Έντονη κριτική στον περιφερειάρχη Αττικής, Γιάννη Σγουρό και την Εκτελεστική Επιτροπή του Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων Αττικής (ΕΔΣΝΑ) ασκεί η ΠΟΕ- ΟΤΑ, σε ανοικτή επιστολή της, για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική. Καταγγέλλει τον περιφερειάρχη Αττικής για υπερτιμολόγηση των τεσσάρων εργοστασίων διαχείρισης απορριμμάτων
Δηλώνει δε ότι θα προσφύγει σε όλες τις αρμόδιες αρχές κατά της απόφασης της Εκτελεστικής Επιτροπής και ζητά από δημάρχους, περιβαλλοντικές οργανώσεις και τοπικές κοινωνίες να σταματήσουν το «εθνοκτόνο» σχέδιο.
Όπως σημειώνεται στην ανοικτή επιστολή, η Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ ενέκρινε, εν μια νυκτί, τα τεύχη δημοπράτησης των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας απορριμμάτων, χωρίς το θέμα να τεθεί στο διοικητικό συμβούλιο του ΕΔΣΝΑ, το οποίο μόνον ενημερώθηκε και χωρίς να γίνει ενημέρωση των ΟΤΑ της Αττικής, στους οποίους θα μετακυλήσει, για 27 έτη, το οικονομικό κόστος των αποφάσεών της.
Η ΠΟΕ- ΟΤΑ επισημαίνει ότι καταρχήν, ο ΕΔΣΝΑ δημοπρατεί, στη Δυτική Αττική, δυο Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) σε περιοχή απολύτου προστασίας και αποκατάστασης (Ζώνη Α) στο όρος Αιγάλεω, χωρίς να έχει θέσει στα τεύχη δημοπράτησης περιβαλλοντικές προδιαγραφές.
Ενώ για τα δύο εργοστάσια στη Δυτική Αττική αναγράφεται η περιοχή που αποφασίζεται να κατασκευαστούν (Άνω Λιόσια, Φυλή), δεν ισχύει το ίδιο για τα δυο εργοστάσια στην Ανατολική Αττική. Δηλαδή ο ΕΔΣΝΑ προχωρά σε διαγωνισμούς για κατασκευή εργοστασίων χωρίς να έχουν χωροθετηθεί. Για τα δύο εργοστάσια στην Ανατολική Αττική, αναφέρεται γενικότερα σε «Βορειοανατολική Αττική» και «Νοτιοανατολική Αττική» και διευκρινίζεται ότι για την Κερατέα θα γίνει επιτροπή χωροθέτησης.
Σύμφωνα με την ΠΟΕ- ΟΤΑ, στον ισχύοντα Περιφερειακό Σχεδιασμό, προβλέπεται με σαφήνεια η κομποστοποίηση και υπάρχουν αναλυτικές μελέτες για τη δημιουργία τριών εργοστασίων κομποστοποίησης στις τρεις ΟΕΔΑ. Όμως, στην απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής αναφέρεται ότι «κατά τη διάρκεια του Ανταγωνιστικού Διαλόγου, θα εξετασθεί από την Αναθέτουσα Αρχή η δυνατότητα να περιληφθεί στο αντικείμενο του έργου και η κομποστοποίηση».
Στις περιλήψεις των τευχών δεν γίνεται μνεία των υποχρεώσεων της χώρας για ταχύτατη μείωση της ποσότητας των σύμμεικτων αποβλήτων που απορρίπτουν τα νοικοκυριά, ούτε για την υποχρέωση χωριστής συλλογής ικανού τμήματος των οργανικών αποβλήτων. Άρα, σημειώνεται στην επιστολή, μπορεί να δούμε από τη μια πλευρά τους αναδόχους να φτιάχνουν εργοστάσια και από την άλλη η Αττική να πληρώνει πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι καμία μελέτη δεν τεκμηριώνει την επιλογή των 27 χρόνων εκχώρησης της εκμετάλλευσης των εργοστασίων.
