Αναλυτικά το κείμενο της Δώρας Χρυσικού:
Η ΚΥΑ μας έπιασε στον ύπνο
Ο σοφός λαός λέει: «Κοιμήσου εσύ και η τύχη σου δουλεύει». Κυριολεκτικά λοιπόν η ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) που μας έστειλε ο Πρωθυπουργός ως πρόταση για το θέμα που έχει προκύψει με το περιβόητο Προεδρικό Διάταγμα 85 /2022 αναφορικά με το ζήτημα των καλλιτεχνικών πτυχίων και την υποβάθμιση τους από ΤΕ (τεχνολογικής εκπαίδευσης) σε ΔΕ (δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), μας έπιασε στον ύπνο.
Και το λέω αυτό γιατί επικοινωνιακά βλέπω με σκεπτικισμό και καχυποψία την χρονική στιγμή που η κυβέρνηση επέλεξε να στείλει την πρόταση της. Πιο συγκεκριμένα: Όλη μέρα την Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου -που ο Πρωθυπουργός είχε δεσμευτεί ότι θα στείλει την διαβόητη νομοθετική ρύθμιση- , περιμέναμε σε αναμμένα κάρβουνα· και αίφνης αργά το βράδυ έρχεται αυτή η ΚΥΑ. Καθαρά από πλευράς επικοινωνιακής τακτικής, λοιπόν, θεωρώ πως αυτή η επιλογή μόνο τυχαία δεν ήταν. Η κυβέρνηση στόχευε στην λιγότερη πιθανή αντίδραση από τα Μέσα, και δη τα μη συστημικά (αυτά δηλαδή που δεν ανήκουν στην λίστα Πέτσα) και τα οποία όλο αυτό το διάστημα ασκούν δριμεία κριτική για τους κυβερνητικούς χειρισμούς στο ζήτημα των καλλιτεχνικών πτυχίων. Το ίδιο συμβαίνει και για τον έντυπο Τύπο, που εκείνη την ώρα είχε ήδη κλείσει την ύλη του για τα κυριακάτικα φύλλα. Πράγμα που σημαίνει ότι ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο τα φιλοκυβερνητικά μέσα θα έκαναν επικοινωνιακό παιχνίδι εντυπωσιασμού χωρίς ουσιαστικό αντίλογο. Αυτά όσον αφορά την τακτική.
Τώρα αναφορικά με το φλέγον ζήτημα ουσίας και κατά πόσο η συγκεκριμένη πρόταση ικανοποιεί τα αιτήματα μας. Πραγματικά επιφυλάσσομαι να τοποθετηθώ επ’ αυτού , αφενός γιατί δεν την έχω διαβάσει και αφετέρου γιατί δεν είμαι ειδική. Και είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για να βγάλει κανείς εύκολα και επιπόλαια συμπεράσματα. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές και με τις πληροφορίες που έχω συλλέξει, καταλαβαίνω τρία βασικά πράγματα.
- Μιλάει για ΚΕ (καλλιτεχνικό έργο και όχι καλλιτεχνική εκπαίδευση)
- Είναι ΚΥΑ και όχι νόμος, και άρα καταπίπτει και προσβάλλεται πολύ εύκολα στο ΣτΕ
- Ναι μεν μας αλλάζει μισθολογική κλίμακα , αλλά δεν απαντάει στο τι είμαστε. Στην ταυτοτική μας δηλαδή ιδιότητα ως καλλιτέχνες.
Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών έχει ήδη αναθέσει στους νομικούς του συμβούλους την μελέτη της ΚΥΑ, προκειμένου να αποσαφηνιστεί αν όντως ικανοποιεί τα δίκαια αιτήματα του κλάδου ή όχι, και αν ναι, σε ποιο βαθμό. Αυτή είναι η ενδεδειγμένη οδός ενός κλαδικού οργάνου που ακολουθεί ένα πρωτόκολλο και θεσμικά υπερασπίζεται τα εργασιακά δικαιώματα των μελών του. Γι’ αυτό και είναι πραγματικά εντυπωσιακή η βιασύνη με την οποία κάποιοι έτρεξαν να τοποθετηθούν υπέρ η κατά της επίμαχης ρύθμισης, να απορρίψουν ως απαράδεκτη την πρόταση και να ταχθούν εναντίον της ή να θριαμβολογήσουν περί λύσης του ζητήματος. Πριν δηλαδή οι ειδικοί γνωμοδοτήσουν επ’ αυτής σε σχέση με το τι προσφέρει, τι προτείνει, ποιες παγίδες κρύβει, τι δεν καλύπτει και πόσα από τα αιτήματα του κλάδου αφήνει στον αέρα.
