Του Χρήστου Ιωάννου

Επειδή τότε είχαμε ασχοληθεί με τα έργα και τις ημέρες του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (από την πράσινη ανάπτυξη μέχρι τα ομολογιακά δάνεια και τα CDS, αλλά και παλιότερα) αξίζει να θυμηθούμε μερικές αλήθειες:

Αλήθεια Νο.1

Η είδηση για τα CDS (κάντε κλικ εδώ αν δεν γνωρίζετε τι είναι τα CDS) του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου «βγήκε» στις 10 Δεκεμβρίου 2009 μετά από ερώτηση του γράφοντος την ημέρα αποχώρησης της τότε διοίκησης. Ο απελθών πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Αγγελος Φιλιππίδης είχε οργανώσει συνέντευξη τύπου για τον απολογισμό της διοίκησής του (μετά από δύο ημέρες, στις 12.12.2009. εκλέχτηκε νέο Δ.Σ με πρόεδρο τον Κλέωνα Παπαδόπουλο και αντιπρόεδρο τον Σπύρο Παντελιά).

Στη συνέντευξη τύπου (η οποία παρεμπιπτόντως χαρακτηρίστηκε από πανηγυρικό κλίμα και «σοβαρές» ερωτήσεις συναδέλφων για τον Παναθηναϊκό) ρώτησα το εξής: «Γιατί το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δανείζει επιχειρήσεις μέσω ομολογιακών δανείων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα όπως είναι η κατασκευαστική Ektasis και γιατί το κάνει σε μία περίοδο που έχει ξεκινήσει η ύφεση;» (ο λόγος που διατύπωσα την ερώτηση αυτή, ήταν ότι ήθελα να καταγραφεί μια απάντηση διότι για όποιον έκανε καθαρό ρεπορτάζ, ήταν προφανές ότι κάτι δεν πήγαινε καλά).

Η απάντηση που έδωσε τότε ο Άγγελος Φιλιππίδης ήταν ότι το έκανε για να βελτιώσει το επιτοκιακό κέρδος αφού μέχρι τότε έδινε στεγαστικά δάνεια με οριακά μεγαλύτερο επιτόκιο από το επιτόκιο της ΕΚΤ και ήθελαν, είπε, η τράπεζα να επεκταθεί και να αναλάβει κίνδυνο στον επιχειρηματικό κόσμο, διότι μέχρι τότε το ΤΤ δεν είχε κουλτούρα επιχειρηματικών δανείων.

Συνεχίζοντας την απάντησή του στην ερώτηση ο Φιλιππίδης επεκτάθηκε γενικότερα στο ρόλο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και είπε τα εξής:

«Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, ναι, το ΤΤ έχει κοινωνικό ρόλο. Ο κοινωνικός μας ρόλος όμως είναι π.χ. να αγοράσουμε CDS (ασφάλιστρα κινδύνου για την χώρα) το καλοκαίρι, όταν δεν αγόραζε κανένας, να δημιουργήσουμε τη μεγαλύτερη θέση στον κόσμο, – και σας λέω ότι καμία ελληνική τράπεζα δεν έχει καμία θέση στα CDS και εμείς έχουμε τη μεγαλύτερη, όχι από τις ελληνικές τράπεζες, γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν, αλλά στον κόσμο – και να μπορούμε τώρα να βγούμε και να παρέμβουμε και να χτυπήσουμε τους κερδοσκόπους στο κεφάλι.

Αυτό είναι μια στρατηγική πολιτική, εθνικά πάρα πολύ ωφέλιμη, και για το ΤΤ ωφέλιμη, και ταυτόχρονα εξασφαλίζει τη συνέχιση της λειτουργίας του ΤΤ.
Το να πω εγώ ότι κάνω κοινωνική πολιτική και βγαίνω και δίνω σε όλους τους ανθρώπους που δεν μπορούν να πάρουν καταναλωτικό δάνειο, ναι, θα ανακουφίσω την κοινωνία και το πρόβλημα για τρεις μήνες, αλλά σε τρεις μήνες δε θα υπάρχουμε ως τράπεζα και συνεπώς δε θα μπορούμε να βοηθήσουμε…. Υπάρχουμε 110 χρόνια και ελπίζω ότι θα υπάρχουμε άλλα 1100 χρόνια.»

Όποιος ενδιαφέρεται για την πραγματική ιστορία μπορεί να το κάνει ανατρέχοντας στην τότε συνέντευξη τύπου (ο Φιλιππίδης είπε κι άλλα για τα ομολογιακά δάνεια και κατέληξε λέγοντας ότι «το χαρτοφυλάκιο ομολογιακών δανείων του ΤΤ είναι το καλύτερο όλων τω ελληνικών τραπεζών».

Τότε λίγοι κατάλαβαν ότι η κίνηση Φιλιππίδη, θα μπορούσε να αποδειχθεί σωτήρια (το εξηγούμε παρακάτω), αλλά αποδείχθηκε ότι είχε πολιτική σκοπιμότητα.

