• της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Περισσότερες από 400 πυρκαγιές έχουν ξεσπάσει σε αγροτοδασικές εκτάσεις στην Ελλάδα την τελευταία εβδομάδα πριν ακόμη αρχίσει η αντιπυρική περίοδος, με κάποιες μάλιστα να έχουν λάβει μεγάλες διαστάσεις, γεγονός που έχει σημάνει συναγερμό στην Πυροσβεστική. H έξαρση στις πυρκαγιές το τελευταίο διάστημα -κατά την πυροσβεστική- σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο ότι φέτος μέχρι τις 20 Μαρτίου υπήρχαν ακόμη χιόνια στη χώρα γι’ αυτό και τα κλαδέματα των δέντρων και των καλλιεργειών καθυστέρησαν.

Ανησυχία προκαλείται για το τι περιμένει την χώρα το καλοκαίρι και αν η Πολιτεία έχει προετοιμαστεί κατάλληλα. Στο ΤΡΡ μίλησε μέλος του Πανελλήνιου Σωματείου Συμβασιούχων Πυροσβεστών που ξέρει τι εστί «μάχομαι με τις φλόγες», έχοντας ακόμη νωπές στο μυαλό του τις εικόνες του πύρινου καλοκαιριού του ’21. «Φαίνεται πως ο καιρός έχει μια ροπή προς ένα ζεστό καλοκαίρι. Μάλλον δε θα είναι εύκολο καλοκαίρι» τονίζει και υπογραμμίζει πως ουσιαστικά και πάλι η Πολιτεία δεν έχει λάβει μέτρα. «Έγινε ένας τυπικός σχεδιασμός που γίνεται κάθε χρόνο, καμία ουσιαστική αλλαγή. Έτσι δε γίνεται δουλειά. Δε θα γίνει η διαφορά ούτε αυτό το καλοκαίρι».

«Στο σώμα εντάχθηκαν 500 άτομα στην Ειδική Μονάδα Δασικών Επιχειρήσεων – ΕΜΟΔΕ. Αυτό μόνο, ενώ μιλάμε για ελλείψεις χρόνων. Έχουμε τουλάχιστον 4.000 ελλείψεις σε οργανικές θέσεις, ελλείψεις σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό και οχήματα. Ο ηλικιακός Μέσος Όρος είναι κάπου στα 47 έτη. Δε γίνονται προσλήψεις νέων» υπογραμμίζει και σημειώνει πως «φαίνεται πως το βάρος πέφτει άλλου», αναφερόμενος στην ενίσχυση που έχει δεχθεί τον τελευταίο διάστημα η Αστυνομία.

Βαρέα κι Ανθυγιεινά εξακολουθούν να μην παίρνουν, ενώ για το κράτος είναι αόρατοι εκτός από τους τρεις μήνες που γίνονται «ήρωες». Θυμάται ακόμη το προηγούμενο καλοκαίρι. «Ήταν εφιαλτικό. Απεριόριστες ώρες δουλειάς, χωρίς ξεκούραση, χωρίς ενίσχυση του σώματος και μέσα προστασίας παλεύαμε όλοι, ακόμα και οι πιο υψηλόβαθμοι. Την ώρα της φωτιάς ένα 80% είναι φόβος, ρίσκο».

«Φανταστείτε τι θα γίνει το καλοκαίρι…»

«Προσδοκούμε να υπάρξει ουσιαστική αξιοποίηση των εθελοντών. Δεν είναι δυνατόν ειδικά σε μεγάλες πυρκαγιές να μην υπάρχει αξιοποίησή μας, που είμαστε μια χρήσιμη δύναμη περίπου 2.500 πυροσβέστες» επισημαίνει στο ΤΡΡ ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εθελοντών Πυροσβεστών, Σεραφείμ Τσιουγκρής. «Εμείς υπηρετούμε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στον πυροσβεστικό χώρο. Σε ορισμένες περιοχές -και δη απομακρυσμένες- υπάρχει μόνο το σώμα μας, πχ σε Σπέτσες, Ύδρα, Πόρο. Δηλαδή πρώτοι πάμε εμείς και μετά οι μόνιμοι συνάδελφοι» προσθέτει κι εξηγεί πως οι ίδιοι έχουν όχι μόνο εκπαιδευτεί καταλλήλως αλλά φέρουν και δικό τους εξοπλισμό που δεν τους παρέχει η πολιτεία, αλλά προσφέρεται από ιδιώτες.

