Δίνοντας φωνή σε όσους έχουν καταδικαστεί στη σιωπή

Του Ρότζερ Ουώτερς

«Είναι μεγάλη μου τιμή να μου προσφέρετε την μοναδική ευκαιρία να ενημερώσω τις εξοχότητές σας, σήμερα. Με την ανοχή σας, θα προσπαθήσω να εκφράσω αυτά που θεωρώ πως είναι τα συναισθήματα αμέτρητων αδελφών μας σε όλο τον κόσμο, τόσο εδώ στη Νέα Υόρκη όσο και πέρα από τις θάλασσες. Θα τους προσκαλέσω να ακουστούν μες σε αυτές τις ιερές αίθουσες.

Βρισκόμαστε εδώ για να εξετάσουμε πιθανότητες ειρήνευσης στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία, ειδικά υπό το φως του διαρκώς αυξανόμενου αριθμού όπλων που φτάνουν στη δυστυχή χώρα. Κάθε πρωί, που κάθομαι στο λάπτοπ μου, σκέφτομαι τους αδελφούς και τις αδερφές μας, στην Ουκρανία και αλλού, που, χωρίς να φταίνε σε τίποτε, βρίσκονται σε φρικτές και συχνά θανάσιμες συνθήκες. Στην Ουκρανία, αυτοί μπορεί να είναι στρατιώτες που αντιμετωπίζουν μια άλλη θανάσιμη μέρα στο μέτωπο, ή να είναι μάνες ή πατεράδες που αντιμετωπίζουν το αδυσώπητο ερώτημα πώς να ταΐσουν τα παιδιά τους σήμερα, ή να είναι πολίτες που είναι σίγουροι πως και σήμερα τα φώτα θα σβήσουν, όπως κάνουν πάντα στις εμπόλεμες ζώνες, που ξέρουν ότι δεν υπάρχει πόσιμο νερό, δεν υπάρχουν καύσιμα για τη σόμπα, δεν υπάρχουν κουβέρτες, υπάρχουν μόνο συρματοπλέγματα και σκοπιές και τείχη και εχθροί.

Ή, μπορεί να βρίσκονται κι εδώ, σε μια μεγάλη πλούσια πόλη, όπως η Νέα Υόρκη, μπορεί και εδώ οι αδελφοί και οι αδερφές μας να βρίσκονται σε φρικτές συνθήκες. Μπορεί, κάπως, όσο σκληρά κι αν δούλεψαν όλη τους τη ζωή, να έχασαν το βήμα τους στο γλιστερό κινούμενο κατάστρωμα του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού πλοίου που ονομάζουμε “ζωή στην πόλη”, και να έπεσαν στη θάλασσα να πνιγούν. Ή ίσως αρρώστησαν ή ίσως πήραν ένα φοιτητικό δάνειο, ίσως δεν κατέβαλαν μια δόση, τόσο στενά είναι τα περιθώρια, ότι κι αν συνέβη, τώρα ζουν στο δρόμο πάνω σε χαρτόνια, μπροστά και σε αυτό εδώ το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, ακόμη. Σε κάθε περίπτωση, όπου κι αν βρίσκονται, όπου γης, σε εμπόλεμη ζώνη ή όχι, όλοι μαζί αποτελούν την πλειοψηφία, μιαν άφωνη πλειοψηφία. Σήμερα θα προσπαθήσω να μιλήσω για αυτούς.

Εμείς οι λαοί, θέλουμε να ζήσουμε. Θέλουμε να ζούμε ειρηνικά, σε συνθήκες ισοτιμίας που να μας δίνουν αληθινά την ευκαιρία να φροντίσουμε τόσο τον εαυτό μας όσο και τους αγαπημένους μας. Είμαστε σκληρά εργαζόμενοι και είμαστε έτοιμοι να δουλέψουμε σκληρά. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μας δοθούν ισότιμα ευκαιρίες*. Ίσως είναι ατυχής η επιλογή αυτού του ιδιωματισμού, μετά από πεντακόσια χρόνια ιμπεριαλισμού, αποικιοκρατίας και σκλαβιάς. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, βοηθήστε μας!

