Η παιδεία στον δρόμο και ο ΓΑΠ στην αποθήκη
Η παιδεία στον δρόμο και ο ΓΑΠ στην αποθήκη
Των Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου και Αυγουστίνου Ζενάκου
«Κανένας καριερίστας ποτέ και πουθενά, εμείς δεν κάνουμε έρευνα για τα’ αφεντικά!»
Το σύνθημα των φοιτητών κατά του νόμου για την παιδεία, το οποίο ακούστηκε χθες στο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, δίνει το στίγμα των προθέσεών τους για τις ημέρες της 76ης ΔΕΘ που εγκαινιάζεται αύριο. Εγκαίνια που θα πραγματοποιηθούν δίχως την παρουσία του πρωθυπουργού, τον οποίο θα αντικαταστήσει ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Μιχάλης Χρυσοχοϊδης. Η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού μάλιστα δεν θα γίνει στον χώρο του Βελλιδίου Συνεδριακού Κέντρου, όπως τα προηγούμενα χρόνια, αλλά μακριά από τη ΔΕΘ και τις διαμαρτυρίες, στην Αποθήκη Γ’ του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Καθώς ο πρωθυπουργός ξεκινάει σήμερα το πρόγραμμα επίσκεψής του στη Θεσσαλονίκη, με συνάντηση με τον Γιάννη Μπουτάρη στις 14.00, το φάσμα των διαμαρτυριών διευρύνεται: μέλη του ΠΑΜΕ έκαναν ήδη συμβολική κατάληψη στο Δημαρχείο, συγκέντρωση διαμαρτυρίας πραγματοποίησαν μέλη της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης μπροστά στα γραφεία της 3ης και 4ης ΥΠΕ, ενώ διαδήλωση έχουν προγραμματίσει τα σώματα ασφαλείας για τις 17.30, σήμερα, στο Άγαλμα του Βενιζέλου, για να διαμαρτυρηθούν εναντίων όσων θα προστατεύουν τις επόμενες ημέρες.
Πάντως, παρά την προγραμματισμένη διαδήλωση, ιδιαίτερα αισθητή έχει κάνει την παρουσία της στην πόλη η αστυνομία. Μοτοσυκλέτες των ειδικών ομάδων οργώνουν τους δρόμους νυχθημερόν σε κάτι που μοιάζει με απόπειρα εκφοβισμού, ενώ τη χθεσινή φοιτητική πορεία ακολουθούσαν κατά πόδας, από ένα σημείο και μετά, διμοιρίες των ΜΑΤ και πολλές κλούβες.
Οι φοιτητές με τη σειρά τους φώναξαν συνθήματα κατά των αστυνομικών, ωστόσο το συλλαλητήριο ήταν ειρηνικό. Ανοίγοντας την αυλαία των κινητοποιήσεων με δύο χωριστές πορείες, οι φοιτητές δήλωσαν την πρόθεσή τους να μην υποχωρήσουν μπροστά σε έναν νόμο που θεωρούν ότι καταστρέφει τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Λίγο μετά τις 11.30 το πρωί μέλη του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ) συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Χημείου και πραγματοποίησαν πορεία η οποία κατέληξε στο κτίριο της Επιτροπής Ερευνών όπου και διαλύθηκε για να παραδώσει τη σκυτάλη σε μια δεύτερη και μαζικότερη, αυτή στην οποία καλούσε το Συντονιστικό Γενικών Συνελεύσεων Φοιτητικών Συλλόγων Θεσσαλονίκης. Περίπου 2000 φοιτητές συγκεντρώθηκαν έξω από το ΑΠΘ έχοντας στην «ουρά» της πορείας μέλη των Αγανακτισμένων Θεσσαλονίκης.
Μέσω της Εγνατίας κατευθύνθηκαν στην ΕΥΑΘ όπου και σταμάτησαν για να κρεμάσουν από την ταράτσα του κτιρίου πανό με σύνθημα «Η παιδεία, η υγεία, το νερό, εμπόρευμα δεν είναι, ανήκουν στο λαό». Η ειρηνική πορεία συνεχίστηκε στο εμπορικό κέντρο της πόλης όπου μοιράστηκαν κείμενα και γράφτηκαν συνθήματα κατά του νόμου για την παιδεία, της ιδιωτικοποίησης των πανεπιστημίων, της κατάργησης του ασύλου αλλά και κατά της κυβέρνησης και του μνημονίου.
