Κάμερες Σώματος αστυνομικών… άλλο ένα νέο αξεσουάρ παρακολούθησης

Σύμφωνα με το ΠΔ 75/2020 «Χρήση συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας σε δημόσιους χώρους», η χρήση των καμερών επιτρέπεται μόνο για:

α) τη διαφύλαξη της εθνικής άμυνας,

β) την προστασία του πολιτεύματος και την αποτροπή εγκλημάτων προδοσίας της χώρας,

γ) την αποτροπή και καταστολή εγκλημάτων που συνιστούν επιβουλή της δημόσιας τάξης,

δ) την αποτροπή και καταστολή εγκλημάτων βίας, εμπορίας ναρκωτικών, κοινώς επικίνδυνων εγκλημάτων, εγκλημάτων κατά της ασφάλειας των συγκοινωνιών και εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας, όταν με βάση πραγματικά στοιχεία συντρέχουν επαρκείς ενδείξεις ότι τελέσθηκαν ή πρόκειται να τελεσθούν τέτοιες πράξεις και

ε) τη διαχείριση της κυκλοφορίας.

Με απλά λόγια όλες οι μορφές αντίστασης στην κυβερνητική πολιτική, μπορεί να ερμηνευτούν ως εγκλήματα βίας, αφού ακόμα και το να πετάξει κάποιος τρικάκια, δηλαδή ουσιαστικά μερικά χαρτιά, στον αέρα αποκαλείται «βίαιη επίθεση κατά της δημοκρατίας».

Εφεξής εκτός των άλλων, όλες οι διαδηλώσεις κάθε πολιτικού χώρου θα καταγράφονται. Το πρόβλημα όμως δεν σταματά εδώ. Παρόλο που τα δεδομένα, με βάση τη νομοθεσία, εντός 48 ωρών καταστρέφονται αυτόματα από τη λήξη της συνάθροισης, εφόσον αυτή εξελίχθηκε και ολοκληρώθηκε ομαλά και δεν αποτυπώνεται κρίσιμο συμβάν που εμπίπτει στον επιδιωκόμενο σκοπό. (αρ.6§3), υπάρχει η εξαίρεση που θα γίνει ο κανόνας για την επ’αόριστο διατήρηση των δεδομένων αυτών όταν υπάρχουν για ένα άτομο που συμμετείχε δικαιολογημένες υπόνοιες προπαρασκευής ή μελλοντικής διάπραξης των ανωτέρω αξιόποινων πράξεων συναρτώνται με μαρτυρίες ή κάθε είδους σχετικές πληροφορίες, εν γένει κινήσεις και επαφές του ατόμου, καθώς και τη φύση, σοβαρότητα και αριθμό των εγκλημάτων (αρ.8§2).

Ακόμη και τα δικαιώματα που προβλέπονται όσον αφορά στα προσωπικά δεδομένα ενός πολίτη, όπως για παράδειγμα το αίτημα για πρόσβαση σε βίντεο που περιλαμβάνει τον ίδιο ή ακόμα και το να αιτηθεί βάσιμα τη διαγραφή του, είναι σχεδόν αδύνατον να ασκηθούν, αφού υπό το πρόσχημα της «δημόσιας ασφάλειας» μπορεί πάντοτε να υπάρχει αρνητική απάντηση σε οποιοδήποτε αίτημα, από την ΕΛΑΣ. (αρ.10§4).

Ας κάνουμε όμως μια νοητική αφαίρεση και ας υποθέσουμε ότι είναι αγνές οι προθέσεις της ηγεσίας. Υπάρχει περίπτωση να λειτουργήσει η ΕΛΑΣ εντός του νομοθετικού πλαισίου και να βοηθήσει η χρήση των καμερών στην μείωση της αστυνομικής αυθαιρεσίας;

Ενδεικτικά παραδείγματα:

