Πηγές από το Μαξίμου κάνουν αποτίμηση της παρουσίας του Αλ. Τσίπρα στην ιταλική πρωτεύουσα, για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΕ και θυμίζουν δήλωση του πρωθυπουργού στις αρχές Μαρτίου: «Η Σύνοδος της Ρώμης θα πρέπει να μην είναι απλά μια επετειακή εκδήλωση, αλλά μια προσπάθεια συλλογικού αναστοχασμού για το κοινό μας μέλλον».
Αυτό, λένε οι κυβερνητικές πηγές, έκανε ο Αλ. Τσίπρας στη Ρώμη. Με αιχμή το ζήτημα της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα και της ανάγκης τερματισμού της κατάστασης εξαίρεσης της χώρας μας, ο πρωθυπουργός ανέδειξε τη σημασία που έχει για το σύνολο της Ευρώπης και των πολιτών της η προστασία των εργαζομένων.
Τονίζουν ότι στη Διακήρυξη της Ρώμης, μετά από τις παρεμβάσεις και του πρωθυπουργού, διατηρήθηκε – παρά τις ενστάσεις πολλών χωρών – η αναφορά στην κοινωνική Ευρώπη, ενώ προστέθηκε και ειδική αναφορά στην καταπολέμηση της ανεργίας, η οποία απουσίαζε από τα πρώτα σχέδια. Με την επιστολή που απέστειλε το απόγευμα της Πέμπτης, στους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών και στους υπόλοιπους 26 αρχηγούς κρατών – μελών της ΕΕ, το επίμαχο ζήτημα της σημασίας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Κεκτημένου ξαναμπήκε στην ατζέντα.
Έπειτα από αυτή, ακολούθησε μια σειρά από υποστηρικτικές δηλώσεις. Από τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, του προεδρεύοντος της Συνόδου του Σαββάτου, Ιταλού πρωθυπουργού, Πάολο Τζεντιλόνι, και του συμπροεδρεύοντος Μαλτέζου πρωθυπουργού, Γιόζεφ Μουσκάτ, μέχρι την ομόφωνη στήριξη των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στο ελληνικό αίτημα για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς και του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, για τις «βέλτιστες πρακτικές στις εργασιακές σχέσεις στο σύνοδο της ΕΕ».
Συγκεκριμένα, στη Σύνοδο του Σαββάτου, ο Ντόναλντ Τουσκ έκανε ιδιαίτερη μνεία στην επιστολή του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο: «Θα ήθελα να αναφερθώ στην επιστολή που έλαβα από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα και να του πω ότι είμαι βέβαιος πως μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους θα συνεχίσουμε να διατηρούμε ένα πολύ υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας και τις βέλτιστες πρακτικές στις εργασιακές σχέσεις, στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ακριβώς περιγράφεται στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο. Αυτό το σημείο συζητιέται συχνά μεταξύ των ηγετών και όλοι μοιραζόμαστε αυτή τη θέση», τόνισε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Παράλληλα, κύκλοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόνιζαν πως η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού απέσπασε την υποστήριξη του Ντόναλντ Τουσκ και του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, οι οποίοι αμφότεροι επιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητα της ευρωπαϊκής ηγεσίας να παραμείνει προτεραιότητα της Ευρώπης της επόμενης δεκαετίας το κοινωνικό κεκτημένο, κυρίως σε ό,τι αφορά στην προστασία των εργασιακών σχέσεων.
Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν πως ο πρόεδρος Τουσκ ήταν σε στενή επαφή με τον Έλληνα πρωθυπουργό, προκειμένου να ανταποκριθεί στο κάλεσμά του για υποστήριξη. Οι δύο πολιτικοί μίλησαν στο τηλέφωνο την Τρίτη, οπότε ο Αλ. Τσίπρας έθεσε στον Ντ. Τουσκ το ζήτημα της κωλυσιεργίας του ΔΝΤ σε ό,τι αφορά στη δεύτερη αξιολόγηση, με αιχμή τα εργασιακά και συγκεκριμένα την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Ακολούθησε η επιστολή του πρωθυπουργού και η απάντηση το Σάββατο, του προέδρου Τουσκ ότι «μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε το υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας και τις βέλτιστες πρακτικές στις εργασιακές σχέσεις σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας».
