Ο θάνατος των ιρανών πολιτικών ηγετών στη μεγάλη εικόνα

Μετά μια μέρα αγωνίας και σεναρίων, η κυβέρνηση του Ιράν επιβεβαίωσε τελικά, το πρωί της Δευτέρας, ότι ο πρόεδρος της χώρας, Ιμπραήμ Ραϊσί, ο υπουργός Εξωτερικών, Χουσεϊν Αμιραμπντολαγιάν, και δύο ακόμη αξιωματούχοι έχασαν τη ζωή τους, όταν κατέπεσε το ελικόπτερο στο οποίο επέβαιναν, επιστρέφοντας από το Αζερμπαϊτζάν στο Ιράν.

Οι δύο κορυφαίοι αξιωματούχοι του Ιράν είχαν μεταβεί στο Αζερμπαϊτζάν για τα εγκαίνια του φράγματος Κιζ Καλασί, στα σύνορα των δύο κρατών. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή που κατέπεσε το ελικόπτερο ήταν πολύ κακές, και έβαλαν σοβαρά εμπόδια και στις προσπάθειες ανεύρεσης. Η συνολική αποστολή αποτελούνταν από τρία ελικόπτερα και οι λόγοι για τους οποίους πρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών επέβαιναν στο ίδιο – κατά παράβαση των πρωτοκόλλων σε τέτοιες περιπτώσεις- όπως και για το γεγονός ότι με τέτοιες καιρικές συνθήκες πραγματοποίησαν το ταξίδι από τη συγκεκριμένη περιοχή, ακόμη δεν έχουν γίνει γνωστοί.

Ο 63χρονος Ραϊσί, που πολλοί προέβλεπαν οτι θα είναι ο διάδοχος του Αγιατολάχ Χαμενεϊ, εξελέγη πρόεδρος το 2021, τη δεύτερη φορά που κατέβηκε υποψήφιος. Πιστώνεται, μαζί με τον υπουργό των Εξωτερικών του, που βρήκε μαζί του το θάνατο, δύο πολύ μεγάλες διπλωματικές επιτυχίες: την επαναπροσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία – που έγινε με τη διαμεσολάβηση της Κίνας – και την είσοδο του Ιράν στους BRICS+. Ο Αμιραμπντολαγιάν ήταν έμπειρος διπλωμάτης καριέρας, που ανέλαβε ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Ραϊσί. Το Ιράν διαθέτει ισχυρή διπλωματική παράδοση και έχει αναδείξει σεβαστούς διπλωμάτες.

To σημαντικότερο, μετά την τραγωδία, είναι ότι τόσο το Ιράν όσο και όλοι οι σύμμαχοί του στην περιοχή, δεν αφήνουν καμμία αμφιβολία ότι πρόκειται για δυστύχημα. Παρ’ ότι οι θεωρίες περί του αντιθέτου εμφανίστηκαν από την πρώτη ανακοίνωση της πτώσης του ελικοπτέρου, το ίδιο το Ιράν κράτησε χαμηλούς τους τόνους και δεν επέτρεψε να ξεκινήσει ο χορός των υποθέσεων. Το περιστατικό είναι ένα τραγικό ατύχημα και τίποτε παραπάνω, σύμφωνα με όλα τα επίσημα κανάλια ενημέρωσης. Όπως πράττει από την αρχή της γενοκτονίας όπως και της νέας κρίσης στην Δυτική Ασία, το Ιράν αποφεύγει οποιαδήποτε κλιμάκωση. Παράλληλα, το πολιτικό σύστημα του Ιράν δεν αφήνει “κενά”. Ήδη έχει αναλάβει ο αντιπρόεδρος του Ραϊσί, Μοχάμαντ Μοχμπερ – πολιτικό “παιδί” του Αγιατολάχ Χαμενεϊ- και η χώρα ετοιμάζεται για εκλογές εντός 50 ημερών, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα της.

