Ζωγραφικό: Μεικτή τεχνική, λάδι σε χαρτί και ηλεκτρονικη επεξεργασία 20×15 εκ. του Γιώργου Μικάλεφ
Επιμέλεια: Ορέστης Βέλμαχος

Γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας. Ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε τη ρωσική υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών – εξαγωγών. Η μητέρα του, Δωροθέα, ήταν κεφαλλονίτικης καταγωγής. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κεφαλονιά και το 1921 μετακόμισε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το εξατάξιο Γυμνάσιο.

Το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια χρονιά αρρωσταίνει βαριά ο πατέρας του και αναγκάζεται να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο, αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα του, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό.


Η ζωή του ναυτικού και τα χρόνια της κατοχής

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αποτυπώνει στο χαρτί τις εικόνες από τα μέρη που επισκέπτεται, τη ναυτική ζωή, τους ναυτικούς και τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους, τη θάλασσα και τις γυναίκες. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Μαραμπού.

Στη διάρκεια της Κατοχής, ο Καββαδίας περνάει στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης και γίνεται μέλος του ΕΑΜ. Την ίδια ακριβώς περίοδο γίνεται και μέλος του ΚΚΕ. Εντάσσεται, επιπλέον, στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών. Είναι ενεργός λογοτεχνικά, γράφοντας ποιήματα, ορισμένα εξ αυτών αντιστασιακά, με πιο χαρακτηριστικό το ποίημα «Στον τάφο του ΕΠΟΝίτη». Στις αρχές του 1945 γίνεται επικεφαλής του ΕΑΜ Λογοτεχνών-Ποιητών, θέση την οποία παραχωρεί στις 6 Οκτώβρη του ίδιου έτους στον Νικηφόρο Βρεττάκο, εξαιτίας της αναχώρησής του από την Ελλάδα με το πλοίο «Κορινθία».

Τον Ιανουάριο του 1947 εκδίδεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του Πούσι κι επανεκδίδεται, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, το εξαντλημένο Μαραμπού από τον Θανάση Καραβία, ο οποίος το Μάρτιο του 1954 θα κυκλοφορήσει και τη Βάρδια, το μοναδικό πεζό του Νίκου Καββαδία.

Από το τελευταίο ταξίδι του επέστρεψε το Δεκέμβριο του 1974 και αμέσως ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την έκδοση της τρίτης ποιητικής συλλογής του, την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει τυπωμένη. Πέθανε στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η καταξίωση μετά τον θάνατο

Αυτό που τον έκανε να ξεχωρίσει ήταν η «ναυτική γλώσσα» που χρησιμοποιούσε στα ποιήματα του. Εικόνες και περιγραφές από πολλά μέρη του κόσμου, δοσμένες με μοναδική γλαφυρότητα και λυρικότητα.

Το 1975 ο Γιάννης Σπανός κυκλοφορεί το δίσκο «Ανθολογία Γ' ». Πρόκειται για μια δουλειά που περιλαμβάνει δίαφορα μελοποιημένα ελληνικά ποιήματα. Ένα από αυτά ήταν και το Mal du depart (Ιδανικός κι ανάξιος εραστής) του Νίκου Καββαδία το οποίο ερμήνευσε ο Κώστας Καράλης.

Το 1977, η Μαρίζα Κωχ στο δίσκο της «Μαρίζα Κωχ» μελοποιεί 8 ποιήματα του Καββαδία (Φάτα Μοργκάνα, Πούσι, Αρμίδα, Μουσώνας, Σταυρός του Νότου, Θεσσαλονίκη ΙΙ, Νανούρισμα, Μαραμπού). Το «Φάτα Μοργκάνα» ξεχώρισε και έμελλε να συνδεθεί με το όνομα του.

Το 1979 ήταν η χρονιά – αποκάλυψη για το έργο του, αλλά και για την ελληνική μουσική. Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του, ο Θάνος Μικρούτσικος μελοποιεί έντεκα ποιήματα του στον δίσκο «Σταυρός του Νότου» και το έργο του Καββαδία «ανοίγει» στο ευρύτερο κοινό. Τα ποιήματα που μελοποιήθηκαν ήταν τα Kuro Siwo, Θεσσαλονίκη, Σταυρός του Νότου, Ένα Μαχαίρι, Γυναίκα, Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί, Federico Garcia Lorca, Αρμίδα, Cambay's water, Εσμεράλδα, Πικρία. Ερμηνευτές του δίσκου ήταν ο Γιάννης Κούτρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και η Αιμιλία Σαρρή.

Το 1983 ο συνθέτης Μιχάλης Τερζής κυκλοφορεί το δίσκο «Τραγούδια της θάλασσας» με τρία τραγούδια του, ενώ ένα χρόνο αργότερα ο Λάκης Παπαδόπουλος και η Αρλέτα κυκλοφορούν δύο μελοποιημένα ποιήματα του Νικου Καββαδία, τα William George Allum και Black and white. Το 1989 ο Δημήτρης Ζερβουδάκης μελοποιεί το ποίημα «Γράμμα σ' έναν ποιητή», ένα από τα τραγούδια που τον κάνουν γνωστό σε μεγάλο μέρος του ελληνικού κοινού. *

Το πέρασμα στην «αιωνιότητα»

Ωστόσο, η απόλυτη καταξίωση του Νίκου Καββαδία στη συνείδηση του κοινού θα έρθει στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν ο Θάνος Μικρούτσικος κυκλοφορεί τον δίσκο «Γραμμές των οριζόντων» που περιλαμβάνει 17 ποιήματα από τα οποία τα 11 είναι επανεκτελέσεις από το δίσκο «Σταυρός του Νότου». Τα ποιήματα που μελοποιήθηκαν είναι τα Καραντί, Θεσσαλονίκη, Ένας νέγρος θερμαστής από το Τζιμπουτί, Εσμεράλδα, οι Εφτά Νάνοι στο s/s cyrenia, Λύχνος του Αλαδδίνου, Abord de l' Aspasia, Federico Garcia Lorca, Αρμίδα, Γυναίκα, William George Allum, Ο πιλότος Νάγκελ, Σταυρός του Νότου, Cambay's water, Πικρία, Kuro Siwo, Ένα μαχαίρι. Ερμηνευτές του δίσκου ήταν ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, οι Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας και ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος.

Από τα έργα του ξεχωρίζουν το «Μαραμπού», το «Πούσι», το «ημερολόγιο ενός τιμονιέρη» και «η βάρδια»

*Ο ακριβής τίτλος τπυ ποιήματος είναι «Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ»