Κυβέρνηση και διαπλοκή αντέχουν. Η κοινωνία γονατίζει.
Της Βασιλικής Σιούτη
«Η Ελλάδα άντεξε» είπε ο Αντώνης Σαμαράς στο μήνυμα του προς τον ελληνικό λαό για το 2014. Η αλήθεια είναι ότι αυτή που άντεξε ήταν η κυβέρνηση. Πέρα από κάθε προσδοκία. Και η διαπλοκή φυσικά. Δηλαδή οι τράπεζες και η παρέα των επιχειρηματιών που κατέχουν ΜΜΕ και κάνουν δουλειές με το δημόσιο. Γιατί αυτή είναι η Ελλάδα για τον πρωθυπουργό. Η κυβέρνηση και οι πυλώνες της διαπλοκής. Και αυτοί, παρά τις ανησυχίες τους, τα κατάφεραν να βγάλουν το 2013 όχι μόνο χωρίς να υποστούν ζημιές, αλλά και με κέρδη. Έχει κάθε λόγο λοιπόν ο πρωθυπουργός και όσοι τον στήριξαν να υποδέχονται το 2014 με ανακούφιση.
Όλα τα επώδυνα αντιλαϊκά μέτρα της ακραίας λιτότητας που ήθελαν να περάσουν, αλλά θεωρούσαν σχεδόν ακατόρθωτο, τα πέρασαν. Συνέχισαν να φορτώνουν άδικα όλα τα βάρη μόνο στις πλάτες των μισθωτών, περίπου χωρίς αντιδράσεις. Άρχισαν να κυκλοφορούν και πάλι δημοσίως, σχεδόν άνετοι, χωρίς να τρέμουν, όπως το 2010, τη λαϊκή οργή. Οι μέρες που ο κόσμος πίστευε ότι θα το έσκαγαν με ελικόπτερο, μοιάζει να ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Οι τραπεζίτες και οι εκπρόσωποι της διαπλοκής είναι ικανοποιημένοι. Η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ παρέμειναν απολύτως ελεγχόμενες από την κυβέρνηση. Τι περισσότερο να ήθελαν από το 2013;
Ο πρωθυπουργός στο μήνυμά του για το 2014 είπε: «Η Ελλάδα άντεξε! Η δημοκρατία μας άντεξε και αντέχει!». Η Ελλάδα φυσικά και δεν άντεξε. Η μισή κοινωνία γονάτισε. Η ανεργία έσπασε κάθε ρεκόρ. Πίσω από τα νούμερα των ανέργων υπάρχουν άνθρωποι που ζουν πλέον χωρίς τα στοιχειώδη. Ο αριθμός των απλήρωτων εργαζόμενων -φαινόμενο της κρίσης- έσπασε επίσης το δικό του περσινό ρεκόρ. Αυτοί που αυτοκτόνησαν -και είναι πολλοί, ούτε εκείνοι άντεξαν. Τους ξέχασε όμως ο πρωθυπουργός. Είναι που το μήνυμα έπρεπε να είναι χαρμόσυνο. Επειδή υπάρχει γραμμή να μην παίζουν οι αυτοκτονίες στα ΜΜΕ, αυτό δε σημαίνει όμως και ότι δε συμβαίνουν.
Οι ουρές των συσσιτίων που αυξήθηκαν, δείχνουν ότι η Ελλάδα δεν άντεξε. Οι ουρές στη ΔΕΗ για διακανονισμό και το κομμένο ηλεκτρικό σε χιλιάδες σπίτια δείχνουν το ίδιο. Όπως και η αύξηση των αστέγων καθημερινά. Όπως και τα παιδιά που αναγκάστηκαν να σταματήσουν τα μαθήματα αγγλικών γιατί οι γονείς τους δεν έχουν να πληρώσουν. Όπως οι καθημερινές εκκλήσεις για συγκέντρωση τροφίμων, προκειμένου να δοθούν σε απόρους. Όλα αυτά δείχνουν ότι τουλάχιστον η μισή Ελλάδα δεν άντεξε. Αλλά η κυβέρνηση δε συγκινείται ιδιαίτερα. Είναι αποφασισμένη να συνεχίσει με όσους αντέχουν. Οι αδύναμοι που δεν άντεξαν, στον Καιάδα.
