Δίδυμα σκάνδαλα: Παράνομες ιδιωτικές επενδύσεις με ζεστά κρατικά λεφτά

Όπως είναι  γνωστό, ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας της «ανάπτυξης», αφού τις τελευταίες ημέρες του χρόνου δημοσιεύονται εκατοντάδες αποφάσεις και μοιράζονται εκατομμύρια ευρώ. Το υπουργείο διατείνεται ότι οι διαδικασίες επισπεύδονται προκειμένου να μη χαθούν οι προθεσμίες του ΕΣΠΑ, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη ομάδα της «ιδιωτικής πρωτοβουλίας» που εκ συστήματος επωφελείται απ’ αυτόν τον εθνικό στόχο.

Αναλύοντας τα δεδομένα της Δι@ύγειας για τον τελευταίο μήνα του 2013 εντοπίσαμε μια σειρά από ενδιαφέρουσες αποφάσεις τις οποίες εξετάζουμε και θα σας παρουσιάσουμε τους ερχόμενους μήνες. Δύο περιπτώσεις όμως ξεχώρισαν αμέσως, τόσο για την προκλητικότητά τους όσο και για την εκπληκτική ομοιότητά τους.

Τη Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2014, ο οικονομικός τύπος συντεταγμένα παρουσιάζει μια είδηση: «Ξεπάγωσε η επένδυση για το συνεδριακό κέντρο του ΠΑΛΛΑΣ». Τα ρεπορτάζ είναι πανομοιότυπα και είναι προφανές ότι προέρχονται από την ίδια πηγή. Στον τύπο δεν βρίσκουμε όμως αναφορές για την άλλη επένδυση εκατομμυρίων που εγκρίθηκε την ίδια ημέρα από τον Νότη Μηταράκη: αυτή του Θεάτρου ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ.

Τα δύο επενδυτικά προγράμματα κατατίθενται στο ΥπΑν το 2006 βάσει του Νόμου 3299, ο οποίος όμως δεν προέβλεπε ενίσχυση επιχειρήσεων πολιτισμού. Οι ιδιοκτήτες βρίσκουν ωστόσο παραθυράκι και κάνουν αίτηση για μετατροπή χώρων σε συνεδριακά κέντρα – επενδύσεις που εμπίπτουν στις ξενοδοχειακές αναβαθμίσεις, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται με ποσοστό έως και 50%.

Ποιες είναι οι ιδιοκτήτριες εταιρείες; Στην περίπτωση του ΠΑΛΛΑΣ η εταιρία PICAR Α.Ε., θυγατρική της Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ, η οποία ελέγχει το Μετοχικό Ταμείο Στρατού (100%), στο οποίο ανήκει το Μέγαρο στο Κολωνάκι (CityLink). Στην περίπτωση του ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ η εταιρεία A.B.C.D. (ATHENS BADMINTON CULTURAL DEVELOPMENT) Α.Ε. του Μιχάλη Αδάμ, που εκμισθώνει το στάδιο του ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ.

Τον Απρίλιο του 2009 η εφημερίδα Πρώτο Θέμα δημοσιεύει συνέντευξη του Μιχάλη Αδάμ, του επιχειρηματία που το 2006 εκμίσθωσε το γήπεδο Μπάτμιντον από την Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε.,  στην οποία ισχυρίζεται ότι «ένας χώρος όπως το Badminton μπορεί να ζήσει χωρίς κρατική επιχορήγηση […] Πρόσφατα μου ζήτησαν συνάντηση στο υπουργείο Πολιτισμού επειδή ήθελαν να με γνωρίσουν από κοντά, γιατί, όπως μου εξήγησαν, είμαι ο μόνος άνθρωπος που ασχολείται με τον πολιτισμό και δεν τους έχει ζητήσει χρήματα!».

