του Θάνου Καμήλαλη
Για τους κατοίκους και τους αιρετούς στη Νέα Φιλαδέλφεια – Χαλκηδόνα, τέτοιες επιθέσεις δεν είναι καινούριο φαινόμενο. «Η πρώτη ήταν την Πρωτομαγιά του 2013, σε τραπεζάκια τότε του ΣΥΡΙΖΑ και με απειλές “να μην τολμήσουμε να εμποδίσουμε το γήπεδο”» εξιστορούν πηγές του Δήμου στο TPP. Ακολούθησαν αρκετές ακόμα, όπως για παράδειγμα στις 22 Δεκεμβρίου 2014, όταν 5 δημοτικοί σύμβουλοι οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο, μετά από επίθεση ομάδας ατόμων στο δημοτικό συμβούλιο, σε ημέρα συζήτησης του ζητήματος του γηπέδου. Λίγες μέρες μετά, στις 6 Ιανουαρίου του 2015 σημειώθηκε νέα επίθεση, ενώ μάλιστα όταν η υπόθεση αυτή έφτασε να εκδικαστεί στην Ευελπίδων, πριν από λίγους μήνες, άγνωστοι επιτέθηκαν ξανά, έξω από τα δικαστήρια στα μέλη του δημοτικού συμβουλίου.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τις τελευταίες μέρες σημειώνεται νέο και πιο έντονο μπαράζ επιθέσεων. Βανδαλισμοί δημοτικών κτιρίων και αυτοδιαχειριζόμενων δομών και λεκτικές και σωματικές επιθέσεις μοιάζουν να μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη. Τέτοια περιστατικά σημειώθηκαν πρόσφατα στον Αυτοδιαχειριζόμενο Κοινωνικό Χώρο «Στρούγκα», στον αυτοδιαχειριζόμενο χώρο της Λαϊκής Συνέλευσης Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας αλλά και στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο, το οποίο αναβλήθηκε επ αόριστον «μέχρι να διασφαλιστούν συνθήκες ομαλότητας στην πόλη». Μάλιστα σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, Γιώργος Πάνος, δέχτηκε επίθεση «από 10 φερόμενους ως οπαδούς της ΑΕΚ», κυνηγήθηκε και ξυλοκοπήθηκε. Ο ίδιος ο κ.Πάνος μιλώντας στην «Εφ.Συν.» περιγράφει λεπτομερώς την επίθεση, υποστηρίζοντας ότι «Η πόλη είναι σε πολιορκία. Η δημοκρατία θα μπει στον γύψο; Ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;». Λίγες ώρες μετά κυκλοφόρησε μία «διάψευση από αυτόπτες μάρτυρες». Σύλλογοι εκπαιδευτικών, μηχανικών και συλλογικότητες της περιοχής έχουν καταδικάσει τις επιθέσεις, κάνοντας τονίζοντας ότι «η Ν.Φιλαδέλφεια ζει υπό ένα ιδιότυπο καθεστώς «απαγορεύσεων» και τρομοκρατίας εδώ και πολύ καιρό»
Αναζητώντας ευθύνες
Αιτία για όλα αυτά φαίνεται ότι είναι η «άρνηση» του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας να εγκρίνει τις υψομετρικές μελέτες των οδών που θα τροποποιηθούν λόγω της σχεδιαζόμενης υπογειοποίησης, ενός έργου που θα συνοδεύει την ανέγερση της «Αγίας Σοφίας» στη Νέα Φιλαδέλφεια. Σε αυτό το σημείο ξεκινάει ένας κύκλος αποποίησης και απόδοσης ευθυνών μεταξύ Δήμου, «Δικέφαλος Α.Ε.» (συμφερόντων Δημήτρη Μελισσανίδη), Περιφέρειας Αττικής και Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος υποστηρίζει, μέσω του αναπληρωτή υπουργού Σωκράτη Φάμελλου, ότι «από την πλευρά του δεν υπάρχει το οποιοδήποτε ζήτημα σχετικά με την υλοποίηση του έργου» και ότι «στο δικό μου γραφείο δεν έχει έρθει καμία πρόταση που να αφορά εμπλοκή του υπουργείου». Ο κ.Φάμελλος πρόσθεσε, μιλώντας στο «Κόκκινο» ότι «Παρακολουθώντας από την ειδησεογραφία, μπορώ να σας πω ότι υπάρχουν κάποια ζητήματα όσον αφορά τα υψόμετρα και όσον αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, στη συνομιλία που γίνεται στο επίπεδο του Δήμου και της Περιφέρειας».