Για να μας βοηθήσετε, θα χρειαστεί να υπολογίσετε τη δική μας δύσκολη θέση, και για να το κάνετε αυτό και γι’ αυτό, έστω για λίγο, να αφήσετε στην άκρη, προς το παρόν, τους δικούς σας στόχους. Παρεμπιπτόντως, ποιοι είναι οι στόχοι σας; Και εδώ απευθύνω τα ερωτήματά μου κυρίως στα πέντε μόνιμα μέλη αυτού του Συμβουλίου. Ποιοι είναι οι στόχοι σας; Ποιο χρυσάφι σας περιμένει στην άκρη του ουράνιου τόξου; Μεγαλύτερα κέρδη για τις πολεμικές βιομηχανίες; Περισσότερη εξουσία παγκοσμίως; Μεγαλύτερη μερίδα της παγκόσμιας τούρτας; Η τούρτα που θα καταβροχθιστεί είναι η μάνα γη; Μεγαλύτερη  μερίδα για σας δε σημαίνει ακόμη λιγότερο για όλους τους άλλους; Άραγε τι θα συνέβαινε αν σήμερα, σε αυτό τον ασφαλή τόπο, στρεφόμαστε προς άλλη κατεύθυνση, να εξετάσουμε αν είμαστε ικανοί να νοιώσουμε τον άλλο, να μπούμε στη θέση του, όπως, αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, στη θέση αυτού που κάθεται στην άλλη πλευρά του δωματίου, ή και στη θέση της άφωνης πλειοψηφίας, αν της έχει απομείνει κάποια θέση**.

Η άφωνη πλειοψηφία ανησυχεί ότι οι πόλεμοι σας, ναι, οι δικοί σας πόλεμοι, γιατί αυτοί οι ατελείωτοι πόλεμοι δεν είναι δική μας επιλογή, ότι οι πόλεμοι σας θα καταστρέψουν τον πλανήτη που είναι το σπίτι μας και εμείς όπως και κάθε άλλο ζωντανό ον, θα θυσιαστούμε στο βωμό δύο πραγμάτων: των κερδών από τον πόλεμο που θα γεμίσουν τις τσέπες των πολύ, πολύ, λίγων και της ηγεμονικής πορείας της μιας ή της άλλης αυτοκρατορίας προς μιαν μονοπολική παγκόσμια κυριαρχία. Διαβεβαιώστε μας, σας παρακαλώ, και πάλι, ότι δεν είναι αυτό το όραμά σας γιατί τίποτε καλό δεν προμηνύει αυτός ο δρόμος. Είναι δρόμος που οδηγεί μόνο στην καταστροφή, όλοι σε αυτόν τον δρόμο έχουν ένα κόκκινο κουμπί στο βαλιτσάκι τους και όσο πιο πολύ προχωράμε σε αυτόν τον δρόμο τόσο πιο κοντά στο κόκκινο κουμπί πάνε τα δάχτυλα, που τα έχει πιάσει φαγούρα, και μαζί τόσο πιο κοντά φτάνουμε όλοι στον Αρμαγεδδώνα. Κοιτάξτε γύρω σας, σε αυτό το επίπεδο, σε αυτό το ζήτημα, βρισκόμαστε όλοι μας στην ίδια θέση.

Επιστροφή λοιπόν στην Ουκρανία. Η εισβολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία ήταν παράνομη. Την καταδικάζω με απερίφραστα. Και, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν ήταν «απρόκλητη», γι’ αυτό και καταδικάζω τους προβοκάτορες το ίδιο απερίφραστα. Πάει, το βγάλαμε αυτό από τη μέση.

Όταν έγραψα αυτήν την ομιλία χθες, σημείωσα και την παρατήρηση πως εξουσία βέτο σε αυτό το συμβούλιο έχουν μόνον τα μόνιμα μέλη του. Εξέφραζα την ανησυχία ότι κάτι τέτοιο είναι αντιδημοκρατικό και ξεδόντιαζε ετούτο το Συμβούλιο. Σήμερα το πρωί μου ήρθε ξαφνικά πως το ξεδοντιασμένο είναι καλό με κάποιον τρόπο. Σε ένα ξεδοντιασμένο δωμάτιο μπορώ να ανοίξω το απύθμενο στόμα μου και να μιλήσω εκ μέρους όσων δεν έχουν φωνή χωρίς να κινδυνεύω να με φάνε…  Τι ωραία!

Διάβασα στην εφημερίδα σήμερα πως, κάποιος ανώνυμος διπλωμάτης είπε «Ο Ρότζερ Γουώτερς! Να μιλήσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας; Και ποιός θα ακολουθήσει; Ο Mr Bean! Χα Χα Χα!». Για όσους από εσάς δεν το γνωρίζουν, ο Mr Bean είναι ένας γκαφατζής χαρακτήρας σε αγγλική κωμική τηλεοπτική εκπομπή. Οπότε είναι βέβαιο πως ο ανώνυμος διπλωμάτης είναι Άγγλος. Χα χα χα και στα μούτρα σας, κύριε!