Οι φοιτητές έκαναν μικρές στάσεις έξω από τις σχολές υπό κατάληψη που συναντούσαν στον δρόμο τους, ενώ οι φοιτητές που βρίσκονταν εντός των κτιρίων ανέβαζαν την ένταση των μεγαφώνων τους για να τους συμπαρασταθούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η υποδοχή του κόσμου που κινείτο εκείνες τις ώρες στους δρόμους της πόλης ήταν θερμή. Πλησίαζαν τους φοιτητές ζητώντας να λάβουν τα κείμενα που μοίραζαν και τους προέτρεπαν να συνεχίσουν τον αγώνα τους και να μην υποχωρήσουν.
Κατά τη διάρκεια της πορείας εντύπωση προκάλεσε το γεγονός πως παρότι η πόλη έχει καταληφθεί από αστυνομικές δυνάμεις, τους φοιτητές ακολουθούσαν αρχικώς διακριτικά μόνο δύο μηχανές της ΕΛ.ΑΣ. Μόλις όμως έφτασε η πορεία στη γενική γραμματεία Μακεδονίας- Θράκης, άρχισαν να εμφανίζονται διμοιρίες των ΜΑΤ προκαλώντας αντιδράσεις – μέσω συνθημάτων – από τους φοιτητές. «Το κάνουν για να μας προκαλέσουν. Δεν μας αφορά. Επιστρέφουμε στο Πολυτεχνείο για να πραγματοποιήσουμε τη συνέλευση του Συντονιστικού των καταλήψεων» ήταν τελικώς η απόφαση των φοιτητών.
Μία ημέρα νωρίτερα, την Τετάρτη το πρωί, μέλη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ με μαύρες κολλημένες ταινίες στο στόμα απέκλεισαν για μία ώρα το ένα ρεύμα της Εγνατίας, έχοντας ως σύνθημα «οι ιδέες μας δεν φιμώνονται».
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα πολιτικών επιστημών του ΑΠΘ Νικόλας Σεβαστάκης, ωστόσο, εμφανίζεται επιφυλακτικός ως προς την αποτελεσματικότητα των φοιτητικών κινητοποιήσεων. «Οι αντιδράσεις των φοιτητών» μας είπε «ήρθαν πολύ καθυστερημένα. Μετά από μακρά περίοδο απουσίας οποιασδήποτε συλλογικότητας, εκτός από πολύ μικρές πολιτικοποιημένες ομάδες. Επειδή είναι καθυστερημένο το κίνημα δεν πρόλαβε να έχει μια αγωνιστική κλιμάκωση και δεν διαθέτει μια διαλεκτική, δηλαδή δεν ανατέμνει επαρκώς το πρόβλημα. Ένα κίνημα για να έχει αποτελεσματικότητα, να προκαλέσει δηλαδή κάποια ρήγματα στον ήδη ψηφισμένο νόμο, πρέπει να παρασύρει και αυτό που θα ονομάζαμε τον “μεσαίο χώρο” του φοιτητικού κινήματος. Πιστεύω ότι μέχρι στιγμής είναι περιορισμένο. Παρότι έχουμε μια σιωπηρή αποδοχή από τις μεγάλες φοιτητικές παρατάξεις, όπως η ΠΑΣΠ και η ΔΑΠ, δεν έχουμε κινητοποίηση της κρίσιμης φοιτητικής μάζας».
Πολλοί φοιτητές, όμως, δηλώνουν αποφασισμένοι και συνδέουν τον νόμο για την παιδεία με ευρύτερα πολιτικά ζητήματα. «Το πανεπιστήμιο έχει προβλήματα» λέει ο Στέφανος Μπατσής, φοιτητής Νομικής. «Αλλά αυτός ο νόμος αποτελεί μια ένεση ολιγαρχίας. Αυτό δεν είναι λύση. Λύση είναι περισσότερη δημοκρατία, όχι περισσότερη ολιγαρχία. Για το πανεπιστήμιο θα πρέπει να αποφασίζουν οι διδάσκοντες, οι φοιτητές και η κοινωνία – όχι το κράτος».