Θεωρώ δεδομένο ότι η Κυβέρνηση δεν έχει καμιά καλή πρόθεση και καμία ευνοϊκή πολιτική βούληση απέναντι στους καλλιτέχνες και μας θεωρεί αχρείαστο βάρος και πονοκέφαλο. Οπότε επαγωγικά, δεν θεωρώ ότι θα έσκυβε ποτέ με ειλικρίνεια και θάρρος ή με πραγματικό ενδιαφέρον ώστε να λύσει τα μακροχρόνια προβλήματα που ταλαιπωρούν τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Αυτή τη στιγμή όμως έχουμε καταφέρει μια τεράστια νίκη. Η αλήθεια είναι πως η Κυβέρνηση είναι με την πλάτη στον τοίχο σε μια προεκλογική περίοδο που οτιδήποτε μοιάζει με απείθεια, αντίδραση, αντίθεση, ξεσηκωμό, δημιουργεί ρωγμές στο κυβερνητικό προφίλ. Θα μου πει κανείς, εδώ μας μαστίζει η ανεργία, τα σκάνδαλα, η ακρίβεια , οι κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών θα κάνουν τη ζημιά; Και θα απαντήσω πως κανείς ποτέ δεν μπορεί να προβλέψει με ποια αφορμή θα γιγαντωθεί ένα μαζικό κίνημα αντίδρασης, πότε η σταγόνα θα δημιουργήσει την πλημμύρα. Κι αυτό η Κυβέρνηση, όσο και αν είναι ξεκομμένη από τον παλμό της κοινωνίας, το προσμετρά.
Έτσι λοιπόν, από αόρατοι γίναμε ορατοί· και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που αναγκάσαμε μια αρτηριοσκληρωτική, αδιάλλακτη και αλαζονική κυβέρνηση να μας ακούσει και να συνδιαλλαγεί μαζί μας. Όχι φυσικά από ενδιαφέρον, αλλά από φόβο και αμηχανία. Κι όχι μόνο την αναγκάσαμε να συνδιαλλαγεί και να μας πάρει στα σοβαρά, αλλά να μας κάνει και «διορθωτική» πρόταση, υποδηλώνοντας ότι τελικά ίσως και να έχουμε δίκιο. Παρ’ όλα αυτά η όποια πρόταση θα κριθεί και αν δούμε ότι δεν ικανοποιεί τα αιτήματα μας θα απορριφθεί. Αλλά αυτό θα γίνει με τις προβλεπόμενες διαδικασίες που υπαγορεύονται από τα καταστατικά των κλαδικών μας οργάνων και η όποια απόφαση ληφθεί θα είναι κατόπιν της διεξαγωγής της γενικής μας συνέλευσης και φυσικά με γνώμονα το όφελος του κλάδου.
Το σίγουρο είναι πως κανείς δεν «καίγεται» περισσότερο από τους καλλιτέχνες να δοθεί μια οριστική και δίκαιη λύση στην εκπαιδευτική και εργασιακή οδύσσεια μας. Οπότε οι παπαγάλοι ένθεν και εκείθεν καλόν είναι να σωπάσουν γιατί δημιουργούν ένα κλίμα εντυπώσεων που δεν βοηθάει.