Για τις ίδιες πηγές, το τελικό κείμενο της Διακήρυξης της Ρώμης έχει πολύ έντονες αναφορές στο κοινωνικό κεκτημένο, αλλά και σε συγκεκριμένα σημεία που απασχολούν τις χώρες του Νότου, όπως η καταπολέμηση της ανεργίας και η προστασία του ρόλου των κοινωνικών εταίρων. Αυτές οι αναφορές ήρθαν ως αποτέλεσμα ολόκληρης της διεργασίας που ξεκίνησε στη Μπρατισλάβα, τον περασμένο Σεπτέμβριο και του πολιτικού διαλόγου που πραγματοποιηθήκε, σημείωναν. Επιπλέον, ανέφεραν ότι μια πιο συγκεκριμένη δέσμευση στη δήλωση δεν ήταν δυνατό να υπάρξει λόγω «νομικών περιορισμών», καθώς σε ορισμένες χώρες τα κοινωνικά συστήματα δεν εμπίπτουν σε ευρωπαϊκή αρμοδιότητα.
Στο ίδιος μήκος κύματος και ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Γιόζεφ Μουσκάτ, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ανέφερε πως «η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται από την ικανότητά μας να εφαρμόσουμε τον κοινωνικό πυλώνα. Αποτελεί το απαραίτητο στοιχείο για ένα ισχυρό, κοινό, ευρωπαϊκό μέλλον. Πρέπει να δώσουμε στους λαούς μας την προστασία που προσδοκούν».
Οι πηγές της κυβέρνησης σημειώνουν ως εξαιρετικά σημαντικό και θετικό βήμα την αναγνώριση εκ μέρους του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ότι η Ελλάδα δεν εξαιρείται από το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.
Σημειώνουν επίσης, ότι αποτελεί προφανή δικαίωση της προσπάθειας της Ελλάδας η ομόφωνη στήριξη των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, κατά την Προπαρασκευαστική συνάντηση του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, την Παρασκευή, στην οποία συμμετείχε και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Σε αυτήν αποτυπώθηκε και η κοινή στάση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών για τις «αδικαιολόγητες και άδικες απαιτήσεις του ΔΝΤ».
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση που έκανε προσερχόμενος στη χθεσινή συνάντηση ο πρόεδρος του ΕΣΚ, Σεργκέι Στάνισεφ: «Υποστηρίζουμε την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κοινωνικού και εργασιακού κεκτημένου, ιδιαίτερα σε σχέση με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, σε όλα τα κράτη-μέλη, χωρίς εξαίρεση και λαμβάνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη κατάσταση που βρίσκεται τώρα υπό συζήτηση σε σχέση με την Ελλάδα», αλλά και ό,τι η ΕΕ έχει απομακρυνθεί από τις σοσιαλδημοκρατικές αξίες της και πλέον «είναι η εικόνα μιας Ευρώπης λιτότητας και νεοφιλελευθερισμού, από την οποία οι άνθρωποι τρέχουν μακριά».
Υπενθυμίζεται ότι στην προπαρασκευαστική συνάντηση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, οι οποίοι και συνυπέγραψαν τη δήλωση του προέδρου του ΕΣΚ, συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Ιταλός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι, ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο πρωθυπουργός της Μάλτας Γιόζεφ Μουσκάτ, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, ο επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Τζιάνι Πιτέλα, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς.
Κατόπιν αυτών, οι πηγές της κυβέρνησης υπογραμμίζουν ότι «ο αγώνας για μια άλλη Ευρώπη, για την επιστροφή της Ευρώπης στο κοινωνικό της πρόσωπο συνεχίζεται». Παραθέτουν, δε, αναλυτικά τις χθεσινές δηλώσεις του Ιταλού πρωθυπουργού, του επικεφαλής της Κομισιόν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του προέδρου των Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος:
Ιταλός πρωθυπουργός, Πάολο Τζεντιλόνι
«Ξέρουμε ότι η κρίση έχει προκαλέσει σε πολλά κράτη – μέλη εξίσου σοβαρές κοινωνικές κρίσεις. Ξέρουμε ότι η ΕΕ είναι ένα σύστημα αξιών και κανόνων, μεταξύ των οποίων και οι κοινωνικές κατακτήσεις, το λεγόμενο κοινωνικό κεκτημένο, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που επετεύχθησαν στα 60 χρόνια ολοκλήρωσης.
