Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2016, μία κινητοποίηση κατοίκων της Μόριας για το προσφυγικό οδηγεί σε επίθεση εναντίον τεσσάρων γυναικών, τις οποίες χτυπούν και στέλνουν στο νοσοκομείο μία εξ αυτών, εθελόντρια. Οι δράστες είναι γνωστά μέλη της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή που επιδίδονται μεταξύ άλλων σε ξενοφοβικό παραλήρημα έξω από το δημαρχείο, φωνάζοντας ρατσιστικά συνθήματα και προπηλακίζουν τον δήμαρχο Λέσβου Σπύρο Γαληνό. «Γνωστοί Xρυσαυγίτες και κάποιοι που τους χρησιμοποιούν προκαλούν την κοινωνία και προβοκάρουν. Κάποιοι επιθυμούν να χυθεί αίμα», δήλωνε ο τότε δήμαρχος Γαληνός.

Η Χρυσή Αυγή στη Λέσβο και η εκκωφαντική σιωπή της ΕΛΑΣ

φωτογραφία από την κινητοποίηση των κατοίκων της Μόριας

 

Ένας από αυτούς, ο Βασίλης Κεχαγιάς ανάμεσα στο πλήθος είναι ο άντρας με τη μπλέ μπλούζα και σε δημόσια ανάρτησή του στο προφίλ του στο facebook φαίνεται να έχει φωτογραφία με ένα τατουάζ με το Άουσβιτς. Σε άλλες φωτογραφίες, εμφανίζεται με τη χαρακτηριστική χρυσαυγίτικη ενδυμασία, μαύρη μπλούζα με το σήμα της Χρυσής Αυγής, ως μέλος του «τάγματος εφόδου» της Λέσβου.

Ο Κεχαγιάς βρίσκεται και στο σκηνικό του πογκρόμ του 2018 όπως φαίνεται στη φωτογραφία:

Εδώ, στην οδό Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι:

Σε φωτογραφία στα γραφεία της οργάνωσης, παρακάτω, εμφανίζεται δίπλα στον πρώην βουλευτή, και πλέον καταδικασμένο μέλος της εγκληματικής οργάνωσης, Αρτέμη Ματθαιόπουλο. Δίπλα του αναγνωρίζονται ο Γιώργος Τσαμάκος, ο πυρηνάρχης Μάκης Τριανταφύλλου και ο Στρατής Κουτσαμπάσης, υποψήφιος βουλευτής της Χρυσής Αυγής στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015.

 

Ο Γιώργος Τσαμάκος, χρυσαυγίτης και υποστηρικτής του Μουτζούρη, τον Αύγουστο του 2017 κατά τα λεγόμενα του στη σελίδα της «Πατριωτικής Κίνησης» στο facebook, επιτέθηκε σε πρόσφυγα στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Το γεγονός αναδείχθηκε από το Racist Crimes Watch και ο ίδιος καλέστηκε έπειτα για ανάκριση.

Ο Στρατής Καλατζής, υπόδικος του πογκρόμ και πρώην προπονητής μαθητικής ομάδας του Αιολικού στο νησί.

 

Φωτογραφία και με τον Ηλία Κασιδιάρη

 

Κατά τις αρχές της δεκαετίας, η εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή, προσπάθησε να παρεισφρήσει στη τοπική κοινωνία της Λέσβου, ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, ανοίγοντας γραφεία στη Προκυμαία. Αν και αυτή είναι η περίοδος που η Χρυσή Αυγή παρουσιάζει εκλογική άνοδο δεν καταφέρνει να εδραιωθεί σημαντικά, παρά το γόνιμο έδαφος σε μία περίοδο που το προσφυγικό αναδύεται.

Τα πρόσωπα που προσπαθούν να εμφανιστούν ως πολιτικοί εκπρόσωποί της δεν καταφέρνουν να ισχυροποιηθούν και ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας θα αρνηθεί να συνταχθεί στο πλευρό της Χρυσής Αυγής στο νησί. Τυπικά τα γραφεία της έκλεισαν το Μάρτιο του 2017. Βέβαια, στις εκλογές του 2012, τη χρονιά που η Χρυσή Αυγή μπαίνει στη Βουλή, λαμβάνει στα νησιά του Βορείου Αιγαίου ένα ποσοστό 5, 27% και μετά την εκλογική της ενίσχυση που λαμβάνει καταγράφεται μία σειρά ρατσιστικών επιθέσεων και παρεμβάσεων τόσο από κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους (ο τότε βουλευτής Παναγιώτης Ηλιόπουλος, τον Οκτώβρη του 2012 στέλνει μια σειρά από email στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τα οποία ζητούσε στοιχεία για τους αλλοδαπούς φοιτητές που φιλοξενούνται στις φοιτητικές εστίες), όσο και από ένθερμους υποστηρικτές τους.

