Στις 13 Νοεμβρίου το Wikileaks προχώρησε στην αποκάλυψη ενός αποσπάσματος του μυστικού διαπραγματευτικού κειμένου της ΤPP (Trans-Pacific Partnership), η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις, συνιστά τη μεγαλύτερη οικονομική συνθήκη όλων των εποχών. 
 
Η διαρροή πραγματοποιήθηκε λίγες μόλις ημέρες πριν από την κρίσιμη συνάντηση κορυφής με αντικείμενο την εν λόγω συμφωνία, στο Σολτ Λέικ Σίτι της Γιούτα (19-24 Νοεμβρίου).
 
Η ΤPP είναι μια μυστική εμπορική και εταιρική συμφωνία μεταξύ 12 κύριων διαπραγματευτών: ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Μεξικό, Ιαπωνία, Χιλή, Μαλαισία, Νέα Ζηλανδία, Περού, Σιγκαπούρη, Μπρουνέι και Βιετνάμ.

Η συμφωνία καλύπτει ένα ευρύ πεδίο ζητημάτων, με πιο αμφιλεγόμενο, ωστόσο, το κεφάλαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας.


Η διαρροή του Wikileaks
 
Η διαρροή του Wikileaks αφορά ακριβώς αυτό το κεφάλαιο, λόγω και της μεγάλης επίδρασης που αναμένεται να έχει η συμφωνία στους τομείς των φαρμάκων και των βιολογικών πατεντών, των εκδόσεων, των διαδικτυακών υπηρεσιών, αλλά και των πολιτικών ελευθεριών, ενώ παρουσιάζει τα σημεία διαφωνίας ανάμεσα στα 12 μελλοντικά κράτη μέλη.
 
Ο ιδρυτής του Wikileaks, Τζούλιαν Ασάνζ, υπογράμμισε τους κινδύνους της TPP, τονίζοντας:
 
 «Αν θεσπιστεί, το καθεστώς αυτών των συμφωνιών θα καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης, θα τσαλαπατά τις άδειες πνευματικών δικαιωμάτων (Creative Commons) . Αν μιλάς, γράφεις, εκδίδεις, σκέφτεσαι, χορεύεις, τραγουδάς ή εφευρίσκεις, αν παράγεις ή καταναλώνεις τροφή, αν είσαι άρρωστος ή σκοπεύεις να αρρωστήσεις, θα βρίσκεσαι στο «στόχαστρο» της ΤPP.»
 
Διαβάστε το επίμαχο έγγραφο εδώ.
 

Αμφιλεγόμενες διατάξεις που θέτουν σε κίνδυνο την ελεύθερη διακίνηση ιδεών 
 
Το κεφάλαιο (IP Chapter), 95 σελίδων και 30.000 λέξεων, αφορά τις διατάξεις για την εγκαθίδρυση ενός εκτεταμένου, διακρατικού νομικού καθεστώτος επιβολής, με την τροποποίηση ή την αντικατάσταση υφιστάμενων νόμων των κρατών μελών της TPP. 
 
Εδάφια του κεφαλαίου περιλαμβάνουν συμφωνίες σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (για αγαθά ή φάρμακα), τα πνευματικά δικαιώματα, τα εμπορικά σήματα (trademarks), αλλά και το βιομηχανικό σχέδιο.
 
Το μεγαλύτερο τμήμα του κεφαλαίου, που φέρει τον τίτλο «επιβολή», είναι αφιερωμένο στην εξειδίκευση νέων μέτρων καταστολής, με εκτεταμένες συνέπειες για τα ατομικά δικαιώματα, τις πολιτικές ελευθερίες και την προστασία της ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο, στοχεύοντας στους εκδότες και τους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών.
 
Ειδικές διατάξεις αφορούν τη λειτουργία υπερεθνικών δικαστηρίων, τις αποφάσεις των οποίων  θα καλούνται να υπακούουν τα εθνικά δικαστήρια των κρατών μελών, παρότι αυτά δεν παρέχουν καμία εγγύηση σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα υπερεθνικά αυτά δικαστήρια θα μπορούν να διεξάγουν ακροάσεις με μυστικά στοιχεία.
 
Η νέα συνθήκη αναπαράγει επίσης πολλές από τις διατάξεις για την εποπτεία και την επιβολή, που περιλαμβάνονταν στις συνθήκες SOPA και ACTA.
 

H TPP πρόδρομος για την TTIP
 
Η TPP αποτελεί πρόδρομο για την επίσης μυστική συνθήκη ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade and Investment Partnership), που αφορά τις εμπορικές και εταιρικές σχέσεις επενδύσεων, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμφωνία για την οποία οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2013. 
 
Για να γίνει αντιληπτή η σημασία και το μέγεθος των δύο συνθηκών, πρέπει να σημειωθεί πως οι  χώρες της TTP αντιπροσωπεύουν μια αγορά 792 εκατ. ανθρώπων και περισσότερο από το 40% του παγκοσμίου ΑΕΠ, ενώ συνδυαστικά οι δυο συνθήκες καλύπτουν περισσότερο από το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Απόλυτη αδιαφάνεια και διαρροές
 
Οι πρώτες διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ για την εμπορική συμφωνία λαμβάνουν χώρα το 2008. Η συνάντηση κορυφής στη Γιούτα συνιστά τον 20ο κύκλο μυστικών διαπραγματεύσεων. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, οι εργασίες σχεδιασμού και διαπραγμάτευσης έχουν παραμείνει στο σκοτάδι, ενώ οι μόνες πληροφορίες που έχουν φτάσει στο κοινό για το περιεχόμενό της προέρχονται από διαρροές. 
 
Διαβάστε για όλες τις διαρροές που έχουν σημειωθεί εδώ.
 
Μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου μπορούν να διαβάσουν επιλεγμένα μόνο τμήματα της Συνθήκης, με εξαιρετικά περιοριστικούς όρους και υπό αυστηρή εποπτεία, ενώ όπως είχε αποκαλυφθεί στο παρελθόν, μόνο τρία άτομα σε κάθε εμπλεκόμενο κράτος-μέλος μπορεί να έχει πλήρη πρόσβαση στο περιεχόμενο της συνθήκης.
 

Εμπλοκή πολυεθνικών
 
Δεν αποτελεί έκπληξη πως προνομιακή πρόσβαση στα πλέον κρίσιμα τμήματα του κειμένου της συνθήκης έχουν πολυεθνικές που ασκούν αποτελεσματικά lobbying (θεσμική πίεση μέσω χορηγιών στην αμερικάνικη κυβέρνηση), όπως είναι οι Chevron, Halliburton, Monsanto και Walmar.

Παρακολουθείστε σχετικά βίντεο από: Public Knowledge (ttpinfo.org), Democracy Now, και The Alliance for Democracy.

Επιμέλεια: