Μάχες για το θεαθήναι στον κόσμο του ποδοσφαίρου

Του Νικόλα Λεοντόπουλου                            
 
Περίληψη για όσους δεν ανακατεύονται με τα ποδοσφαιρικά – αν και το θέμα είναι μόνο κατ’ επίφασιν ποδοσφαιρικό: Ο Ιβάν Σαββίδης, πρόεδρος του ΠΑΟΚ και ομογενής μεγαλοεπιχειρηματίας, λέει ότι «το σύστημα [του ποδοσφαίρου και της διαιτησίας] είναι συγκεκριμένο και οι ρίζες του πολύ βαθιές. Το ελέγχει ένας, και λέγεται Μαρινάκης». Επίσης, παρομοιάζει το σύστημα αυτό με «βόθρο». Ο Βαγγέλης Μαρινάκης, πρόεδρος του Ολυμπιακού, εφοπλιστής και πρωθυπουργικός φίλος, απαντάει πως ο Σαββίδης είναι αχυράνθρωπος άλλων και τα κεφάλαιά του έχουν ύποπτη προέλευση.
 
Αλλά όλ’ αυτά δεν έχουν καμία απολύτως σημασία, όπως απέδειξε η πρόσφατη εκδίκαση της υπόθεσης των στημένων αγώνων που κατέληξε σε φάρσα.
 
Στην Ιταλία, το Calciopoli το 2006 οδήγησε σε ποινές φυλάκισης των αυτουργών  και στον υποβιβασμό μιας από τις τρεις πιο ισχυρές ομάδες, της Γιουβέντους.
 
Στην Ελλάδα το Κοριόπολις, όπως πετυχημένα αποκλήθηκε, άφησε ανέγγιχτο το σύστημα που διοικεί το ποδόσφαιρο τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τις επώνυμες καταγγελίες, τα τεκμήρια από τις ηχογραφήσεις συνομιλιών, τις ποινικές διώξεις… Όχι μόνο δεν υποβιβάστηκαν οι ελληνικές Γιουβέντους αλλά εξακολουθούν να κερδάνε (ο Ολυμπιακός) τα πρωταθλήματα, άλλοτε θεμιτά κι άλλοτε αθέμιτα, ενώ πλέον έχει κάνει την εμφάνισή του ένας νέος μνηστήρας, ο Δημήτρης Μελισσανίδης της ΑΕΚ (συμπτωματικά, κι αυτός πρωθυπουργικός φίλος), του οποίου όμως το παρελθόν αλλά και οι τωρινές δηλώσεις δείχνουν πως ελάχιστα διαφέρει στη νοοτροπία.
 
Όσο για τον «αντισυστημικό» Παναθηναϊκό του κ. Αλαφούζου, καταγγέλλει (δικαίως) το σύστημα, αλλά ταυτόχρονα θέλει να φέρει την εξυγίανση με ανθρώπους όπως ο συνήγορος υπεράσπισης του Μάκη Ψωμιάδη στη δίκη των στημένων, ο οποίος είναι ταυτόχρονα μέλος στο ΔΣ της Παναθηναϊκής Συμμαχίας – λεπτομέρειες παρακάτω.

Άνθρωποι της νύχτας και άνθρωποι της μέρας

Εχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια από εκείνο το βράδυ τον Ιούνιο του 2011 που οι αθλητικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί διέκοψαν το πρόγραμμά τους για να μεταδώσουν την πρωτοφανή είδηση: Εξαρθρώθηκε το κύκλωμα των στημένων αγώνων στο ελληνικό ποδόσφαιρο!
 
Αρχικά παρουσιάστηκε ως μια υπόθεση εναντίον του υποκόσμου. Δεν χρειάζονταν όμως ιδιαίτερες ποδοσφαιρικές γνώσεις ώστε να καταλάβει κανείς και μόνο από την ανάγνωση των εφημερίδων πως ενώ το ορατό κομμάτι της υπόθεσης αφορούσε ανθρώπους που τα ΜΜΕ τους αποκαλούν «της νύχτας», όπως ο Μπέος και ο Ψωμιάδης, το αόρατο έφτανε ψηλά, ως τους ανθρώπους της μέρας, τους ιδιοκτήτες δηλαδή των μεγάλων ΠΑΕ, ανθρώπων που διαθέτουν ΜΜΕ, είναι εφοπλιστές, μεγαλοεπιχειρηματίες, με στενές σχέσεις με την (εκάστοτε) κυβέρνηση κοκ. Ένας εξ αυτών, ο πρόεδρος του Ολυμπιακού Βαγγέλης Μαρινάκης, είχε επίσης διωχθεί ποινικά για απλή συνέργεια σε εγκληματική οργάνωση και απλή συνέργεια σε δωροδοκία για αλλοίωση αποτελέσματος αγώνα.
 