Όσο για τη δημοκρατία που ο πρωθυπουργός ισχυρίζεται επίσης ότι άντεξε , δε θα βρεθεί ούτε ένας σοβαρός συνταγματολόγος να συμφωνήσει μαζί του. Τι να πρωτοαναφέρει κανείς; Τον ευτελισμό των θεσμών και ειδικά του κοινοβουλίου; Τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου; Το κλείσιμο της ΕΡΤ; Το ότι η κυβέρνηση αντί να λογοδοτεί στη Βουλή και στο λαό, λογοδοτεί στην τρόικα και στη διαπλοκή; Το ότι απαγορεύουν στους πολίτες ακόμα και να διαμαρτυρηθούν για την εξαθλίωσή τους, κλείνοντας τους σταθμούς του μετρό στην Αθήνα όποτε προγραμματίζεται κάποια διαδήλωση;
Είχε και ειλικρινείς στιγμές στο μήνυμά του ο πρωθυπουργός, όπως όταν ευχαρίστησε το λαό για τη διάσωση της κυβέρνησης του, παρότι μιλούσε για τη διάσωση της χώρας: «Πώς έγινε αυτό; Εσείς το πετύχατε! Θέλω, λοιπόν, να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους σας. Γιατί ήταν οι δικές σας οι θυσίες…» είπε και αυτό είναι αλήθεια.
Είναι λοιπόν όλα ρόδινα για την κυβέρνηση στο κατώφλι του 2014; Όχι καθόλου. Η κυβέρνηση των 153 βουλευτών δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται ασφαλής. Οποιαδήποτε παρέα 4-5 βουλευτών θα μπορούσε να τη ρίξει ανά πάσα στιγμή. Είναι γνωστό ότι ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα διατηρούν τις δικές τους ομάδες επιρροής στη Βουλή (σε λίγο θα κυκλοφορούν με τη φανέλα του χορηγού είχε ομολογήσει κάποτε ο Γιάννης Καψής) και η αδύναμη κυβέρνηση είναι όμηρός τους.
Ένα άλλο πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ότι είναι υπηρέτης πολλών αφεντάδων (πλην των ελλήνων πολιτών φυσικά). Και του ΔΝΤ και των Γερμανών και των ΗΠΑ και των τραπεζιτών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της διαπλοκής. Καμιά φορά μεταξύ των «αφεντάδων» υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα. Μέχρι τώρα, κάθε φορά που ερχόταν σε δύσκολη θέση, άφηνε τον πιο ισχυρό να καθαρίσει. Το ίδιο θα κάνει και τώρα. Είναι γνωστό ότι ΗΠΑ και ΔΝΤ έχουν διαφορές με τη Γερμανία σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Η κυβέρνηση περιμένει να αποφασίσει για αυτήν εκείνος που θα καταφέρει να επιβάλει τη θέση του.
Στο εσωτερικό, είναι γεγονός ότι ένιωσε να κινδυνεύει αρκετές φορές από συγκεκριμένους βουλευτές που απειλούσαν και ζυμώνονταν υποτίθεται για να ρίξουν τον Σαμαρά. Αλλά τους «μάζεψαν» τελικά και οι απειλές δεν πραγματοποιήθηκαν. Συμπτωματικά οι -όχι και τόσο- κακές γλώσσες λένε ότι αυτό συνέβη όταν αποφασίστηκε να συνεχιστεί η δανειοδότηση διαπλεκόμενων ΜΜΕ.
Η τακτική του καρότου και του μαστίγιου από τη διαπλοκή θα συνεχιστεί. Με την ανοχή της τρόικας, που ως αντάλλαγμα παίρνει την επικοινωνιακή υποστήριξη της πολιτικής της.
Κυβερνητική στρατηγική για το 2014 δεν υπάρχει. Μόνο αυτή του «βλέποντας και κάνοντας». Αυτό που ελπίζουν τώρα είναι να περάσει χωρίς προβλήματα το πρώτο εξάμηνο. Θεωρούν ότι η προεδρία θα είναι το σωσίβιό τους. Μπορεί να μην υπάρχει άρτος, αλλά θα περισσέψει το θέαμα με όλες αυτές τις επισκέψεις στη χώρα μας της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ, που θα κάνει δηλώσεις υποστήριξης.
