«Θέλουμε να υψώσουμε τη φωνή μας, ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες, και να σταθούμε αλληλέγγυες με όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια του Αφγανιστάν. Αυτό που μας συμβαίνει στο Αφγανιστάν είναι βαναυσότητα και τρόμος», λέει στην RSA η Soraya*, η οποία διέφυγε από την εξουσία των Ταλιμπάν με την οικογένειά της, αφού διώχθηκε επειδή υποστήριζε κρυφά άλλες γυναίκες με μαθήματα γραφής και ανάγνωσης. «Εσείς, οι αδελφές μας, Αφγανές γυναίκες και κορίτσια στην πατρίδα, είστε οι πιο θαρραλέοι άνθρωποι σε αυτόν τον κόσμο! Μπορεί να προσπαθήσουν να μας φιμώσουν και να μας κρύψουν, αλλά εμείς θα αγωνιστούμε και θα σταθούμε όρθιες μέχρι τέλους. Παρά τους Ταλιμπάν, είμαστε ακόμα εδώ. Σε εσάς, φωνάζω: ‘AZADI’ [Ελευθερία]!».
Στο σχετικό δελτίο Τύπου η RSA εξηγεί ότι μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία το 2021, έχουν εκδοθεί πάνω από 80 διατάγματα, τα οποία απαλείφουν συστηματικά τα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν. Οι γυναίκες και τα κορίτσια έχουν αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό από την εκπαίδευση, την εργασία και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, με εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και καμία ελευθερία μετακίνησης ή συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες. Το καλοκαίρι του 2024, οι Ταλιμπάν εισήγαγαν το πρώτο Πακέτο Νόμων περί «Ηθικής και Αρετής» (Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 1452, 31.07.24), επιβάλλοντας ακόμα πιο αυστηρούς περιορισμούς. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, μέχρι και η φωνή μιας γυναίκας θεωρείται πλέον «ιδιωτική» και δεν πρέπει να ακούγεται δημόσια. Και αυτή, πρέπει να «καλύπτεται». Δύο μήνες μετά την απαγόρευση αυτή, ένας νέος κανόνας απαγόρευσε στις γυναίκες ακόμα και να ακούν η μια τη φωνή της άλλης.
Το Αφγανιστάν κατατάσσεται σήμερα ως η πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο για τις γυναίκες, σύμφωνα με τον Δείκτη για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια 2023 . Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ, Richard Bennett, χαρακτήρισε τις συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών και κοριτσιών στο Αφγανιστάν ως «έμφυλη δίωξη και θεσμοθετημένη μορφή έμφυλου απαρτχάιντ». Η επιβολή της ακραίας ερμηνείας της Σαρία από τους Ταλιμπάν έχει καταδικαστεί ευρέως από όργανα του ΟΗΕ και πολλές χώρες. Στις 4 Οκτωβρίου 2024, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε σε δύο υποθέσεις που εισήγαγε η Αυστρία ότι οι Αφγανές γυναίκες υπό την εξουσία των Ταλιμπάν πληρούν αυτομάτως τις προϋποθέσεις για το καθεστώς του πρόσφυγα. Η αναγνώριση αυτή δεν απαιτεί τη συνεκτίμηση άλλων εξατομικευμένων στοιχείων δίωξης- η ιθαγένεια και το φύλο από μόνα τους είναι επαρκείς λόγοι.
Μηνύματα από Αφγανές γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα
Προς τις αδελφές μας, γυναίκες και κορίτσια, που αντέχουν ήδη τρία χρόνια υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν
«Εσείς, οι αδελφές μας, Αφγανές γυναίκες και κορίτσια στην πατρίδα, είστε οι πιο θαρραλέοι άνθρωποι σε αυτόν τον κόσμο! Μη σταματήσετε να υπερασπίζεστε τα δικαιώματά σας, μη σταματήσετε να αγωνίζεστε για το μέλλον σας, ακόμη και αν, προς το παρόν, δεν σας επιτρέπεται να δείτε τον έξω κόσμο ή να μιλήσετε δημόσια. Μην εγκαταλείπετε την ελπίδα! Η ελπίδα είναι αυτό που συντηρεί την ανθρωπιά μας. Μπορεί να προσπαθήσουν να μας φιμώσουν και να μας κρύψουν, αλλά εμείς θα αγωνιστούμε και θα σταθούμε όρθιες μέχρι τέλους. Σε εσάς, φωνάζω: ‘AZADI’ [Ελευθερία]!»
Soraya*
«Η δύναμή μας βρίσκεται στην ενότητα! Πρέπει να ενώσουμε τις φωνές μας σε όλο το Αφγανιστάν και σε όλο τον κόσμο. Μαζί μπορούμε να διεκδικήσουμε και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, την ελευθερία μας, την αξιοπρέπειά μας. Ας μιλήσουμε εμείς, τα κορίτσια και οι γυναίκες του Αφγανιστάν! Δώστε μας το δικαίωμα να ζήσουμε!»
Arezu*
«Κρατήστε τις ελπίδες σας. Μη σταματήσετε να ονειρεύεστε ένα καλύτερο μέλλον. Οι σκοτεινές μέρες θα τελειώσουν. Θα έρθουν φωτεινές μέρες. Ο ήλιος θα ανατείλει ξανά. Τα αστέρια θα λάμψουν, και εμείς θα γίνουμε πιο δυνατές. Εμείς, οι γυναίκες, θα τα καταφέρουμε. Κανείς δεν έχει τη δύναμη να μας λυγίσει».
Setara*
Ένα ποίημα – σε αλληλεγγύη με τις γυναίκες και τα κορίτσια στο Αφγανιστάν
Έγραψα αυτό το ποίημα με λαχτάρα και αναστεναγμό, πόσο στεναχωριέμαι
Με φυλακίζουν για το έγκλημα του χιτζάμπ1
Μιλάω μόνο για τα σιωπηλά και καταπιεσμένα κορίτσια
Πώς πεθαίνουν από τη θλίψη στη φρίκη της φυλακής σου
Έμαθες ότι έχασα την πτήση;2 Δεν ξέρεις;
Ποια όνειρα μετατράπηκαν σε εφιάλτη;
Ακόμα στάζει αίμα από τις πληγές της ποίησής μου, διότι
μέσα στη στενότητα της θλίψης, μπλέκομαι με πικρές λέξεις
Όσο συνδέεις τα δεσμά σου με τις σάπιες πεποιθήσεις
ο αέρας της νιότης φεύγει, είμαι κουρασμένη και γερασμένη
Χρειάζεται ελπίδα και αγάπη για να πετάξει η ελευθερία
Γιατί είμαι πάντα αλυσοδεμένη στους κύκλους της επιθυμίας;