Παρ’ όλα αυτά, οι διεθνείς συνθήκες και ο νέος ψυχρός πόλεμος, όπως και η σύμπτωση του χρόνου – η πτώση του ελικοπτέρου ακολουθεί χρονικά

την απόπειρα δολοφονίας ενός άλλου γνωστού “εχθρού” της Δύσης, του πρωθυπουργού της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο,

τις γαλλικές (ανόητες) κατηγορίες περί εμπλοκής του Αζερμπαϊζάν στην εξέγερση της Νέας Καληδονίας,

την σύλληψη τριών αμερικανών, που ήδη τα τοπικά μέσα αναφέρουν ως πράκτορες της CIA, χτες στη Λαική Δημοκρατία του Κογκό, να υποκινούν (εν τέλει αποτυχημένο) πραξικόπημα,

την κατάσταση στη Γεωργία, όπου ηγέτες της Λιθουανίας και της Εσθονίας εμπλέκονται στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις,

την διαρκή προσπάθεια του Ισραήλ να υπάρξει γενικευμένος πόλεμος στην περιοχή, με στόχο το Ιράν και, τέλος,

την δεδομένη από ετών ισχυρή παρουσία των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ στο Αζερμπαϊτζάν και η εξάρτηση του Ισραήλ από αυτό για τις ενεργειακές του ανάγκες (από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας φτάνει στο Ισραήλ το 40% των πετρελαϊκών του αναγκών) –

είναι λογικό να φέρνουν μνήμες από την εποχή του προηγηθέντος Ψυχρού Πολέμου, εποχή κατά την οποία οι μυστικές υπηρεσίες της Δύσης και του Ισραήλ δολοφονούσαν ηγέτες όταν τους έκριναν επικίνδυνους για τα σχέδιά τους.* Από την άλλη πλευρά, στη Δύση, σενάρια επίσης άρχισαν να εμφανίζονται, για την ανατροπή του καθεστώτος στο Ιράν που θα προκληθεί, αυτή τη φορά, από το θάνατο του Ραϊσί. Οι πιο …αισιόδοξοι, μάλιστα, φτάνουν να αναφέρονται σε σενάρια τα οποία προβλέπουν και το θάνατο του Αγιατολάχ Χαμενεϊ πριν εκλεγεί νέος πρόεδρος, διαβλέποντας εκεί «μια πολλαπλή κρίση». Κι αυτό γιατί, αν θεωρηθεί, και βάσιμα μπορεί να θεωρηθεί, ότι ο Ραϊσί ήταν ο επιλεγμένος διάδοχος – κάτι που και ο Χαμενεϊ άφηνε συχνά να εννοείται – ο θάνατος του σημερινού ανώτατου ηγέτη του Ιράν θα άφηνε πλήρως ακέφαλη τη χώρα.

Στην παρούσα φάση, όμως, ο λαός του Ιράν είναι ενωμένος περισσότερο από ότι ποτέ, μετά τη δολοφονία Σολεϊμανί. Η στάση της χώρας στο Παλαιστινιακό ζήτημα, η απάντηση της Τεχεράνης στην ισραηλινή δολοφονική επίθεση κατά της διπλωματικής της αποστολής στη Δαμασκό, η εμφανής προσπάθεια να αποφευχθεί ο γενικευμένος πόλεμος, έχει ενισχύσει το καθεστώς στο εσωτερικό και έχει δικαιώσει την πολιτική του Ιράν και της Χεσμπολλάχ σε όλη την περιοχή και, κυρίως, στον ισλαμικό κόσμο.

*Ηγέτες, όχι μόνον κρατών: αξίζει να ξεχωρίσουμε την δολοφονία του γγ του ΟΗΕ, Νταγκ Χάμαρσκελντ, το Σεπτέμβριο του 1961, που αρχικά αποδόθηκε σε λάθος του πιλότου, ακολούθως διαδόθηκε επιμελώς από τη Δύση ότι βρισκόταν από πίσω η ΚαγκεΜπε της ΕΣΣΔ, για να μάθουμε το 1998, 37 χρόνια αργότερα, μέσω Νοτίου Αφρικής ,ότι το “ατύχημα” ήταν ενέργεια της αμερικάνικης CIA, της βρετανικής MI6 και ειχε τις ευλογίες των γάλλων: ο Χάμαρσκελντ ήταν από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Αφρικής.