Η πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου κατέκαψε τα πάντα στο πέρασμά της. Οι φλόγες, μέσα σε 17 ολόκληρες ημέρες, άλλαξαν όλα τα δεδομένα. Άλλαξαν ολοκληρωτικά το τοπίο. Ο Παύλος Γεωργιάδης, Εθνοβιολόγος, με μία σειρά αναρτήσεων στον λογαριασμό του στο Facebook, μας βοηθούσε να κατανοήσουμε το μέγεθος της καταστροφής που συντελούταν στην περιοχή. Πέρα από την επαγγελματική του ιδιότητα, γέννημα θρέμμα Αλεξανδρουπολίτης ο ίδιος ήξερε καλύτερα από τον καθένα τι συμβαίνει στην περιοχή του.

Κανείς δεν αμφισβητεί την κλιματική αλλαγή. Το ζήτημα είναι η προσαρμογή σ’ αυτή την κατάσταση. Κι εκεί ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα. Ο κ. Γεωργιάδης, καλεσμένος στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Press», εξηγεί αναλυτικά τι συνέβη στην Αλεξανδρούπολη, τι θα έπρεπε να είχε συμβεί σε επίπεδο πρόληψης κι ετοιμότητας αλλά και πώς βρίσκει την περιοχή η επόμενη μέρα από την πυρκαγιά.

«Το κόστος της αποκατάστασης της καταστροφής στον Έβρο είναι 1 δισ. ευρώ. Μιλάμε για  939.000 καμένα στρέμματα, εκ των οποίων τα 444.000 είναι δάσος. Τα 2/3 του δάσους της Δαδιάς κάηκαν. 50.000 στρέμματα κάηκαν εντελώς στο δάσος κι εκεί δεν περιμένουμε ούτε καν αναγέννηση. Έχει καεί το 45% των μόνιμων καλλιεργειών. Έχουμε τεράστιες ζημιές στη μελισσοκομία. Αυτή τη στιγμή έχουν επιβιώσει μόνο 22.000 μελίσσια, εκ των οποίων σε κάθε μελίσσι έχει επιβιώσει μόνο ο μισός πληθυσμός, κι αν δεν καλυφθεί με τροφή αυτός ο πληθυσμός (ένα κόστος που ξεπερνάει τα 10 εκατ. ευρώ μέσα σ’ έναν μήνα), τότε δεν ξέρω ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξουν για την επικονίαση στην περιοχή» εξηγεί και προσθέτει συγκεκριμένα για το τελευταίο σημείο: «οι μέλισσες είναι το θεμέλιο του οικοσυστήματος και του διατροφικού μας συστήματος. Σκεφτείτε ότι τώρα σε 1 εκατ. στρέμματα δεν πετάει ούτε μια μέλισσα, δεν έχει να βρει ούτε ένα γραμμάριο γύρης των πρωτεϊνών που χρειάζονται οι μέλισσες για να αναπαραχθούν».

«Ή κυνηγούσαμε τη φωτιά ή καθόμασταν και τη βλέπαμε με το στόμα ανοιχτό»

Το τι θα μπορούσε να έχει γίνει είναι από τα βασικά ερωτήματα στον δημόσιο διάλογο. Πολλά, είναι η απάντηση. Πολλά που δεν έγιναν. «Η τρέχουσα κατάστασης της χώρας αδυνατούσε όχι μόνο να ελέγξει το φαινόμενο άμεσα, αλλά ακόμα και να εκτιμήσει της σφοδρότητα του ήδη από τις πρώτες μέρες- που φαίνεται ότι από εκεί χάθηκε ο έλεγχος» εξηγεί ο κ. Γεωργιάδης και μας δίνει μία σύντομη περιγραφή όσων έγιναν. «Υπήρχαν πολλές εστίες, αλλά για δυόμισι μέρες η φωτιά έκαιγε έναν πολύ μικρό κάμπο. Ωστόσο, κατέληξαν να κυνηγάνε τη φωτιά. Μετά η φωτιά πέρασε προς τα δυτικά, κύκλωσε την Αλεξανδρούπολη, διένυσε 22 χλμ μέσα σε πέντε ώρες. Κανείς δεν περίμενε να γίνει αυτό τόσο γρήγορα… Συγχρόνως, άρχισε κι ένα μέτωπο στην κορυφή του δάσους της Δαδιάς. Μετά ενώθηκαν τα δύο μέτωπα κι έγινε ένα μέτωπο 70 χιλιομέτρων».

«Υπήρχε πολυδιάσπαση των αεροπλάνων, γιατί υπήρχαν κι αλλού πυρκαγιές» αναφέρει, μιας και τα μέσα που διαθέτει το κράτος φάνηκε και πάλι με τον χειρότερο τρόπο πως δεν επαρκούν. Ή κυνηγούσαμε τη φωτιά ή καθόμασταν και τη βλέπαμε με το στόμα ανοιχτό. Υπήρχε μία ακραία έλλειψη συντονισμού μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων. Την τοπική γνώση την έχουν οι τοπικές κοινωνίες, οι οποίες κλήθηκαν να εκκενώσουν, αλλά την έχουν και οι τοπικές δασικές υπηρεσίες. Την τελευταία απόφαση την έχει η πυροσβεστική. Άνθρωποι έρχονται από άλλες περιοχές και χώρες, μπαίνουν σε οικισμούς ορεινούς και πάνε να πάρουν νερό απ’ τον κρουνό κι ο κρουνός έχει βλάβη ή έχουμε άδειες δεξαμενές ή έλλειψη ρεύματος για να πάρουν τα πυροσβεστικά οχήματα νερό… Αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να έχει προβλεφθεί» σημειώνει.