Μεταξύ αυτών αφορά ο ξυλοδαρμός ενός 23χρονου το καλοκαίρι του 2012. Ο 23χρονος Πακιστανός βρισκόταν στην Πλατεία Κυπρίων Πατριωτών, της Μυτιλήνης μιλώντας από καρτοτηλέφωνο με τους γονείς του στο Πακιστάν. Εκείνη την ώρα σταμάτησαν μπροστά του τέσσερα ή πέντε μηχανάκια στα οποία επέβαιναν οκτώ με δέκα κοντοκουρεμένα άτομα, κατέβηκαν από τα μηχανάκια και άρχισαν να τον χτυπούν στα χέρια και τα πόδια με αποτέλεσμα να καταλήξει στο νοσοκομείο. Οι δράστες της επίθεσης δεν βρέθηκαν ποτέ.

Kατά τις εκλογές του 2019  διαρρέει, ότι θα κατέβει ψηφοδέλτιο «Ελληνική Αυγή» στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με υποψήφιο Περιφερειάρχη τον βουλευτή Γρέγο από τη Χίο. Τελικά όμως το ψηφοδέλτιο δεν κατατίθεται ποτέ. Βέβαια υποστηρικτές της Χρυσής Αυγής, μέλη της και λοιποί ακροδεξιοί βρέθηκαν υποψήφιοι σε δεξιά ψηφοδέλτια στην Περιφέρεια, το Δήμο Μυτιλήνης και τη Δημοτική Κοινότητα Μυτιλήνης. Ο Γ. Μπουρνούς Προϊστάμενος Γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του τότε πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. αναφέρει: «Οι επικεφαλής αυτών των ψηφοδελτίων, προερχόμενοι από τη ΝΔ και όχι μόνο, πρέπει να λογοδοτήσουν δημόσια για αυτό το απροκάλυπτο ξέπλυμα των ακροδεξιών», κλείνοντας το μάτι στον νυν Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου.

Τα άτομα που έχουν αναφερθεί ως τώρα, και τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο των ακροδεξιών επιθέσεων στο νησί, αν και έχουν ήδη φτάσει αρκετές φορές ενώπιον της δικαιοσύνης και παρόλο που έχουν σχηματιστεί δικογραφίες για τη πλειοψηφία των περιστατικών, οι διαδικασίες φαίνονται να κωλυσιεργούν. Η επανειλημμένη και οργανωμένη δράση τους τυγχάνει να χαίρει ασυλίας από μερίδα της Δικαιοσύνης, από την πλειονότητα των τοπικών μίντια, το πολιτικό σύστημα αλλά και από μερίδα της αστυνομίας.

Όταν η αστυνομία της Λέσβου προχωρούσε στη σύλληψη του δημοσιογράφου Θράσου Αβραάμ καθ’ υπόδειξη των ακροδεξιών, σε μία προσπάθεια φίμωσης και εκφοβισμού της δημοσιογραφικής λειτουργίας, αυτή δεν αποτελούσε μεμονωμένη δράση. Ήταν ένα από τα πολλά περιστατικά στα οποία διαφαίνεται πως η τοπική αστυνομία και τα ακροδεξιά στοιχεία του νησιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Η αστυνομία, κατά τις επιθέσεις, εναντίον αλληλέγγυων, ΜΚΟ και προσφύγων στη διάρκεια του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου του 2020 παρέμεναν, σύμφωνα με καταγγελίες, άπραγοι.

Ακόμη και στο πογκρόμ του 2018, σε μία διάρκεια 8 ωρών περίπου κατά την οποία ομάδες ακροδεξιών εκσφενδονίζουν προς το μέρος των προσφύγων από μπουκάλια μέχρι φωτοβολίδες, μάρμαρα και πέτρες και προκαλούν ζημιές σε κάδους απορριμμάτων, πεζοδρόμια και σε γύρω καταστήματα, η αστυνομία δεν προβαίνει σε καμία σύλληψη. Αντίθετα, συλλαμβάνει 120 πρόσφυγες και 2 αλληλέγγυους, με τις κατηγορίες της απείθειας, αντίστασης κατά της αρχής και της κατάληψης δημόσιου χώρου. Χαρακτηριστικό δείγμα της αναίσχυντης στάσης τους μπορούμε να θεωρήσουμε και το περίφημο «εγώ είμαι η αστυνομία» που μετέδιδε το CNN για τα γεγονότα του Mare Liberum, δια στόματος Μιχάλη Ανδριάνη.

