Ο φόβος του Τραμπ ανέλαβε ήδη τα ηνία του πλανήτη

του Μηνά Κωνσταντίνου

Επίσης, η εξουσία του Προέδρου των ΗΠΑ περιλαμβάνει την εκτέλεση του ομοσπονδιακού νόμου, την ευθύνη διορισμού της εκτελεστικής εξουσίας, των διπλωματικών, ρυθμιστικών και δικαστικών λειτουργών, καθώς και τη σύναψη συμφωνιών με ξένες δυνάμεις, με τη συγκατάθεση της Γερουσίας. Ακόμη, υπαγορεύει τη νομοθετική ατζέντα και διευθύνει την εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Σε όλα τα παραπάνω, ας προστεθεί πως όταν θα αναλάβει και επίσημα την εξουσία, θα βρεθεί να ελέγχει τόσο τη Γερουσία όσο και τη Βουλή, όπου την πλειοψηφία κρατούν ήδη οι Ρεπουμπλικάνοι.

Σε άλλους «έπεσε το σαγόνι» και σε άλλους οι μάσκες

«Αυτός ο τύπος είναι ακατάλληλος βάση ταπεραμέντου να γίνει αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής». «Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι μοναδικά ακατάλληλος να πάρει αυτή τη δουλειά». «Έλα τώρα, αυτός ο τύπος; Θέλω να πω πως, είναι παράξενο το πως με την πάροδο του χρόνου, αυτό που είναι τρελό αρχίζει να παίρνει την μορφή του κανονικού».

Όλες οι παραπάνω αποστροφές, ανήκουν σε διαφορετικές προεκλογικές τοποθετήσεις του απερχόμενου Προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα. Όπως και αυτή που ακολουθεί, η οποία έγινε λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της επικράτησης του δισεκατομμυριούχου έναντι της Χίλαρι Κλίντον. «Όλοι θέλουμε το καλύτερο γι' αυτή τη χώρα. Αυτό άκουσα και όταν του μίλησα, και χάρηκα γι' αυτό. Αυτό είναι που χρειάζεται η χώρα» δήλωσε, ενώ μόλις την Πέμπτη χαρακτήρισε την συζήτηση που είχε μαζί στον Λευκό Οίκο «εξαίρετη».

Στο ίδιο μήκος κύματος… εναλλαγής της στάσης του, κινήθηκε και ο πρόεδρος ου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. Ο Πολωνός, τρεις ημέρες πριν τις εκλογές είχε τουιτάρει πως «η σύζυγός μου σχολίασε: Ένας Ντόναλντ είναι κάτι παραπάνω από αρκετός». Την επόμενη της εκλογής, στην συγχαρητήρια επιστολή του κάλεσε τον Τραμπ στην Ευρώπη για «να χαράξουμε την πορεία της σχέσης μας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια». Πρόσκληση που απεύθυνε και ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, που κάλεσε τον κύριο εκφραστή του λαϊκισμού στις ημέρες μας, κατά πρόσφατη δήλωσή του, να αποσαφηνίσει τις προθέσεις του για το Εμπόριο, τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ και την κλιματική αλλαγή. Άλλωστε, μόλις την Παρασκευή, οι διαρροές της Κομισιόν δείχνουν πως η TTIP μοιάζει «χλωμή» για τα επόμενα χρόνια.

Η αλλαγή της στάσης του Ομπάμα και η στρατηγική προσέγγισης της Ευρώπης απέναντι στον νέο Πρόεδρο, είναι ενδεικτικές των αντιδράσεων που υπήρξαν παντού στον κόσμο σε επίπεδο υψηλής ηγεσίας και αποτυπώνει την αστάθεια που επέρχεται.

