Το «καλωσόρισμα» της Αθήνας σε άτομο με αναπηρία – «Ευχαριστώ την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ για το χαλασμένο αναβατόρι και τον Δήμο Αθηναίων για τις “ράμπες”»
της Γεωργίας Κριεμπάρδη
Ο Δημήτρης Αντωνίου, ένα πλάσμα γεμάτο φως, κάνει τη νέα του ζωή αφορμή για να αφυπνίσει και να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο γύρω από τα ζητήματα της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία. Από τα 16 του χρόνια, μετά από ένα τροχαίο ατύχημα, είναι σε αναπηρικό αμαξίδιο κι απο τότε έβαλε ως στόχο ζωής την ενημέρωση όλων για τα τροχαία ατυχήματα και εν γένει για την κυκλοφοριακή αγωγή. Βρέθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα, με αφορμή την παράστασή του που ανεβαίνει στο θέατρο Αυλαία -μια κωμωδία γύρω από τη δύσκολη καθημερινότητα των ατόμων σε αναπηρικό αμαξίδιο- και το καλωσόρισμα ήταν ντροπιαστικό.
Η παράσταση «Στα καλά του καθισμένου 2,5» κατεβαίνει από τον Βορρά, που το κοινό τη λάτρεψε, στο θέατρο Αυλαία στον Πειραιά. Ο Δημήτρης ήρθε έναν μήνα νωρίτερα στην Αθήνα -για πρώτη φορά στη ζωή του- για να δει πόσο εύκολο είναι να φτάσει στον Πειραιά, κουβαλώντας φυσικά όλα τα απαραίτητα για την παράσταση. Η υποδοχή που του επιφύλασσε η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ; «Το αναβατόρι είναι προσωρινά χαλασμένο. Το αναβατόρι στον σταθμό Λαρίσης, στο μετρό, δε δουλεύει. Είναι προσωρινό χαλασμένο… Μου λένε εδώ οι εργαζόμενοι ότι μία δουλεύει, δέκα δε δουλεύει εδώ και καιρό».
Αποφάσισε, όπως λέει, να το πάρει με τα ποδιά. Μετά από ένα ταξίδι έξι ωρών στο τρένο και την ταλαιπωρία με το που έφτασε στην πρωτεύουσα, έπρεπε να περπατήσει μέχρι να βρει άλλον σταθμό που να λειτουργεί κανονικά για να φτάσει Πειραιά. Η συνέχεια την περιήγησης του στην Αθήνα δεν ήταν καλύτερη. Ευχαρίστησε τον Δήμο Αθηναίων για τα περιποιημένα πεζοδρόμια και τις ράμπες…
Στη επίσημη ιστοσελίδα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, διαβάζουμε: «Οι σταθμοί και οι συρμοί του Μετρό Αθήνας είναι απολύτως φιλικοί στην εξυπηρέτηση Ατόμων με Αναπηρία. Μολονότι οι προβλέψεις αυτές δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό αντικείμενο της σύμβασης, η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. και το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων θεώρησαν ότι ήταν απολύτως αναγκαίο να περιληφθεί η εν λόγω υποδομή στο αντικείμενο του έργου και προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να εξασφαλισθεί η ενσωμάτωσή της στο σύστημα» (!)
