Στον Κώδικα προβλέπεται υποχρέωση κάθε τράπεζας να θεσπίσει λεπτομερώς καταγεγραμμένη Διαδικασία Επίλυσης Καθυστερήσεων, καθώς και κατάλογο «εναλλακτικών λύσεων», που μπορούν να προτείνουν οι τράπεζες στους πελάτες τους.
 

«Συνεργάσιμος» δανειολήπτης


Η σύνταξη του κώδικα προβλέπεται από το Νόμο 4224/2013 με τον οποίο δημιουργείται μεταξύ άλλων Μόνιμος μηχανισμός επίλυσης του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους. 

Ο Κώδικας Δεοντολογίας παραπέμπει στις έννοιες του «συνεργάσιμου» δανειολήπτη και των «εύλογων δαπανών διαβίωσης», ωστόσο παραμένει σε εκκρεμότητα η εξειδίκευση των όρων αυτών.
 

Επίλυση καθυστερήσεων

 
Σύμφωνα με τον Κώδικα, κάθε τράπεζα οφείλει να θεσπίσει λεπτομερώς καταγεγραμμένη Διαδικασία Επίλυσης Καθυστερήσεων, με κατηγοριοποίηση δανείων και δανειοληπτών, λεπτομερώς καταγεγραμμένη Διαδικασία Εξέτασης Ενστάσεων κ.λπ.

Επίσης κάθε τράπεζα διαθέτει «Ενημερωτικό Φυλλάδιο προς τους Δανειολήπτες με οικονομικές δυσχέρειες», σε απλή γλώσσα.

 
Η Διαδικασία Επίλυσης των Καθυστερήσεων που προβλέπει ο Κώδικας θα γίνεται σε πέντε στάδια:
 
Στάδιο 1: Επικοινωνία με τον δανειολήπτη.
 
Στάδιο 2: Συγκέντρωση οικονομικών και άλλων πληροφοριών.
 
Στάδιο 3: Αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων.
 
Στάδιο 4: Πρόταση των κατάλληλων λύσεων στον δανειολήπτη.
 
Στάδιο 5: Διαδικασία εξέτασης ενστάσεων.
 

Κατάλογος εναλλακτικών

 
Ο Κώδικας, περιλαμβάνει κατάλογο «εναλλακτικών λύσεων» που μπορούν να προτείνουν οι τράπεζες στους πελάτες τους. Ο κατάλογος, διακρίνει τις λύσεις σε βραχυπρόθεσμου και μόνιμου χαρακτήρα.
 
Ο κατάλογος των εναλλακτικών λύσεων, έχει ως εξής: 
 
Τμήμα Ι:- Βραχυπρόθεσμες λύσεις ρύθμισης.
 
(α) Τόκοι μόνο κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμης περιόδου.
 
(β) Μειωμένες τοκοχρεωλυτικές δόσεις κατά τη διάρκεια βραχυπρόθεσμης
 
περιόδου.
 
(γ) Περίοδος χάριτος.
 
(δ) Αναβολή Πληρωμής Δόσης/Δόσεων.
 
(ε) Τακτοποίηση Καθυστερούμενου Υπολοίπου.
 
(στ) Κεφαλαιοποίηση καθυστερήσεων.
 
Τμήμα ΙΙ – Μακροπρόθεσμες λύσεις ρύθμισης
 
Ως μακροπρόθεσμες λύσεις ρύθμισης κατατάσσονται τύποι λύσεων ρύθμισης, η διάρκεια της χρονικής περιόδου μεταβολής του σχεδίου αποπληρωμής των οποίων ισούται με ή υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη.
 
(α) Μόνιμη μείωση του επιτοκίου ή του συμβατικού περιθωρίου.
 
(β) Αλλαγή Τύπου Επιτοκίου (π.χ. από κυμαινόμενο σε σταθερό).
 
(γ) Παράταση της διάρκειας.
 
(δ) Διαχωρισμός ενυπόθηκου δανείου σε:
 
i. ένα βιώσιμο δάνειο με εμπράγματη εξασφάλιση, το οποίο ο δανειολήπτης αποπληρώνει, με βάση την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής,
 
και
 
ii. υπόλοιπο του δανείου, στο οποίο δεν λογίζονται τόκοι έως μια μεταγενέστερη ημερομηνία αποπληρωμής. Κατά την μεταγενέστερη αυτή ημερομηνία ή πριν από αυτήν, διενεργείται επαναξιολόγηση της ικανότητας αποπληρωμής, η οποία προσδιορίζεται είτε από την εκτιμώμενη βελτίωση της δυνατότητας αποπληρωμής του δανειολήπτη είτε από τα εκτιμώμενα έσοδα ρευστοποίησης εμπράγματης εξασφάλισης ή άλλου περιουσιακού στοιχείου με συντηρητικές παραδοχές.
 
(ε) Πρόσθετη εξασφάλιση από τον δανειολήπτη, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης λύσης ρύθμισης.
 
(στ) Λειτουργική αναδιάρθρωση επιχείρησης.
 
(ζ) Συμφωνίες ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο.
 
Τμήμα IΙΙ – Λύσεις Οριστικής Διευθέτησης
 
Ως λύση οριστικής διευθέτησης ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους της συμβατικής σχέσης μεταξύ ιδρύματος και δανειολήπτη ή ο τερματισμός αυτής, αποσκοπώντας στην οριστική τακτοποίηση της απαίτησης του ιδρύματος έναντι του δανειολήπτη και, η οποία μπορεί να διενεργείται μέσω μίας ή περισσοτέρων από τις παρακάτω ενδεικτικά αναφερόμενες λύσεις, που προσφέρονται στο πλαίσιο των διεθνών πρακτικών. Η υιοθέτηση εκάστης εξ αυτών εξετάζεται, όμως, κάθε φορά σε σχέση με τις προβλέψεις του ελληνικού δικαίου:
 
(α) Εθελοντική Παράδοση Ενυπόθηκου Ακινήτου στο πλαίσιο ευρύτερης ρύθμισης.
 
(β) Μετατροπή σε Χρηματοδοτική Μίσθωση, με την οποία ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα και υπογράφει μια σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης, για ελάχιστη χρονική διάρκεια (συνήθως πέντε (5) έτη). Ο δανειολήπτης αποκτά τα προβλεπόμενα από το ισχύον δίκαιο περί συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης δικαιώματα.
 
(γ) Πώληση και ενοικίαση, με την οποία ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου είτε στο ίδρυμα είτε σε τρίτο (άλλο ίδρυμα, άλλο αγοραστή, κρατική εταιρία διαχείρισης ακινήτων κλπ) αποπληρώνοντας μέρος ή το σύνολο του δανείου. Η συμφωνία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο για κάποια ελάχιστη χρονική διάρκεια έναντι μισθώματος (συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών (3) ετών).
 
(δ) Μεταβίβαση του δανείου σε άλλο ίδρυμα.
 
(ε) Αντικατάσταση παλαιού δανείου με νέο μικρότερου υπολοίπου.
 
(στ) Διαχείριση σε εκκαθάριση στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας.
 
(ζ) Ρευστοποίηση Εξασφαλίσεων για την ικανοποίηση της απαίτησης του ιδρύματος.
 
(η) Δικαστικές/Νομικές Ενέργειες πέραν της ρευστοποίησης εξασφαλίσεων.