της Μυρτώς Ναστούλη
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των Προσωρινών Πινάκων του ΑΣΕΠ των προκηρύξεων 1ΓΕ/2023 και 2ΓΕ/2023 με βάση τους οποίους θα γίνουν οι προσλήψεις αναπληρωτών για την σχολική χρονιά 2023–2024, έχει ανοίξει μια τεράστια συζήτηση σχετικά με τις ασάφειες που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στις αιτήσεις του ΑΣΕΠ. Συγκεκριμένα, τη φετινή χρονιά η παρερμηνεία αφορά τα χρόνια υπηρεσίας των εκπαιδευτικών. Το Υπουργείο Παιδείας, με ασαφή διατύπωση στο πεδίο που αφορά την προϋπηρεσία των αναπληρωτών, οδήγησε χιλιάδες να δηλώσουν την προϋπηρεσία μόνο των τριών τελευταίων χρόνων, η οποία τελικά θεωρήθηκε ως η συνολική, με αποτέλεσμα την καταβαράθρωσή τους στη λίστα.
«Γιατί να θέλω να κρύψω τόσο μεγάλη προϋπηρεσία;»
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Χριστιάννα Χατζηχρήστου, θεατρολόγος με 20χρονη προϋπηρεσία, που από την 50η θέση πανελλήνια, φέτος «έπεσε» στην 735η. «Χαντακωθήκαμε από την ασάφεια» δηλώνει στο TPP. «Εγώ δουλεύω από το 2002 και λόγω της καλής μου θέσης στη λίστα μετακινούμουν μόνο εντός Αθηνών, σε τουλάχιστον τρία σχολεία κάθε χρονιά βέβαια, για τη συμπλήρωση ωραρίου. Γιατί να θέλω να κρύψω τόσο μεγάλη προϋπηρεσία;»
Οι πίνακες των αναπληρωτών σύμφωνα με τον ΑΣΕΠ αναμένεται να ανοίξουν ξανά σε τρία χρόνια, για το σχολικό έτος 2027-2028. Αυτό για την κ. Χατζηχρήστου και τους χιλιάδες ακόμη ομοιοπαθείς σημαίνει ένα πράγμα: 3 χρόνια ανεργίας. «Πρόκειται για ένα ανθρώπινο λάθος που καταλήγει μοιραίο». Μοιραίο το καθιστά φυσικά η άρνηση του ΑΣΕΠ για άμεση ανταπόκριση στις ενστάσεις, που δικαιούνται έως τις 9/8 να καταθέσουν οι εκπαιδευτικοί, ώστε να συμπληρώσουν ξανά τις αιτήσεις τους, αυτή τη φορά έχοντας λάβει τις απαραίτητες διευκρινήσεις. Το παράδοξο της υπόθεσης βρίσκεται στο ότι οι απαντήσεις στις ενστάσεις για τους φετινούς πίνακες θα δοθούν στους αναπληρωτές έναν χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο του 2024.
Παράλληλα, διόρθωση και αντικατάσταση των λανθασμένων με τα σωστά στοιχεία πραγματοποιείται σε ορισμένες αιτήσεις, επιλεκτικά και στρατηγικά. «Ισχυρίζονται ότι διασταυρώνουν τα στοιχεία μας με τον ΟΠΣΥΔ (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Προσωπικού Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης), αλλά αυτό συμβαίνει μόνο για όσους δήλωσαν περισσότερα χρόνια προϋπηρεσίας από τα πραγματικά τους» αναφέρει η κ. Χατζηχρήστου. Χωρίς καμία λογική επομένως, τιμωρούνται όσοι καταλάθος δήλωσαν λιγότερα χρόνια, ενώ διορθώνονται και εξακολουθούν να ισχύουν οι αιτήσεις όσων ψευδώς δήλωσαν περισσότερα.
«Δεν είναι μόνο η απώλεια της δουλειάς αλλά και οι παράπλευρες απώλειες για τον καθένα. Έχουμε όπως όλος ο κόσμος δάνεια, οικογένεια, ανήλικα παιδιά. Είμαστε χιλιάδες.» Για τη συμπαράσταση και συντονισμό των κινήσεών τους, οι χιλιάδες «πληγέντες» της φετινής λίστας, δημιούργησαν στο Facebook την ομάδα «Ένσταση».
