Η Αλέιδα Γκεβάρα μιλάει στο TPP: «Αν μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε τον Τσε, έχουμε το μέλλον μας εξασφαλισμένο»

του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στον φιλόξενο χώρο του ιστορικού κινηματογράφου, ο οποίος τιμώντας την επέτειο, διοργανώνει σειρά προβολών ταινιών για τη ζωή και το έργο του Τσε Γκεβάρα. Η ίδια θυμάται ότι βρέθηκε στην Ελλάδα, για πρώτη φορά πριν 25 χρόνια. Έκτοτε μας επισκέφτηκε πάλι στους Ολυμπιακούς Αγώνες και άλλες περιστάσεις, όπως συνέδρια, εκδηλώσεις αλληλεγγύης και εκθέσεις φωτογραφιών προς τιμήν του Τσε. Άλλωστε, η ίδια αναφέρει πως «ο ελληνικός λαός γενικά πάντα ήταν αλληλέγγυος με Κούβα, είχαμε πάντα άριστες σχέσεις, όπως και απευθείας με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), το οποίο μερικές φορές μας βοήθησε να έρθουμε σε διεθνείς εκδηλώσεις».

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν ώστε η Κούβα να μην έχει εμπορικές συναλλαγές με καμία χώρα του κόσμου»

Σε ό,τι αφορά τον αποκλεισμό, που επιβάλλουν εδώ και δεκαετίες οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Κούβα, ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Αλέιδα εξηγεί πως δεν πρόκειται απλώς για εμπάργκο, το οποίο «στην ισπανική γλώσσα θα σήμαινε ότι θα μας αφαιρούσαν το δικαίωμα να συναλλασσόμαστε μαζί τους, κάτι που θα ήταν δικαίωμά τους, μιας και κάθε χώρα μπορεί να εμπορεύεται με όποια άλλη χώρα επιθυμεί». «Εμείς το λέμε αποκλεισμό», αφού «οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν ώστε η Κούβα να μην έχει εμπορικές συναλλαγές με καμία χώρα του κόσμου». Αυτός ο αποκλεισμός «τα τελευταία χρόνια επιδεινώθηκε πολύ», παρότι «με αυτή την πανδημία που χτύπησε όλους τους λαούς του κόσμου, κανείς θα περίμενε τον ελάχιστο προς τον άνθρωπο». Ωστόσο, «αυτοί (οι Ηνωμένες Πολιτείες) δρουν με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο, σκληραίνοντας περισσότερο τον αποκλεισμό».

Ενδεικτικά, αναφέρει πως ενώ «καταφέραμε να παράγουμε πέντε ειδών εμβόλια έναντι του Covid-19, δεν μπορούσαμε να εμβολιάσουμε τον λαό μας, γιατί ο αποκλεισμός δεν μας επέτρεπε να έχουμε σύριγγες». Αλλά «ευτυχώς, οι λαοί είναι πολύ αλληλέγγυοι και διοργανώθηκαν διεθνείς καμπάνιες για να φτάσουν στα χέρια μας οι σύριγγες». Σημειώνει πως «μέχρι σήμερα δεν αναγνωρίζονται τα κουβανέζικα εμβόλια, καθώς κάτι τέτοιο σημαίνει πως μια χώρα με μια διαφορετική κοινωνία μπορεί να καταφέρει σημαντικά πράγματα», αφού «είμαστε η μοναδική χώρα από τη Λατινική Αμερική και από τις ελάχιστες παγκοσμίως, που έχουμε παράξει τα δικά μας εμβόλια, αν και είμαστε μια χώρα που ανήκει στον τρίτο κόσμο, με πολύ λίγα μέσα, αλλά μεγάλο ανθρώπινο πλούτο». Ξεκαθαρίζει πως τα παραπάνω είναι επιτεύγματα του σοσιαλιστικού συστήματος, καθώς «από τη νίκη της Επανάστασης, ο Φιδέλ Κάστρο είπε ότι η Κούβα πρέπει να είναι μια χώρα γυναικών και ανδρών της επιστήμης, γιατί μπορούν να μας αποκλείσουν από τη τροφή, τα φάρμακα, αλλά όχι το πνεύμα του ανθρώπου». «Έχουμε μια ομάδα επιστημόνων άριστη, κυρίως γιατί πηγάζουν από το λαό».