Η αλήθεια είναι κατά τι διαφορετική. Στην πραγματικότητα, η εταιρία A.B.C.D. δημιουργείται το 2006 με πρώτο αναφερόμενο σκοπό τη διαχείριση και εκμετάλλευση επιχειρηματικού σχεδίου ανάπτυξης συνεδριακού κέντρου, και αμέσως υποβάλλει αίτηση χρηματοδότησης στη Γενική Γραμματεία Επενδύσεων του ΥπΑν. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εκμίσθωση της αρένας του ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ, αξίας 2,4 εκατομμυρίων ευρώ, και τις εργασίες μετατροπής της σε συνεδριακό κέντρο προϋπολογισμού 9,1 εκατομμυρίων ευρώ.

Με μόλις 11,5 εκατομμύρια ευρώ, το Δημόσιο θα έχει την τιμή να συνδράμει στη δημιουργία συνεδριακού κέντρου 880 θέσεων με «ευρύχωρη σκηνή για τους ομιλητές και το προεδρείο των συνεδριάσεων» (για την ακρίβεια αρκετά ευρύχωρη ώστε να μπορεί να παιχτεί και το «Cats», αν κάποιο συνέδριο θέλει να το αναλύσει). Η επένδυση όμως έχει και άλλα οφέλη, αφού προβλέπει τη δημιουργία δεκαέξι (16) θέσεων εργασίας.

Τα προβλήματα εμφανίζονται από την πρώτη στιγμή. Οι κάτοικοι της περιοχής προσφεύγουν το 2006 στο ΣτΕ, αφού οι εγκαταστάσεις ήταν προσωρινές και έπρεπε να κατεδαφιστούν (όπως προβλεπόταν κατά την κατασκευή τους) μετά το τέλος των αγώνων, επειδή βρίσκονται εντός της έκτασης 965 στρεμμάτων στο Γουδή που προορίζεται για μητροπολιτικό πάρκο.

Τελικά το επιχειρηματικό πλάνο προχωράει χωρίς την επιδότηση του Δημοσίου, αφού τον Ιούνιο του 2007 η Γνωμοδοτική Επιτροπή του ΥπΑν αποφαίνεται ομόφωνα ότι ο σχετικός φάκελος πρέπει να τεθεί στο αρχείο της υπηρεσίας λόγω έλλειψης βασικών δικαιολογητικών. Φυσικά το ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ ονομάζεται «ΘΕΑΤΡΟ ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ» και λειτουργεί ως χώρος πολιτισμού φιλοξενώντας μεγάλες παραγωγές, και όχι ως συνεδριακό κέντρο παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις (οι οποίες επί το πλείστον οργανώνονται τον τελευταίο καιρό πριν από την έγκριση του ΥπΑν).

Μετά την απόρριψη του επενδυτικού προγράμματος η A.B.C.D., σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν την υπόθεση, καταθέτει το 2008 αίτημα θεραπείας της απόφασης (εκ νέου εξέταση της υπόθεσης), αλλά στην πραγματικότητα περιμένει μέχρι το 2013, οπότε επανακάμπτει δυναμικά. Τι έχει αλλάξει στο μεταξύ; Ο νέος επενδυτικός Νόμος Ν.3908/2011 και μια υπουργική απόφαση αλλάζουν τα δικαιολογητικά τα οποία απαιτούνται για τις αιτήσεις υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων.

Πριν από την έγκριση του προγράμματος, όμως, μεσολαβεί και κάτι ακόμα:  Τον Μάιο του 2012 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας κάνει δεκτή την αίτηση του πολιτιστικού σωματείου των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και ακυρώνει την οικοδομική άδεια που εκδόθηκε το 2006 (αναθεωρήθηκε το 2007), βάσει της οποίας οι προσωρινές εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε μόνιμες. Το κτίριο του ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ θεωρείται πλέον αυθαίρετο και κατεδαφιστέο.

Η Γνωμοδοτική Επιτροπή συνεδριάζει τον Νοέμβριο του 2013 και κατά πλειοψηφία εγκρίνει αναδρομικά το επενδυτικό πρόγραμμα του κυρίου Αδάμ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην απόφαση δεν αναφέρεται πουθενά η εμπλοκή του ΣτΕ, ενώ εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι σε κανέναν δεν φαίνεται περίεργο ότι το ΘΕΑΤΡΟ ΜΠΑΤΜΙΝΤΟΝ λέγεται για κάποιο λόγο θέατρο και όχι συνεδριακό κέντρο, παρόλο που ο χώρος λειτουργεί ήδη 8 χρόνια και θα ήταν εύκολο να διαπιστωθεί ότι η διοργάνωση συνεδρίων είναι συμπληρωματική δραστηριότητα της επιχείρησης. Φαίνεται δηλαδή ότι τα μέλη της επιτροπής δεν είναι πολύ των τεχνών και των συνεδρίων.