Η ΠΑΕ ΑΕΚ «φωτογραφίζει» ως αποκλειστικό υπεύθυνο της νέα καθυστέρησης τον Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας και κυρίως τον δήμαρχο, Άρη Βασιλοπουλο, υποστηρίζοντας ότι «η ΑΕΚ σε ολόκληρη αυτή την επίπονη διαδρομή έχει τηρήσει τις νόμιμες διαδικασίες χωρίς την παραμικρή παρέκκλιση και έχει κρατήσει ηπιότατη στάση απέναντι στην πρωτοφανή αδιαλλαξία του». Τονίζει επίσης ότι «για την έκδοση της άδειας απομένει η έγκριση της υψομετρικής μελέτης, η οποία έχει υποβληθεί υπερπλήρης» και επικαλείται την «υποχρέωση του Δήμου, βάσει νόμου, να εγκρίνει άμεσα τα υψόμετρα, την οποία ο Δήμος δεν εφαρμόζει παρανόμως»
«Μας ζητούν να παραβούμε τον νόμο»
Σε αυτές τις κατηγορίες ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας έχει απαντήσει επίσημα ότι «το μόνο που έχει δοθεί στο Δήμο είναι μια μη εγκεκριμένη προμελέτη της υπογειοποίησης των δρόμων και υψομετρικές μελέτες με παραλείψεις, τόσο τον Αύγουστο του 2014 όσο και τον περασμένο Οκτώβρη, οπότε και ο Δήμος απηύθυνε ερωτήματα στο ΥΠΕΝ και την Περιφέρεια. Μετά από 2,5 χρόνια, ο Δήμος συνεχίζει να μη γνωρίζει ποια θα είναι τα οριστικά υψόμετρα των οδών, ώστε να γνωμοδοτήσει». Τονίζουν επίσης ότι η μόνη αρμοδιότητα του Δήμου είναι να γνωμοδοτήσει, κάτι που «τα αρμόδια όργανα δεν είναι υποχρεωμένα να λάβουν υπόψη». Θέτουν μάλιστα ως παράδειγμα την περίπτωση της προσφυγής του Δήμου στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η οποία «απορρίφθηκε, αλλά δεν παρακώλυσε ούτε μία μέσα την προώθηση του σχεδίου του γηπέδου».
Πηγές του Δήμου μιλώντας στο TPP υποστηρίζουν ότι «αυτό που μας ζητούν είναι να παραβούμε το νόμο». Προσθέτουν ότι «η έγκριση της μελέτης δεν είναι υπόθεση του δημάρχου, που στοχοποιείται, αλλά της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου, η οποία δεν έχει τα απαραίτητα έγγραφα». Ενώ όσον αφορά το ποιος είναι υπεύθυνος για να καταθέσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα, οι πηγές του Δήμου ρίχνουν την ευθύνη στην Περιφέρεια Αττικής, η οποία «δεν έχει εγκρίνει ούτε την προμελέτη της υπογειοποίησης». Απαντώντας στο εξώδικο που έχει καταθέσει εναντίον τους ομάδα οπαδών της ΑΕΚ, οι πηγές του Δήμου απαντούν «κάντε μας μήνυση αν θέλετε» επιμένοντας ότι βάσει νόμου δεν έχουν αρμοδιότητα να γνωμοδοτήσουν για μη εγκεκριμένες μελέτες.
Τονίζουν επίσης ότι «όπως έχουμε αναφέρει επανειλημμένα, δεν είμαστε αντίθετοι στο γήπεδο αλλά έχουμε συγκεκριμένα αιτήματα» Τα αιτήματα αφορούν
- Δημιουργία εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση και άλλων τμημάτων της ερασιτεχνικής ΑΕΚ, οι οποίες υπήρχαν στο κατεδαφισμένο στάδιο.
- Τροποποίηση του ύψους του γηπέδου ώστε να εξασφαλίζεται η αρμονική γειτνίαση με τον προσφυγικό συνοικισμό.
- Μέτρα πυροπροστασίας και ηχοπροστασίας του οικισμού και του Άλσους, καθώς και προστασίας από άλλους κινδύνους (βανδαλισμούς, ατυχήματα, εκτεταμέρνη ρύπανση κ.α.)
- Μέτρα, έργα και παρεμβάσεις που θα εκτονώνουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Επίσπευση της κατασκευής της γραμμής 4 του Μετρό και της επέκτασής της ως τον Περισσό. Βελτίωση των υπόλοιπων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς για την εξυπηρέτηση των θεατών μετά από σχετική μελέτη.
- Εξασφάλιση και χωροθέτηση επαρκούς αριθμού θέσεων στάθμευσης για τη μείωση της άναρχης και παράνομης στάθμευσης στην πόλη.
«Σε κάθε περίπτωση όμως, μπορούμε μόνο να γνωμοδοτήσουμε» επαναλαμβάνουν, ενώ χαρακτηρίζουν τις συνεχιζόμενες επιθέσεις ως «δράσεις παρακράτους».
«Σύμπλευση» Περιφέρειας – Μελισσανίδη;
Προς το παρόν, η διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής τηρεί «σιγή ιχθύος» για το ζήτημα. Η Περιφέρεια δεν έχει απαντήσει σε επανειλημμένες προσπάθειες του TPP για κάποιο σχόλιο. Υποστηρίζει ωστόσο, σύμφωνα με προηγούμενες τοποθετήσεις, ότι η προμελέτη της υπογειοποίησης «έχει εγκριθεί». Παράλληλα, 5 περιφερειακοί σύμβουλοι εξέδωσαν την Παρασκευή ανακοίνωση με την οποία δηλώνουν την συμπαράστασή τους «σε όλες τις ενέργειες της Δημοτικής Αρχής της Νέας Φιλαδέλφειας που έχουν γνώμονα το δημόσιο συμφέρον της πόλης και των κατοίκων της. Καταδικάζουμε τους βανδαλισμούς στο κτίριο του Δημαρχείου και τους τραμπουκισμούς σε αιρετούς και πολίτες».
Οι 5 περιφερειακοί σύμβουλοι, Α. Βασιλάκη, Μ.Κούκα, Μ.Μαντάς, Φ.Νικολιδάκη και Ζ. Ράικου, καταγγέλλουν επίσης «σύμπλευση» Περιφέρειας – Δικέφαλος Α.Ε.. Συγκεκριμένα τονίζουν ότι η διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής ζήτησε από τον Δήμο να εγκρίνει τα υψομετρικά (και χωρίς εγκεκριμένη μελέτη), 6 ημέρες πριν το ζητήσει η ίδια η Δικέφαλος Α.Ε. «Έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Αναπτυξιακού Σχεδιασμού της Περιφέρειας με ημερομηνία 19.10.2016, όχι μόνο αναφέρει την υπογειοποίηση των αρτηριών ως μέρος του έργου της ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕ, αλλά εγκαλεί τον Δήμαρχο και την Τεχνική Υπηρεσία, ότι δεν έχουν ενεργήσει ώστε να δοθεί το έγγραφο με τα υψομετρικά που χρειάζεται η ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕ! Και η Γενική Διεύθυνση Α.ΣΧ. προχώρησε σε αυτή την ενέργεια, 6 ημέρες πριν ζητήσει τα υψομετρικά η ίδια η ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕ!» αναφέρουν. Ενώ περιφερειακοί σύμβουλοι μιλώντας στο TPP προσθέτουν ότι «ουσιαστικά δεν έχουμε τίποτα από τον φάκελο με τα δικαιολογητικά που ζητάει ο κανονισμός της Περιφέρειας και η νομοθεσία».
Όσον αφορά τη χρησιμότητα η όχι της υπογειοποίησης δρόμων στη Νέα Φιλαδέλφεια, η μεν ΠΑΕ ΑΕΚ υποστηρίζει ότι «αποτελεί τεράστιο ψέμα ότι η υπογειοποίηση υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των κατοίκων και ότι δήθεν εμποδίζει την πρόσβαση σπιτιών και καταστημάτων. Αντιθέτως, δημιουργεί επιπλέον δέκα στρέμματα ελεύθερου χώρου στην περιοχή, καθώς και μία ασφαλή διαδρομή πεζών από την Λεωφόρο Δεκελείας στο σταθμό του Περισσού». Από την άλλη πλευρά, ο Δήμος και περιφερειακοί σύμβουλοι τονίζουν ότι «η περιοχή θα υποστεί μεγάλη μεταβολή: τα κατώφλια και οι αυλές σπιτιών θα βρεθούν χαμηλότερα από τα πεζοδρόμια, οι ράμπες εισόδου και εξόδου των υπογειοποιημένων δρόμων θα αλλάξουν ριζικά τη μορφή του προστατευόμενου παραδοσιακού οικισμού και θα δημιουργήσουν φραγμούς στην κυκλοφορία πεζών και οχημάτων». Πηγές του TPP αναφέρουν συγκεκριμένα ότι «σπίτια και καταστήματα θα βρεθούν ακόμα και 15-20 μέτρα κάτω από το κράσπεδο».
Κόστος για το Δημόσιο: 35-40 εκατ. ευρώ
Εκτός όμως από την αξία της υπογειοποίησης δρόμων της Νέας Φιλαδέλφειας και την μεταβολή της ποιότητας ζωής των γύρω οικισμών, υπάρχει και ένα ακόμα ζήτημα, πολύ σημαντικό. Πηγές του TPP αναφέρουν ότι ουσιαστικά πρόκειται για ένα δεύτερο έργο εκτός της ανέγερσης του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, το οποίο επιχειρείται (με την σιωπηλή ανοχή της Περιφέρειας Αττικής) να χαρακτηριστεί «δημόσιο» και να χρηματοδοτηθεί με κονδύλια του Δημοσίου, ανεβάζοντας έτσι τον συνολικό λογαριασμό στα 35-40 εκατ. ευρώ. Ένα έργο που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα μόνο της «Δικέφαλος Α.Ε.» και συγκεκριμένα του ιδιοκτήτη της, Δημήτρη Μελισαννίδη.
Η διοίκηση της Ρένας Δούρου στην Περιφέρεια «κληρονόμησε» μία δέσμευση του πρώην Περιφερειάρχη, Γιάννη Σγουρού προς την ΑΕΚ για χρηματοδότηση 20 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της για την ανέγερση του νέου γηπέδου της ΑΕΚ. Παρά τις υποσχέσεις για το αντίθετο, τα χρήματα αυτά παρέμειναν στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας το 2015, το 2016 και το 2017. Τον Γενάρη του 2016 όμως, κατά τη συζήτηση για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του γηπέδου, έγινε μία σημαντική αλλαγή. Η σχεδιαζόμενη υπογειοποίηση δεν ήταν πλέον συνοδευτικό έργο του γηπέδου, αλλά προαπαιτούμενο για την ανέγερσή του. Πηγές του TPP από Περιφέρεια και Δήμο επισημαίνουν ότι η υπογειοποίηση θα χρειαστεί και πρόσθετη χρηματοδότηση από χρήματα είτε της ίδιας της Περιφέρειας, είτε του ΕΣΠΑ, ένα ποσό που εκτιμάται από την «Δικέφαλος» σε περίπου επιπλέον 15-20 εκατ ευρώ. «Ο κωδικός για το έργο της υπογειοποίησης δεν συμπεριλαμβάνεται στον προϋπολογισμό, είναι εκτός των 20 εκατ για το γήπεδο» υποστηρίζουν.