Τον Απρίλιο περιμένουν ότι θα αναγνωριστεί και επισήμως από τη Eurostat ως «πρωτογενές πλεόνασμα» αυτό που όλοι ξέρουν ότι είναι μόνο λογιστικό. Εμείς θα κάνουμε ότι έχουμε πλεόνασμα και αυτοί θα κάνουν ότι μας ελαφρύνουν το χρέος (παραφράζοντας το γνωστό ανέκδοτο για τον «υπαρκτό» σοσιαλισμό»). Μετά Σαμαράς και Βενιζέλος θα πουν ότι τέλειωσε το μνημόνιο και ότι η χώρα βγαίνει στις αγορές, προσπαθώντας να μειώσουν όσο μπορούν το μέγεθος της αναμενόμενης ήττας των ευρωεκλογών. Για την ακρίβεια, ακριβώς επειδή ξέρουν ότι θα ηττηθούν, έχουν αποφασίσει να ενθαρρύνουν την αποχή με κάθε τρόπο για να αποδυναμώσουν το αποτέλεσμα. Στις αγορές πιθανόν θα βγούμε, αλλά όχι για όλο το ποσό που θα χρειάζεται η χώρα. Το θέμα εδώ είναι το ύψος των επιτοκίων.
Στη γερμανική κυβέρνηση, πάντως, μιλούν και για έναν παράλληλο νέο δανεισμό. Προφανώς δε θα το παρουσιάσουν ως νέο μνημόνιο, αλλά κάτι σαν διετή επέκταση του ήδη υπάρχοντος χωρίς -υποτίθεται- νέα δημοσιονομικά μέτρα, αλλά μόνο διαρθρωτικά.
Για όλα αυτά η κυβέρνηση θα πανηγυρίζει ότι βγήκαμε από το τούνελ. Το βασικό ερώτημα όμως παραμένει; Θα σταματήσει η ελληνική κοινωνία να υποφέρει; Θα δει το βιοτικό της επίπεδο να επανέρχεται μέσα στο 2014; Η απάντηση είναι μάλλον όχι, αφού ούτε ο πιο αισιόδοξος οικονομολόγος δεν ισχυρίζεται κάτι τέτοιο. Αν η κοινωνία εξακολουθήσει να μην αντιδρά όμως, αυτό είναι αρκετό για την κυβέρνηση.
Επόμενος σκόπελος είναι η εκλογή προέδρου. Ο Ευ. Βενιζέλος δεν ανέφερε τυχαία τον Μίκη Θεοδωράκη. Στο κυβερνητικό επιτελείο υπήρξαν σκέψεις ακόμα και για τον Μανόλη Γλέζο. Αυτό που συζητάνε δηλαδή, είναι να προτείνουν κάποιον αριστερό για πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να τον ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ και να αποφευχθούν οι εκλογές. Το ερώτημα εδώ είναι τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Θα ψηφίσει σε αυτή την περίπτωση έναν αριστερό πρόεδρο, αποφεύγοντας τις εκλογές, ή θα αγνοήσει το δόλωμα και θα τους αφήσει να πέσουν;
Οι δανειστές πάντως, θέλουν η κυβέρνηση Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ να εξαντλήσει την τετραετία πάσει θυσία. Η διαπλοκή που επεξεργάζεται πάντα και plan b και plan c έχει τα δικά της σενάρια. Ένα από αυτά είναι , εάν η κυβέρνηση δεν αντέχει, να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης από αυτή τη βουλή και από όλα τα κόμματα. Κυβερνητικές πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν προσεγγίσει ακόμα και μεμονωμένους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, αυτούς που θεωρούν ρεαλιστές ενημερώνοντας τους για τις σκέψεις αυτές.
Η διαπλοκή πάντως, διαπιστώνει ότι το τέλος των ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων την καθιστά πιο ισχυρή και οι δυνάμεις που ελέγχει στο σημερινό σκηνικό αποκτούν πολλαπλάσια ισχύ. Άρα έχουν πιο εύκολα στο χέρι την κυβέρνηση , καθώς μπορούν να την απειλούν ανά πάσα στιγμή ότι θα τη ρίξουν.
Σύμφωνα λοιπόν με όσα ξέρουμε μέχρι τώρα, τον Απρίλιο αναμένουμε τα «σπουδαία». Εκτός κι αν προκύψουν τα μη αναμενόμενα.