Κι όμως με την απόφαση του Νότη Μηταράκη παραμονές Χριστουγέννων το δημόσιο εγκρίνει τη δαπάνη 3.640.000 ευρώ ως ποσοστό αναδρομικής συμμετοχής στην επένδυση. Το κερασάκι στην τούρτα έρχεται με την απόφαση που δημοσιεύεται στη Δι@ύγεια η οποία κλείνει με την φράση «Με την επένδυση θα δημιουργηθούν 16 νέες θέσεις απασχόλησης». Κι όμως, ο υφυπουργός Ανάπτυξης θα έπρεπε να θυμάται ότι με δική του τροπολογία μειώθηκε ο χρόνος κατά τον οποίο οι εταιρείες που υπάγονται σε επενδυτικά προγράμματα πρέπει να διατηρούν τους εργαζομένους που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα από 5 στα 3 χρόνια, ενώ με μια άλλη δική του απόφαση αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της ημερομηνίας ολοκλήρωσης των επενδύσεων, μετατοπίζοντάς την προς το παρελθόν. Έτσι η A.B.C.D. που θα πάρει 3.6 εκατομμύρια ευρώ δεν θα έχει καμία συμβατική υποχρέωση προς το δημόσιο μετά από λίγους ακόμα μήνες (σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το επενδυτικό πρόγραμμα θα θεωρηθεί περαιωμένο το τέλος του 2014).

Η απολαυστική θεατρική παράσταση «ελάφρυνση του δημοσίου κατά 3,6 εκατομμύρια ευρώ» αναμένεται πάντως να δοθεί τον Δεκέμβριο του 2014, αφού στην υπουργική απόφαση της έγκρισης του προγράμματος, που κοινοποιείται στην εταιρεία, διαβάζουμε ότι  «Πριν την πρώτη καταβολή της επιχορήγησης θα πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος από την υπηρεσία  για να πιστοποιηθεί ότι η κύρια χρήση του χώρου της επένδυσης είναι συνεδριακό κέντρο».

Ίσως οι άνθρωποι στο υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να ξανακαλέσουν  τον κύριο Μιχάλη Αδάμ για να τους εξηγήσει πως τα 3,6 εκατομμύρια ευρώ δεν θεωρούνται κρατικές επιδοτήσεις.

Την ίδια ημέρα που η Γνωμοδοτική Επιτροπή εγκρίνει την επένδυση του Μπάτμιντον εκδίδεται σύμφωνα με τις πληροφορίες μας και η απόφαση για το «Συνεδριακό Κέντρο ΠΑΛΛΑΣ & ΑΛΙΚΗ», που κόστισε πάνω από 22 εκατομμύρια και απ’ ό,τι διαβάζουμε είναι χωρητικότητας 1.190 συνέδρων.

Το επενδυτικό πρόγραμμα της PICAR Α.Ε. (Τράπεζα Πειραιώς) κατατίθεται τον Ιούλιο του 2006 ενώ ταυτόχρονα ξεκινούν και οι εργασίες στο μέγαρο από την ΤΕΡΝΑ Α.Ε., οι οποίες -σύμφωνα με τα δικαιολογητικά που έχουμε στα χέρια μας– ολοκληρώνονται το Νοέμβριο του ίδιου έτους.  Το αντικείμενο της επένδυσης είναι η ίδρυση αυτοτελούς συνεδριακού κέντρου 1.190 συνέδρων μέσω της διεύρυνσης των χρήσεων των θεατρικών αιθουσών ΠΑΛΛΑΣ και ΑΛΙΚΗ. Το κόστος ανέρχεται στα 22 εκατομμύρια ευρώ, αλλά μην ανησυχείτε, το κέρδος για την ελληνική κοινωνία θα είναι σημαντικότατο, αφού θα εξασφαλιστούν δεκαοκτώ (18) θέσεις εργασίας, άρα είναι πολύ φυσιολογικό το κράτος να συνδράμει το έργο με 6,6 εκατομμύρια ευρώ.