Τι ίσχυε πριν τις ηλεκτρονικές αιτήσεις;
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι και πριν το 2019, όλοι οι αναπληρωτές κατέθεταν τα χαρτιά τους στις αντίστοιχες διευθύνσεις, πρόσωπο με πρόσωπο με τους διοικητικούς υπαλλήλους. Με τη μέθοδο αυτή, τα λάθη εντοπίζονταν επιτόπου και οι εκπαιδευτικοί κατέθεταν τις αιτήσεις τους με τα σωστά στοιχεία. Προβλήματα άρχισαν να εμφανίζονται μετά το 2019, αφότου οι αιτήσεις γίνονται ηλεκτρονικά.
Συγκεκριμένα, το 2020 περίπου 10.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί έμειναν εκτός της διαδικασίας εποχικής πρόσληψης χάρη σε αστοχίες και ασάφειες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής της αίτησής τους σχετικά με την πληρωμή του παραβόλου. Οι αιτήσεις έγιναν τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, περίοδο που υπήρχε προτροπή να γίνονται όλες οι διαδικασίες ηλεκτρονικά λόγω κορονοϊού και έτσι ελάχιστοι πήγαν σε τράπεζα να πληρώσουν το παράβολο των 3 ευρώ. Όταν ως αιτούντες ολοκλήρωσαν τη συμπλήρωση των στοιχείων τους στην πλατφόρμα εμφανιζόταν μήνυμα ότι η καταχώρηση ήταν επιτυχής και έτσι κανείς δεν αμφέβαλε η υποβολή της αίτησης έγινε με τα σωστά βήματα. Δεν υπήρχαν δηλαδή πουθενά οδηγίες ότι η διαδικασία δεν είχε ολοκληρωθεί και ότι έπρεπε να γίνουν και άλλες ενέργειες ώστε να πληρωθεί το παράβολο. Έτσι, όσοι δεν το αντιληφθήκαν βρέθηκαν εκτός της διαδικασίας πρόσληψης για τρία ολόκληρα χρόνια, έως φέτος δηλαδή, μόνο και μόνο για να έρθουν αντιμέτωποι με αυτή τη νέα «παγίδα» του συστήματος.
«Καταλαβαίνουμε πως είναι σκόπιμο να είναι περίπλοκη και ασαφής η αίτηση»
Ακόμη και όσοι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν με τα σωστά στοιχεία την αίτηση, επιβεβαιώνουν τη μεγάλη δυσκολία που υπήρξε στην κατανόηση των ζητουμένων. «Ήμουν από τους τυχερούς που συμπλήρωσα την αίτηση σωστά. Αυτό συνέβη βέβαια επειδή είδα επανειλημμένα βίντεο-tutorial στο YouTube με τα βήματα και τα ιδιαίτερα σημεία που πρέπει να γνωρίζει κανείς πριν συμπληρώσει την αίτηση. Αυτό δε θα έπρεπε να συμβαίνει» δηλώνει ο αναπληρωτής δάσκαλος Βασίλης Μπαζιργιάννης.
Όταν χρειάζεται κανείς εντατικά μαθήματα για να συμπληρώσει μία αίτηση, γίνεται σαφές πως υπερβαίνονται τα όρια της ολοένα και συχνότερα επικαλούμενης «ατομικής ευθύνης». Μάλιστα, όσον αφορά τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, η ατομική ευθύνη βρίσκεται παντού. Από την αποφυγή «παγίδων» στις αιτήσεις μέχρι τη διάθεση χιλιάδων ευρώ για την παρακολούθηση σεμιναρίων, απόκτηση μεταπτυχιακών, πτυχία ξένων γλωσσών και κάθε λογής πιστοποίηση που θα τους «ανεβάσει» στον πίνακα, μέσω του προσοντολογίου που έφερε το 2019 ο νόμος Γαβρόγλου. Οι αναπληρωτές βρίσκονται μόνιμα σε έναν αγώνα μετ΄εμποδίων που αυξάνει συνεχώς τη μεταξύ τους ανταγωνιστικότητα με το πρόσχημα του αέναου εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης, με λανθασμένη όμως προσέγγιση.
