του Κώστα Ησυχου *
Αυτή η νέα παγκόσμια ταυτότητα υποδηλώνει ότι θα προσεγγίσουμε πιο «φιλικές και ελκυστικές μετά- εικονικές μορφές» και κόσμους…, πέρα από τη πραγματικότητα της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής σκληρότητας του κόσμου και της αστικής πολιτικής και τις εντάσεις που οφείλονται σε παραβιάσεις ταξικών , συλλογικών και προσωπικών δικαιωμάτων που συμβαίνουν σε διάφορες χώρες, λαούς και ηπείρους, θα έχουμε την δυνατότητα να αποδράσουμε σε άλλους κόσμους….
Καλούμαστε ως χρήστες σε «εθελοντική αιχμαλωσία», σε «μια νέα τεχνολογική τάση που θα αλλάξει τον κόσμο», σύμφωνα με αρκετούς κοινωνιολόγους και αναλυτές.
Από την άλλη πλευρά, στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο, ειδοποιήθηκαν «ευγενικά» από το Google-YouTube ότι θα υπάρξουν νέοι Όροι και Προϋποθέσεις υπηρεσιών από τις 2 Ιανουαρίου 2022. Με προσεκτική γλώσσα και με νομικίστικη προσέγγιση , η εταιρεία προειδοποιεί για την ανθρώπινη αδυναμία μας: «Γνωρίζουμε ότι είναι δελεαστικό να παραλείψουμε αυτούς τους Όρους Παροχής Υπηρεσιών, αλλά είναι σημαντικό να καθορίσουμε τι μπορείτε να περιμένετε από εμάς (…) και τι περιμένουμε από εσάς…..”
Μας προσκαλούν να διαβάσουμε τα ψιλά γράμματα. Αντιμετωπίζουν επιδερμικά και επιφανειακά τον πελάτη, ( ιδιαίτερα ανήλικους και πιο νεανικές ηλικίες) κάτι που είναι αξιοσημείωτο σε περιόδους ανόδου των συναλλαγματικών ισοτιμιών, ταλαιπωρίας λόγω του αυξημένου κόστους ζωής και πραγματικών κοινωνικών ρωγμών μεταξύ κοινωνικών ομάδων, ιδιαίτερα τα κοινωνικά στρώματα που λόγω εξαθλίωσης έχουν την ανάγκη φαντασίωσης εικονικών κόσμων ( με το αζημίωτο βέβαια)
Σε έναν πλανήτη όπου η ανισότητα, μεταξύ λαών και χωρών διευρύνεται, δεν φαίνεται να υπάρχει τόσος πολιτικός θόρυβος για βασικά ζητήματα της άσκησης της ελευθερίας και δικαιωμάτων των σύγχρονων πολιτών, που σχετίζονται με τις διάσημες πλέον κυρίαρχες πλατφόρμες (Google-Alphabet, Amazon, Facebook- Meta, Apple). Τα ακόλουθα είναι θέματα στην ημερήσια διάταξη των ηγεμονικών μεγάλων δυνάμεων : η κυριαρχία της ψηφιακής αγοράς (παγκόσμιας, περιφερειακής ή εθνικής εν λόγω), μέριμνα για το δήθεν απόρρητο του περιεχομένου, τη συντακτική ικανότητα για επισήμανση, απόκρυψη ή αφαίρεση σχολίων η απόψεων των πολιτών και χρηστών , η υπεροχή των δικαιωμάτων ιδιωτικής ιδιοκτησίας ή των πνευματικών δικαιωμάτων έναντι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων …Είμαστε πλέον έμπειροι γνωρίζοντας πως μυστικές υπηρεσίες προμηθεύτηκαν προσωπικά στοιχεία εκατομμυρίων χρηστών για να μπορούν να προβλέπουν και να χειρίζονται με επιστημονικές μεθόδους ψηφοφόρων ( σκάνδαλο Analytica) χειραγωγώντας τους σε εκλογικές αναμετρήσεις ( ψηφιακή «δημοκρατία») αλλά και καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές .
Το «Metaverse» θα ασκεί τον εικονικό εθισμό μαζών , (altermundi – εναλλακτικός κόσμος) με μεθοδική απόσπαση από την εθνική κυριαρχία λαών και χωρών , η δράση αυτή θα περνά εντελώς απαρατήρητη.
Η πολιτική συζήτηση , η κοινωνική επαγρύπνηση και η νομική παρέμβαση μοιάζει εξαιρετικά καθυστερημένη . Η σημερινή αριστερά δείχνει ανέτοιμη να αντιμετώπιση στην ατζέντα της ένα τόσο επίκαιρο θέμα. Τα αντινεοφιλελεύθερα, αντί ιμπεριαλιστικά και αντικαπιταλιστικά κινήματα, οφείλουν άμεσα να αναστοχαστούν και να αντιδράσουν μαζικά και αποτελεσματικά .
Σήμερα πολλές πολιτικές, κοινωνικές ή εμπορικές ταυτότητες καταναλωτών ( το βιώνουμε στην άσκηση δικαιώματος στο διαδίκτυο όταν βομβαρδιζόμαστε από εκκλήσεις αγορών προϊόντων, έτσι χτίζονται και εξελίσσονται με αλγόριθμους, οι πλατφόρμες ψηφιακού και εξατομικευμένου περιεχομένου.