Η υπόθεση όμως δεν εξελίσσεται καλά για την Τράπεζα Πειραιώς. Η Γνωμοδοτική Επιτροπή συνεδριάζει στο τέλος του 2006 και κατά πλειοψηφία αποφασίζει την αρχειοθέτηση της υπόθεσης εξαιτίας ελλείψεων στον φάκελο της αίτησης. Η εταιρεία υποβάλλει αίτημα θεραπείας το οποίο αρχικά δεν γίνεται δεκτό, αλλά μετά από πιέσεις τελικά συζητείται το 2010. Και πάλι όμως η επιτροπή επιβεβαιώνει την απόφασή της και απορρίπτει την επένδυση για μια σειρά από λόγους. Ένας απ’ αυτούς είναι και η έλλειψη πάρκινγκ, κάτι που φαίνεται ότι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία για συνεδριακό κέντρο. Στο επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας αναφέρεται ότι βάσει κάποιου νόμου του ‘70 το μέγαρο δεν υποχρεούται να διαθέτει θέσεις στάθμευσης, ωστόσο μαθαίνουμε ότι κάποιοι στον ΕΟΤ αντιδρούσαν στη δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου –με τέτοιο μάλιστα κόστος- χωρίς το απαραίτητο πάρκινγκ.

Στην υπουργική απόφαση που εκδίδεται για την απόρριψη της επένδυσης διαβάζουμε μεταξύ άλλων ότι το ΠΑΛΛΑΣ και το ΑΛΙΚΗ λειτουργούν κυρίως ως θεατρικές αίθουσες και η πιθανή χρήση τους ως συνεδριακά κέντρα είναι απλώς συμπληρωματική.

Τι μεσολαβεί από τότε μέχρι την έγκριση του προγράμματος; Δεν είναι πολύ σαφές, αλλά μαθαίνουμε ότι υπήρξε άλλη μία απόρριψη αιτήματος θεραπείας αμέσως μόλις ανέλαβε υφυπουργός ο Νότης Μηταράκης τον Ιούνιο του 2012.

Δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει κάποιο όριο επανάληψης των διαδικασιών στο Δημόσιο ή έστω κάποιο ρεκόρ Γκίνες για το πιο πολυσυζητημένο επενδυτικό πρόγραμμα, αλλά τελικά η Γνωμοδοτική Επιτροπή συνεδριάζει εκ νέου το Νοέμβριο του 2013, έπειτα από ακόμα ένα αίτημα θεραπείας, και αποφασίζει ότι δεν έφταιγε η εταιρεία για τις ελλείψεις του φακέλου, οπότε μπορεί το έργο να ενταχθεί αναδρομικά στον επενδυτικό νόμο, παρόλο που όλες οι εργασίες έχουν ολοκληρωθεί..

Στην υπουργική απόφαση που κοινοποιείται στους ιδιοκτήτες και αφορά την έγκριση διαβάζουμε επίσης ότι οι ελεγκτές θα πρέπει να διαπιστώσουν προτού καταβάλλουν την επιδότηση των 6,6 εκατομμυρίων ευρώ ότι η κύρια χρήση του ΠΑΛΛΑΣ είναι συνεδριακό κέντρο. Τους ευχόμαστε καλή τύχη. Εμείς όσο και να ψάξαμε δεν βρήκαμε ούτε ένα συνέδριο που να διοργανώθηκε στις πολυτελείς αίθουσες του μεγάρου, αλλά υπάρχει  ακόμα χρόνος, αφού η ολοκλήρωση και αυτής της επένδυσης έχει οριστεί για την τελευταία ημέρα του 2014. Μέχρι τότε το ΠΑΛΛΑΣ θα πρέπει να κρατήσει και τους 18 εργαζόμενους, συμβάλλοντας έτσι στην καταπολέμηση της ανεργίας.