Εδώ ο Νικόλας Σεβαστάκης μάλλον συμφωνεί: «Ο νόμος είναι πολλαπλών στοχεύσεων» λέει « αλλά έχει μια βασική φιλοσοφία: αυτό που λέμε νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση. Το βασικό στοιχείο της είναι ότι δεν βλέπει τη γνώση ως μια σειρά ερευνητικές ή γνωστικές περιοχές αλλά ως πακέτα πληροφορίας, τα οποία μπορεί να συναρμολογεί κανείς για να φτάσει στο πτυχίο. Το πτυχίο στο οποίο στοχεύει ο νόμος είναι μια παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών, με την έννοια που μια εταιρεία παρέχει υπηρεσίες εστίασης ή ψυχαγωγίας, όπου ο φοιτητής είναι ο χρήστης. Προβάλλοντας τα ζητήματα διοίκησης εμφανίστηκε στο κοινό μια εικόνα μάχης κατεστημένων, το παλιό με το καινούργιο, μια ενδοσυντεχνιακού τύπου διαμάχη. Η συντεχνιακή διάσταση υπάρχει, οι παθογένειες είναι δεδομένες, δεν ζούμε μια αγγελική κατάσταση, αλλά η δομή που φτιάχνεται είναι απείρως πιο γραφειοκρατική και συγκεντρωτική από αυτή που υφίσταται και εξυπηρετεί το άνοιγμα στη “κοινωνία” ως αγορά . Δεν βλέπει, δηλαδή, την κοινωνία από την πλευρά των κοινωνικών αναγκών σε γνώση αλλά ως αγορά.»
Οι φοιτητές έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να κινητοποιηθούν δυναμικά αύριο, μαζί με όλες τις κοινωνικές ομάδες που θα διαμαρτυρηθούν στη ΔΕΘ.
«Κανένας καριερίστας ποτέ και πουθενά, εμείς δεν κάνουμε έρευνα για τα’ αφεντικά!»
Το σύνθημα των φοιτητών κατά του νόμου για την παιδεία, το οποίο ακούστηκε χθες στο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, δίνει το στίγμα των προθέσεών τους για τις ημέρες της 76ης ΔΕΘ που εγκαινιάζεται αύριο. Εγκαίνια που θα πραγματοποιηθούν δίχως την παρουσία του πρωθυπουργού, τον οποίο θα αντικαταστήσει ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Μιχάλης Χρυσοχοϊδης. Η καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού μάλιστα δεν θα γίνει στον χώρο του Βελλιδίου Συνεδριακού Κέντρου, όπως τα προηγούμενα χρόνια, αλλά μακριά από τη ΔΕΘ και τις διαμαρτυρίες, στην Αποθήκη Γ’ του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Καθώς ο πρωθυπουργός ξεκινάει σήμερα το πρόγραμμα επίσκεψής του στη Θεσσαλονίκη, με συνάντηση με τον Γιάννη Μπουτάρη στις 14.00, το φάσμα των διαμαρτυριών διευρύνεται: μέλη του ΠΑΜΕ έκαναν ήδη συμβολική κατάληψη στο Δημαρχείο, συγκέντρωση διαμαρτυρίας πραγματοποίησαν μέλη της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης μπροστά στα γραφεία της 3ης και 4ης ΥΠΕ, ενώ διαδήλωση έχουν προγραμματίσει τα σώματα ασφαλείας για τις 17.30, σήμερα, στο Άγαλμα του Βενιζέλου, για να διαμαρτυρηθούν εναντίων όσων θα προστατεύουν τις επόμενες ημέρες.