Αν κοιτάξει κανείς το χρονικό αυτών των δύο μηνών και το τι έχει συντελεστεί θα καταλάβει για τι άθλο μιλάμε. Τι έχουμε καταφέρει. Μέχρι πριν λίγες μέρες η επίσημη κυβερνητική θέση ήταν ότι πρόκειται για παρεξήγηση, ότι δεν καταλαβαίνουμε και ότι επί της ουσίας τίποτα δεν άλλαξε με το ΠΔ, ότι δεν θιγόμαστε και ότι όλο αυτό είναι ένα καπρίτσιο των καλλιτεχνών που θέλουν τα πτυχία τους να ισοδυναμούν με Πανεπιστημιακού επιπέδου. Προσπάθησαν να μας διασπάσουν, να υποτιμήσουν την συμβολική και ηθική στάση παραίτησης όλων των καθηγητών των κρατικών δραματικών σχολών, να δυναμιτίσουν τις καταλήψεις, να μας εμφανίσουν ως εγκάθετους της αντιπολίτευσης, ως αδιάλλακτους και υπερφίαλους, αλλά τελικά κάτω από την έκταση και την δυναμική των κινητοποιήσεων αλλά και την κοινή γνώμη που τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ των διεκδικήσεων μας, το αφήγημα άρχισε σταδιακά να αλλάζει. Και αναγκάστηκαν να μας ακούσουν. Ναι φυσικά και πρόκειται για παρεξήγηση αλλά από την ανάποδη. Κι όλο αυτό κατέληξε στην συνάντηση των εκπροσώπων των σωματείων μας με τον Πρωθυπουργό. Είναι η πρώτη φορά, μετά από τις κινητοποιήσεις και τις διεκδικήσεις των ντελιβεράδων, που η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγκάζεται εξαιτίας της ηχηρής αντίστασης και του αγώνα ενός εργασιακού κλάδου, να βάλει νερό στο κρασί της.
Ακόμα και αν το προτεινόμενο νομοθέτημα αποδειχθεί ανεπαρκές και μη αποδεκτό, είναι πλέον σαφές πως οι καλλιτέχνες δεν είναι ένας αμελητέος αντίπαλος για την Κυβέρνηση ούτε φυσικά ένας επαγγελματικός κλάδος που μπορεί να τον προσπεράσει και να τον αγνοήσει. Οι καλλιτέχνες αυτούς τους δύο μήνες που βρισκόμαστε στον δρόμο διεκδικώντας, αποδείξαμε πως και σχέδιο έχουμε, και τσαγανό, και θέληση και γενναιότητα. Ο αγώνας όμως αυτός είναι ιερός και πολύτιμος γιατί καθρεφτίζει ένα δίκαιο αίτημα. Γιατί στο πρόσωπο μας έχει γίνει μια αδικία η οποία πρέπει να διορθωθεί. Γιατί αφορά την εργασιακή μας αξιοπρέπεια. Το μέλλον των αυριανών συναδέλφων και την ευθύνη ημών των παλαιοτέρων προς αυτούς. Γιατί αντικατοπτρίζει την εικόνα της πολιτείας απέναντι στους εργάτες της Τέχνης και κατά πόσο τους θεωρεί σημαντικό μέρος της. Έτσι λοιπόν δεν μπορεί να εκχωρηθεί σε κανέναν που βιάζεται να βγάλει συμπεράσματα για κάτι που δεν καταλαβαίνει, ούτε φυσικά σε όσους χρησιμοποιούν την προσπάθεια του καλλιτεχνικού κόσμου ως όχημα για μικροπολιτικές αντιπαραθέσεις. Αυτό είναι κάτι που δεν θα επιτρέψουμε.
Γι’ αυτό θα παρακαλέσω όσους έχουν συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα να την αφήσουν στην άκρη. Όλοι μας έχουμε μια ιδεολογία και ίσως μια κομματική ταυτότητα, αλλά είναι τουλάχιστον αήθες και προσβλητικό αυτή να προηγείται της ευθύνης μας απέναντι στις διεκδικήσεις ενός ολόκληρου εργασιακού κλάδου. Μέχρι τώρα έχουμε κατορθώσει να αφήσουμε τον αγώνα μας «αχρωμάτιστο» και έτσι πρέπει να μείνει. Δεν χωράνε συντεχνιακά τερτίπια όταν οι άνθρωποι αγωνίζονται για την υπόσταση τους.