Από τους πανηγυρισμούς του ρωσικού κοινοβουλίου και του Βλαντιμίρ Πούτιν, της κυβέρνησης του Ισραήλ, του Ταγίπ Ερντογάν, της Μαρί Λεπέν, του βασιλιά Αλ-Σαούντ της Σαουδικής Αραβίας και της ηγεσίας της Αλ Κάιντα, έως τα «πίσω-μπρος» της ηγεσίας της Κομισιόν, τα «μαθήματα Δημοκρατίας» της Μέρκελ και την ανάλυση περί λαϊκισμού του Σόιμπλε, οι αντιδράσεις των ηγετών ανά τον κόσμο σκιαγραφούν, είτε πρόκειται για υποστηρικτές του, είτε για αντιπάλους του, την ανατροπή των διεθνών ισορροπιών που υποβόσκει ενόψει της διακυβέρνησής του Τραμπ.

Ήδη, εκτός από τους πανηγυρισμούς του πρωθυπουργού Νετανιάχου με την εκλογή Τραμπ και τις προ ημερών απειλές περί αφανισμού της Παλαιστίνης, ενθουσιάστηκε και ο υπουργός Παιδείας της κυβέρνησής του. Ο ίδιος, σχολιάζοντας τη νίκη του Τραμπ, δήλωσε πως «είναι μια ευκαιρία για το Ισραήλ να τερματίσει αμέσως την ιδέα του Παλαιστινιακού κράτους». Χωρίς καμία αναστολή πλέον, ο Ισραηλινός συμπλήρωσε πως «η εποχή του Παλαιστινιακού κράτους τελείωσε».

Ο πρώην επικεφαλής της Κου Κλουξ Κλαν, Ντέιβιντ Ντουκ μοιράστηκε στα κοινωνικά δίκτυα την χαρά του, δηλώνοντας πως «αυτή είναι η πιο συναρπαστικές στιγμές της ζωής μου». Μάλιστα, για να διαλύσει κάθε αυταπάτη, πρόσθεσε πως «μη γελιέστε, οι άνθρωποί μας έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην εκλογή του Τραμπ».

Στον αντίποδα, στο Μεξικό, του οποίου οι πολίτες έχουν στοχοποιηθεί επανειλημμένως κατά την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ, αναζητούν ισορροπία με τον τρόμο. Από τη μία, η υπουργός Εξωτερικών, Κλαούντι Ρουίζ Μασσιό ξεκαθάρισε πως το Μεξικό δεν πρόκειται να πληρώσει για το τείχος. Από την άλλη, ο πρόεδρος Μανουέλ Λόπεζ Ομπραντόρ δήλωσε πως ανυπομονεί να συνεργαστεί με τον Τραμπ, ενώ απευθυνόμενος στους Μεξικανούς σύστησε ψυχραιμία, τονίζοντας πως «θα μείνουμε ενωμένοι, δεν έχει σημασία ποιες είναι οι περιστάσεις», προδίδοντας την αγωνία του.

Στην Αργεντινή, όπου ο Πρόεδρος Μαουρίσιο Μακρί είχε λάβει θέση υπέρ της Κλίντον, έχει ήδη εκφράσει την αγωνία του για την μετάβαση της εξουσίας στις ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό των αντιδράσεων στην Αργεντινή, το γεγονός πως λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, η υπουργός Εξωτερικών, Σουζάνα Μαλκόρα είχε προβλέψει «αδιέξοδο» στις σχέσεις της χώρας της με τις ΗΠΑ σε περίπτωση επικράτησης του Τραμπ, ενώ λίγες ώρες μετά την εκλογή του τον επαίνεσε για την «συμβιβαστική» του ομιλία. Στο ίδιο μοτίβο αντιδράσεων κινούνται οι αντιδράσεις αρκετών ακόμα «γειτόνων» των ΗΠΑ, που αναζητούν πλέον πυξίδα για τα αχαρτογράφητα νερά στα οποία μπαίνουν οι σχέσεις τους.

Σε κινούμενη άμμο η διεθνής οικονομία

Η αναταραχή που έφερε στην παγκόσμια οικονομία η εκλογή του, δεν είναι μεν καταστροφική, κρίνεται όμως ενδεικτική του κλίματος που μπορεί να επικρατήσει την επόμενη τετραετία.

