Εκλογές 2012 – Οδηγίες προς ναυτιλομένους

Πότε και γιατί ψηφίζουμε;

Στις 6 Μαΐου 2012 θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Εθνικού Κοινοβουλίου. Η ψηφοφορία θα αρχίσει στις 7:00 και θα ολοκληρωθεί στις 19:00.

Ποιοι έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν;

Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Είναι υποχρεωτικό να ψηφίσω;

Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στις βουλευτικές εκλογές είναι υποχρεωτική.

Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται:

• Όσοι έχουν υπερβεί το εβδομηκοστό έτος της ηλικίας τους.
• Όσοι θα βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό.
• Οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν κατέστη δυνατή η σύσταση ειδικού εκλογικού τμήματος ετεροδημοτών, λόγω μη συμπληρώσεως, σε όλη την εφετειακή περιφέρεια, του αριθμού των τουλάχιστον 40 ετεροδημοτών εκλογέων της ίδιας εκλογικής περιφέρειας.

Μέχρι πόσους σταυρούς μπορούμε να βάλουμε;

Κάθε εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ υποψηφίων, σημειώνοντας σταυρό παραπλεύρως του ονόματός τους στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας μέχρι και τρεις βουλευτές, βάζουμε έναν σταυρό.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από τέσσερις έως και επτά βουλευτές, βάζουμε μέχριδύο σταυρούς.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από οκτώ έως και δώδεκα βουλευτές, βάζουμε μέχρι τρεις σταυρούς.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς βουλευτές, βάζουμε μέχρι τέσσερις σταυρούς.

Τι χρειάζεται να έχουμε μαζί μας;

Η αναγνώριση των εκλογέων γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα που προσκομίζουν στην εφορευτική επιτροπή. Αν δεν έχουν αστυνομική ταυτότητα προσκομίζουν το διαβατήριό τους. 

Αν πρόκειται για στρατιωτικούς και γι’ αυτούς που υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας, η αναγνώρισή τους γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή άλλες υπηρεσιακές τους ταυτότητες.

Τι ισχύει για τους ετεροδημότες;

Οι ετεροδημότες ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους, τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας, στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι εγγεγραμμένοι.

Ανάλογα με τον αριθμό των ετεροδημοτών μπορούν να συσταθούν αμιγή ή μεικτά εκλογικά τμήματα.

Προϋπόθεση για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματός τους αποτελεί η εγγραφή, σε όλη την εφετειακή περιφέρεια του τόπου διαμονής τους, τουλάχιστον 40 ετεροδημοτών προερχόμενων από την ίδια βασική εκλογική περιφέρεια.

Τι προβλέπεται για άτομα, τα οποία χρήζουν βοηθείας;

Εκλογείς, οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. κυοφορούσες γυναίκες, υπερήλικες, ανάπηροι, ασθενείς κ.λπ., καθώς και όσοι καλύπτουν υπηρεσιακές ανάγκες (όπως αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας ή υπάλληλοι που εκτελούν υπηρεσία για τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένων και των υπαλλήλων του ΟΤΕ), πρέπει να ψηφίζουν με απόλυτη προτεραιότητα.

Για το σκοπό αυτό απευθύνονται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να τους εξυπηρετήσουν.

Βρες πού ψηφίζεις εδώ

Εκλογικό σύστημα

Ποιο εκλογικό σύστημα ισχύει;

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου θα ισχύσει ο λεγόμενος εκλογικός νόμος Σκανδαλίδη (3231/2004), με τις αλλαγές που επιφέρει ο νόμος Παυλόπουλου (3636/2008), κυρίως στο μπόνους εδρών του πρώτου κόμματος και τον περιορισμό στις προεκλογικές συνεργασίες κομμάτων.

Η κύρια αλλαγή που επιφέρει ο νόμος 3636/2008 αφορά στην αύξηση του μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα. Το μπόνους αυξάνει από τις 40 στις 50 έδρες, γεγονός που διευκολύνει τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.

Το θεωρητικό ποσοστό για την αυτοδυναμία διαμορφώνεται περίπου στο 40% επί των έγκυρων, αλλά στην πραγματικότητα είναι ακόμη μικρότερο, αναλόγως του ποσοστού που θα πάρουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής.

Με αλλά λόγια, όσες περισσότερες ψήφους λάβουν τα κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή, τόσο ευκολότερη γίνεται η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος.

Εκτιμάται ότι στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου 2012, το ποσοστό της αυτοδυναμίας διαμορφώνεται περί το 36% με 37%.

Συνασπισμοί συνεργαζόμενων κομμάτων

O νόμος Παυλόπουλου (3636/2008) που θα ισχύσει στις εκλογές της 6ης Μαΐου πριμοδοτεί με 50 έδρες το πρώτο αυτοτελές κόμμα. 

Στην περίπτωση συνασπισμού συνεργαζόμενων κομμάτων -εφόσον έτσι έχουν χαρακτηριστεί προεκλογικά από το Ά Τμήμα του Αρείου Πάγου- τα πράγματα είναι δυσκολότερα.

Ο νόμος ορίζει ότι συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων πριμοδοτειται με τις 50 έδρες εφόσον ”ο μέσος όρος της δύναμης των Κομμάτων, που τον απαρτίζουν, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς Κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων”.

Αν για παράδειγμα τα κόμματα Α και Β κατέβηκαν συνεργαζόμενα στις εκλογές και έλαβαν αντιστοίχως 18% και 12% (μεσος όρος 15%) δεν λαμβάνουν το μπόνους των 50 εδρών, αν το κόμμα Γ αναδείχθηκε πρώτο με ποσοστό π.χ. 22%.

Πρακτικά, ο νόμος δυσχεραίνει τις συνεργασίες κομμάτων, αν σε αυτές δεν μετέχει το πρώτο κόμμα.

Πώς καθορίζεται ο αριθμός των βουλευτικών εδρών ανά συνδυασμό;

Στην κατανομή των εδρών των εκλογικών περιφερειών, καθώς και των εδρών επικρατείας συμμετέχουν οι συνδυασμοί κομμάτων που συγκεντρώνουν στην επικράτεια ποσοστό εγκύρων ψηφοδελτίων τουλάχιστον ίσο με το τρία τοις εκατό (3%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην επικράτεια όλοι οι εκλογικοί σχηματισμοί.

Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε  εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 260 και το γινόμενό τους διαιρείται με το άθροισμα των εγκύρων  ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης.

Αν το άθροισμα των ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 260, τότε παραχωρείται κατά σειρά ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.

Στον εκλογικό σχηματισμό που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της επικράτειας παραχωρούνται, επιπλέον των εδρών που λαμβάνει, σαράντα (40) ακόμη έδρες, οι οποίες προέρχονται από εκλογικές περιφέρειες  στις οποίες έχουν παραμείνει αδιάθετες έδρες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Πώς γίνεται η κατανομή των εδρών επικρατείας;

Για την κατανομή των εδρών επικρατείας ως εκλογικό μέτρο λαμβάνεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου που προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην επικράτεια όλοι οι εκλογικοί σχηματισμοί, που συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών, δια του αριθμού των βουλευτών επικρατείας.

Ο αριθμός των βουλευτών επικρατείας που αναδεικνύουν όσοι συμμετέχουν στην κατανομή εδρών προκύπτει από το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης του  συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβαν στην επικράτεια, δια του εκλογικού μέτρου.

Αδιάθετες έδρες επικρατείας κατανέμονται ανά μία σε όσους έχουν το μεγαλύτερο αχρησιμοποίητο υπόλοιπο, αρχίζοντας από το συνδυασμό με το μεγαλύτερο υπόλοιπο.

Πώς γίνεται η κατανομή των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας;

Για την κατανομή των εδρών σε κάθε εκλογική περιφέρεια ως εκλογικό μέτρο λαμβάνεται το ακέραιο μέρος του πηλίκου που προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν μέρος στις εκλογές, δια του αριθμού των εδρών της.

Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός σε κάθε εκλογική περιφέρεια διαιρείται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων, που έλαβε στην περιφέρεια ο εν λόγω σχηματισμός, δια του εκλογικού μέτρου. Οι έδρες του στην εκλογική περιφέρεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της παραπάνω διαίρεσης.

Η έδρα των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών καταλαμβάνεται από τον εκλογικό σχηματισμό έχει λάβει τα περισσότερα έγκυρα ψηφοδέλτια στην εκλογική αυτή περιφέρεια.

Πώς γίνεται η κατανομή των αδιάθετων εδρών;

Για την κατανομή τυχόν αδιάθετων εδρών υπολογίζεται η διαφορά των εδρών που έχουν διατεθεί, από τις έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός. Στη συνέχεια υπολογίζονται τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων των εκλογικών σχηματισμών σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκτός από τις μονοεδρικές. Το υπόλοιπο αυτό είναι η  διαφορά του γινομένου των εδρών που κατέλαβαν οι παραπάνω σχηματισμοί στην εκλογική περιφέρεια επί το εκλογικό της μέτρο από το σύνολο των ψήφων που έλαβαν στην ίδια εκλογική περιφέρεια.

Τυχόν αδιάθετες έδρες διεδρικών και τριεδρικών εκλογικών περιφερειών διατίθενται, κατά σειρά και ανά μία, στον εκλογικό σχηματισμό που εμφανίζει σε καθεμία από αυτές τα μεγαλύτερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα.

Εάν σε κάποιο εκλογικό σχηματισμό διατεθούν συνολικά περισσότερες έδρες από όσες δικαιούται, οι πλεονάζουσες αφαιρούνται, ανά μια, από τις τριεδρικές περιφέρειες και αν υπάρξει ανάγκη από τις διεδρικές, στις οποίες εμφανίζει τα μικρότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα.

Οι εκλογικές περιφέρειες που εξακολουθούν να έχουν αδιάθετες έδρες διατάσσονται κατά φθίνουσα σειρά, με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα του εκλογικού σχηματισμού με το μικρότερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια που δικαιούται έδρα. Στον εκλογικό σχηματισμό που έχει το μικρότερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια παραχωρείται ανά μία έδρα από καθεμία από αυτές τις εκλογικές περιφέρειες και ως τη συμπλήρωση του αριθμού των εδρών που ο εκλογικός σχηματισμός δικαιούται.

Αν πάλι παραμείνουν αδιάθετες έδρες, η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται διαδοχικά για όλους τους εκλογικούς σχηματισμούς που συμμετέχουν σε αυτή, αρχίζοντας από όποιον συγκέντρωσε το μικρότερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων σε όλη την επικράτεια προς αυτόν με τον αμέσως μεγαλύτερο.