«Διαπαιδαγωγηθήκαμε στην αρχή του Τσε Γκεβάρα, ότι ο καλύτερος επιστήμονας είναι αυτός που καλύτερα εξυπηρετεί το λαό»

Με την ευκαιρία, ενημερώσαμε την Αλέιδα, πως το TPP υποστήριξε την καμπάνια για τις σύριγγες στην Κούβα, αφού της αναφέραμε πως η αλληλεγγύη μας είναι η απάντηση στην αλληλεγγύη που έχει πρώτα δείξει η ίδια η Κούβα, που παρά τον αποκλεισμό της, υποστήριξε λαούς που είχαν ανάγκη. Αναφερόμενη στο παραπάνω διεθνιστικό πνεύμα, που ενσαρκώνουν οι κουβανικές ιατρικές μπριγάδες, η Αλέιδα εξήγησε πως αυτός «είναι ένας τρόπος στον οποίο εκπαιδεύεται ο λαός», καθώς «πολλοί νεαροί που αποφασίζουν να σπουδάσουν, ξέρουν ότι η ιατρική στην Κούβα έχει διάφορα χαρακτηριστικά, με πρώτο ότι είναι εντελώς δωρεάν», ενώ «χρειάζεται ένα υψηλό επίπεδο παιδείας». «Διαπαιδαγωγηθήκαμε στην αρχή του Τσε Γκεβάρα, ότι ο καλύτερος επιστήμονας είναι αυτός που καλύτερα εξυπηρετεί το λαό», εξηγεί, προσθέτοντας πως «για τους Λατινοαμερικανούς πατρίδα σημαίνει από το ποτάμι του Ρίο Μπράβο, που χωρίζει τις ΗΠΑ από το Μεξικό, μέχρι την Παταγονία».

Επιπλέον, «η Κούβα ως πολιτισμός έχει πολλές αφρικανικές ρίζες» και για αυτό «ο Φιντέλ μας έμαθε πως είμαστε Αφρολατινοαμερικανοί», εξού «και έχουμε πολύ στενή σχέση με την αφρικανική ήπειρο». «Ο Κουβανός γιατρός μεγαλώνει με αρχές», όπως αυτές του Χοσέ Μαρτί που έλεγε ότι «πατρίδα είναι η ανθρωπότητα», μαθαίνοντας πως «η ιατρική είναι για να υπηρετεί τον λαό σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη», αφού η υγεία «είναι βασικό δικαίωμα του ανθρώπου». «Όταν μεγαλώνεις κάποιον άνθρωπο με τέτοιο τρόπο, είναι εύκολο να του πεις ‘χρειάζονται γιατροί στην Ανγκόλα, ποιος θέλει να πάει’ και να πει ‘πάμε’».

Περιφερειακή ολοκλήρωση της δικής μας Αμερικής: «Είμαστε καθ’ οδόν, αλλά δεν φτάσαμε ακόμα στην κορυφή».