Πάντως, παρά την προγραμματισμένη διαδήλωση, ιδιαίτερα αισθητή έχει κάνει την παρουσία της στην πόλη η αστυνομία. Μοτοσυκλέτες των ειδικών ομάδων οργώνουν τους δρόμους νυχθημερόν σε κάτι που μοιάζει με απόπειρα εκφοβισμού, ενώ τη χθεσινή φοιτητική πορεία ακολουθούσαν κατά πόδας, από ένα σημείο και μετά, διμοιρίες των ΜΑΤ και πολλές κλούβες.
Οι φοιτητές με τη σειρά τους φώναξαν συνθήματα κατά των αστυνομικών, ωστόσο το συλλαλητήριο ήταν ειρηνικό. Ανοίγοντας την αυλαία των κινητοποιήσεων με δύο χωριστές πορείες, οι φοιτητές δήλωσαν την πρόθεσή τους να μην υποχωρήσουν μπροστά σε έναν νόμο που θεωρούν ότι καταστρέφει τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Λίγο μετά τις 11.30 το πρωί μέλη του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών (ΜΑΣ) συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Χημείου και πραγματοποίησαν πορεία η οποία κατέληξε στο κτίριο της Επιτροπής Ερευνών όπου και διαλύθηκε για να παραδώσει τη σκυτάλη σε μια δεύτερη και μαζικότερη, αυτή στην οποία καλούσε το Συντονιστικό Γενικών Συνελεύσεων Φοιτητικών Συλλόγων Θεσσαλονίκης. Περίπου 2000 φοιτητές συγκεντρώθηκαν έξω από το ΑΠΘ έχοντας στην «ουρά» της πορείας μέλη των Αγανακτισμένων Θεσσαλονίκης.
Μέσω της Εγνατίας κατευθύνθηκαν στην ΕΥΑΘ όπου και σταμάτησαν για να κρεμάσουν από την ταράτσα του κτιρίου πανό με σύνθημα «Η παιδεία, η υγεία, το νερό, εμπόρευμα δεν είναι, ανήκουν στο λαό». Η ειρηνική πορεία συνεχίστηκε στο εμπορικό κέντρο της πόλης όπου μοιράστηκαν κείμενα και γράφτηκαν συνθήματα κατά του νόμου για την παιδεία, της ιδιωτικοποίησης των πανεπιστημίων, της κατάργησης του ασύλου αλλά και κατά της κυβέρνησης και του μνημονίου.
Οι φοιτητές έκαναν μικρές στάσεις έξω από τις σχολές υπό κατάληψη που συναντούσαν στον δρόμο τους, ενώ οι φοιτητές που βρίσκονταν εντός των κτιρίων ανέβαζαν την ένταση των μεγαφώνων τους για να τους συμπαρασταθούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η υποδοχή του κόσμου που κινείτο εκείνες τις ώρες στους δρόμους της πόλης ήταν θερμή. Πλησίαζαν τους φοιτητές ζητώντας να λάβουν τα κείμενα που μοίραζαν και τους προέτρεπαν να συνεχίσουν τον αγώνα τους και να μην υποχωρήσουν.
Κατά τη διάρκεια της πορείας εντύπωση προκάλεσε το γεγονός πως παρότι η πόλη έχει καταληφθεί από αστυνομικές δυνάμεις, τους φοιτητές ακολουθούσαν αρχικώς διακριτικά μόνο δύο μηχανές της ΕΛ.ΑΣ. Μόλις όμως έφτασε η πορεία στη γενική γραμματεία Μακεδονίας- Θράκης, άρχισαν να εμφανίζονται διμοιρίες των ΜΑΤ προκαλώντας αντιδράσεις – μέσω συνθημάτων – από τους φοιτητές. «Το κάνουν για να μας προκαλέσουν. Δεν μας αφορά. Επιστρέφουμε στο Πολυτεχνείο για να πραγματοποιήσουμε τη συνέλευση του Συντονιστικού των καταλήψεων» ήταν τελικώς η απόφαση των φοιτητών.
Μία ημέρα νωρίτερα, την Τετάρτη το πρωί, μέλη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ με μαύρες κολλημένες ταινίες στο στόμα απέκλεισαν για μία ώρα το ένα ρεύμα της Εγνατίας, έχοντας ως σύνθημα «οι ιδέες μας δεν φιμώνονται».
