεις
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του τουρκικού πρακτορείου Anadolu, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε αδιάφορος ως προς το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων των Βρυξελλών, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «μια τέτοια απόφαση δεν θα μας επηρεάσει σημαντικά, άλλωστε κυρώσεις από την ΕΕ είχαν επιβληθεί και στο παρελθόν».