Τον Αύγουστο του 2018, ο δημοσιογράφος και ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Λέσβο, ο Στρατής Μπαλάσκας, υποβάλλει μηνυτήρια αναφορά για διαδικτυακή επίθεση εναντίον του. Ζητείται η δίωξη για 18 άτομα εκ των οποίων τρεις αστυνομικοι και ένας εν ενεργεία στρατιωτικός, όπως και μέλη της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή, όπως ο Στρατής Καλατζής. Ανάμεσά τους επίσης και ο αστυνομικός Παναγιώτης Φικιάς, ο άνθρωπος που, σύμφωνα με τη μηνυτήρια αναφορά, έδωσε το έναυσμα για την έναρξη των διαδικτυακών απειλών σε βάρος του δημοσιογράφου και που, επίσης, έχει εμπλακεί στο παρελθόν σε υπόθεση ξυλοδαρμού Αλβανών μεταναστών. Περνούν από αυτόφωρο, ένας εκ των οποίων και ο Νίκος Παπαγιαννίδης, χρυσαυγίτης και ηγετικό στέλεχος της τότε ακόμη υφιστάμενης «Πατριωτικής Κίνησης» και μετέπειτα πρώτος σε ψήφους της παράταξης «Ελεύθεροι Πολίτες» στη Μυτιλήνη.

 

Υποστηρικτές των «Ελεύθερων Πολιτών» είναι και άτομα που βρίσκονται ή βρίσκονταν στους κόλπους του στρατού: ο Θεόδωρος Κίτσος, ο Νικόλαος Ταλλάς (ταξίαρχοι) και ο Θωμάς Φαναράς (αξιωματικός ε.α). Οι δύο τελευταίοι ήταν υποψήφιοι με τον Σύνδεσμο Εθνικής Ενότητας (Σ.Ε.Ε.), εθνικιστικό κόμμα που ιδρύθηκε το 2011 από απόστρατους στρατιωτικούς και συνδέεται με τη Πατριωτική Ριζοσπαστική Ένωση (ΠΑΤΡΙΕ) (του Ελευθέριου Συναδινού – πρώην Ευρωβουλευτή της Χρυσής Αυγής), ένα από τα πολλά μορφώματα που δημιουργήθηκαν όταν η Χρυσή Αυγή άρχισε να φυλλοροεί και να διασπάται σε μεγαλύτερα ή μικρότερα κόμματα.

Ταλλας, Παπαγιαννίδης, Πουλέλλης σε κοπή πίτας «Ελεύθερων Πολιτών» το 2017

 

Ο Νικόλαος Ταλάς ήταν ενεργό μέλος της Πατριωτικής Κίνησης, υποψήφιος Σύμβουλος Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και σύζυγος της επίσης υποψήφιας στις εκλογές του 2019 κοινοτικής συμβούλου Μυτιλήνης με τους «Ελεύθερους Πολίτες», Αγγέλας Πελλέκου Ταλλά.

Έχει κατηγορηθεί ως ακροδεξιός, ειδικά όταν ανήρτησε φωτογραφία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφία του, μπροστά σε σβάστικα από το λαογραφικό Μουσείο Τσαρτίδη που δημοσιεύθηκε και σε άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο «Ακροδεξιές Μουτζούρες». Σε απάντηση του με επιστολή στην εφημερίδα ο ίδιος μίλησε για «συκοφαντίες».

Σε ρεπορτάζ του newsbomb.gr του 2017 για το προσφυγικό,  ο Νίκος Ταλλάς, ως «αγανακτισμένος πολίτης» της Λέσβου, αναπαράγοντας το γνωστό αφήγημα περί εξισλαμισμού, έλεγε μεταξύ άλλων στη δημοσιογράφο Μαρία Γιαχνάκη : «Δε μου λέει κανένας ότι “ξέρεις κάτι, δεν είναι Τούρκοι οι οποίοι έρχονται από δω, στρατολογούνται και σε κάποια δεδομένη στιγμή θα δράσουν σύμφωνα κάποιου σχεδίου” (…)  θέλουν να επανδρώσουν πλέον τα νησιά και γενικότερα την Ελλάδα (…) με ισλαμιστές».

Η επόμενη μέρα στο νησί

Μετά και την πυρκαγιά στο ΚΥΤ της Μόριας το τοπίο που περιλαμβάνει την ακροδεξιά στο νησί παραμένει σημαντικά θολό, καθώς η αναλγησία των αρχών σε συνδυασμό με το πλήθος δικαστικών υποθέσεων που ακόμα δεν έχουν τελεσιδικήσει -ή έστω προχωρήσει- δημιουργούν μια ατμόσφαιρα συναίνεσης και μια άργητα για το τι μέλλει γενέσθαι.

