του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Προηγουμένως μια μικρή ομάδα υποστηρικτών της τράπηκε σε φυγή από τους εκατοντάδες διαδηλωτές που απαιτούν τη φυλάκισή της Ανιές και των πραξικοπηματιών συνεργατών της. Στο πλήθος διακρίνουμε τη σημαία της Wiphala -σύμβολο των ιθαγενών λαών των Άνδεων που είχαν στοχοποιηθεί ως «άγριοι» από την πρώην δικτάτορα, όταν απείλησε να απελάσει το «σατανικό πνεύμα» τους μακριά από τις πόλεις. Το πολύχρωμο μοτίβο της καθιερώθηκε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση Μοράλες ως δεύτερη σημαία του πολυεθνικού κράτους της Βολιβίας και συμβολίζει -μεταξύ άλλων- την αυτοδιάθεση και τον σεβασμό στη μητέρα γη, δέχτηκε το πογκρόμ της λευκής ρατσιστικής ολιγαρχίας και των ταγμάτων εφόδου του νεοφασίστα Λουίς Καμάτσο.

Στην υπόθεση, γνωστή ως «Πραξικόπημα ΙΙ», εκτός από την Ανιές κατηγορούνται ο πρώην διοικητής των ενόπλων δυνάμεων, Ουίλιαμς Καλιμάν, καθώς και τα μέλη της διοίκησής του, όπως και ο Κάρλος Ορεγιάνα που ήταν διοικητής μετά τον Καλιμάν. Δικάζεται επίσης ο πρώην διοικητής της αστυνομίας Γιούρι Καλντερόν. Οι κατηγορίες αφορούν τα εγκλήματα της παράβασης καθηκόντων και αποφάσεων αντίθετων προς το Σύνταγμα, για τα γεγονότα που οδήγησαν στην ανάληψη της προεδρίας της Τζανίν Άνιες στο πραξικόπημα του 2019. Η δίκη αναβλήθηκε κατόπιν αιτήματος της υπεράσπισης, καθώς μετά από δύο ώρες έναρξης της διαδικασίας, το δικαστήριο δεν μπόρεσε να συνεδριάσει λόγω τεχνικών δυσκολιών. Δεδομένης της αδυναμίας ορισμένων από τους συμμετέχοντες να συνδεθούν σωστά με την εικονική συνεδρίαση της δίκης, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας ορισμένων από τους αναμενόμενους μάρτυρες, οι δικαστές αποφάσισαν να αναστείλουν την προφορική ακρόαση, αν και δεν κοινοποίησαν ημερομηνία επανέναρξης των συνεδριάσεων.

Η Διεπιστημονική Ομάδα Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων (GIEI-Bolivia) εξακρίβωσε σε ειδική έκθεση ότι η Ανιές ανακηρύχθηκε πρόεδρος σε νομοθετική σύνοδο χωρίς απαρτία τον Νοέμβριο του 2019. Σύμφωνα με το συμπέρασμα αυτό, το οποίο επιβεβαιώνεται από την εισαγγελία, η ενέργεια αυτή παραβίασε το άρθρο 169 για την προεδρική διαδοχή που προβλέπεται στο Σύνταγμα της Βολιβίας. Η συνταγματική απόφαση 0052/2021 διαπίστωσε ότι η λεγόμενη «αυτοδίκαιη διαδοχή» που υποστηρίχθηκε για να δικαιολογήσει την αυτοανακήρυξη της Ανιές είναι αντισυνταγματική. Το πραξικόπημα έλαβε χώρα αφού ο στρατός υποχρέωσε τον εκλεγμένο πρόεδρο Έβο Μοράλες να παραιτηθεί μετά από εβδομάδες βίαιων διαδηλώσεων από ακροδεξιές ομάδες. Σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια «νομιμοποίησης» της χούντας που ακολούθησε, διαδραμάτισε ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (OAS), ο οποίος έχει λειτουργήσει ως εργαλείο αλλαγής καθεστώτος από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ακροδεξιά. Συνολικά, μεταξύ του 1825, του έτους της ανεξαρτησίας της, και της άφιξης του Μοράλες στην εξουσία, το 2006, η Βολιβία γνώρισε 188 πραξικοπήματα: ο μέσος όρος είναι πάνω από ένα ετησίως.