Ούτε ο κ. Τσιουγκρής μπορεί να ξεχάσει το περσινό καλοκαίρι. «Ήταν τραγικό. Εφιαλτικό. Κι εκείνη την ώρα δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη φοβάται, να μην κινδυνεύει» σχολιάζει. «Έχουμε Απρίλιο μήνα και μιλάμε για τόσες φωτιές. Φανταστείτε τι θα γίνει το καλοκαίρι» τονίζει και αποδίδει τις φωτιές κατά κύριο λόγο σε «αμέλεια και αδιαφορία». Όπως λέει, «οι πολίτες δεν κοιτάζουν τις καιρικές συνθήκες, πάνε να κάψουν κλαριά σε αντιπυρική περίοδο και πολύ γρήγορα μπορεί μια φωτιά να γίνει ανεξέλεγκτη». 

«Στο μόνιμο προσωπικό χρωστάνε πάνω από 500.000 ημέρες άδειες και 1,3 εκατ. ημέρες ρεπό»

Ο πρόεδρος των εποχιακών πυροσβεστών, Αλέξανδρος Καραδελής, μιλώντας στην Κοινωνία Ώρα Press, τον Νοέμβριο του 2021, είχε περιγράψει πως «οι πυρκαγιές ακόμα και όταν δεν υπάρχουν αρκετά μποφόρ εντείνονται, κάθε φορά που υπάρχει στροβιλισμός σε κάποιες μεγάλες πυρκαγιές, τα 2 και 3 μποφόρ μπορεί να γίνουν και 7. Και η φωτιά να μη σβήνει με τίποτα». Είχε μιλήσει για την κρατική αδιαφορία που υπάρχει για το Πυροσβεστικό Σώμα. «Δεν είναι 3.000 τα κενά της πυροσβεστικής, είναι πολύ περισσότερα. Από το 2012 δεν έχει προσλάβει προσωπικό, πράγμα που σημαίνει ότι έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο ηλικιακό κενό. Ο μέσος όρος των πυροσβεστών είναι πάνω από 45, υπάρχουν κάποιοι μικρής ηλικίας που έχουν μπει μέσω πανελληνίων και είναι 20 και 22 ετών» είχε σημειώσει, υπογραμμίζοντας πως αν και η ίδια η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε παραδεχτεί ότι η πυροσβεστική δεν έχει πλέον εποχικές ανάγκες, «ακόμη απασχολεί εποχικό προσωπικό…».

Μιλώντας εκ νέου στο ΤΡΡ, εξηγεί πως πρακτικά και φέτος η Πολιτεία δεν έχει μεριμνήσει για την κατάσταση που κάθε καλοκαίρι βιώνουμε. Μιλάει για κινήσεις εντυπωσιασμού από τη μεριά της κυβέρνησης. «Δημιουργήθηκε η ΕΜΟΔΕ, ένα νέο σώμα δηλαδή, χωρίς να έχουν καλυφθεί τα υπάρχοντα κενά. Είναι μία πειραματική ενέργεια να δουν πώς θα λειτουργήσει μια ομάδα μόνιμα αερομεταφερόμενη και να παραμένει τον χειμώνα στα δάση» περιγράφει, κάνοντας λόγο για «μια ενέργεια για να πουν ότι κάτι έκαναν». Στις κινήσεις εντυπωσιασμού βάζει και «τους 200 ξένους πυροσβέστες», για τους οποίους η κυβέρνηση πανηγυρίζει τη στιγμή που δεν ενισχύει ουσιαστικά τις πυροσβεστικές δυνάμεις. Όπως εξηγεί όμως ο κ. Καραδελής είναι και δύσκολη η επικοινωνία με τους ξένους πυροσβέστες. «Πολλοί έρχονται και από περιοχές που δεν ξέρουν από τέτοιες καταστροφές. Πυροσβέστες από το Κατάρ μας έλεγαν “πού πάτε; Να αυτοκτονήσετε;”. Εκείνοι κιόλας τηρούν κανονικά το ωράριο τους, όχι σαν εμάς που κοιμόμασταν κυριολεκτικά στα χώματα».

«Στο μόνιμο προσωπικό χρωστάνε άδειες και ρεπό. Είναι περίπου 13.000 άτομα και με στοιχεία περσινά τους χρωστάνε πάνω από 500.000 ημέρες άδειες και 1,3 εκατ. ημέρες ρεπό» επισημαίνει. Μιλάμε για ένα προσωπικό κουρασμένο. Μιλάμε και για έναν άφαντο εξοπλισμό, παλαιωμένο, ενώ ένα ακόμα σημαντικό που επισημαίνει ο κ. Καραδελής είναι ότι φέτος, λόγω της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και την εμπλοκή της Ελλάδας στην κατάσταση, λογικά δε θα έχουμε και τα ρωσικά πυροσβεστικά αεροσκάφη Beriev-200.