Από τα παραπάνω, πήραμε αφορμή να ρωτήσουμε την Αλέιδα, σε τι επίπεδο βρίσκεται η ενοποίηση αυτής της Μεγάλης Πατρίδας, της «δικής μας Αμερικής», μετά την πρόσφατη άνοδο κάποιων αριστερών κυβερνήσεων στην ήπειρο και την αποδυνάμωση του -ελεγχόμενου από τις ΗΠΑ- Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (OAS). Εξηγεί πως «ο OAS πράγματι αποδυναμώνεται, καθώς κάνει άσχημη δουλειά, αφού είναι εξολοκλήρου υπηρέτης των ΗΠΑ». Ως εκ τούτου, «οι λαοί που σκεφτόμαστε με διαφορετικό τρόπο αποφασίσαμε να κάνουμε άλλες οργανώσεις, όπως η Μπολιβαριανή Συμμαχία των Λαών (ALBA), όπου συμμετέχουν λίγες λατινοαμερικανικές χώρες, αν και υπάρχουν κυβερνήσεις που προσανατολίζονται στην αριστερά». Ο λόγος που αναφέρει είναι πως η ένταξη στην ALBA, η οποία αποτελεί την «μπολιβαριανή εναλλακτική για τη δική μας Αμερική», «συνεπάγεται ακόμα μεγαλύτερη ενότητα» και «συναλλαγές σε ισότιμη βάση». Κάτι που «μπορεί να βλάψει την ίδια σου την οικονομία, αλλά αποτελεί βοήθεια προς τον αδελφό λαό». Αναφέρει πως «εμείς που είμαστε στην ALBA και σκεφτόμαστε πιο πολύ σε αυτή την κατεύθυνση, είμαστε η Κούβα, η Νικαράγουα, η Βενεζουέλα, η Βολιβία -μέχρι που το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Έβο Μοράλες, την έβγαλε εκτός οργάνωση και τώρα εργάζεται για να ενσωματωθεί ξανά, ο Ισημερινός επί Ραφαέλ Κορέα (αλλά όχι πια), καθώς και τρία μικρά νησιά της Καραϊβικής».

Ακόμα, υπάρχει η CELAC, «που ενσωματώνει περισσότερες χώρες, αποτελώντας λίγο πολύ το αντίβαρο, αφού μέλη είναι μόνο λατινοαμερικάνικες χώρες». Δεν συμμετέχουν, δηλαδή, όχι ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, αλλά κράτη «από το Μεξικό και κάτω». Η Αλέιδα εξηγεί πως πρόκειται για «έναν άλλο τύπο οργάνωσης, που ανακήρυξε τα εδάφη της Λατινικής Αμερικής ως εδάφη ειρήνης». Συμπερασματικά καταλήγει πως «δουλεύουμε στη κατεύθυνση της ένωσης όλων, αλλά όλα εξαρτώνται από τις κυβερνήσεις». «Είμαστε καθ’ οδόν, αλλά δεν φτάσαμε ακόμα στην κορυφή».

«Οι πόλεμοι που προκλήθηκαν λόγω αρνητικής πληροφόρησης οδηγούν το ανθρώπινο είδος στην κατάρρευση»

Ρωτήσαμε την Αλέιδα, πως κρίνει την αντίδραση των λαών στις ντιρεκτίβες της Ουάσινγκτον, που σημειώνεται παράλληλα με την άνοδο του πολυπολικού κόσμου, με την ίδια να αναφέρει πως «είναι πολύ σημαντικό πως οι λαοί αρχίζουν να καταλαβαίνουν τι πραγματικά συμβαίνει». Στη κατεύθυνση αυτή «είναι σημαντικότατος ο ρόλος των πραγματικών μέσων ενημέρωσης», δηλαδή των δημοσιογράφων που «δεν μετατρέπονται σε παπαγαλάκια, έχουν αυτοσεβασμό και δεν είναι απλοί αναμεταδότες, αλλά αναλυτές των ειδήσεων, βοηθώντας το λαό τους να μάθει την αλήθεια». «Η παραπληροφόρηση, η χειραγώγηση της πληροφορίας και η έλλειψη επαγγελματισμού των δημοσιογράφων είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας», επισημαίνει. Τονίζει πως οι δημοσιογράφοι «δεν καταλαβαίνουν τη μεγάλη ευθύνη που έχουν στις πλάτες τους», αφού «αν ένας λαός δεν γνωρίζει κάτι δεν μπορεί να αντιδράσει», καθώς επίσης «αν γνωρίζει κάτι διαστρεβλωμένα μπορεί να αντιδράσει άσχημα», όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, όπου «οι πόλεμοι που προκλήθηκαν λόγω αρνητικής πληροφόρησης οδηγούν το ανθρώπινο είδος στην κατάρρευση».