Όπως έχει αναφέρει ξανά το TPP, τα χρήματα αυτά δεν θα πάνε στο σωματείο της ΑΕΚ, αλλά στη «Δικέφαλος Α.Ε», την ιδιωτική εταιρεία του Μελισσανίδη ή οποία έχει αναλάβει εξολοκλήρου την κατασκευή του γηπέδου και το σημαντικότερο, την εκμετάλλευση του για τα επόμενα 49 χρόνια. Για να συμβεί αυτό, έπρεπε να περάσει από τη Βουλή μία «φωτογραφική» ρύθμιση της τότε κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου. Το «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής», όμως, που υπερψήφισε η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ τον Ιούλιο του 2014 ανέφερε μεν ότι δίνεται στην ΑΕΚ έκταση 29 στρεμμάτων στη Νέα Φιλαδέλφεια για την «Αγία Σοφία», «προέβλεψε» όμως επίσης ότι η ερασιτεχνική ΑΕΚ θα μπορεί να δώσει τη διαχείριση σε μία ιδιωτική εταιρεία, όπως η «Δικέφαλος»
- Σύμφωνα με το άρθρο 42, παρ 1. παραχωρεί «κατά χρήση, διοίκηση και διαχείριση» στο ερασιτεχνικό αθλητικό σωματείο «ΑΕΚ», έκταση 29 περίπου στρεμμάτων, για την εκπλήρωση του καταστατικού του σκοπού και την ανέγερση στην έκταση αυτή, Κέντρου Αθλητισμού, Μνήμης και Πολιτισμού με την επωνυμία «Αγία Σοφία – Ν. Φιλαδέλφεια». Μέχρι εδώ οι ενέργειες δικαιολογούνται, δεδομένου ότι πρόκειται για την έκταση του παλιού γηπέδου της Νέας Φιλαδέλφειας που κατεδαφίστηκε. Όμως:
- «Το τελευταίο δύναται να αποδέχεται δωρεές ή χορηγίες από τρίτους, να εκχωρεί δικαιώματα και υποχρεώσεις σε τρίτους, να συμβάλλεται με αυτούς και εν γένει να προβαίνει σε κάθε νόμιμη ενέργεια που συντείνει στην εκπλήρωση των σκοπών της παραγράφου 1»
Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι μία μερίδα παραγόντων της ΑΕΚ έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη καταγγέλλοντας την παραχώρηση του γηπέδου στη «Δικέφαλος». Η τελική απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται τους επόμενους μήνες.
Τα γεγονότα έπειτα έγιναν όπως ακριβώς τα «προέβλεψε ο νόμος». Η ΑΕΚ παραχώρησε την κατασκευή και εκμετάλλευση του γηπέδου στον Μελισσανίδη, έργο που θα χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό με χρήματα του Δημοσίου. Κι επειδή «το κράτος έχει συνέχεια» η Περιφέρεια Αττικής αναλαμβάνει να τηρήσει την «νομιμότητα» εφαρμόζοντας, αν και σιωπηλά, το σχέδιο μιας ιδιωτικής εταιρείας με επικεφαλής έναν «ολιγάρχη». Από την άλλη πλευρά η περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας βιώνει κλίμα τρομοκρατίας, από «αγανακτισμένους οπαδούς» που πραγματοποιούν συνεχείς επιθέσεις. Και στη μέση ένα ιστορικό σωματείο, που έχει συνδεθεί με τα λαϊκά στρώματα και τον αντιφασισμό και επιδιώκει να αποκτήσει το «δικό του σπίτι», αίτημα το οποίο κανείς δεν αρνείται. Το ερώτημα είναι, με τι όρους και τι κόστος…