Σε θεσμικό επίπεδο φαίνεται ότι υπάρχει μια ομόνοια σχετικά με τα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός κλειστού κέντρου κράτησης η οποία κατά βάση προκύπτει από «αντισταθμιστικά οφέλη». Τέτοιου είδους οφέλη αποτελούν τα αιτήματα της δημοτικής αρχής για έργα προϋπολογισμού 45 εκατ. ευρώ σε συνδυασμό με την εξαργύρωση των κυβερνητικών επιταγών περί κλεισίματος των υπολοίπων κέντρων προσφύγων του νησιού, όπως το ΠΙΚΠΑ και το Καρα Τεπε -χωρίς κάποιο σαφές έρεισμα ή δικαιολογία.

Όσον αφορά τα τοπικά προσκόμματα και ειδικότερα τους ακροδεξιούς κύκλους του νησιού, αυτοί συνεχίζουν το ίδιο μοτίβο τακτικών που ακολουθούσαν το προηγούμενο διάστημα.

Η ολοκληρωτική καταστροφή του ΚΥΤ της Μόριας αναζωπύρωσε τις ακροδεξιές περιπολίες και τα μπλόκα έξω από το χωριό της Μόριας. Το βράδυ που κάηκε το ΚΥΤ είχαν συγκεντρωθεί άτομα στην είσοδο του χωριού της Μόριας και έκαναν ελέγχους σε αυτοκίνητα. Εκεί βρέθηκε και το γνωστό πανό των κατοίκων που έγραφε «Η Μόρια εάλω». Παρόμοια συγκέντρωση έγινε και στο χωριό Παναγιούδα, όπου μαζί με τις αστυνομικές αρχές δεν επέτρεψαν την διέλευση προσφύγων προς το κέντρο της Μυτιλήνης.

Την επόμενη ημέρα ο Δήμαρχος Μυτιλήνης, Στρατής Κύτελης, με τη συνδρομή κατοίκων της Μόριας και άλλων χωριών έκλεισε το δρόμο (με μηχανήματα του Δήμου), με σκοπό να εμποδιστεί η διέλευση μηχανημάτων του στρατού για την «ανακατασκευή του ΚΥΤ της Μόριας», όπως ανέφερε σε ανάρτηση του ο Δήμος Μυτιλήνης.

«Ο Δήμαρχος Μυτιλήνης, ασπαζόμενος την αγανάκτηση των δημοτών για την παρούσα κατάσταση και τηρώντας απαρέγκλιτα τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, θα συνεχίσει να προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις για το οριστικό κλείσιμο του ΚΥΤ Μόριας, εμμένοντας στην απόφαση «καμία δομή στη Λέσβο».

Ο Δήμαρχος καλεί όποιον θέλει και μπορεί να βρεθεί το πλάι του, ώστε να συνδράμει και εκείνος στην κρίσιμη αυτή στιγμή, που μπορεί να σηματοδοτήσει το οριστικό κλείσιμο του ΚΥΤ Μόριας».

Σχεδόν ταυτόχρονα, αρχίζουν οι εργασίες για τη νέα «προσωρινή δομή» στον Καρά Τεπέ, με την έκταση να ενοικιάζεται από το υπουργείο μέχρι το 2025 για συνολικά 2,9 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για μια έκταση που έχει απασχολήσει εγχώρια και διεθνή μέσα ενημέρωσης σχετικά με την α-καταλληλότητα της, κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές μετά τις πρώτες βροχές στο νησί, όπου και η προσωρινή δομή μετατράπηκε σε βούρκο. Το συγκεκριμένο γεωγραφικό σημείο μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν ως πεδίο βολής, με αποτέλεσμα να είναι αρκετά πιθανή η συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων μετάλλων, τα οποία το καθιστούν πιθανώς τοξικό για τους διαμένοντες.

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι το κλίμα ομόνοιας που έχει δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα σε θεσμικό επίπεδο στο νησί, δεν σημαίνει ότι δεν συνεχίζονται οι συγκρούσεις μεταξύ θεσμικών παραγόντων σχετικά με τοπικά ζητήματα της Λέσβου μεταξύ των οποίων και το προσφυγικό, ενόψει και της κοινής πρότασης που πρέπει να κατατεθεί για τη δημιουργία νέας δομής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Δήμος Μυτιλήνης έρχεται σε σύγκρουση με τον Δήμο Δυτικής Λέσβου σχετικά με το μέρος που θα πρέπει να υποδείξουν για τη δημιουργία μιας νέας δομής.

