του Γιώργου Ρήγα
‘Solusipse’ ή ‘egosolusipse’ δηλαδή «μόνος εαυτός» ή «εγώ μόνος εαυτός» και σε μια πιο ελεύθερη απόδοση «μόνο εγώ υπάρχω». Όταν το παραπάνω εκφράζεται σε φιλοσοφική πεποίθηση με την προσθήκη που σαν πυξίδα της έχει το αξίωμα ότι δεν υπάρχει τίποτα άλλο στον κόσμο εκτός από το υποκείμενο που κάνει τη σκέψη, ή κατ’ επέκταση την κοινότητα στην ανήκει το υποκείμενο. Ο ‘άλλος’ όχι απλά στερείται της ανθρώπινης ιδιότητας, αλλά δεν υπάρχει καθόλου.
Η περίπτωση του Ισραήλ είναι κάτι μοναδικό καθώς μετά από δεκαετίες βίαιης εγκατάστασης, οι κοινωνία των αποίκων ανέπτυξε μια νοοτροπία και κοσμοθεωρία όπου οι Παλαιστίνιοι δεν είναι απλά αθέατοι, αλλά ανύπαρκτοι. Αυτή είναι η προσέγγιση τους για τη Γάζα την οποία είχαν αποκλείσει ερμητικά για 15 χρόνια. Το ότι δέχτηκαν μια επίθεση από εκεί τους είναι αδιανόητο, εξού και το συλλογικό σοκ που δεν λένε να ξεπεράσουν. Είναι σαν να τους άγγιξε μια ασθένεια που πρέπει να την περιορίσουν με την ολοκληρωτική καταστροφή της προέλευσης της, δηλαδή της μιασμένης Λωρίδας της Γάζας.
Και κάπως έτσι ο συλλογικός σολιψισμός στο Ισραήλ εγκρίνει, ανέχεται και, πιο συχνά, αδιαφορεί για τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η αντιμετώπιση της μόλυνσης από τη Γάζα. Την ίδια στιγμή, αν παρακολουθήσει κανείς το δημόσιο διάλογο στο Ισραήλ, αντιλαμβάνεται ότι τα πάντα έχουν ως σημείο αναφοράς τους ίδιους, δηλαδή τους ομήρους τους, τους αμάχους τους που σκοτώθηκαν την 7η Οκτωβρίου, τους νεκρούς και τραυματίες τους, τον εκτοπισμό των κατοίκων του βόρειου Ισραήλ και τέλος τα πλήγματα που έχει υποστεί η δική τους οικονομία.
Πριν λίγες ώρες (σ. σ. τα ξημερώματα της 10ης Σεπτεμβρίου) χτυπήθηκαν σκηνές εκτοπισμένων στον καταυλισμό Μαουάσι που υποτίθεται είναι ασφαλής ζώνη. Ο βομβαρδισμός έγινε με βόμβες που δημιούργησαν κρατήρα πολλών μέτρων με αποτέλεσμα πολλά από τα δεκάδες θύματα να μην μπορούν να ανασυρθούν ή να ταυτοποιηθούν. Αυτό το έγκλημα, η φύση του οποίου είναι εδώ και μήνες τετριμμένη και κανονικοποιημένη, δεν θα προκαλέσει την παραμικρή συζήτηση στο Ισραήλ καθώς ξεπερνιέται στη βάση της επίσημης αιτιολόγησης ότι έγινε στο πλαίσιο στοχοποίησης αξιωματούχων της Χαμάς. Το αν στις σκηνές υπήρχαν γυναίκες, παιδιά, ή άνδρες άσχετοι με τις ένοπλες ομάδες στη Γάζα είναι αδιάφορο. Όπως και είναι αδιάφορο τι είχαν περάσει αυτοί οι άνθρωποι τους τελευταίους 11 μήνες. Και είναι αδιάφορο γιατί στη σολιψιστική ανάγνωση της πραγματικότητας απλά …δεν υπάρχουν!
Σε περίπτωση όμως που γίνει γνωστό ότι στην επίθεση σκοτώθηκε κάποιος Ισραηλινός όμηρος θα δούμε πάλι διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων στο Τελ Αβίβ και αλλού. Αυτό το εκ πρώτης όψεως παράλογο φαινόμενο εξηγείται από τη θεωρία του σολιψισμόυ που οι ρίζες του εντοπίζονται από το Γοργία και, μέσω Ρώμης, φτάνει στον Καρτέσιο και τον Καντ. Για τους Ισραηλινούς δεν υπάρχει κανένας άλλος πέρα από αυτούς. Συνακόλουθα η επίθεση στο Μαουάσι δεν αξίζει να συζητηθεί αφού δεν επηρέασε κάποιον που όντως υπάρχει. Ενδεχομένως πρέπει να γίνει απλά μνεία στον πιλότο και την ομάδα συλλογής πληροφοριών που σπατάλησαν χρόνο και πόρους για να έλθει σε πέρας η εν λόγω αποστολή.
Το ζήτημα με το Ισραήλ δυστυχώς δεν είναι φιλοσοφικής φύσεως. Μακάρι να ήταν ένα θέμα για δεξίωση ή έστω κάποιο επιστημονικό συμπόσιο ή συνέδριο. Η τραγική αλήθεια είναι ότι έχουμε να κάνουμε με ένα ανθρωπιστικό πρόβλημα διότι το Ισραήλ είναι οπλισμένο σαν αστακός και, έχοντας την αμέριστη κάλυψη της Δύσης, επιδίδεται σε μια αδιάκοπη και παράλογη σφαγή. Πραγματικά είναι τόσο δύσκολο να διατηρεί κανείς ελπίδες για ανακωχή όταν αυτή η νοοτροπία είναι τόσο κυρίαρχη. Μοιραία το διεθνές φιλειρηνικό κίνημα στρέφει την προσοχή του στο εσωτερικό του Ισραήλ και τις φωνές που καλούν σε συμφωνία για ανταλλαγή αιχμαλώτων και επανεκκίνηση της οικονομίας της χώρας. Μακροπρόθεσμα υπάρχει ελπίδα ότι η κυρίαρχη σκέψη κάπως θα αλλάξει και πως οι σημερινές περιθωριακές φωνές θα έρθουν στο προσκήνιο.
Και ναι υπάρχουν αυτές οι φωνές στο Ισραήλ με μια από τις πιο σημαντικές να είναι αυτή του ακαδημαϊκού, συγγραφέα και ακτιβιστή Όρι Γκόλντμεργκ που για μήνες γράφει σχετικά με τη σύνδεση του σολιψισμού και του Ισραήλ. Τέτοιες φωνές χρειάζονται να ενισχυθούν και να γίνουν πιο γνωστές και αν λοιπόν αποσκοπούν κάπου αυτές οι γραμμές είναι ακριβώς αυτό, οπότε όσοι δεν τον ξέρετε ακολουθήστε τον.