Κάπου εδώ, νομίζω, είναι η ώρα να σας συστήσω τη μητέρα μου, τη Μαίρη Ντάνκαν Γουώτερς, που άσκησε μεγάλη επιρροή πάνω μου. Ήταν δασκάλα, λέω  “ήταν” γιατί έχει πεθάνει εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Ο πατέρας μου, ο Έρικ Φλέτσερ Γουώτερς, είχε επίσης μεγάλη επιρροή πάνω μου, και είναι κι αυτός νεκρός. Σκοτώθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1944 στην Απριλία, στη Μάχη του Άντσιο, στην Ιταλία, όταν ήμουν μόλις πέντε μηνών. Άρα, ξέρω τι σημαίνει πόλεμος και απώλεια. Τέλος πάντων, ξανά πίσω στη μαμά μου. Όταν ήμουν στα δεκατρία μου, πάλευα με κάτι εφηβικά ζητήματα, προσπαθούσα να αποφασίσω τι να κάνω, δεν έχει σημασία για τι ακριβώς επρόκειτο, δεν μπορώ να θυμηθώ ούτως ή άλλως.. Τότε, η μαμά μου με έβαλε κάτω και μου είπε: «Κοίτα, στη ζωή σου θα αντιμετωπίσεις πολλά δύσκολα ζητήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις,  η συμβουλή μου είναι να διαβάσεις, να διαβάσεις, να διαβάσεις, να μάθεις όσα μπορείς για αυτό που σε προβληματίζει,  να το εξετάσεις από κάθε πλευρά, κάθε γωνιά, να ακούσεις όλες τις γνώμες, ειδικά αυτές με τις οποίες διαφωνείς, να είσαι διεξοδικός στην έρευνά σου, κι ύστερα από όλα αυτά, θα έχεις κάνει όλη τη βαριά δουλειά και το επόμενο βήμα θα είναι εύκολο». [Τη ρώτησα], Ωραία, μαμά, και ποιο είναι το εύκολο κομμάτι;. «Ε, το εύκολο είναι, μετά απλώς κάνεις το σωστό».

Μιλώντας για το σωστό, πάει μόνη την η κουβέντα στα ανθρώπινα δικαιώματα. Εμείς οι λαοί, θέλουμε οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους αδελφούς και τις αδελφές μας, σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη θρησκεία ή την ιθαγένειά τους. Για να είμαι ακριβής, αυτό θα περιελάμβανε, αλλά δεν θα περιοριζόταν, στο βάσει του [Διεθνούς] Δικαίου δικαίωμα στη ζωή και την ιδιοκτησία, για παράδειγμα, των Ουκρανών και για παράδειγμα των Παλαιστινίων. Ναι, ασ το σκεφτείτε για λίγο. Και προφανώς [το ίδιο δικαίωμα] για όλους εμάς τους υπόλοιπους. Ένα από τα προβλήματα των πολέμων είναι πως σε μια εμπόλεμη ζώνη ή οπουδήποτε αλλού ένας λαός ζει υπό στρατιωτική κατοχή, δεν υπάρχει δυνατότητα προσφυγής στον νόμο, δεν υπάρχουν Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Σήμερα το θέμα μας είναι η πιθανότητα ειρήνευσης στην Ουκρανία, με ειδική αναφορά στον εξοπλισμό του καθεστώτος του Κιέβου από τρίτους. Τελειώνει ο χρόνος που έχω στη διάθεσή μου, οπότε: τι έχουν να πουν τα εκατομμύρια όσων δεν έχουν φωνή;

Λένε

Σας ευχαριστούμε που μας ακούσατε σήμερα

Είμαστε οι πολλοί που δεν συμμετέχουμε στα κέρδη της πολεμικής βιομηχανίας.

Δεν μεγαλώνουμε τους γιους ή τις κόρες μας

Για να προμηθεύσουμε ηθελημένα τροφή για τα κανόνια σας.

Κατά τη γνώμη μας

Η μόνη λογική δράση σήμερα

Είναι να ζητήσουμε άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.

Όχι αν, όχι αλλά, όχι και.

Ούτε μια ζωή Ουκρανού ή Ρωσου δεν πρέπει ακόμη να χαθεί

Ούτε μία

Είναι όλες πολύτιμες στα δικά μας μάτια.

Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να πούμε την αλήθεια στην εξουσία. Θυμάστε όλοι την ιστορία των καινούριων ρούχων του Αυτοκράτορα; Φυσικά τη θυμάστε. Λοιπόν, οι ηγέτες των αυτοκρατοριών που αντιπροσωπεύετε στέκονται, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, γυμνοί μπροστά μας. Έχουμε ένα μήνυμα για αυτούς. Είναι ένα μήνυμα από όλους τους πρόσφυγες σε όλους τους καταυλισμούς, ένα μήνυμα από όλες τις φτωχογειτονιές και τις φαβέλες, ένα μήνυμα από όλους τους άστεγους, σε όλους τους παγωμένους δρόμους, από όλους τους σεισμούς και τις πλημμύρες επί γης. Είναι επίσης ένα μήνυμα από όλους τους ανθρώπους, που δεν λιμοκτονούν, αλλά αναρωτιούνται πώς να βγάλουν αυτά τα λίγα χρήματα για να έχουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους και φαγητό για τις οικογένειές τους. Η πατρίδα μου, η Αγγλία, δεν είναι, δόξα τω Θεώ, πια μια αυτοκρατορία, αλλά εκεί τώρα, χρησιμοποιούμε πολύ μια καινούρια φράση: Φαγητό ή Θέρμανση; [Eat or Heat?]. Γιατί δεν μπορείς να έχεις και τα δύο. Είναι μια κραυγή που αντηχεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Προφανώς, οι [Παγκόσμιες] Δυνάμεις πιστεύουν πως το μόνο που όλοι μας μπορούμε να αντέξουμε είναι ο ατελείωτος πόλεμος. Πόσο ανόητο είναι αυτό; Έτσι, από τα περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια αδέρφια και αδελφές αυτής της Άφωνης Πλειοψηφίας, που μαζί με τα εκατομμύρια στο διεθνές αντιπολεμικό κίνημα, αποτελούν μια τεράστια λαϊκή ψήφο, [σας λέμε] φτάνει! Απαιτούμε αλλαγή.

Πρόεδρε Μπάιντεν, Πρόεδρε Πούτιν, Πρόεδρε Ζελένσκι,

ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, Ρωσία, ΕΕ, Ολοι σας,

Παρακαλούμε αλλάξτε πορεία τώρα!

Συμφωνείστε σήμερα σε κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία!

Αυτό, φυσικά, θα είναι μόνο η αφετηρία. Όλα όμως θα ξεκινήσουν από αυτό το σημείο εκκίνησης. Φανταστείτε τον συλλογικό παγκόσμιο στεναγμό ανακούφισης. Το ξέσπασμα της χαράς. Την διεθνής ένωση αρμονικών φωνών που θα ψέλνουν έναν ύμνο στην ειρήνη. Ο Τζον Λένον θα βγάλει τη γροθιά του στον αέρα, μες από τον τάφο. Επιτέλους ακουστήκανε στους διαδρόμους της εξουσίας. Οι νταήδες στην αυλή του σχολείου συμφώνησαν να σταματήσουν να παίζουν ποιός θα πατήσει πρώτος το πυρηνικό κουμπί. Δεν πρόκειται να πεθάνουμε όλοι σε ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα τελικά. Τουλάχιστον όχι σήμερα.

Οι εξουσίες πείστηκαν να εγκαταλείψουν την κούρσα των εξοπλισμών και τον διαρκή πόλεμο ως το μόνο modus operantum. Μπορούμε να σταματήσουμε να σπαταλάμε όλους τους πολύτιμους πόρους μας στον πόλεμο. Μπορούμε να ταΐσουμε τα παιδιά μας, μπορούμε να τα ζεστάνουμε. Μπορεί μέχρι και να μάθουμε να συνεργαζόμαστε με όλους τους αδελφούς και τις αδερφές μας, μη σου πω ακόμη και να σώσουμε το πανέμορφο σπίτι μας, τον πλανήτη μας, από την καταστροφή.

Δεν θα ήταν ωραίο κάτι τέτοιο;

Ευχαριστώ τις εξοχότητές μας για την υπομονή τους.».

Την απόδοση στα ελληνικά έκανε η Λαμπρινή Θωμά

* στο πρωτότυπο χρησιμοποιεί τον αγγλικό ιδιωματισμό “a crack of the whip”, το σπάσιμο του μαστιγίου, εξ ου και η αναφορά στη σκλαβιά που ακολουθεί.

** Στο πρωτότυπο χρησιμοποιεί την αγγλική έκφραση “να μπούμε στα παπούτσια του άλλου” και αναρωτιέται αν αυτός ο άλλος έχει καν παπούτσια. Ολόκληρη η συγκεκριμένη φράση, αγγλικά: What if today, in this place of safety, we were to look in another direction, to look at our capacity for empathy for instance, to put ourselves in other’s shoes, like, right now, for instance, the shoes of that chap on the other side of this room, or even the shoes of the voiceless majority, if they have any shoes that is.