Η πλευρά Κύτελη ακολουθεί την οδό της πρότασης προς την κυβέρνηση ενός χώρου στον οποίο θα φτιαχτεί μια νέα κλειστή δομή. Ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου θέτει ως προϋπόθεση να υπάρξει μια μεγάλης έκτασης αποσυμφόρηση του νησιού ώστε να ξεκινήσουν οι συζητήσεις σε θεσμικό επίπεδο για τη διαχείριση του προσφυγικού. Ο Περιφερειάρχης Β. Αιγαίου έχει υποστηρίξει να μην υπάρξει κανένα νέο καμπ στο νησί της Λέσβου, όπως και στα νησιά της Σάμου και Χίου, με ταυτόχρονο αίτημα η κυβέρνηση να προχωρήσει στην πλήρη αποσυμφόρηση των παραπάνω νησιών. (βίντεο)

Οι δίκες

Για την πλειοψηφία των γεγονότων που παρατέθηκαν στα προηγούμενα άρθρα έχουν σχηματιστεί δικογραφίες, μηνυτήριες αναφορές ή κλήσεις για ανάκριση από τους αρμόδιους δικαστικούς και αστυνομικούς θεσμούς, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν σαφή και ολοκληρωμένα στοιχεία σχετικά με την πορεία των διαδικασιών.

  • Για το πογκρόμ στην πλατεία Σαπφούς το 2018, φαίνεται ότι δυόμιση χρόνια μετά οι 26 κατηγορούμενοι -σε βαθμό κακουργήματος- για τις επιθέσεις κατά προσφύγων και μεταναστών στην πλατεία Σαπφούς δεν έχουν κληθεί ούτε για ανάκριση, με την υπόθεση να έχει παραπεμφθεί σε ανακριτή του Πρωτοδικείου Μυτιλήνης.

 

  • Στις 6 Νοεμβρίου 2020 πήρε μία ακόμη αναβολή η υπόθεση πρόσφυγα ο οποίος στις 8 Δεκεμβρίου του 2018 έξω από σούπερ μάρκετ, επεσήμανε σε 29χρονο πελάτη ότι είχε σταθμεύσει το αυτοκίνητό του σε θέση για ΑμεΑ. Μετά την παραπάνω επισήμανση, ο 29χρονος επιτέθηκε υβρίζοντας τον και αποπειράθηκε να τον χτυπήσει στο κεφάλι με σιδηρολοστό. Ως αποτέλεσμα της επίθεσης, ο 45χρονος Uddin τραυματίστηκε σοβαρά στο χέρι και χρειάστηκε να υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις και θεραπείες. Ο 29χρονος αντιμετωπίζει τις κατηγορίες της απόπειρας βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης, της οπλοφορίας και της οπλοχρησίας.

 

  • Για την υπόθεση της 1ης Μαρτίου 2020 με το μπλόκο κατοίκων στο ρεύμα από Μυτιλήνη προς Θέρμη (ΔΕΗ), πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν γίνει κλήσεις για ανάκριση από τις δικαστικές αρχές ως κομμάτι ποινικής υπόθεσης της τροχαίας Μυτιλήνης, για την κατάληψη οδοστρώματος. Στην εν λόγω υπόθεση οι κλήσεις του ανακριτή φαίνεται ότι αφορούν την παρεμπόδιση υπηρεσιακών οχημάτων του Λ.Σ. «που μετέφεραν μετανάστες στο ΚΥΤ της Μόριας». Καθώς εκείνες τις ημέρες τα μπλόκα με ιδιωτικά οχήματα και υπηρεσιακά οχήματα του Δήμου ήταν καθημερινό φαινόμενο, έχει σχηματιστεί δικογραφία που αφορά 55 άτομα.

 

  • Προκαταρκτική εξέταση διενεργείται για την ανέγερση του Σταυρού του Απελλή με τις αρχές να καλούν πολίτες για κατάθεση «για παράνομη επέμβαση σε αρχαιολογικό χώρο, κατ’ εξακολούθηση διάνοιξη λάκκου στη θέση “Απελλή” στην Μυτιλήνη Λέσβου, την 13/10/2018». Ωστόσο για τη νέα ανέγερση του σταυρού, συνελλήφθησαν 36 άτομα για τα οποία ορίστηκε τακτική δικάσιμος.

 

  • Για την επίθεση στο αυτοκίνητο της OHF στις 27 Φεβρουαρίου 2020, διενεργείται προκαταρκτική εξέταση έπειτα από παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Μυτιλήνης, προς διακρίβωση τελέσεως αξιόποινων πράξεων. Ειδικότερα, οι πράξεις αφορούν «έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά», «απόπειρα διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια», «διατάραξη κοινής ειρήνης», «σωματική βλάβη» και «επικίνδυνη σωματική βλάβη», καθώς και «απόπειρα σωματικής βλάβης, απειλή, εξύβριση, περί όπλων και φθορά ξένης περιουσίας».

 

  • Επιπλέον, από τα μέσα 2018 έχει κατατεθεί μήνυση του δημοσιογράφου Θράσου Αβραάμ κατά των κατοίκων Λέσβου, Μιχάλη Ανδριάνη και Χρήστου Ψαραδέλλη, για τον προπηλακισμό του στις 3 Μαΐου 2018, όταν και κάλυπτε τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατοίκων του νησιού για τον ΦΠΑ και το προσφυγικό.