Η Ανίες και οι συνεργάτες της δικάζονται ήδη στο πλαίσιο της υπόθεσης «Πραξικόπημα I», όπου κατηγορείται για τα εγκλήματα της εξέγερσης, της τρομοκρατίας και της συνωμοσίας, και η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η «Επιτροπή για την δίκη των πραξικοπηματιών του 2019» έχει καλέσει τον εισαγγελέα να επισπεύσει τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση της δίκης. Σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί σε «πολιτικά διωκόμενη» στα μάτια της «διεθνούς κοινότητας», η Ανιές έχει ξεκινήσει απεργία πείνας ζητώντας την ατιμωρησία της.  Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ζήτησε την απελευθέρωση της πρώην δικτάτορα, που αιματοκύλησε τους διαδηλωτές στο Ελ Άλτο, προκαλώντας μέχρι και της αντίδραση της -ελεγχόμενης από την Ουάσιγκτον- Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών.

Συνεχίζεται η σκοτεινή δράση της αμερικανικής Πρεσβείας

Πρόσφατα, ο Έβο Μοράλες κατήγγειλε στην κυβέρνηση του την πρεσβεία των ΗΠΑ, για κατασκοπία σε βάρος του ίδιου και των συνδικαλιστικών ηγετών 6 ομοσπονδιών, οι οποίες αποτελούνται από συνδικάτα ιθαγενών χωρικών που αποτελούν το προπύργιο του Κινήματος προς τον Σοσιαλισμό (MAS) και ο πρώην πρόεδρος είναι ηγέτης της συνομοσπονδίας τους. Ο ίδιος και οι υπόλοιποι ηγέτες των συνδικάτων της περιοχής δήλωσαν ότι έχουν λάβει πληροφορίες για συκοφαντική εκστρατεία που ετοιμάζει η αμερικανική πρεσβεία εναντίον τους. «Η κυβέρνησή μας θα πρέπει να ελέγχει αυτούς τους ανθρώπους που μας κατασκοπεύουν, για την ασφάλεια του λαού. Είναι δουλειά της κυβέρνησης. Δεν μπορούμε να διωκόμαστε από τη δεξιά και την πρεσβεία των ΗΠΑ, δεν μπορούν να συνεχίσουν να μας διώκουν», είπε ο Έβο Μοράλες.

«Δεν είμαστε σίγουροι αν πρόκειται για αδίστακτα στοιχεία της αστυνομίας ή της ίδιας της πρεσβείας των ΗΠΑ, αλλά μας παρακολουθούν συνεχώς», προσέθεσε ο ηγέτης της Ομοσπονδίας Chimoré (μία από τις 6 Ομοσπονδίες), Λεονάρντο Λόθα. «Θέλουμε να σας ενημερώσουμε ότι τους τελευταίους μήνες δεχόμαστε συνεχείς επιθέσεις από την Πρεσβεία των ΗΠΑ, τη βολιβιανή αντιπολίτευση και τον Οργανισμό για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών των ΗΠΑ (DEA). Δεν κατάφεραν να διχάσουν τα συνδικάτα μας και τώρα στοχοποιούν τους ηγέτες μας. Λάβαμε επίσημες πληροφορίες ότι οργανώνουν ψευδείς επιχειρήσεις εναντίον ηγετών των συνδικάτων», ανέφεραν σε κοινή συνέντευξη Τύπου οι επικεφαλής των Ομοσπονδιών. Ο DEA, που έχει διωχθεί από τη Βολιβία για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη νεοφιλελεύθερη περίοδο, στοχοποίησε το προηγούμενο διάστημα τη χώρα για την παραγωγή φύλλων κόκας, τα οποία συνηθίζουν να μασούν οι χωρικοί ως ευεργετικό. Την ίδια ώρα ο περιφερειακός σύμμαχος της Ουάσινγκτον στην περιοχή, η Κολομβία, αποτελεί τον κύριο παραγωγό κοκαϊνης και οι ΗΠΑ είναι ο κυριότερος αγοραστής.

Mετά την επιστροφή του ΜΑS στην εξουσία, η Βολιβία έχει καταφέρει ρεκόρ οικονομικής ανάπτυξης, καθώς οι εξαγωγές της χώρας αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε, τα έσοδα από το λίθιο δημιούργησαν ιστορικό εισόδημα και η οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί πάνω από 5% το 2022.