Με αφορμή λοιπόν αυτές τις θέσεις, θέλω να μοιραστώ και να θέσω στον δημόσιο διάλογο μια σειρά από σκέψεις, ερωτήματα, διαπιστώσεις που απορρέουν από αυτούς τους δύο μήνες των κινητοποιήσεων των καλλιτεχνών. Ας ξεκινήσω λέγοντας πως δεν θεωρώ καθόλου πως τα αιτήματα ενός κλάδου πρέπει να είναι μίζερα ή ηττοπαθή. Μπορείς, και έχεις δικαίωμα να στοχεύεις στο μέγιστο. Πρέπει όμως κάθε πρόταγμα, κάθε αίτημα να έχει έναν ξεκάθαρο στόχο, να είναι σαφές, και να έχει ρεαλιστική χρονική βάση. Επίσης πρέπει να μπορείς να ζυγίσεις ποιο είναι το διακύβευμα σε περίπτωση που δεν πάρεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μέχρι πού είσαι δηλαδή διατεθειμένος να φτάσεις και με πιο κόστος. Εν προκειμένω και στο δια ταύτα, τα ερωτήματα που θα κληθούμε ως κλάδος τις επόμενες μέρες να απαντήσουμε είναι τα εξής:
- Τι γίνεται αν αποδεχτούμε την πρόταση της κυβέρνησης για ΚΕ (καλλιτεχνικό έργο), η οποία επί της ουσίας μας επαναφέρει μισθολογικά αλλά δεν μας καλύπτει ακαδημαϊκά, αφήνοντας μας πάλι αδιαβάθμητους; Γιατί άραγε δεν μας προτάθηκε το ζητούμενο από εμάς ΤΕ (αυτό δηλαδή που προυπήρχε);
- Πώς ανοίγει σε δεύτερη φάση η συζήτηση για την Ακαδημία Παραστατικών Τεχνών και με ποιο χρονικό ορίζοντα; Είμαστε διατεθειμένοι δηλαδή να μπούμε σε έναν τέτοιο διάλογο με μια απερχόμενη Κυβέρνηση και αν ναι, μας συμφέρει;
- Τι γίνεται με τις ανώτερες δραματικές σχολές και πως μπορεί το Υπουργείο Πολιτισμού ως εποπτεύων φορέας να διασφαλίσει την ποιότητα σπουδών των σχολών αυτών; Τι σημαίνει στην πράξη Ανώτερη Εκπαίδευση και σε τι αντιστοιχεί;
- Τι θα γίνει και τι κινήσεις θα πρέπει να ακολουθήσουμε σε περίπτωση που αποφασίσουμε ότι το νομοθέτημα της ΚΥΑ δεν μας καλύπτει και δεν ικανοποιεί τα αιτήματα μας; Ποια θα είναι η επόμενη μέρα;
Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, οι κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών έχουν αποτελέσει έναν πολύ σαφή οδικό χάρτη για το πως εκπονείται ένα σχέδιο κοινωνικής αφύπνισης, το πώς διεξάγονται στη δημόσια σφαίρα οι εργασιακές διεκδικήσεις, και πως ένας κλάδος μπορεί με ομοψυχία και αλληλεγγύη να αγωνιστεί για εργασιακή αξιοπρέπεια, καλύτερους όρους και συνθήκες. Είμαστε εδώ, παρόντες, δυνατοί, αποφασισμένοι και θα πετύχουμε το καλύτερο για τους εαυτούς και την δουλειά μας. Μια δουλειά που αγαπάμε σπουδάσαμε, για την οποία κοπιάσαμε και υπηρετούμε με μόχθο, συνέπεια και πείσμα.
Κερδίσαμε τον σεβασμό και την εκτίμησή σας. Αλλά σε κάθε λογής εξουσία που θέλει να μας τσαλαπατήσει, θα είμαστε απέναντι. Νομίζω πως αυτό πια είναι σαφές. Είμαστε επαγγελματίες και ως τέτοιους θα πρέπει να μας αντιμετωπίζουν από εδώ και στο εξής. Ο αγώνας των καλλιτεχνών είναι όντως αγώνας ολόκληρης της κοινωνίας.
Πηγή: 20/20mag