Μάλιστα, παραπέμπει σε έναν Βορειοαμερικάνο οικονομολόγο, ο οποίος είπε πως «η ανθρωπότητα που δεν έχει ηθική, δεν δικαιούται να υπάρξει», με την Αλέιδα να σημειώνει πως στην εποχή μας «δυστυχώς χάνουμε αυτή την ηθική, με την υποκρισία, ψέμα, τη χειραγώγηση, τις καταστροφές που προκαλούμε». Οπότε «πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, μην αφήνοντας τα μέσα ενημέρωσης να μην αφεθούν να χειραγωγούνται από το χρήμα». Προσθέτει πως όσες φορές έχει έρθει στην Ευρώπη, πάντα της λένε ότι στην Κούβα δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης, με την ίδια να αναρωτιέται: «Για τι ελευθερία έκφρασης μιλάτε; Αυτή που επιβάλλουν τα ΜΜΕ των ΗΠΑ και όσων έχουν το χρήμα; Όχι στην Κούβα δεν είμαστε μέρος καμίας αυτοκρατορίας της πληροφορίας, οπότε έχουμε πολύ μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης. Όταν ερχόμουν στην Ευρώπη, μου έπαιρναν αμέτρητες συνεντεύξεις. Από αυτές, μόνο λίγες δημοσίευσαν όσα είπα. Πολλοί μου είπαν πως αν δεν αλλαξω την ταδε φράση δεν μπορούν να τη δημοσιεύσουν και τους έλεγα τότε μην τη δημοσιεύσετε. Μια φορά μιλούσα τρεις ώρες με έναν δημοσιογράφο και το μόνο που δημοσίευσε ήταν ‘η κόρη του Τσε επισκέφτηκε το τάδε μέρος’. Ένα άλλο θέμα που πάντα μου θέτουν είναι η δημοκρατία. Δημοκρατία σημαίνει στα ελληνικά η εξουσία του λαού. Πού είναι η εξουσία του λαού στην Ευρώπη; Στην Ισπανία υπάρχει βασιλιάς, αλλά ποιος τον εκλέγει; Κάποιος μπορεί να έκλεψε 10 εκατ ευρώ δεν φτάνει στη δικαιοσύνη αν είναι φίλος του βασιλιά. Δημοκρατία σημαίνει ισότητα στα δικαιώματα. Που είναι αυτή;».

Η Αλέιδα θυμήθηκε το παρακάτω περιστατικό: «Είδα στην ιταλική κρατική τηλεόραση μια κινητοποίηση στη Λατινική Αμερική, που χρησιμοποίησαν νερό με πίεση κατά των φοιτητών και κάτω από την εικόνα έγραφε πως τάχα γίνεται στη Βενεζουέλα. Κοιτάζω καλά την οθόνη και η στολή των αστυνομικών ήταν από τη Χιλή. Αλλά ένας Ιταλός, που δεν μπορεί να καταλάβει τη διαφορά, γιατί να μην το πιστέψει, ειδικά αν το λέει το κρατικό κανάλι; Έτσι, η Βενεζουέλα εμφανίζεται ως ένας ενοχλητικός πονοκέφαλος. Πράγματι, για τους γκρίνγκος είναι πονοκέφαλος, γιατί για πρώτη φορά ο λαός της Βενεζουέλας είναι το αφεντικό του πετρελαίου του. Αυτό φτάνει για να στρέψουν όλο τον κόσμο κατά της Βενεζουέλας . Όπως κάποιος κόσμος τους πιστεύει και αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος σήμερα».