Στο ρόλο του διώκτη η ελίτ των Ελλήνων δικαστών, τα κορίτσια της Ευελπίδων (τότε η έδρα τους βρισκόταν ακόμα στην Ευελπίδων), η Ελένη Ράικου και η Πόπη Παπανδρέου, από τα χέρια των οποίων έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια οι μεγαλύτερες υποθέσεις διαφθοράς. Για μια στιγμή, το ντου στον ανδροκρατούμενο κόσμο του ποδοσφαίρου έμοιαζε σαν να προμήνυε ένα ξεκαθάρισμα από το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να ξεκινήσει το ξήλωμα όλου του πουλόβερ του πολιτικο-οικονομικού συστήματος διαφθοράς των τελευταίων δεκαετιών.
 
Η κάλυψή της δίκης από τα ΜΜΕ υπήρξε αναιμική. Και τελικά, στις αρχές Δεκεμβρίου του 2013, οι δικαστές κατέληξαν σε απόφαση. Ένοχοι οι κατηγορούμενοι, δηλαδή όχι ακριβώς. Όλοι τους έξω, ελεύθεροι – πλην του Μάκη Ψωμιάδη που κι εκείνος θα είχε αφεθεί ελεύθερος αν δεν είχε την εκκρεμότητα με τη δίκη της ΑΕΚ.
 
«Είμαι αθώος απ’ όλα και φάνηκε. Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος γιατί κατέπεσε η κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Ο εγκληματίας Μάκης φάνηκε πως δεν είναι τέτοιος. Δικαιώθηκα. Το σημαντικό είναι πως αθωώθηκε και ο γιος μου. Είναι πολύ μεγάλη επιτυχία. Ευχαριστώ τους συνηγόρους μου», είπε. Ο Μάκης ήταν ο μόνος που έμεινε στη φυλακή μέχρι να εκδικασθεί η άλλη εκκρεμής δίκη εναντίον του για την υπόθεση της ΑΕΚ.
 
Η χώρα μας διαθέτει πλήθος αθλητικών εφημερίδων, ραδιοφώνων και σάιτ, και όμως οι κατά τα άλλα λαλίστατοι αρθρογράφοι, εκτός εξαιρέσεων, σχεδόν δεν έβγαλαν κιχ για την υπόθεση.  Διατρέχοντας για παράδειγμα τις στήλες της Sportday, της κατά τεκμήριο λιγότερο οπαδικής εφημερίδας, δεν βρήκαμε σχεδόν καμία αρθρογραφία που να αναφέρεται στην απόφαση της δίκης για τα στημένα.

Το δράμα του πατέρα Μάκη Ψωμιάδη

Μόνο ένα κείμενο, αλλά κι αυτό στάθηκε στο πλευρό του Μάκαρου, συμπάσχοντας μαζί του… Ανήκει στον Αντώνη Καρπετόπουλο, έναν από τους καλύτερους και «αντικειμενικούς» αρθρογράφους της αθλητικής δημοσιογραφίας, ο οποίος στην ουσία εξανίσταται όχι που ο Μάκαρος και οι άλλοι βγήκαν λάδι, αλλά που αδικήθηκαν από την απόφαση. «Γιατί έγινε φανερό πλέον ότι όλη αυτή η ιστορία της διερεύνησης των “στημένων” έγινε με σκοπό να φυλακιστεί ο Ψωμιάδης για να φανεί στην κοινή γνώμη ότι “καθαρίζουμε” ως κυβέρνηση (και δικαιοσύνη) το ποδόσφαιρο.
 
Παρακάτω ο Κάρπετ συμπάσχει με τη χαρά του πατέρα Μάκη:  «Ως πατέρας χάρηκε για την αθώωση του γιου του, που θυμίζω πως υπήρξε φυλακισμένος χωρίς τελικά να υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ενοχής όπως αποδείχτηκε, ενώ προηγουμένως τον είχαν σύρει στην ασφάλεια με χειροπέδες και του είχαν επιβάλει 800 χιλιάδες ευρώ εγγύηση αποφυλάκισης! Δεύτερον, η εισαγγελέας, μετά την απόφαση ενοχής του δικαστηρίου, ζήτησε για τον ίδιο μια συνολική καταδίκη που θα έφτανε τα εννιά χρόνια φυλάκισης. Η έδρα τού έριξε τελικά τεσσεράμισι χρόνια κι η ποινή είναι εξαγοράσιμη. Η μη αποδοχή της πρότασης της εισαγγελέως είναι καλός λόγος για να νιώσεις δικαιωμένος. Πόσω μάλλον όταν η ίδια η απόφαση ενοχής μοιάζει τελείως πολιτική και σχεδόν αστήριχτη».
 
