Το νέο έτος φέρνει μαχαίρι σε επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ βοηθήματα, διακοπή της καταβολής του επιδόματος ΕΚΑΣ σε όσους συνταξιούχους είναι κάτω των 65 ετών, μειώσεις κύριων συντάξεων σε Δημόσιο και ΔΕΚΟ και αλλαγές στον υπολογισμό συντάξεων, καθώς και στα πλασματικά έτη ασφάλισης. Πρόκειται για παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί, με την πρόβλεψη ότι θα εφαρμοστούν εντός του 2014.
 
Ειδικά για τις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ βοηθήματα, προβλέπεται η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους με συνέπεια την περικοπή και των δύο παροχών. Οι ρυθμίσεις για τις δύο αυτές παροχές θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα.  
 

Κύριες συντάξεις
 

Αναλυτικά, μεταξύ των παρεμβάσεων που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2014, περιλαμβάνεται μείωση κύριων συντάξεων σε Δημόσιο – ΔΕΚΟ – τράπεζες. Πρόκειται για μείωση της τάξης του 1% του ποσοστού αναπλήρωσης και αφορά παλαιότερο νόμο του 2002 (3029/02), ο οποίος εφαρμόζεται σταδιακά από το 2008 και εντεύθεν με μειώσεις 1% κάθε έτος.  
 
Η συγκεκριμένη μείωση αφορά τα έτη ασφάλισης που διήνυσε ο ασφαλισμένος από το 2008 και εντεύθεν, και όχι τα προηγούμενα. Έτσι ένας υπάλληλος που συμπληρώνει το 2014 στο Δημόσιο 35 έτη ασφάλισης θα συνταξιοδοτηθεί υπολογίζοντας τα 27 έτη με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 7 χρόνια με 73%.
 
 

Μειώσεις στις επικουρικές
 

Από το νέο έτος τα επικουρικά ταμεία είναι υποχρεωμένα να εφαρμόσουν τη λεγόμενη «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος». Έτσι από το 2014 τα Ταμεία που παρουσιάζουν ελλείμματα θα πρέπει να προχωρούν σε «αυτόματες μειώσεις» των επικουρικών συντάξεων.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ανά τρίμηνο θα πραγματοποιούνται μελέτες για τη βιωσιμότητα των φορέων επικουρικής ασφάλισης και αναλόγως θα προσαρμόζονται οι παροχές. Επιπλέον σε όλα τα επικουρικά ταμεία δημιουργούνται «ατομικοί λογαριασμοί», ώστε οι συντάξεις να αντιστοιχούν απολύτως στις εισφορές που έχει καταβάλει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου του.

 


Εφάπαξ βοηθήματα
 

Από το 2014 τίθεται σε εφαρμογή ο νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος. Το τελικό ποσό του εφάπαξ που θα διαμορφώνεται με τον νέο υπολογισμό θα εξαρτάται από μια σειρά παράγοντες, ενώ θα λαμβάνονται υπόψη τόσο τα οικονομικά του κάθε Ταμείου (π.χ. έσοδα από εισφορές) όσο και η αναμενόμενη αποχώρηση ασφαλισμένων προς τη σύνταξη.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα νέες μειώσεις στο καταβαλλόμενο ποσό, οι οποίες εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο θα είναι 20%. Πάντως το υπουργείο Εργασίας εξετάζει τρόπους να περιοριστεί το ποσοστό της μείωσης του εφάπαξ, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά δεδομένα του κάθε Ταμείου για μία δεκαετία (αντί του έτους), προκειμένου να προσδιοριστεί το τελικό ποσό του εφάπαξ.

 

Ειδικό επίδομα


Διακόπτεται από την 1η Ιανουαρίου η καταβολή του ειδικού επιδόματος (ΕΚΑΣ) στους συνταξιούχους που είναι κάτω των 65 ετών. Οι δικαιούχοι του επιδόματος (που πληρούν τις εισοδηματικές και άλλες προϋποθέσεις) θα λάβουν εκ νέου το επίδομα όταν συμπληρώσουν το 65ο έτος της ηλικίας τους.  
 