Ιnfo:

Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, στη χώρα μας, το 95% των πυρκαγιών προκαλούνται από τον άνθρωπο, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη για τήρηση των μέτρων για την ασφάλεια όλων. Σε επικοινωνία με την Πυροσβεστική θα πρέπει να είναι όσοι μέχρι και την 30η Απριλίου χρειάζεται να κάψουν υπολείμματα κλαδεμάτων που βρίσκονται στις ιδιοκτησίες τους. Από την 1η Μαΐου έως και την 31η Οκτωβρίου (αντιπυρική περίοδος) απαγορεύεται η καύση υπολειμμάτων των κλαδεμάτων.

Αναλυτικά, για καλλιέργειες από 1η Νοεμβρίου έως και την 30η Απριλίου σε εκτάσεις που βρίσκονται σε δάση ή σε ακτίνα 300 μέτρων από δάση ή δασικές εκτάσεις πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:

● Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να ενημερώνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία την προηγούμενη ημέρα της καύσης (μετά τις 12:00 το μεσημέρι), για τις αναμενόμενες καιρικές συνθήκες που θα επικρατούν την ημέρα της καύσης, προκειμένου να μάθει σχετικά με τη δυνατότητα διενέργειας της καύσης.

● Η διενέργεια καύσης αποφεύγεται, όταν οι επικρατούσες τοπικές καιρικές συνθήκες την ήμερα της καύσης ευνοούν έναρξη και ταχεία εξάπλωση της πυρκαγιάς.

● Κατά το κόψιμο-κλάδεμα θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ώστε να μην προκαλούνται σπινθήρες από μηχανικά μέσα, όπως καταστροφείς, εξατμίσεις, κλπ.

● Τηρούνται ικανές αποστάσεις των προς καύση υλικών από στύλους και πυλώνες, μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στύλους τηλεπικοινωνιών και φωτισμού, εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, υγραερίου, υγρών καυσίμων, άλλων εύφλεκτων υλικών και όρια ιδιοκτησίας.

● Δημιουργείται ψιλή ζώνη με άροση ή προωθητήρα πλάτους τουλάχιστον 10 μέτρων γύρω από την υπό καύση περιοχή, όταν αυτή απέχει λιγότερο από 300 μέτρα από δάση ή δασικές εκτάσεις και στις λοιπές περιπτώσεις ζώνη τουλάχιστον 3 μέτρων.

● Η υπό καύση έκταση τεμαχίζεται με άροση ή άλλο τρόπο, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο έλεγχος της, όταν η περιοχή απέχει λιγότερο από τριακόσια 300 μέτρα από δάση ή δασικές εκτάσεις.

● Τηρείται απόσταση της εστίας φωτιάς τουλάχιστον 3 μέτρων από κτιριακές ή άλλες εγκαταστάσεις ή όρια ξένης ιδιοκτησίας.

● Υφίσταται επόπτευση καθ’ όλη τη διάρκεια της καύσης.

● Εξασφαλίζεται επαρκής ποσότητα νερού, τουλάχιστον διακοσίων 200 λίτρων νερού ή άλλων μέσων (υδροφόρων, γεωργικών ελκυστήρων, πτυοσκάπανων κλπ), για την αποτελεσματική καταστολή της φωτιάς, εάν αυτό καταστεί δυνατό.

● Επακολουθεί σβήσιμο της φωτιάς, κάλυψη των υπολειμμάτων της καύσης με αδρανή υλικά και ενδελεχής έλεγχος για διαπίστωση πλήρους κατάσβεσης, ενώ όπου είναι δυνατό να ενσωματώνεται η στάχτη εντός δύο ημερών από την καύση.

Σε περίπτωση μη τήρησης των μέτρων θα επιβάλλονται τα προβλεπόμενα διοικητικά πρόστιμα σύμφωνα με την υπ’ αρ. 19/2020 Πυροσβεστική Διάταξη «Διαδικασία επιβολής διοικητικών προστίμων για παραβάσεις επί κανονιστικών διατάξεων νομοθεσίας πυροπροστασίας» τα οποία κυμαίνονται από 200 ευρώ – 5.000 ευρώ.

Υπενθυμίζεται ότι στην προετοιμασία για την αντιπυρική περίοδο και την πρόληψη των πυρκαγιών στις 30 Απριλίου λήγει και η προθεσμία για τον καθαρισμό χώρων και οικοπέδων εντός οικισμών. Ο καθαρισμός περιλαμβάνει:

α. Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από κτίσματα (τουλάχιστον 3μ.) δημιουργώντας κίνδυνο μετάδοσης της πυρκαγιάς. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.

β. Κλάδεμα της κόμης των δέντρων από το έδαφος εξασφαλίζοντας σε κάθε περίπτωση το ύψος της στηθιαίας διαμέτρου (περίπου 1,50μ.) και το 50% της κόμης τους.

γ. Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων εντός των ως άνω χώρων.

δ. Συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.