Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ), το κύριο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ, αναμένεται να εκδώσει σήμερα γνωμοδότηση σχετικά με τις νομικές υποχρεώσεις του Ισραήλ έναντι των διεθνών οργανισμών που παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστινίους στη Λωρίδα της Γάζας.
Η απόφαση έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις προσπαθούν να αυξήσουν την ροή βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα, μετά την εύθραυστη εκεχειρία που τέθηκε σε ισχύ στις αρχές του μήνα.
Σύμφωνα με δηλώσεις της εκπροσώπου του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP), Αμπίρ Ετέφα, 530 φορτηγά του οργανισμού έχουν εισέλθει στη Γάζα τις τελευταίες ημέρες, μεταφέροντας περισσότερους από 6.700 τόνους τροφίμων – ποσότητα που επαρκεί για τη σίτιση μισού εκατομμυρίου ανθρώπων για δύο εβδομάδες.
Η υπόθεση ενώπιον του Δικαστηρίου της Χάγης
Ο ΟΗΕ ζήτησε από το ICJ να γνωμοδοτήσει σχετικά με τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως δύναμης κατοχής, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διασφάλιση και διευκόλυνση της ανεμπόδιστης παροχής βασικών αγαθών για την επιβίωση των Παλαιστινίων.
Αν και οι γνωμοδοτήσεις του Δικαστηρίου δεν είναι νομικά δεσμευτικές, φέρουν σημαντικό νομικό και ηθικό βάρος, όπως έχει τονίσει το ίδιο το σώμα.
Τον περασμένο Απρίλιο, οι δικαστές άκουσαν μαρτυρίες από δεκάδες χώρες και οργανώσεις, πολλές εκ των οποίων αναφέρθηκαν στην αμφιλεγόμενη θέση της UNRWA – της Υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες.
Το Ισραήλ επέλεξε να μην συμμετάσχει στη διαδικασία. Ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ χαρακτήρισε την ακροαματική διαδικασία «αναπόσπαστο μέρος της συστηματικής δίωξης και απονομιμοποίησης του Ισραήλ».
Αντιπαράθεση για τη UNRWA
Οι ισραηλινές αρχές έχουν απαγορεύσει την παρουσία της UNRWA στο έδαφός τους, κατηγορώντας ορισμένους εργαζομένους της για συμμετοχή στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Αν και σειρά ερευνών έχει αναδείξει προβλήματα ουδετερότητας στην υπηρεσία, έκθεση του 2024 επεσήμανε ότι το Ισραήλ δεν έχει προσκομίσει αποδείξεις για τον ισχυρισμό ότι «σημαντικός αριθμός εργαζομένων» της UNRWA είναι μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων.
Στις ακροάσεις, ο Αμερικανός αξιωματούχος Τζος Σίμονς υποστήριξε ότι η UNRWA δεν είναι αμερόληπτη και ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις της. Παράλληλα, ανέφερε πως το Ισραήλ δεν έχει υποχρέωση να επιτρέπει ειδικά στην UNRWA να παρέχει βοήθεια.
Αντίθετα, ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος Άμαρ Χιτζάζι κατηγόρησε το Ισραήλ ότι μεταχειρίζεται την ανθρωπιστική βοήθεια ως “όπλο πολέμου”, προκαλώντας σκόπιμα λιμό στον πληθυσμό της Γάζας.
Η UNRWA συνεχίζει το έργο της με απώλειες και επιμονή
Παρά τις επικρίσεις, ο γενικός διευθυντής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, χαρακτήρισε την υπηρεσία ως «σανίδα σωτηρίας» για σχεδόν 6 εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η UNRWA εξακολουθεί να απασχολεί περίπου 12.000 υπαλλήλους στη Γάζα, και φιλοδοξεί να συμβάλει στην ανασυγκρότηση της περιοχής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 370 υπάλληλοι της UNRWA έχουν σκοτωθεί από την έναρξη του πολέμου.
Το ICJ έχει ήδη εκδώσει γνωμοδότηση (Ιούλιος 2024) με την οποία χαρακτηρίζει παράνομη την κατοχή παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ, καλώντας σε άμεσο τερματισμό της.
Παράλληλα, το δικαστήριο εξετάζει την προσφυγή της Νότιας Αφρικής, που κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία.
Σε ξεχωριστή υπόθεση, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης εις βάρος του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αντίστοιχο ένταλμα είχε εκδοθεί και για τον διοικητή της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επίθεση.