Όσο για το μέλλον του Μάκη, ο Κάρπετ προβλέπει: «Νομίζω θα βγει κι αυτός αμέσως μετά τη διάλυση της ΠΑΕ ΑΕΚ, εκτός κι αν σκαρφιστούν κάτι για να τον κρατήσουν κι άλλο».  Ναι, ο κατά το Βήμα, «ρασοφόρος του ΕΑΤ/ΕΣΑ Ψωμιάδης που ξέφυγε ακόμη και από την Ιντερπόλ», ο άνθρωπος που είχε «τρεις καταδίκες σε φυλάκιση αλλά ούτε μία ημέρα στο κελί» είναι με το ένα πόδι έξω.

«Δεν είναι δα και νεωκόρος»

Οι δικαστές πείστηκαν φαίνεται από τα επιχειρήματα των συνηγόρων του Μάκη Ψωμιάδη, του Τάκη Μιχαλόλια (γνωστού από άλλες υποθέσεις, όπως η υπεράσπιση του αρχηγού της Χρυσής Αυγής, και αδερφού του, Νίκου Μιχαλολιάκου) και του Γιάννη Ηρειώτη (κι αυτός συνήγορος Χρυσαυγίτη βουλευτή, του Ηλία Κασιδιάρη, όταν εκείνος κατηγορήθηκε για ληστεία, αλλά και με θητεία στα ποδοσφαιρικά αφού τον καιρό της δίκης ήταν μέλος του ΔΣ της Παναθηναϊκής Συμμαχίας).
 
Είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μιχαλόλιας για τον Ψωμιάδη: «Δε λέμε ότι είναι ο νεωκόρος της εκκλησίας. Είναι ένας τολμηρός άνθρωπος. Πολλές φορές δημιουργεί θόρυβο περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει. Αλλά όχι και να τον κάνουμε κακούργο. Πιστεύω θα πάρει από εσάς αυτό που δικαιούται»
 
Για να καταλάβουμε τι συνέβη στη δίκη, σταχυολογούμε μερικές από τις πιο ενδεικτικές καταθέσεις όπως αυτή του Γιώργου Ηλιόπουλου, μέλους της διοίκησης του ΟΠΑΠ. Λογικά η εταιρεία στοιχηματισμού θα έπρεπε να έχει θέση μάρτυρα κατηγορίας, αν μάλιστα σκεφτεί κανείς τα διαφυγόντα κέρδη από το παράνομο στοίχημα. Και όμως, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ από τη δίκη, ο Ηλιόπουλος πήγε στο δικαστήριο ως μάρτυρας κατηγορίας και έφυγε ως υπεράσπισης…
 
Ο Ηλιόπουλος απαντούσε διαρκώς στις απαντήσεις της έδρας με ένα στερεότυπο «δεν γνωρίζω… δεν έχω υπόψη μου… δεν διαθέτω στοιχεία». Όταν στο τέλος η  εισαγγελέας,  επικαλούμενη το βούλευμα, τον ρώτησε σχετικά με μια συνομιλία όπου δύο άτομα έλεγαν για κάποιο ματς ότι η μία ομάδα θα παίξει κανονικά και η άλλη θα παίζει… «τσούκου-τσούκου» προκειμένου να ηττηθεί, ο Ηλιόπουλος απάντησε:  «Νομίζω ότι κούτσου-κούτσου [sic] σημαίνει να αλλάζει η ομάδα πολλές πάσες. Είναι ο τρόπος με τον οποίο παίζει και η Μπαρτσελόνα και βάζει πέντε γκολ».

«Δεν θα ζείτε για πολύ ακόμα»

Και καλά, οι μάρτυρες, κυρίως διαιτητές, που κλήθηκαν επειδή στις ηχογραφημένες συνομιλίες εμφανίζονταν να παίρνουν μέρος σε στησίματα, ήταν λογικό να απαντούν κι αυτοί «δεν ξέρω, δεν απαντώ». Οι μάρτυρες όμως που είχαν οι ίδιοι καταθέσει πως δέχτηκαν απειλές; Ο διαιτητής Δαλούκας ήταν ένας απ’ αυτούς. Στην αρχική του κατάθεση είχε πει μεταξύ άλλων τα εξής για τον Αχιλλέα Μπέο, έτερο κατηγρούμενο: «Μου τηλεφώνησε ο κ. Μπέος και μου είπε αν δεν παίξεις όπως πρέπει στον αγώνα Αρη – Παναθηναϊκού, θα έλθουν Ρώσοι και Αλβανοί. Και θα έλθω κι εγώ μαζί τους και θα γελάμε. Δεν θα ζείτε για πολύ ακόμα, θα σφάξουμε εσένα και τα παιδιά σου». Στο δικαστήριο όμως άλλαξαν τα πράγματα:
 
Εισαγγελέας προς Δαλούκα:  Εδώ βλέπω ότι διαφοροποιείστε από την κατάθεσή σας στον εισαγγελέα».
 