Τα γαλλικά και τα γερμανικά spread βρέθηκαν την Πέμπτη σε υψηλό εξαμήνου με τη Γερμανία να κάνει ήδη λόγο για τους φόβους αστάθειας για την παγκόσμια οικονομία, το γνωστό για τη σταθερότητά του ιαπωνικό νόμισμα, γεν,  βρέθηκε στο υψηλότερο σημείο του από την ημέρα του Brexit, ενώ ο χρυσός «τσίμπησε» παραπάνω απ' όσο είχε ακριβύνει την ίδια ημέρα. Το δε μεξικάνικο πέσο καταρρακώθηκε ενώ οι υπόλοιπες ασιάτικες τρελάθηκαν.

Όχι τυχαία, ο παγκόσμιος δείκτης οικονομικής αστάθειας VIX, γνωστός και ως δείκτης φόβου, εκτοξεύτηκε κατά 40%. Οι μετοχές των εταιρειών όπλων σημείωσαν αύξηση ρεκόρ, τουλάχιστον από το 2012, ενώ οι μετοχές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις ΗΠΑ κατακρημνίστηκαν. Δεδομένης της άποψης του Τραμπ πως η κλιματική αλλαγή είναι μία απάτη, βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο τους από την πρώτη εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να προκύπτει πως τότε είχε κάποια ευθύνη η σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας.  

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου εξέφρασε την ικανοποίησή του για την εκλογή Τραμπ, με τον επικεφαλής του, Ρομπέρτο Αζεβέντο να σημειώνει πως «είναι σαφές ότι πολλοί νιώθουν ότι το εμπόριο δεν αποδίδει για αυτούς. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε αυτό και να διασφαλίσουμε ότι το εμπόριο παρέχει το μεγαλύτερο όφελος για τους περισσότερους ανθρώπους».

Άνθρωποι και συλλογικότητες σε απόγνωση και αναβρασμό

Τα κοινωνικά δίκτυα πλημύρισαν με μηνύματα αγωνίας της Μουσουλμανικής κοινότητας, ειδικά γυναικών που φορούν μαντίλα, με την αγωνία για το κατά πόσο είναι πλέον ασφαλές να συνεχίσουν να το κάνουν. «Έσπασα εντελώς όταν είδα την μητέρα μου να κλαίει επειδή, πλέον, φοβάται ακόμα περισσότερο τον ρατσισμό που θα αντιμετωπίσει φορώντας τη μαντίλα της» έγραψε μία Αφγανή που μένει στην Καλιφόρνια, ενώ μία Παλαιστίνια έγραψε «η οκτάχρονη αδερφή μου, μου είπε πως φοβάται να είναι Μουσουλμάνα. Έσπασε η καρδιά μου, σπαράζω. Μη μου λέτε πως τα λόγια του δεν έχουν σημασία».

Σχετικά με τα δικαιώματα των Αφροαμερικάνων, Ισπανόφωνων και λοιπών μειονοτήτων, η ήδη επιβαρυμένη καθημερινότητα, με τα χιλιάδες θύματα αστυνομικής, και όχι μόνο, αυθαιρεσίας, αναμένεται να επιδεινωθεί. «Ως συνιδρυτής του κινήματος Black Lives Matter, έχω δει τον τρόπο με τον οποίον οι κοινότητές μας έχουν τρομοκρατηθεί. Μπορεί να γίνει και χειρότερα. Αλλά αρνούμαστε να σωπάσουμε» τόνισε σε κείμενό της η Πατρίσια Κούλορς.

Κραυγή αγωνίας εκφράζουν επίσης και τα μέλη της LGBTQ κοινότητας, που βλέπουν την νέα ηγεσία των ΗΠΑ να μην υποχωρεί και να συνεχίζει να θέτει στο στόχαστρο τα δικαιώματα που, ειδικά επί προεδρίας Ομπάμα, κατάφεραν να κατοχυρώσουν. «Τα δικαιώματα των LGBTQ θα είναι τα πρώτα που θα φύγουν» δήλωσε προεκλογικά ο αντιπρόεδρος του Τραμπ, Μαίκ Πενς, ανακαλώντας δύο μόλις ημέρες πριν την ημέρα των εκλογών.