Αλήθεια Νο.2

Τον Μάρτιο του 2010, τρεις μήνες μετά την συνέντευξη τύπου του Φιλιππίδη, η εφημερίδα «Καθημερινή» με ρεπορτάζ της Σοφίας Παπαϊωάννου, «ανακαλύπτει» ότι το ΤΤ έχει αγοράσει CDS και κατηγορεί τον Φιλιππίδη και την κρατική τράπεζα ότι επένδυσαν στη χρεοκοπία της χώρας.

Προσωπικά έχω να πω τούτο:

Μακάρι όλες οι ελληνικές τράπεζες να είχαν αγοράσει CDS, όχι βέβαια για να κερδοσκοπήσουν, αλλά για να αντισταθμίσουν τον αυξανόμενο κίνδυνο από την πτώση των τιμών των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου. Ήταν καθήκον των τραπεζιτών να αγοράσουν CDS ως αντιστάθμισμα της τεράστιας και αδικαιολόγητης έκθεσής τους στα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.

Οι ελληνικές τράπεζες χρεοκόπησαν κυρίως επειδή στήριζαν τους χειρισμούς της πολιτικής ηγεσίας και αγόραζαν ελληνικό χρέος.

Αλήθεια Νο.3

Ο Φιλιππίδης στη συνέντευξη τύπου είπε ότι αγόρασε νωρίς τα CDS, τον καλοκαίρι του 2009 και ότι σκοπός του ήταν να «χτυπήσει τους κερδοσκόπους στο κεφάλι» την περίοδο των εκλογών, τον Οκτώβριο του 2009. Δηλαδή ο χαρακτήρας της επιλογής ήταν κοντόφθαλμος και στενά πολιτικός. Μετά τις εκλογές ο Φιλιππίδης άρχισε να πουλάει τα CDS. Είχε πουλήσει σχεδόν τα 2/3 μέχρι να αναλάβει η επόμενη διοίκηση, η οποία και ολοκλήρωσε την πώληση των cds.

Έτσι, το ΤΤ έμεινε γυμνό στα αγγούρια του ελληνικού χρέους (δηλαδή των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου που είχε φορτωθεί). Γεγονός που οδήγησε στη θανατική του καταδίκη μετά την απομείωση της αξίας των ομολόγων και την πολιτική της τρόικας να διασωθούν μόνο τέσσερις τράπεζες (Εθνική, Αlpha, Eurobank και Πειραιώς).

Αλήθεια (και ερμηνείες) Νο.4

Το να υποστηρίζουν κάποιοι ότι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο πούλησε τα CDS σε άτομα που συνδέονταν με το περιβάλλον του πρώην Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, θεωρείται συκοφαντικό, εάν δεν υπάρχουν ασφαλείς αποδείξεις. Όχι ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί. Μπορεί να συμβεί από όλα τα «περιβάλλοντα» και τα πρώην και τα νυν ειδικά εάν αυτά έχουν κάποιες επαφές με εταιρείες του χρηματοοικονομικού κλάδου και κάνουν δουλειές στις αγορές, δηλαδή θα μπορούσαν μέσω κάποιων επενδυτικών funds να αγοράσουν συμβόλαια CDS. Αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδειχθεί.

Οι αγορές και πωλήσεις CDS γίνονται μέσω των γνωστών επενδυτικών τραπεζών, οι οποίες έχουν την άδεια να κάνουν αυτές τις συναλλαγές.Και γίνονται μεταξύ θεσμικών επενδυτών ή ειδικών επενδυτών, οι οποίοι έχουν γνώση και όχι με φυσικά πρόσωπα. Το ΤΤ πούλησε σε διάφορες επενδυτικές τράπεζες τα CDS και όχι σε μία. Αυτό το αναφέρω μετά λόγου γνώσεως.

Θα μπορούσαν λοιπόν διάφοροι παράγοντες να αγοράσουν CDS και να κερδίσουν πολλά είτε ήταν στην κυβέρνηση και εάν είχαν εσωτερική πληροφόρηση, είτε όχι, αλλά δεν χρειαζόταν να αγοράσουν τα CDS του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Θα μπορούσαν να ανοίξουν δικά τους συμβόλαια με τις επενδυτικές τράπεζες.

Ο καθένας μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει σχετικά με τα CDS, με το εάν μια κρατική τράπεζα φορτωμένη με ομόλογα έπρεπε να κάνει χρήση αυτών των χρηματοοικονομικών εργαλείων. Επίσης, μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει με τις κινήσεις, του «περιβάλλοντος», αλλά τουλάχιστον όταν αναφέρονται στα πραγματικά περιστατικά οφείλουν να είναι ακριβείς διότι αυτές τις ημέρες γράφτηκε πλήθος ανακριβειών άλλες φορές από σκοπιμότητα κι άλλες φορές από άγνοια