Τα παραπάνω έρχεται να ενισχύσει η απόφαση για διεξαγωγή γραπτού διαγωνισμού ΑΣΕΠ που θα πραγματοποιηθεί μέσα στην επόμενη τετραετία, όπως έχει εξαγγείλει ο Υπουργός Παιδείας και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης. Πρόκειται, μαζί με το προσοντολόγιο, για ένα διπλό φίλτρο στον διορισμό των αναπληρωτών, που σχεδόν μηδενίζει την αξία των πτυχίων τους και την παιδαγωγική επάρκεια που έχουν ήδη λάβει. Ταυτόχρονα με τις σπουδές τους, υποβαθμίζεται και η προσφορά τους στο εκπαιδευτικό σύστημα και στην εικόνα του ΥΠΑΙΘ. «Οργώνοντας» τη χώρα απ’ άκρη σ’ άκρη, με καλοκαίρια στο ταμείο ανεργίας και προσλήψεις σε πόλεις με απαγορευτικά για τους μισθούς τους ενοίκια (ειδικά στα νησιά, όπου η τουριστική σεζόν δεν έχει λήξει με την έναρξη της σχολικής), δεν είναι λίγες οι φορές που οι εκπαιδευτικοί αναγκάζονται να μένουν σε αυτοκίνητα, κάμπινγκ και ξενοδοχεία. «Κάθε Σεπτέμβρη αναπληρώνουμε τους εαυτούς μας» λέει ο Βασίλης Μπαζιργιάννης.
Στήριξη από συλλόγους και εργατικά σωματεία
Στο πλευρό των αναπληρωτών στέκονται τόσο οι ΟΛΜΕ – ΔΟΕ ζητώντας από τον Υπουργό Παιδείας συνάντηση αλλά και από «την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και το ΑΣΕΠ να προχωρήσουν στην άμεση λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων προκειμένου, με ενιαίο τρόπο, να λυθούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει, να δώσουν εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες να προχωρήσουν στην αντιμετώπισή τους και να ανακοινοποιήσουν τους πίνακες με διόρθωση λαθών, κάτι που έχει γίνει, άλλωστε, και στο παρελθόν.»
Ακόμη, σχετικά με το ζήτημα τοποθετούνται σύλλογοι εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως «ο Αριστοτέλης». Η πρόεδρός του, Δήμητρα Τάσσου, αναφέρει στο TPP: «Είναι απλό, ο τρόπος με τον οποίο είναι φτιαγμένο το σύστημα, βρίσκει κάθε φορά μέσα από την διατύπωση των αιτήσεων, έναν τρόπο να αποκλείει συναδέλφους από τις θέσεις που έχουν και με το παραπάνω κερδίσει.»
Σε μια αντίστοιχη κίνηση στήριξης η «Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών» εξέπεμψε live έκτακτη εκπομπή στο web radio του ΠΑΜΕ με τίτλο: «Focus στους αναπληρωτές»
Μέχρι στιγμής, παρά τις όποιες ανακοινώσεις και συνεχή τηλέφωνα στον ΑΣΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας από ομάδες αναπληρωτών, δεν έχει υπάρξει κάποια ανταπόκριση – ένδειξη διάθεσης για διόρθωση της κατάστασης από την πλευρά του Υπουργείου.
Άγνωστο παραμένει επομένως το αν θα παρέχει τελικά τη δυνατότητα στους χιλιάδες αναπληρωτές να συμπληρώσουν ξανά την αίτησή τους – ή να διορθώσει τα στοιχεία τους πριν την ανακοίνωση των οριστικών πινάκων. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να επανεξετάσει την απούσα στάση του, δίνοντας απαντήσεις και διευκρινήσεις στους χιλιάδες ερωτώντες αντί να εξακολουθεί να υπονομεύει τη δημόσια παιδεία που στα λόγια τόσο σθεναρά προασπίζεται. Το μόνο σίγουρο είναι πως το θέμα αποκτά συνεχώς μεγαλύτερη έκταση και δημοσιότητα και πως οι αδικημένοι αναπληρωτές συνεχίζουν να διεκδικούν την άμεση εξέταση των ενστάσεών τους, υπερασπιζόμενοι τις σπουδές και τα χρόνια που έχουν επενδύσει στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμη κι όταν εκείνο τους απαρανιέται.