Η Κέιτ Μπρένερ, μία τρανς γυναίκα από το Λονγκ Άιλαντ που μίλησε στην Guardian, δήλωσε «απολύτως τρομοκρατημένη» για τα τρανς άτομα και το κίνημά τους. Όπως ανέφερε, το ξημέρωμα της Τετάρτης ήταν σαν κάθε τρανς άτομο να πηγαίνει σε κηδεία. Μάλιστα, χαρακτηριστικό της προσέγγισης που έχουν πλέον αρκετά άτομα της LGBTQ κοινότητας στις ΗΠΑ, είναι η αναφορά μιας φίλης της, που ανέφερε πως «επιστρέφω στην ντουλάπα», εννοώντας πως επιστρέφει στην προηγούμενη κατάστασή της να κρατάει κρυφές τις σεξουαλικές της προτιμήσεις.

Η κατάργηση νόμων που, έστω νωχελικά, επιστρατεύτηκαν από τη διακυβέρνηση Ομπάμα για να στηρίξουν τους πιο αδύναμους, όπως το περιβόητο Obamacare (Προστασία των ασθενών και οικονομικά προσιτής φροντίδας νόμου) που εξασφάλιζε την πρόσβαση στην Υγεία σε εκατομμύρια πολιτών των κατώτερων οικονομικών στρωμάτων, ευαγγελίζεται μία νοσηρή καθημερινότητα, που θα κάνει τις σημερινές συνθήκες να μοιάζουν σαν όαση για όλους τους παραπάνω.

«Ο εχθρός μέσα μου»

Το γεγονός πως ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζαστίν Τρεντό, επίσης εμφανίζεται να προσεγγίζει το νέο Πρόεδρο, δεν είναι αρκετή για να επισκιάσει το γεγονός πως η ιστοσελίδα του Καναδά «έπεσε» από την τεράστια επισκεψιμότητα που σημείωσε από την ώρα που ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των εκλογών. Η είδηση μπορεί να συνοδεύεται από μία εγγενή υπερβολή, όμως αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό την απόγνωση στην οποία έχουν ήδη περιέλθει εκατομμύρια πολιτών της «μεγαλύτερης Δημοκρατίας στον κόσμο».

Ίσως η αναφορά του Κολομβιανού σκιτσογράφου Βλάντο, να περιγράφει πιο γλαφυρά την σημερινή κατάσταση στις ΗΠΑ, η οποία κατά πολλούς, προέκυψε από τα αδιέξοδα στα οποία επιμελώς η ίδια κατάφερε να εγκλωβιστεί τα προηγούμενα χρόνια. «Οι υπερβολές αυτού του εκκεντρικού εκατομμυριούχου έχουν αποδείξει ότι ο υπ' αριθμόν ένα εχθρός των ΗΠΑ δεν είναι πέρα από τα σύνορά της, αλλά μάλλον εντός» έγραψε ο, κατά κόσμον, Βλαντιμίρ Φλόρες, στην εφημερίδα Ελ Τιέμπο. «Αυτή η απειλή ονόματι Τραμπ είναι ένα προϊόν της αμερικανικής κοινωνίας. Μια εφιαλτική μετάλλαξη του αμερικανικού ονείρου» πρόσθεσε.

Πάντως, από τα δείγματα και τις εικόνες των διαδηλώσεων πολιτών που φτάνουν στις οθόνες μας από Ορλάντο, Πόρτλαντ, Όκλαντ, Νέα Υόρκη, Σικάγο, Καλιφόρνια, Ντένβερ, Όρεγκον, Βοστόνη, Φιλαδέλφεια, ίσως και να υπάρχει μία ελπίδα ο φόβος να νικηθεί «από μέσα». Ακριβώς εκεί όπου και γεννήθηκε.