γράφει ο Νίκος Σμυρναίος

Καθηγητής Πανεπιστημίου στο Τμήμα Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, Εργαστήριο Εφαρμοσμένων Μελετών και Ερευνών στις Κοινωνικές Επιστήμες, Πανεπιστήμιο Τουλούζης

«Όλη η ζωή των κοινωνιών στις οποίες κυριαρχούν οι σύγχρονες συνθήκες παραγωγής εμφανίζεται ως μια τεράστια συσσώρευση θεαμάτων. Ό,τι βιώθηκε άμεσα έχει απομακρυνθεί σε μια αναπαράσταση.» – G. Debord, Η κοινωνία του θεάματος, κεφάλαιο 1,1.

Η Άνοδος των Ακροδεξιών Influencers και η Δυναμική του Θεάματος

Η ψηφιακή εποχή χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μιας νέας κατηγορίας πολιτικών παραγόντων, των influencers, που αποτελούν πλέον κεντρικούς φορείς του Θεάματος. Μεταξύ αυτών, ο Νικ Φουέντες και ο Τσάρλι Κερκ απεικονίζουν διακριτές αλλά αλληλένδετες πτυχές της αμερικανικής ακροδεξιάς. Ο Νικ Φουέντες, δηλωμένος λευκός εθνικιστής, έχει δει την επιρροή του να αυξάνεται σημαντικά. Οι υποστηρικτές του, οι Groypers, νεαροί αποξενωμένοι συντηρητικοί, αριθμούν πλέον δεκάδες, ακόμα και εκατοντάδες χιλιάδες.

Η επανενεργοποίηση του λογαριασμού του στο X από τον Έλον Μασκ πολλαπλασίασε τους ακολούθους του και πενταπλασίασε την τηλεθέαση της εκπομπής του «America First». Ο Φουέντες αναγνωρίζεται ως η αιχμή του δόρατος ενός ακροδεξιού ρατσισμού που αναδύθηκε με την άνοδο του Τραμπ. Οι θέσεις του είναι ανοιχτά ρατσιστικές και σεξιστικές, αντισημιτικές, αντι-μεταναστευτικές, αντι-τρανς και αντι-δικαιωματικές. Έχει προβεί σε ρεβιζιονιστικές δηλώσεις για το Ολοκαύτωμα και έχει εξυμνήσει τον φυλετικό διαχωρισμό. Επιπλέον, ασκεί κριτική στον Τραμπ για την υποστήριξή του στο Ισραήλ.

Από την πλευρά του, ο Τσάρλι Κερκ ήταν μια εξέχουσα φυσιογνωμία της συντηρητικής επιρροής στους νέους, ιδρυτής της Turning Point USA. Διακρίθηκε διαδίδοντας ρητορική μίσους και ξεπλένοντας νεοφασιστικό λόγο. Ο λόγος του ήταν βαθιά διχαστικός και προκλητικός, χαρακτηρίζοντας, για παράδειγμα, τα τρανς άτομα ως «βδέλυγμα ενώπιον του Θεού». Έχει επικαλεστεί βιβλικές περικοπές που δικαιολογούν τον λιθοβολισμό των ομοφυλοφίλων και έχει ενθαρρύνει την επιστροφή των γυναικών στο νοικοκυριό.

Η οργάνωσή του είναι επίσης γνωστή για την κατάρτιση μιας λίστας παρακολούθησης προοδευτικών καθηγητών, προκαλώντας χρόνια παρενόχληση τους από ακροδεξιά στοιχεία. Ο Κερκ, όπως και ο Φουέντες, κατείχε άριστα τη χειραγώγηση των αλγορίθμων των ψηφιακών πλατφορμών, μια ζωτικής σημασίας ικανότητα σε ένα τοπίο μέσων όπου η ακροαματικότητα υπερισχύει της εμπειρογνωμοσύνης.