Αντίθετα, αναφέρει πως «η Κούβα είναι ίσως η μόνη χώρα, στην οποία εκπέμπει πρόγραμμα από άλλη χώρα, το περίφημο TV Marti, με πέντε ραδιοσταθμούς να μεταδίδουν στα προγράμματά τους καθαρό δηλητήριο από το Μαϊάμι ενάντια στη Κούβα». Μάλιστα, σημειώνει πως αν σκεφτεί κανείς «το χρόνο και το χρήμα που επενδύουν σε αυτές τις βλακείες να είναι φοβερό και δυστυχώς υπάρχει κόσμος που επηρεάζεται από αυτά, ακόμα και μέσα στην Κούβα, όπως αυτοί που κατέβηκαν στους δρόμους με αυτό το τρόπο». «Αυτός όμως δεν είναι ο λαός μου» τονίζει,  εξηγώντας πως «μπορεί να έχουμε τη μοναδική αστυνομία στον κόσμο που δεν πυροβολεί κανέναν». Ακόμα, σημειώνε τις περιπτώσεις κάποιων που καλούν από το Μαϊάμι το λαό να επαναστατήσει: «Α ναι; Γιατί δεν έρχεσαι ο ίδιος εδώ να επαναστατήσεις;», αναφέρει, υπενθυμίζοντας πως «πριν λίγα χρόνια η CIA πλήρωνε κάποιους Λατινοαμερικανούς για να βάλουν βόμβες σε ξενοδοχεία στην Κούβα».

«Το λατρεύω το νέο οικογενειακό δίκαιο»

Πρόσφατα, ο λαός της Κούβας ενέκρινε με δημοψήφισμα, το νέο οικογενειακό δίκαιο, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων, την ισότητα στο γάμο, την παρένθετη μητρότητα, τον γάμο και την υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, την απαγόρευση των παιδικών γάμων και την προώθηση πολιτικών για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Το νέο οικογενειακό δίκαιο συγκέντρωσε την αντίδραση της Καθολικής Εκκλησίας, ευαγγελικών εκκλησιών και τμημάτων της πολιτικής αντιπολίτευσης, που έκαναν εκστρατεία κατά του νέου Οικογενειακού Κώδικα, θεωρώντας ότι δεν ήταν συμβατός με τις αξίες και τις πεποιθήσεις τους.

Ωστόσο, η Αλέιδα ξεκαθαρίζει πως: «Το λατρεύω το νέο δίκαιο. Είναι ένα δίκαιο στο οποίο όλοι χωράνε, με μεγάλο σεβασμό στο ανθρώπινο γένος και υπερασπίζεται πολύ τα παιδιά και τους υπερήλικους».

«Είναι σημαντική η αντίδραση των ευρωπαϊκών λαών»

Στη συνέχεια, η συζήτηση πήγε στον πόλεμο στην Ευρώπη, με εμάς να παραπέμπουμε στις προειδοποιήσεις του Φιντέλ Κάστρο πως οι πολιτικές του ΝΑΤΟ οδηγούν την ανθρωπότητα στον αφανισμό. Η Αλέιδα Γκεβάρα συμφωνεί, προσθέτοντας «αν δεν αντιδράσουμε». Μάλισταε, είναι προβληματισμένη, καθώς δεν καταλαβαίνει τι και πως σκέφτονται οι Ευρωπαίοι: «Η ευρωπαϊκή ήπειρος υπέφερε δύο παγκοσμίους πολέμους και αφήνεται να χειραγωγηθεί από μια κυβέρνηση πολλά χιλιόμετρα μακριά, που ποτέ δεν υπέφερε ανάλογο πόλεμο». Στη συνέχεια, αναρωτιέται: «Πόσο πληρώνατε το ηλεκτρικό ρεύμα πριν τις κυρώσεις στη Ρωσία και πόσο σήμερα; Πόσο στοίχιζε το ρωσικό αέριο και πόσο των ΗΠΑ; Είναι ένας απλός λογαριασμός, αλλά πρέπει να τον κάνετε».