Εάν οι πολίτες φαίνονται ευάλωτοι στη διεκδίκηση δικαιωμάτων, τι να πούμε για τους χρήστες όταν τους αφαιρούνται ή αναστέλλονται οι διαδικτυακοί τους λογαριασμοί τους ή αποκρύπτουν συγκεκριμένο περιεχόμενο που παραβιάζει παγκόσμιους αλγόριθμους. Εαν προπαγανδίζουμε τα Κουβανικά εμβόλια κατά του COVID σε αμερικανικές πλατφόρμες η εξαφάνιση του πολιτικού μας δικαιώματος « θανατώνεται» άμεσα και αποτελεσματικά !
Επειδή είναι πολύ δύσκολο να προσφύγεις σε ένα εθνικό δικαστήριο: οι όροι και οι προϋποθέσεις είναι ξεκάθαροι: να κάνεις παράπονα μέσω μηνύματος ή να κάνεις μήνυση στα δικαστήρια της Καλιφόρνια , όπου είναι η έδρα ορισμένων κολοσσών του Διαδικτύου , κάτι αδύνατο για έναν χρήστη στην άλλη γωνία του πλανήτη.
Για την αποτελεσματική άσκηση των δικαιωμάτων στην ελευθερία της έκφρασης των πολιτών , ακόμα σε συνθήκες αστικής δημοκρατίας , όπως ο ειδικός Damián Loreti αναφέρει, που είναι κοντά σε άμεσες λογικές προσεγγίσεις , όχι από άποψη στρατιγικης παρέμβασης στον « εθνικό χώρο» , αλλά τουλάχιστον σε τακτικό επίπεδο.
Δημοσιογράφοι από τη Sudestada στην Ουρουγουάη το δοκιμάζουν, οργανώσεις ψηφιακών δικαιωμάτων στη Λατινική Αμερική ιδρύονται και το ακολουθούν. Έχουμε ήδη αποφάσεις Επιμελητηρίου σε τοπικό επίπεδο, που, πέρα από όσα ειπώθηκαν από τις προαναφερθείσες πλατφόρμες, τις υποχρεώνουν να ιδρύσουν κεντρικά γραφεία στις χώρες που ασκούν την δραστηριότητα τους , για να επιλύσουν νομικά και δικαστικά διαφορές με χρήστες σχετικά με αφαιρέσεις ή αναφορές τουλάχιστον αμφιλεγόμενου περιεχομένου.
Βέβαια από άποψη διεθνών παρεμβάσεων ούτε περνά από το μυαλό πολλών ο ΟΗΕ να ασχοληθεί με το θέμα…σε διεθνές επίπεδο. Εξάλλου, οι Ζούκερμπεργκ, Μάσκ, Μπιλ Γκειτς, κ.λπ. Απολαμβάνουν το στάτους « Θεών» από ΜΜΕ που οι ίδιοι ελέγχουν !
Ενώ στη νομοθετική έδρα υπάρχουν πρωτοβουλίες για «ταχεία προστασία» ή προτάσεις διαμεσολάβησης, θα ήταν σημαντικό εξίσου οι τομείς της εθνικής εκτελεστικής εξουσίας να ευθυγραμμίσουν τα κριτήρια ώστε να αναγνωρίζεται η εθνική δικαιοδοσία στην επίλυση διαφορών και να προτρέπονται οι πλατφόρμες να συμβάλλουν σε εξωδικαστικές διαδικασίες μεσολάβηση, γρήγορη παρακολούθηση αιτημάτων από Έλληνες πολίτες, π.χ.
Οι πολιτικές , κοινωνικές , νομικές προεκτάσεις είναι αρκετά συνθέτες . Οι δημιουργοί, οι καπιταλιστές που έχουν βρει τρόπους κερδοφορίας και συνειδησιακής χειραγώγησης λαών, χωρών σε συνδυασμό με μια νέα οικονομική σφαίρα εκμετάλλευσης προηγούνται ήδη στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση , αρκεί οι εκμεταλλευόμενες τάξεις , η ριζοσπαστική αριστερά ( η μεταμοντέρνα αριστερά θα περιοριστεί σε ανούσιες μικρές « επιτρεπτές παρεμβάσεις” ) να κατανοήσει το επείγων του θέματος , που ούτε οι κλασικοί του μαρξισμού θα μπορούσαν φυσικά να προβλέψουν. Μας έδωσαν όμως τα εργαλεία ταξικής ανάλυσης και δράσης , αρκεί να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και τεράστιων ανυπολόγιστων κινδύνων για την ανθρωπότητα . Δεν είναι μόνο η κλιματική κρίση που μας απειλεί ( και σωστά την αναδεικνύουμε) αλλά είναι η εξέλιξη του καπιταλισμού που απειλεί κάθε πλευρά της ζωής αυτού του πλανήτη . Οι λάτρες των αγορών είναι περαστικοί…οι ανθρωπότητα δεν χρειάζεται να είναι και αυτή μια ανάμνηση στον πλανήτη μας στο μέλλον….
*Ο Κωστας Ησυχος διετέλεσε πρώην αναπλ. υπουργός εθνικής άμυνας και βουλευτής της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, σήμερα εργαζεται για στα πλαίσια της πρωτοβουλίας για διάλογο και κοινής δράσης της αριστεράς .