Επιπλέον, ότι δεν υπάρχει μελέτη απόσβεσης του κόστους. Επίσης, ότι δεν υπάρχει μελέτη που να συνδέει τις προτεινόμενες επενδύσεις, με το κόστος που θα επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή. Τέλος, ότι δεν υπάρχει μελέτη για το ποσοστό κερδοφορίας του αναδόχου. Σε παλαιότερο δελτίο Τύπου από το διοικητικό συμβούλιο του ΕΔΣΝΑ, αναφέρεται ότι η «η μείωση του όγκου των εισερχομένων απορριμμάτων οδηγεί σε μείωση του συνόλου της εισφοράς των δήμων, για το 2013, κατά 14%» και ότι «για το 2013, αποφάσισε (σ.σ. η Εκτελεστική Επιτροπή) τη διατήρηση της υφιστάμενης τιμής, δηλαδή 45 ευρώ ανά τόνο απορρίμματος». Όμως, αν και αναγνωρίζεται μείωση του όγκου των απορριμμάτων κατά 14%, η Εκτελεστική Επιτροπή βγάζει σε διαγωνισμό εργοστάσια συνολικής δυναμικότητας 1,34 εκατομμυρίων τόνων, που αφορά εκτίμηση ποσότητας απορριμμάτων παλαιότερης εποχής, υψηλής κατανάλωσης.
Με την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής, δεν τίθενται κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών με σαφήνεια και όλα αφήνονται να διαμορφωθούν στην πορεία, υπογραμμίζεται στην επιστολή. Τονίζεται, επιπροσθέτως, ότι αν και οι ευρωπαϊκές οδηγίες προβλέπουν ότι στα κριτήρια αξιολόγησης περιλαμβάνονται και οι προτεινόμενες τεχνολογίες, ο ΕΔΣΝΑ δεν έχει κάνει επίκαιρη μελέτη σύγκρισης τεχνολογιών, ούτε Περιφερειακό Σχεδιασμό Ανακύκλωσης. Όπως επισημαίνει η ΠΟΕ-ΟΤΑ, οι εργαζόμενοι στον ΕΔΣΝΑ διαμαρτύρονται ότι, αν και ο ΕΔΣΝΑ ορίζεται ως «Αναθέτουσα Αρχή», τα τεύχη δημοπράτησης δεν πέρασαν καν από τις υπηρεσίες του.
Οι υπηρεσίες του ΕΔΣΝΑ δεν διαδραματίζουν κανένα ρόλο στο τι θα κατασκευαστεί, πώς θα κατασκευαστεί, πώς θα αξιοποιηθούν τα παράγωγα της επεξεργασίας και πόσο θα πληρώνουν οι δήμοι. Εξάλλου, η ΠΟΕ- ΟΤΑ καταγγέλλει ότι έχει γίνει εξωφρενικά και προκλητικά υψηλή κοστολόγηση των έργων. Τονίζει ότι αν και η Μελέτη Τεχνολογιών προέβλεπε το κόστος κατασκευής των εργοστασίων στα 440 εκατ. ευρώ, ο ΕΔΣΝΑ, στις προκηρύξεις του, αναφέρεται σε κόστος κατασκευής 739 έως 932 εκατ. ευρώ.
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ θέτει ένα σοβαρότατο θέμα όσον αφορά την ερμηνεία της υπερτιμολόγησης, την οποία καταγγέλλει. Όπως σημειώνει, υπολογίζοντας τις αρχικές τιμές για το κόστος κατασκευής, ο ΕΔΣΝΑ θα έπρεπε να καταβάλει 135 εκατ. ευρώ, ποσό χαμηλότερο από τα 150 εκατ. ευρώ που δικαιούται από το ΕΣΠΑ για τα τέσσερα εργοστάσια. Σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορεί να αιτιολογηθεί εκχώρηση της εκμετάλλευσης των εργοστασίων για 27 χρόνια. «Μήπως γι΄ αυτό, λοιπόν, έχει επιλεγεί η εξωφρενική υπερτιμολόγηση των κατασκευών;» ερωτά η ΠΟΕ-ΟΤΑ και προσθέτει: «Ας απαντήσει γι αυτά ο λαλίστατος κατά τα άλλα κύριος Γιάννης Σγουρός».
Η ΠΟΕ-ΟΤΑ δηλώνει, τέλος, ότι θα προσφύγει σε όλες τις αρμόδιες αρχές και ζητά «να σπάσει η σιωπή» των αιρετών δημάρχων, των συλλογικών οργάνων τους, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και όλων των κοινωνικών φορέων της Αττικής.