Στο ερώτημα, γιατί οι ΗΠΑ προωθούν την επιθετικότητα κατά της Ρωσίας, η ίδια απαντά: «Είναι ανόητοι. Δεν υπάρχει πια ΕΣΣΔ και η Ρωσία είναι μια καπιταλιστική χώρα. Γιατί, να κινηθείς εναντίον κάποιου, που θα μπορούσατε να τα βρείτε, αν δεν είσαι ανόητος;». Σε ότι αφορά την Κούβα, αναφέρει πως «εμείς είμαστε ευχαριστημένοι, γιατί η Ρωσία είναι φίλη μας, αφού αν είσαι εχθρός του εχθρού μας είσαι φίλος μας. Αλλά, εσείς θα τα βρείτε δύσκολα». «Το σιτάρι, που θα το βρείτε; Το κρύο, πως θα το ελέγξετε; Μπορεί η λύση να είναι οι διακοπές στην Κούβα», κατέληξε αστειευόμενη.

Μάλιστα, μας μεταφέρει το παρακάτω μήνυμα για τους ευρωπαϊκούς λαούς: «Νομίζω, ότι ήρθε η εποχή να σκεφτείτε ως έθνος και να υπερασπιστείτε τη ταυτότητά σας. Ελπίζω, ότι ο πολιτισμός αυτών των λαών, που κρατά χιλιετίες θα τους κινητοποιήσει, γιατί είναι αναγκαία η αντίσταση. Δεν μπορείτε να επιτρέψετε να είστε κάτω από την μπότα των γκρίνγκος. Ο λαός είναι μόνος που μπορεί ανατρέψει αυτό που έρχεται. Ήμουν πέρυσι με κάποιους συντρόφους σε ένα λιμάνι στην Ιταλία, οι οποίοι αρνήθηκαν να φορτώσουν ένα πλοίο με όπλα και το κατάφεραν. Αυτό σημαίνει δύναμη του λαού. Δεν μπορούμε να καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια σε όσα συμβαίνουν και πρέπει να αντιδράσουμε. Νομίζω είναι σημαντικότατη αυτή η αντίδραση των ευρωπαϊκών λαών»

«Αν μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε τον Τσε, έχουμε το μέλλον μας εξασφαλισμένο»

Τέλος, ζητήσαμε από την Αλέιδα ένα σχόλιο, για το τι συμβολίζει ο Τσε Γκεβάρα για την Κούβα και τους λαούς του κόσμου. Η ίδια, κλείνει με τα παρακάτω λόγια, για τον θρυλικό πατέρα της:

«Η πρώτη πολιτική οργάνωση της Κούβας είναι των μικρών παιδιών, οι πιονιέροι. Το σύνθημά τους είναι: Πιονιέρος για τον κομμουνισμό, θα είμαστε όπως ο Τσε. Από μικρά, τα παιδιά μας ακούνε αυτό το σύνθημα. Και στο Ίδρυμα Τσε Γκεβάρα προσπαθούμε τα παιδιά να τον γνωρίζουν καλύτερα, πέρα από ένα σύνθημα, ως κάποιον με τον οποίο μπορούν να συναντηθούν. Στα διάφορα πειράματα επικοινωνίας με τα παιδιά του δημοτικού σχολείου, ένα θέμα που χρησιμοποιήσαμε είναι ο διεθνισμός. Όταν τελειώσαμε, ένα παιδάκι λέει στο άλλο ‘μικρέ εσύ γιατί κλαις κάθε μέρα που η μαμά σου είναι στη Βενεζουέλα, αφού η μαμά σου είναι σαν τον Τσε;΄’. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να φέρουμε τον Τσε στην πραγματικότητα των παιδιών και να τον δουν σαν τον μπαμπά ή τον παππού με τον οποίο θα μπορούν να συζητούν. Αυτό είναι ένα πρότζεκτ που έχουμε στο ίδρυμα, το πως να φτάσει με τον καλύτερο τρόπο η εικόνα του Τσε στα παιδιά. Γιατί το θεωρούμε σημαντικό. Αν μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε τον Τσε, έχουμε το μέλλον μας εξασφαλισμένο»