 

Δύο χρόνια αργότερα, οι Μιχάλης Αδριανής και Δημήτρης Βασιλακάκης κατέθεσαν μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση και για παράβαση του νόμου περί προσωπικών δεδομένων κατά του Θράσου Αβραάμ, με αφορμή ένα ήδη δημοσιευμένο βίντεο από το ThePressProject -το οποίο αναδημοσίευσε το «ΣτοΝησί»- που απεικονίζει τους «πρωταγωνιστές» της επίθεσης κατά των εθελοντών της OHF.

Το εν λόγω βίντεο που προκάλεσε και την παρέμβαση του Αρείου Πάγου, αποτέλεσε το αποδεικτικό υλικό για την ταυτοποίηση επτά ατόμων (στους οποίους σύμφωνα με πληροφορίες περιλαμβάνονται και οι δυο μηνυτές) ως αυτουργοί της επίθεσης. Σημειώνεται ότι για τη μήνυση που δέχτηκε ο δημοσιογράφος τοποθετήθηκε η ΠΟΕΣΥ και η ΕΣΗΕΑ, εκφράζοντας τη συμπαράστασή τους στον Αβραάμ.

  • Επιπλέον, διενεργείται από τις αρχές έρευνα για την επίθεση που δέχτηκε ο γερμανός δημοσιογράφος Michael Trammer στο λιμάνι της Θέρμης την 1η Μαρτίου 2020 από πλήθος ακροδεξιών που γρονθοκοπούσαν και κλωτσούσαν τον γερμανό, ενώ δικογραφία έχει σχηματιστεί και για το μπλόκο της Παναγιούδας (55 άτομα), δύο ημέρες μετά τα γεγονότα στη Θέρμη.

 

  • Πίσω στο 2015, δύο ανήλικοι συνελήφθησαν στη Μυτιλήνη επειδή έριξαν βόμβες μολότοφ εναντίον οικογενειών Σύρων προσφύγων. Εις βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα, για παραβάσεις, της νομοθεσίας περί όπλων, εκρηκτικών υλών και περί ρατσισμού, καθώς και για τα -κατά περίπτωση- αδικήματα της πρόκλησης επικίνδυνης σωματικής βλάβης, του εμπρησμού και της έκρηξης.

 

  • Στις αρχές Φεβρουαρίου 2020 σχηματίστηκε δικογραφία καθώς 6 άτομα συνελήφθησαν με ρόπαλα κάνοντας περιπολίες στην είσοδο του χωριού της Μόριας, ελέγχοντας περαστικούς από και προς το χωριό. Το συγκεκριμένο περιστατικό φαίνεται να σχετίζεται με τα γενικότερα μπλόκα κατοίκων σε Μόρια και Παναγιούδα εκείνη την περίοδο, ενώ κατατοπιστικότατο για την τότε κατάσταση είναι σχετικό βίντεο που δημοσίευσε το «Έθνος»:

Την ίδια ακριβώς χρονική συγκυρία (4 Φεβρουαρίου) ήταν που ομάδα φασιστών με ρόπαλα και καλυμμένα πρόσωπα κυκλοφορούσαν στο χωριό της Μόριας ψάχνοντας εθελοντές και εργαζόμενους σε ΜΚΟ, ενώ είχε προηγηθεί αντιφασιστική πορεία από την παραλία της Επάνω Σκάλας προς τον καταυλισμό του Καρά Τεπέ όπου η Αστυνομία δεν επέτρεψε στους διαδηλωτές να συνεχίσουν.

Ομάδα φασιστών με ρόπαλα και καλυμμένα πρόσωπα κυκλοφορούν στο χωριό της Μόριας (4 Φεβρουαρίου 2020)

 

Σχετικά με τους 6, οι κατηγορίες που τους βαραίνουν είναι παράβαση νομοθεσίας περί όπλων, σύσταση εγκληματικής ομάδας, καθώς και η κατηγορία ότι είχαν στο στόχαστρό τους αλλοδαπούς μετανάστες, με τη δικάσιμο να ορίζεται για τον Ιανουάριο του 2021 και εν τέλει να παίρνει αναβολή λόγω των μέτρων κατά του κορονοϊού.