Μια Αδελφοκτόνος Σύγκρουση;

Μια ανοιχτή εχθρότητα υπήρχε εδώ και χρόνια μεταξύ του Νικ Φουέντες και του Τσάρλι Κερκ, με τις διαφορές τους να είναι τόσο ιδεολογικές όσο και στρατηγικές εντός της αμερικανικής δεξιάς. Ήδη από το 2019, οι Groypers, οι πιστοί του Φουέντες, άρχισαν να στοχεύουν τις εκδηλώσεις της Turning Point USA και του Τσάρλι Κερκ. Διέκοπταν τις συνεδρίες ερωτοαπαντήσεων με προκλητικές ερωτήσεις, προωθώντας όλο και πιο ακραίες θέσεις και κατηγορώντας τον Κερκ για την έλλειψη ριζοσπαστικότητάς του.

Ο Φουέντες κατηγορούσε τον Κερκ ότι ήταν ένας μετριοπαθής συντηρητικός, που ξεθυμαίνει τα μηνύματα της ακροδεξιάς, ιδίως σε θέματα όπως η μετανάστευση, η ταυτότητα, οι φυλετικές πολιτικές ή η επιρροή του Ισραήλ. Η βασική μομφή ήταν ότι ο Κερκ δεν ήταν αρκετά ριζοσπάστης και ότι συμβιβαζόταν με έναν πιο παραδοσιακό συντηρητισμό.

Η δολοφονία του Τσάρλι Κερκ στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα Βάλεϊ, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του «American Comeback» και ενώπιον των καμερών, αποτελεί ένα επιπλέον στάδιο στην θεαματικοποίηση της πολιτικής. Αν και το κίνητρο του Τάιλερ Ρόμπινσον, του κύριου υπόπτου, παραμένει άγνωστη, το πλαίσιο υποδηλώνει μια δυναμική εσωτερικής βίας στην ακροδεξιά, καθώς ο ίδιος φαίνεται να είναι μέλος των Groypers. Το Θέαμα, αρχικά ένα ιδεολογικό και επικοινωνιακό πεδίο μάχης, έχει έτσι μετατραπεί σε έναν χώρο όπου οι εσωτερικές διαιρέσεις και το αμοιβαίο μίσος μπορούν να υλοποιηθούν σε θανατηφόρα βία.

Το Θέαμα Ενσαρκώνεται: Η Δολοφονία ως Βίαιη Πραγμάτωση

Αυτή η βία δημιούργησε γενικευμένο πανικό στην τάξη των πολιτικών influencers. Το γεγονός αυτό τρομοκράτησε αυτούς τους παράγοντες, ωθώντας τους να δημοσιεύσουν σοβαρές δηλώσεις στο X, με ορισμένους να το χαρακτηρίζουν ακόμη και «11η Σεπτεμβρίου» για το επάγγελμά τους. Μέχρι τότε, αυτοί οι πολιτικοί σχολιαστές αντιλαμβάνονταν τους εαυτούς τους ως μια προστατευμένη τάξη, θεωρώντας την ελευθερία έκφρασής τους απαραβίαστη και διέπουσα από σιωπηρούς κανόνες παιχνιδιού. Πίστευαν ότι ήταν ασφαλείς από τις πραγματικές συνέπειες της ψυχικής παραφροσύνης που ενέδιδαν στο Θέαμα, νιώθοντας ασφαλείς στα προνομιούχα περιβάλλοντά τους, γεγονός που αναδεικνύει μια βαθιά αποσύνδεση μεταξύ της αντίληψής τους για το Θέαμα ως απλή ψυχαγωγία και της αιφνίδιας και βίαιης υλοποίησής του.

Ο θάνατος του Τσάρλι Κερκ έσπασε αυτή την ψευδαίσθηση της ασυλίας. Τους φαίνεται πλέον ότι το Θέαμα δεν είναι μια αφηρημένη οντότητα, αλλά ότι μπορεί να ενσαρκωθεί, και ότι αυτή η φυσική ενσάρκωση είναι ευάλωτη και μπορεί να γίνει αντικείμενο βίας. Αυτή η συνειδητοποίηση αναστάτωσε την κοσμοθεωρία τους, κάνοντας τους να καταλάβουν ότι οι κανόνες έχουν αλλάξει και ότι μισαλλοδοξία που οι ίδιοι δημιούργησαν τελικά στράφηκε εναντίον τους.