Ο Δήμος Αθηναίων, ξέρετε, είναι εκείνος με το φιάσκο του μεγάλου περιπάτου για τον οποίο δόθηκαν εκατομμύρια, το γκαζόν στην Ομόνοια που το έφαγε μια κάμπια και την αστυνομοκρατία. Ο δήμος που ξεριζώνει δέντρα για να χτιστεί τσιμέντο. Ο δήμος που ανακοινώνει συνεχώς νέες παρεμβάσεις για ισότιμη πρόσβαση των ΑμεΑ στην πόλη, όπως νέες ράμπες σε γειτονιές και στο κέντρο, νέες θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ με σήμανση σε δρόμους και δημοτικά πάρκινγκ, υπηρεσίες για καλύτερη εξυπηρέτησή και εγκαταστάσεις που διευκολύνουν την πρόσβαση σε αθλητικές δομές. Το 2021, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, ο Δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε «μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία που αφορά την πιλοτική καταγραφή προσβάσιμων διαδρομών για ανθρώπους με κινητική ή οπτική αναπηρία». Είδαμε σε 5-6 σημεία φανάρια που κάνουν ήχους και φωτεινές ενδείξεις σε διαβάσεις. Τι άλλαξε ουσιαστικά;
Σε σχετικό άρθρο του, ο Γιάννης Πολυχρ., Αρχιτέκτων Ε.Μ.Π., Εμπειρογνώμων Προσβασιμότητας ΑμεΑ, γράφει για τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην αυτόνομη διαβίωση και διακίνηση εξαιτίας του λανθασμένου ή παρωχημένου σχεδιασμού των κτιρίων, των μέσων μαζικής μεταφοράς, της εργονομίας των εγκαταστάσεων και της διαμόρφωσης των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων στην Αθήνα. Μεταξύ των προβλημάτων αναφέρει:
- Στα πεζοδρόμια, τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στις ράμπες, όπου πολλές φορές στην συμβολή με το οδόστρωμα «μπλοκάρουν» οι μικρές ρόδες των αναπηρικών αμαξιδίων. Ακόμη συχνά συμβαίνει να μην υπάρχει απορροή των ομβρίων με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τοπικά «λιμνούλες» νερού. Επίσης όπου τα δάπεδα έχουν φθορές και είναι ασυντήρητα δυσκολεύουν την κίνηση και προκαλούν ατυχήματα, ενώ όπου υπάρχουν κενά στους αρμούς των πλακών ή των κυβολίθων, δημιουργούν πρόβλημα στην κίνηση των πεζών και ιδιαίτερα των ΑμεΑ.
- Έχουν δημιουργηθεί από τον δήμο εσοχές στα πεζοδρόμια για την τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων. Οι εσοχές αυτές, όταν μάλιστα δεν έχουν πλέον κάδους, είναι πολύ επικίνδυνες για όλους, ιδιαίτερα όμως για τα άτομα με προβλήματα στην όραση. Απαιτείται άμεσα, όπου δεν υπάρχουν πλέον κάδοι, οι εσοχές να κλείσουν και όπου παραμένουν κάδοι να οριοθετούνται και να σημαίνονται κατάλληλα π.χ. με κιγκλίδωμα.
- Πολλές φορές οι ράμπες στις διαβάσεις πεζών δεν είναι η μία απέναντι στην άλλη, αλλά σε τυχαίες θέσεις, ενώ αν παρεμβάλλεται και νησίδα, αυτή συχνά δεν υποβιβάζεται στο σημείο της διάβασης ώστε να διευκολύνει την κίνηση των αμαξιδίων.
- Οι οδηγοί όδευσης τυφλών διακόπτονται συχνά από τα καπάκια των φρεατίων των ρολογιών ύδρευσης, από περίπτερα και από άλλον αστικό εξοπλισμό ή απλώς καταλαμβάνονται από τραπεζοκαθίσματα. Πολλές φορές μικρότερης σημασίας δρόμοι έχουν οδηγό τυφλών και μεγαλύτερης δεν έχουν, όπως π.χ. συμβαίνει με την Πανεπιστημίου που δεν έχει, ενώ έχουν οι παράδρομοί της.
- Άλλα προβλήματα στην κίνηση των ΑμεΑ είναι η μη οριοθέτηση του σκάμματος για τα δένδρα, τα χαμηλά κλαδιά και οι κορμοί που παρεμβάλλονται στην πορεία των πεζών, τα κάθε είδους εμπόδια μόνιμα ή προσωρινά όπως και ή κακή χωροθέτηση του αστικού εξοπλισμού.
Η Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων: “Μηδενική Ανοχή” γράφει και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γι’ αυτά τα προβλήματα συνεχώς. Ο Έλληνας παραολυμπιoνίκης Αντώνης Τσαπατάκης επίσης.
Είναι η πολιτική που πρέπει να αλλάξει, μια πολιτική που σκορπάει χρήμα για παράδειγμα σε φαντασμαγορικά σόου, -όπως την 17λεπτη Πρωτοχρονιάτικη φιέστα με τον Σάκη Ρουβά έναντι 211.000 ευρώ κρατικού χρήματος- κι όχι σε ουσιαστικές λύσεις για καίρια ζητήματα. Τα ουσιαστικά θέματα και οι υποσχέσεις μένουν στα λόγια, στις επίσημες ιστοσελίδες των αρμοδίων ή το πολύ πολύ σε κάποια στημένη εμφάνιση υπουργού/πολιτικού παράγοντα σε συγκεκριμένο σημείο που έχουν φροντίσει να δείχνει τέλειο και …σύγχρονο.