Τα όπλα που βρήκε η αστυνομία πάνω τους

 

Το παραπάνω συμβάν δένει με την έγκληση που δέχθηκε η Εισαγγελία Μυτιλήνης στις αρχές Μαρτίου, σχετικά με περιστατικό ξυλοδαρμού και κλοπής πρόσφυγα από έξι άτομα στο χωριό της Μόριας. Σύμφωνα με το έγγραφο, έξι άτομα με καλυμμένα χαρακτηριστικά και μπαλακλάβες (Full Face), «ένας εκ των οποίων κρατούσε μαδέρι και φορούσε παντελόνι παραλλαγής», έριξαν τον πρόσφυγα κάτω από το ποδήλατο του, άρχισαν να τον χτυπούν και να κλέβουν/σπάνε τα προσωπικά του αντικείμενα και χρήματα. Μάλιστα, στο έγγραφο καταγγέλλονται τακτικές επιθέσεις «τύπου πογκρόμ» στο χωριό της Μόριας από ομάδες ατόμων με καλυμμένα χαρακτηριστικά οι οποίοι είναι οπλισμένοι με ρόπαλα, μαχαίρια και στειλιάρια, παρά τη σύλληψη ατόμων (με παρόμοια χαρακτηριστικά) στις αρχές Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η έγκληση που κατέθεσε το θύμα της επίθεσης δεν έχει προχωρήσει καθώς η αστυνομία δεν τον κάλεσε ποτέ να καταθέσει.

Απόσπασμα από το έγγραφο της έγκλησης που κάνει λόγο και για άλλα περιστατικά επιθέσεων σε πρόσφυγες

 

 

  • Την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου, μια κοπέλα είδε τον γνωστό Χρ. Πουλέλλη να γράφει με σπρέι πάνω σε μεταλλικά πάνελ εθνικιστικά συνθήματα και να ζωγραφίζει σταυρούς σβήνοντας αντιφασιστικό σύνθημα που έλεγε «Τσακίστε τους Ναζί». Εκείνη τον ρώτησε «τι κάνει εκεί;». Εκείνος άρχισε να την βρίζει και σε δεύτερο χρόνο της επιτέθηκε, ενώ αυτόπτες μάρτυρες υποστηρίζουν ότι την τράβηξε από τα μαλλιά, την έριξε κάτω και άρχισε να την κλωτσά στα πλευρά. Λίγο αργότερα οι αστυνομικές αρχές -οι οποίες είχαν κληθεί από την κοπέλα- έφτασαν στο σημείο και με την υπόδειξη ανθρώπων που ήταν μπροστά στον ξυλοδαρμό τον βρήκαν λίγο παρακάτω στον δρόμο και τον προσήγαγαν. Στο Αστυνομικό Τμήμα η κοπέλα υπέβαλε μήνυση για τον ξυλοδαρμό, ενώ ο ίδιος «απάντησε» με μήνυση για εξύβριση, έχοντας ως δικηγόρο τον επίσης γνωστό εκλεγμένο στην τοπική αυτοδιοίκηση της Μυτιλήνης, Παναγιώτη Τσακύρη.

Μέχρι σήμερα, παραμένει θολό το τοπίο σχετικά με την εξέλιξη -σε νομικό επίπεδο- για τις επιθέσεις που έχουν πραγματοποιήσει -σε πολλές περιπτώσεις- τα ίδια άτομα, ενώ για πολλές από αυτές, οι νομικές διαδικασίες που έχουν κινηθεί, συνήθως ξεκίνησαν από τους ίδιους τους ανθρώπους που δέχτηκαν επίθεση.

«Ανοιχτές πληγές» που παραμένουν στην αφάνεια είναι τα γεγονότα των μπλόκων της Παναγιούδας (στο ίδιο μήκος κύματος με αυτά της Μόριας αλλά μικρότερου βεληνεκούς), καθώς και υποθέσεις επιθέσεων κατά του σκάφους Mare Liberum, κατά της Ανθής Παζιάνου από μπλόκο κοντά στο χωριό της Παναγιούδας. Την ίδια περίοδο ήταν που είχαν ξεκινήσει τα μπλόκα κατοίκων, τότε που και ο δημοσιογράφος του Der Spiegel, Γιώργος Χρηστίδης, δέχθηκε επίθεση από ακροδεξιούς.

Η κανονικοποίηση του μίσους και η τυφλή προτροπή σε βία υπό το πρίσμα της ανεκτικότητας

Χωρίς καμία διάθεση για γενίκευση, στο νησί της Λέσβου τα τελευταία πέντε χρόνια διακρίνεται μία εντεινόμενη ακροδεξιά ριζοσπαστικοποίηση μερίδας πολιτών, οι οποίοι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «μεμονωμένα περιστατικά».

Οι σχέσεις που έχουν αναπτύξει με διάφορους θεσμικούς παράγοντες του νησιού, η παρείσφρηση τους μέσα στο σώμα της ελληνική αστυνομίας και οι δεσμοί με ακροδεξιά κοινοβουλευτικά και εξωκοινοβουλευτικά κόμματα και γκρούπες του εθνικού και διεθνούς στερεώματος, συμπληρώνουν το παζλ για το επικοινωνιακό δίκτυο το οποίο έχει στηθεί -εν προκειμένω- στο νησί της Λέσβου.