Και πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να προστατεύσουμε αυτό το κοινωνικό κεκτημένο, σε όλα τα κράτη μέλη, χωρίς καμία εξαίρεση, όπως σωστά σημείωσε σε μία επιστολή του ο φίλος μου Έλληνας πρωθυπουργός. Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι από την κοινωνική διάσταση μπορεί να ξεκινήσει μία νέα ώθηση στη διαδικασία ολοκλήρωσης».
Επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ
Ο Ζ.Κ. Γιουνκέρ τόνισε πως «δημοσίως με τον πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, ήδη από τον Μάιο 2015, εξέφρασα την υποστήριξή μου σε δίκαια και αποτελεσματικά συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων» και ότι (πρέπει να υπάρξει) «δέσμευση των πιστωτών να δώσουν στην Ελλάδα το επιθυμητό και απαραίτητο περιθώριο ελιγμών για να δημιουργήσει το δικό της μέλλον. Όλα αυτά με σεβασμό προς το κοινωνικό κεκτημένο, του οποίου είμαστε οι θεματοφύλακες».
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρθηκε και στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, τονίζοντας ότι «όλοι οι φορείς θα πρέπει να εργαστούν με υπευθυνότητα για την επίτευξη συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο, όσο το δυνατόν γρηγορότερα» και πως «το επόμενο ραντεβού θα πρέπει να είναι στο Eurogroup της 7ης Απριλίου». «Ιδανικά, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, μέχρι τότε και εμείς θα συνεχίσουμε να σας υποστηρίζουμε για τον σκοπό αυτό».
Επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ
«Θα ήθελα να αναφερθώ στην επιστολή που έλαβα από τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, και να του πω ότι είμαι βέβαιος πως μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, θα συνεχίσουμε να διατηρούμε ένα πολύ υψηλό επίπεδο κοινωνικής προστασίας και τις βέλτιστες πρακτικές στις εργασιακές σχέσεις, στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ακριβώς περιγράφεται στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο. Αυτό το σημείο συζητιέται συχνά μεταξύ των ηγετών και όλοι μοιραζόμαστε αυτή την θέση».
Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Σεργκέι Στάνισεφ
«Πρόκειται για ιστορική στιγμή κατά την πιο αληθινή έννοια του όρου. Προ 60 ετών, εκατοντάδες ανθρώπων, συνηθισμένων πολιτών, περίμεναν μες τη βροχή για να γίνουν μάρτυρες της υπογραφής μιας συνθήκης που μετέτρεψε μια ιστορία βίας και διχασμού σε μια πραγματικότητα ειρήνης και αλληλεγγύης. Είναι, επιπλέον, ιστορική, διότι η Ε.Ε. βρίσκεται υπό απειλή.
Οι αξίες της Ε.Ε. είναι βαθιά σοσιαλδημοκρατικές, αλλά στη σκέψη πολλών πολιτών, η Ε.Ε. έχει απομακρυνθεί από αυτές της αξίες. Οι πολίτες απομακρύνονται, εξαιτίας της εικόνας λιτότητας και νεοφιλελευθερισμού που δείχνει η Ε.Ε. Υποστηρίζουμε την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κοινωνικού και εργατικού κεκτημένου, ιδιαίτερα σε σχέση με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, σε όλα τα κράτη – μέλη, χωρίς εξαίρεση και λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση που βρίσκεται υπό συζήτηση τώρα σχετικά με την Ελλάδα.
Ως Ευρωπαίοι προοδευτικοί, αγωνιστήκαμε πάντα για τις αξίες του σεβασμού, της αλληλεγγύης και των θεμελιωδών δικαιωμάτων που αποτελούν τη βάση της Ε.Ε. Πιστεύουμε ότι η Ε.Ε. χρειάζεται μια νέα κατεύθυνση, βασισμένη σε αυτές τις αρχές. Θέλουμε να ανανεώσουμε την αρχική υπόσχεση της Ευρώπης: ένα μέλλον ευημερίας, ισότητας και δικαιοσύνης για όλους της τους πολίτες. Γι` αυτό θα αγωνιστούν οι ηγέτες μας, καθώς σχεδιάζουμε το μέλλον του σπουδαίου ευρωπαϊκού εγχειρήματος και γι`αυτό θα συμμετάσχω στην Πορεία για την Ευρώπη (MarchforEurope) στη Ρώμη αύριο».