• Στις διαδηλώσεις των φοιτητών στις αρχές του Γενάρη ενεργοποιήθηκε η καταγραφή βίντεο από τα ΜΑΤ αν και δεν πραγματοποιήθηκε καμία αξιόποινη πράξη, εκτός αν θεωρηθεί η ίδια η διαδήλωση ως τέτοια, που η ομολογία αυτή θα αποτελούσε εκτροπή σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
• Υπήρχαν βίντεο ακόμη και για εξόφθαλμες περιπτώσεις βίας (ζαρντινιέρα κτλ) και δεν υπήρξε ποτέ τιμωρία των εμπλεκόμενων αστυνομικών. Δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει ούτε τώρα.
• Η χρήση εστίασης (ζουμ) προβλέπεται μόνο για τη διαπίστωση αξιόποινων πράξεων και μόνον μετά από την έγκριση του αρμόδιου εισαγγελέα (αρ.5 §4), και όμως στη συγκέντρωση στο εφετείο το βίντεο που δημοσιοποίησε η ΕΛΑΣ[1] δείχνει το drone που εστιάζει στους συγκεντρωμένους 20 λεπτά πριν την ανακοίνωση της απόφασης, και οποιασδήποτε μορφής έντασης.
• Όσον αφορά στη διαδήλωση της Ν. Σμύρνης, η «ομάδα αλήθειας» δημοσιοποίησε βίντεο με οπτικό υλικό που έχει προέλθει από παράνομη καταγραφή με κινητό τηλέφωνο της οθόνης που μεταδίδει εικόνες από το drone της ΕΛΑΣ[2].
• Ακόμη και να καταγράψει η κάμερα σώματος μια χρονική στιγμή με τη Δράση να επιτίθεται σε διαδηλωτές, δε θα φαίνεται προφανώς κάτι άλλο εκτός από ένα κουνημένο πλάνο με ή χωρίς ήχο 2-3 λεπτών. Αν είχαν κάμερες σώματος τα ΜΑΤ στο Γαλάτσι[3] θα μπορούσε περιτέχνως να ενισχυθεί το αφήγημα της δήθεν σύγκρουσης με κρανοφόρους-ροπαλοφόρους, αντί για αυτό που πραγματικά συνέβη. Ένα βίντεο με ήχο ή χωρίς μπορεί να δώσει τελείως ψευδή εικόνα για την πραγματική φύση των γεγονότων όπως πολύ εύστοχα είχαν αναδείξει οι NY Times το 2016 με ένα αποκαλυπτικό quiz με βίντεο.

Αυτή τη στιγμή η ΕΛΑΣ έχει στη διάθεσή της υπερπληθώρα εργαλείων παρακολουθήσης (κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας, drones, κάμερες σε κυβερνητικά κτήρια κτλ) όπου όλα αυτά χρησιμοποιούνται συστηματικά ενάντια στο λαό. Η ενεργοποίηση καμερών στη στολή θα ενισχύσει την πλήρη καταγραφή, από τόσο κοντινή απόσταση, των διαδηλωτών και θα συλλέγονται στοιχεία τόσο όσον αφορά στα βιομετρικά χαρακτηριστικά τους όσο και στις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Είναι σίγουρο ότι, αν δε συμβαίνει ήδη, πολύ σύντομα θα συμβεί, θα συνδυαστούν αυτά τα στοιχεία με βάσεις δεδομένων αναγνώρισης προσώπου κλπ. Ακόμη και αν καταγράφουν περιορισμένες σκηνές, στο βαθμό που μεταδίδουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο (live) καθόλη τη διάρκεια της βάρδιάς τους συνεχώς στο κέντρο επιχειρήσεων, υπάρχει μεγάλο ζήτημα παραβίασης προσωπικών δεδομένων.

Οι εγκληματική συμμορία με το όνομα Δράση θα έχει ένα βασικό πλεονέκτημα, με μονταρισμένα και αποκομμένα πλάνα, για τη συγκρότηση επίπλαστων κατηγορητηρίων σε αγωνιστές, που μέχρι σήμερα καταρρέουν όταν φτάνουν στο δικαστήριο λόγω καθοριστικών αντιφάσεων στις ψευδείς καταθέσεις των μελών τους.

Από τα βίντεο, ακόμη και αν τυπικά καταστραφούν 15 ημέρες μετά τη λήψη τους, θα έχουν εξαχθεί όλα τα «ενδιαφέροντα» χαρακτηριστικά όπως επαφές, ρούχα, βηματισμός κτλ, ενώ πάντα υπάρχει και η πιθανότητα της καταγραφής της οθόνης προβολής του κέντρου ελέγχου και διαμοιρασμού του βίντεο ακόμη σε παρακρατικές φασιστικές ομάδες.

Αν και η εμφάνισή αυτών των καμερών έρχεται δήθεν ως απάντηση στις καταγγελίες για αστυνομική βία, πρέπει να είναι σαφές ότι ο μοναδικός σκοπός ύπαρξής τους είναι η ένταση της καταστολής επάνω στη χειμαζόμενη κοινωνία από τους ανεξέλεγκτους επαγγελματίες μακελάρηδες.