Δαλούκας: «Δεν με φόβισε ο Μπέος. Με φόβισαν τα ανώνυμα τηλεφωνήματα και αυτά που μου έγραφαν με σπρέι έξω από το σπίτι μου».
 
Εισαγγελέας: «Μα τι λέτε. Εδώ ζητάτε προστασία, ζητάτε βοήθεια από την Πολιτεία».
 
Δαλούκας: «Για την οικογένειά μου φοβόμουν. Όχι για μένα»
 
Εισαγγελέας: «Ο Αχιλλέας Μπέος σας είχε αποκαλέσει δημοσίως απατεώνα. Του είχατε κάνει μήνυση;».
 
Δαλούκας: «Ναι, αλλά την έχω ανακαλέσει. Δόθηκαν αμοιβαίες εξηγήσεις».
 
Εισαγγελέας: «Για τον Μάκη Ψωμιάδη τι έχετε να πείτε;»
 
Δαλούκας: «Δεν έχω να προσάψω τίποτα στον Ψωμιάδη. Είχα σφυρίξει τον ημιτελικό του κυπέλλου Καβάλα-Άρης και ήταν κύριος απέναντί μου. Μου έδωσε και συγχαρητήρια, παρά το γεγονός ότι είχε χάσει».
 
Αναλόγως ο διαιτητής Τσινιάρης, φερόμενος από τις ηχογραφημένες συνομιλίες ως ο διαιτητής που εκβιάστηκε από τον Μάκη Ψωμιάδη σε ματς Ολυμπιακός Βόλου – Ξάνθη, είπε: «Δεν με ενόχλησε κανείς για το παιχνίδι εκείνο. Δεν με ενόχλησε ποτέ ο Ψωμιάδης. Και ήταν από τους λίγους που ήταν κύριοι απέναντί μου. Δεν έχω ακούσει ποτέ να απειλούν ή να εκβιάζουν ή να στήνουν παιχνίδια ο Μάκης και ο Σταύρος Ψωμιάδης».
 
Αναλόγως πορεύθηκε και ο πρώην πρόεδρος της ΕΠΟ Σοφοκλής Πιλάβιος που, κατά ΤΑ ΝΕΑ, αποκάλεσε τον Ψωμιάδη «τίμιο».
 

«Έχει πάρα πολύ καλή σχέση με την Εκκλησία»

Ίσως τη μόνη αλήθεια που ακούστηκε στο δικαστήριο να την είπε ο… Αλέξης Κούγιας: «Είναι βέβαιο ότι υπάρχει εγκληματική οργάνωση. Μην περιμένετε να σας πει κάτι το 90% των μαρτύρων, γιατί εμπλέκονται και οι ίδιοι». Αλλά όταν ρωτήθηκε για τον Ψωμιάδη, είπε: «Είναι παιδικός μου φίλος. Είναι άνθρωπος του ποδοσφαίρου. Ξέρω ότι έγινε ένας εξαιρετικός επιχειρηματίας νυχτερινών κέντρων, έβγαζε πολλά λεφτά από νόμιμες επιχειρήσεις, ενώ γνωρίζω ότι έχει πάρα πολύ καλή σχέση και με την εκκλησία». Και για τον γιο του Σταύρο: «Είναι ένα καλοβαλμένο, σπουδασμένο παιδί και φαντάζομαι ότι εργάζεται στις επιχειρήσεις του πατέρα του. Αποκλείεται να είχε οποιαδήποτε συμμετοχή».
———–
Απορία αντί επιλόγου: Ποιο είναι το νόημα οι εισαγγελείς διαφθοράς να ασκούν διώξεις,  όταν στο ακροατήριο οι υποθέσεις καταλήγουν σε φάρσα; Χωρίς να θέτουμε σε αμφισβήτηση το τεκμήριο αθωότητας, η μομφή δεν αφορά τις καταρχήν διώξεις που ασκούν γενναίοι (γενναίες) δικαστικοί λειτουργοί, αλλά την αδυναμία του δικαστικού μας συστήματος να τις ολοκληρώσει, από την υπόθεση Siemens και τον Τσουκάτο ή τον Μαντέλη, ως τα στημένα ματς και τον Μπέο ή τον Ψωμιάδη.