Πρόκειται για ένα δίκτυο στο οποίο επωάζεται -μέσω πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης (π.χ Facebook)- η διάχυση του ρατσιστικού μίσους, ενώ αναπαράγεται και η «επιχειρησιακή ικανότητα» των ακροδεξιών του νησιού, άλλοτε με αναρτήσεις – ιαχές κατά προσφύγων, αλληλέγγυων και ΜΚΟ και άλλοτε με καλέσματα ακροδεξιών συγκεντρώσεων τα οποία κατέληξαν σε έκνομες ενέργειες.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι ακροδεξιοί κύκλοι του νησιού εκφράζονται δημόσια για το φασίζων πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται είτε ως ατομικότητες και ανεξάρτητοι φορείς, είτε μέσα από «τρίτους». Τα πολιτικά τους προτάγματα πολλές φορές δεν εκφράζονται άμεσα αλλά φιλτράρονται μέσα από φαινομενικά άσχετους φορείς και ομαδοποιήσεις που τουλάχιστον σε μια πρώτη ανάγνωση έχουν συσταθεί εκτός του φάσματος που έχει ως όρο την εκφορά πολιτικού λόγου. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι διακρίνεται ένα διττό μοντέλο εκφοράς ρατσιστικού λόγου: συναντάμε περιπτώσεις όπου υποστηρικτές του ναζισμού κατέχουν εξέχουσες θέσεις σε τοπικούς φορείς του νησιού, αλλά και περιπτώσεις που φορείς δεν εκφράζουν τέτοιου είδους ρητορική αλλά συμβιώνουν και κάθονται στο ίδιο τραπέζι με τους παραπάνω «υποστηρικτές».

Καθώς η κατάσταση στο νησί παραμένει τεταμένη, κάτι που δεν πρέπει να αποσοβηθεί είναι ο ρόλος συγκεκριμένων ατόμων οι οποίοι βάζοντας σε κίνδυνο τον εαυτό τους, έφεραν στο φως της δημοσιότητας πλήθος στοιχείων σχετικά με την ακροδεξιά δράση στη Λέσβο -με δεσμούς ακόμη και από το εξωτερικό.

Αντί επιλόγου: μία υποσημείωση

Ένας ακόμη παράγοντας που συνέβαλε και συμβάλλει στην ανάδυση της ακροδεξιάς στο νησί, είναι φυσικά η εντοπιότητα που διέπει τις σχέσεις μεταξύ των κατοίκων μια κλειστής κοινωνίας σε σύγκριση πάντα με τις μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη.

Επομένως, με βάση αυτού του είδους την εντοπιότητα θα μπορούσε εν μέρει να εξηγηθεί αυτή η δυσανάλογη σχέση μεταξύ των υποθέσεων και των -σε πολλές περιπτώσεις- ίδιων ατόμων που αυτές βαραίνουν, οι περισσότερες εκ των οποίων έλαβαν χώρα στο νησί σε ένα πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα. Από το σύνολο των στοιχείων φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό το σενάριο η εντοπιότητα να αποτελεί και καταλυτικό παράγοντα στις σχέσεις μεταξύ αιρετών – ειδικά αν λάβουμε υπόψιν ότι οι «Ελεύθεροι Πολίτες» είναι η δεύτερη σε ψήφους δημοτική παράταξη στην κοινότητα Μυτιλήνης.

Μέσα σε όλη αυτή την ακροδεξιά ρητορική που απλώνεται στο νησί, οι φωνές των ανθρώπων που διατηρούν την ανθρωπιά τους χρόνο με το χρόνο μειώνονται (σε πλήθος και σε ένταση), καθώς επικρατεί ένα αίσθημα «κανονικοποίησης» της ρατσιστικής ρητορικής, το οποίο κάποιες φορές βρίσκει «εξιλαστήρια θύματα» στο πρόσωπο προσφύγων, ενώ άλλες φορές τροφοδοτείται και τροφοδοτεί -στην καλύτερη- μια ρητορική αντι των ΜΚΟ. Σε πολλές περιπτώσεις, «ακουμπά» ακόμα και το κίνημα κατά των μασκών ή τη «νεα ταξη πραγματων» που θέλει «να αλλοιωσει την ευρωπαϊκή ταυτότητα και να επιβάλλει τον ισλαμισμο».

Το χρονολογικό ταξίδι που για λόγους οικονομίας έγινε από το 2015 μέχρι και τους τελευταίους μήνες του 2020 βρίθει πληγών τις οποίες και ο πιο αισιόδοξος ιστορικός του μέλλοντος δεν θα μπορούσε -εύκολα- να προσπεράσει, βρίσκοντας συνεχώς μπροστά του ένα μοτίβο όλο και κλιμακούμενης έντασης και προχωρημένης ακροδεξιάς σήψης.