Η πρότασή του; «Να βρούμε τρόπους να εφαρμόσουμε λύσεις κοντά στη φύση. Αυτό είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο».

Η αποτυχία της Ελλάδας

Τη χρηματοδότηση μέχρι και 2,25 δισ. στην Ελλάδα ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις κοινές της δηλώσεις με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μετά τη συνάντηση που είχαν στο Στρασβούργο. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων προέρχονται από ευρωπαϊκά κονδύλια, που η κυβέρνηση απέτυχε να απορροφήσει τα προηγούμενα χρόνια.

«Είναι αβυσσαλέα κακές οι επιδόσεις της χώρας όσον αφορά την απορροφητικότητα από πολλά πολλά λεφτά που δικαιούταν τα τελευταία χρόνια για τη δασοπροστασία. Στο σχέδιο των 377 εκατ. ευρώ που προβλέπονταν, η απορρόφηση ήταν μόνο 2,5%, ενώ για την πολιτική προστασία η απορρόφηση από ευρωπαϊκά κονδύλια ήταν μόλις 0,5%. Σκεφτείτε: οι πολιτικές της EE παράγουν κάποια χρηματοδοτικά προϊόντα. Eίναι σαν ένα σούπερ μάρκετ, υπάρχουν τα ράφια… Διαχρονικά, η Ελλάδα πάει στο ράφι με τα προϊόντα που δε θωρακίζουν τη χωρά από την κλιματική αλλαγή» υπογραμμίζει.

Έχουμε έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού -όχι επειδή δεν υπάρχει αλλά επειδή το κράτος δεν επενδύει εκεί. Έχουμε έλλειψη μέσων και εξοπλισμού, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. «Θα έπρεπε να έχουμε καλές αντιπυρικές ζώνες. Να είχαμε καλύψει την υποστελέχωση των δασικών περιοχών» αναφέρει ο κ. Γεωργιάδης και προσθέτει πως «στο δασαρχείο του Σουφλίου, στο οποίο υπάγεται και η προστασία του Πάρκου της Δαδιάς, υπάρχουν μόνο 4 δασοπόνοι κι ούτε ένας δασολόγος. Ο μέσος όρος ηλικίας αυτών είναι τα 60 έτη και με δύο μόνο οχήματα καλούνται να προστατεύουν το πάρκο».

«Η πρόληψη για την περιοχή ήταν σχεδόν μηδενική» τονίζει και επισημαίνει τη σημασία της τοπικής γνώσης που συμβάλλει σε τέτοιες καταστάσεις.

«Το θέμα είναι πώς επιλέγουμε να διαθέσουμε τα χρήματα για τις υποδομές»

«Εδώ και 6-7 χρόνια, στην Αλεξανδρούπολη όλα κινούνται γύρω από το φυσικό αέριο και τις στρατιωτικές υποδομές, κι όχι γύρω από την κλιματική προσαρμογή. Τα 6 εκατ. ευρώ που έδωσαν στον Έβρο για δασοπροστασία είναι αστείο ποσό. Χρειάζεται τουλάχιστον 1 δις. Η κυβέρνηση έχει μια λογική ότι ό,τι δεν έχει κέρδος, δεν αξίζει δημόσια επένδυση. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να ισχύσει πάνω στη φύση και τα δάση. Όλες οι χώρες, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, διαθέτουν δημόσιες επενδύσεις για την προστασία του φυσικού πλούτου» τονίζει ο κ. Γεωργιάδης.

Για όσα αναπαράγονται στη δημόσια σφαίρα περί πρόκλησης πυρκαγιών με σκοπό τη δημιουργία ανεμογεννητριών, ο ίδιος σχολιάζει ένα κομμάτι της συζήτησης που το ξέρει καλά. «Ο τρόπος με τον οποίο χωροθετούνται οι ανεμογεννήτριες έχει επιπτώσεις στο τοπίο κι έχει ξεσηκωθεί όλη η κοινωνία εναντίον των ΑΠΕ. Στις άλλες χώρες όλα αυτά γίνονται από κοινότητες και οικισμούς, υπάρχει πρόβλεψη στη νομοθεσία. αλλά εδώ προωθούνται οι μεγάλες ΑΠΕ». Και στην τελική, αν θέλουν οι μεγάλες ΑΠΕ να κάνουν όντως κάτι, «ας πάνε να δώσουν 11 εκατ. ευρώ που χρειάζονται για να επιβιώσουν οι μέλισσες».

«Η κυβέρνηση διαχειρίζεται τους φυσικούς πόρους της χώρας λες και δεν υπάρχει αύριο. Είναι γενικότερη λογική. Αλλά τώρα έχει φάει χαστούκι. Εδώ πέρα παίζεται η επιβίωση των ανθρώπων».