Συντάξεις ΟΓΑ


Μειώνεται κατά 4% το ποσό της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ ενώ αυξάνεται κατά 2,5% η εισφορά των ασφαλισμένων του Ταμείου για τον κλάδο Υγείας.Σύμφωνα με τον Ν. 2458/97 οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ που θα συνταξιοδοτηθούν το 2014 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2013.

Πρόκειται για τη σταδιακή μείωση της βασικής σύνταξης (360 ευρώ), που ξεκίνησε το 2003 και θα ολοκληρωθεί το 2026 με ποσοστό 4% κάθε χρόνο. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η βασική σύνταξη του ΟΓΑ αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη και δεν επέρχεται ουσιαστική μείωση στο τελικό ποσό (360 ευρώ).

 

Προσαύξηση σύνταξης 


Περιορίζεται το ποσοστό προσαύξησης της σύνταξης στο 2% για κάθε επιπλέον έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα ως τις 31 Δεκεμβρίου 2014. Κυρίως επηρεάζονται οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και οι μισθωτοί των Ταμείων ΔΕΚΟ – τραπεζών.
 

Πλασματικά έτη ασφάλισης


Επτά  πλασματικά έτη θα μπορούν να εξαγοραστούν από το 2014 αντί των έξι ετών που ίσχυαν για το 2013. Οι ασφαλισμένοι που θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 θα μπορούν να αναγνωρίσουν επτά πλασματικά έτη. Πρόκειται για τα πλασματικά έτη των νόμων 3863/2010 και 3865/2010, τα οποία αφορούν έτη σπουδών, τον στρατό, τον χρόνο γονικής άδειας, ανατροφής, ασθενείας, τακτικής ανεργίας ΟΑΕΔ, τα κενά ασφάλισης, τον χρόνο κύησης και λοχείας, τον πλασματικό χρόνο τέκνων κτλ.

Για την πλειονότητα των πλασματικών ετών το κόστος είναι 168 ευρώ για κάθε μήνα, ωστόσο υπάρχουν και ακριβότερες επιλογές, όπως είναι ο στρατός. Όσον αφορά το Δημόσιο, για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 μπορούν να εξαγοράσουν τους πλασματικούς χρόνους των τέκνων, του στρατού και των σπουδών. Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι στον δημόσιο τομέα ο χρόνος των τέκνων (και ως πέντε χρόνια) υπολογίζεται ως επιπλέον. Επομένως τη νέα χρονιά μπορούν να αναγνωριστούν ως και 12 πλασματικά έτη (εκ των οποίων τα πέντε θα αφορούν τα παιδιά).

 

Αύξηση ορίων ηλικίας

Οι αλλαγές αγγίζουν δύο ομάδες ασφαλισμένων στο ΙΚΑ, αλλά και τους ένστολους υπαλλήλους, που κάνουν χρήση του δικαιώματος αποχώρησης χωρίς όριο ηλικίας. 
 
Αναλυτικά, προβλέπεται αύξηση του ορίου ηλικίας των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ γυναικών που αποχωρούν με 10.000 ένσημα. Το 2014 θα απαιτούνται 40 χρόνια ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και η συμπλήρωση του 62ου έτους για πλήρη και του 60ού έτους και 6 μηνών για μειωμένη.
 
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση συμπλήρωσης 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία πενταετία.
 

Βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα


Αυξάνεται το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ που υπάγονται στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Το μέτρο αφορά ασφαλισμένους με 10.500 μέρες, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Το όριο ηλικίας είναι σε άμεση συνάρτηση με το έτος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικότερα, το 2014 καταβάλλεται πλήρης σύνταξη σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών και μειωμένη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών.
 
Ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης αυξάνεται και για όσους ένστολους υπαλλήλους επιθυμούν να κάνουν χρήση του δικαιώματος συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας. Από την 1η Ιανουαρίου 2014 μπορούν να αποχωρήσουν – χωρίς όριο ηλικίας – με τη συμπλήρωση 30 ετών και 6 μηνών συντάξιμου χρόνου ασφάλισης.
 
Οι τρίτεκνοι ένστολοι, που συμπληρώνουν 20ετία, από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά δεν θα έχουν ειδική μεταχείριση, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα έτη, και πλέον για τη θεμελίωση του δικαιώματός τους θα έχουν την ίδια συνταξιοδοτική μεταχείριση με τους λοιπούς στρατιωτικούς.