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα πολιτικών επιστημών του ΑΠΘ Νικόλας Σεβαστάκης, ωστόσο, εμφανίζεται επιφυλακτικός ως προς την αποτελεσματικότητα των φοιτητικών κινητοποιήσεων. «Οι αντιδράσεις των φοιτητών» μας είπε «ήρθαν πολύ καθυστερημένα. Μετά από μακρά περίοδο απουσίας οποιασδήποτε συλλογικότητας, εκτός από πολύ μικρές πολιτικοποιημένες ομάδες. Επειδή είναι καθυστερημένο το κίνημα δεν πρόλαβε να έχει μια αγωνιστική κλιμάκωση και δεν διαθέτει μια διαλεκτική, δηλαδή δεν ανατέμνει επαρκώς το πρόβλημα. Ένα κίνημα για να έχει αποτελεσματικότητα, να προκαλέσει δηλαδή κάποια ρήγματα στον ήδη ψηφισμένο νόμο, πρέπει να παρασύρει και αυτό που θα ονομάζαμε τον “μεσαίο χώρο” του φοιτητικού κινήματος. Πιστεύω ότι μέχρι στιγμής είναι περιορισμένο. Παρότι έχουμε μια σιωπηρή αποδοχή από τις μεγάλες φοιτητικές παρατάξεις, όπως η ΠΑΣΠ και η ΔΑΠ, δεν έχουμε κινητοποίηση της κρίσιμης φοιτητικής μάζας».
Πολλοί φοιτητές, όμως, δηλώνουν αποφασισμένοι και συνδέουν τον νόμο για την παιδεία με ευρύτερα πολιτικά ζητήματα. «Το πανεπιστήμιο έχει προβλήματα» λέει ο Στέφανος Μπατσής, φοιτητής Νομικής. «Αλλά αυτός ο νόμος αποτελεί μια ένεση ολιγαρχίας. Αυτό δεν είναι λύση. Λύση είναι περισσότερη δημοκρατία, όχι περισσότερη ολιγαρχία. Για το πανεπιστήμιο θα πρέπει να αποφασίζουν οι διδάσκοντες, οι φοιτητές και η κοινωνία – όχι το κράτος».
Εδώ ο Νικόλας Σεβαστάκης μάλλον συμφωνεί: «Ο νόμος είναι πολλαπλών στοχεύσεων» λέει « αλλά έχει μια βασική φιλοσοφία: αυτό που λέμε νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση. Το βασικό στοιχείο της είναι ότι δεν βλέπει τη γνώση ως μια σειρά ερευνητικές ή γνωστικές περιοχές αλλά ως πακέτα πληροφορίας, τα οποία μπορεί να συναρμολογεί κανείς για να φτάσει στο πτυχίο. Το πτυχίο στο οποίο στοχεύει ο νόμος είναι μια παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών, με την έννοια που μια εταιρεία παρέχει υπηρεσίες εστίασης ή ψυχαγωγίας, όπου ο φοιτητής είναι ο χρήστης. Προβάλλοντας τα ζητήματα διοίκησης εμφανίστηκε στο κοινό μια εικόνα μάχης κατεστημένων, το παλιό με το καινούργιο, μια ενδοσυντεχνιακού τύπου διαμάχη. Η συντεχνιακή διάσταση υπάρχει, οι παθογένειες είναι δεδομένες, δεν ζούμε μια αγγελική κατάσταση, αλλά η δομή που φτιάχνεται είναι απείρως πιο γραφειοκρατική και συγκεντρωτική από αυτή που υφίσταται και εξυπηρετεί το άνοιγμα στη “κοινωνία” ως αγορά . Δεν βλέπει, δηλαδή, την κοινωνία από την πλευρά των κοινωνικών αναγκών σε γνώση αλλά ως αγορά.»
Οι φοιτητές έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να κινητοποιηθούν δυναμικά αύριο, μαζί με όλες τις κοινωνικές ομάδες που θα διαμαρτυρηθούν στη ΔΕΘ.