Για μία ακόμη φορά η αναθεώρηση του προγράμματος διάσωσης των Αθηνών από την ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποκαλύπτει μια άβολη αλήθεια: το Ταμείο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι με την τρέχουσα πορεία της η Ελλάδα θα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους. Αντί να τρώγονται πάνω στις διαφωνίες τους, η Ευρώπη και το ΔΝΤ θα πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία και να ξαναφορμάρουν τη σχέση τους, αναφέρει το editorial των Financial Times.
Η λογική της συμμετοχής του ΔΝΤ ποτέ δεν ήταν οικονομική, και ούτε θα έπρεπε να είναι. Η τσιφούτικη συμπεριφορά της ευρωζώνης δεν οφείλεται στην αδυναμία της να επωμιστεί το κόστος των δικών της προβλημάτων. Ο θεμιτός λόγος για τη συμμετοχή του ΔΝΤ ήταν να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία του και η αποδεδειγμένη του ικανότητα να βάζει σε πειθαρχία τους παραλήπτες των δανείων του.
Και ήταν σωστή ιδέα. Στην πράξη, όμως, οι Ευρωπαίοι έδωσαν στο ΔΝΤ το δεύτερο βιολί και το ταμείο δεν είχε το κουράγιο να αρνηθεί. Όμως έχουν πλέον βγει στην επιφάνεια δυσαρέσκειες από μέλη του Ταμείου, εν μέρει γιατί το ΔΝΤ δεν μπορεί να δανείσει σε παραλήπτες που δεν έχουν εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή τους για το ερχόμενο 12μηνο. Στην τελευταία έκθεση προσδιορίζεται έλλειμμα χρηματοδότησης 11 δισ. ευρώ που αρχίζει στα τέλη του 2014 και η ανάγκη απαλλαγής χρεών που θα αντιστοιχούν στο 4% του ΑΕΠ, για να επιτευχθούν επίπεδα που μπορούν να θεωρηθούν βιώσιμα.
Δεν είναι ωραία η εμμονή με τα νούμερα, που είναι συγκριτικά μικρά, αλλά τυχαίνει να κάνουν τη διαφορά στην επίτευξη ή όχι ενός αυθαίρετου στόχου. Όμως, υπάρχουν και πρέπει να καλυφθούν. Η περιρρέουσα αβεβαιότητα για το πώς θα γίνει αυτό, και κατά συνέπεια για το μέλλον του προγράμματος διάσωσης, ήταν ένα σφάλμα που κακοφόρμισε και επιδεινώνει τον “πόνο” της Ελλάδας. Οι αυξανόμενες ανησυχίες των αναδυόμενων αγορών για τα ανοίγματα του ΔΝΤ χειροτερεύουν την κατάσταση.
Μέχρι στιγμής, η ευρωζώνη κρατάει το ΔΝΤ στην ορχήστρα, υποσχόμενη -χαμηλόφωνα, για να μην φτάσει η κουβέντα στις επιμέρους εθνικές πολιτικές διαβουλεύσεις- ότι θα βρει τρόπους να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά. Η Ελλάδα, η υπόλοιπη ευρωζώνη και το ΔΝΤ, όλοι θα ήταν πολύ καλύτερα αν έφευγε αυτή η αβεβαιότητα. Η Ευρώπη θα μπορούσε να το κάνει αυτό εξαγοράζοντας το μερίδιο του Ταμείου: Πρώτα συμμετέχοντας σε αυτό σε μελλοντικές εκταμιεύσεις και εν συνεχεία αναλαμβάνοντας το υπόλοιπο άνοιγμα στην ονομαστική αξία.
Αν πιστέψουμε τους ηγέτες της ευρωζώνης, που διαβεβαιώνουν ότι το πρόγραμμα αποδίδει, τότε αυτό δεν θα εκθέσει τους ψηφοφόρους τους σε κανέναν κίνδυνο.
Αυτό από μόνο του δεν μπορεί να τακτοποιήσει τα πάντα. Οι Ευρωπαίοι πιστωτές των Αθηνών ίσως χρειαστεί και πάλι να αναδιοργανώσουν την εξυπηρέτηση του χρέους της και αυτή είναι μια μέθοδος να ελαφρύνει το βάρος στην Ελλάδα χωρίς τις πολιτικά τοξικές ονομαστικές απομειώσεις. Η απελευθέρωση όμως το ΔΝΤ από τον θανάσιμο εναγκαλισμό του με την Ευρώπη θα το βοηθήσει να μας πει την αλήθεια -όπως τη βλέπει- και θα δυσκολέψει την ευρωζώνη να αγνοεί τις δικές της αποτυχίες.