Πώς είναι τα πράγματα στη Γαλλία τώρα;
Αυτές οι εκλογές διακρίνονται από τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα που είδαμε ποτέ σε εκλογές στη Γαλλία. Είναι σαν να παίζονται όλα στα ζάρια. Πιστεύω ότι ένα τεράστιο ποσοστό ανθρώπων θα αποφασίσουν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Πάντως όλη την ώρα συζητάμε για τις εκλογές και με φοβερό διχασμό. Μπορεί να βρεθείς σε ένα τραπέζι και ξαφνικά να δημιουργηθεί μεγάλη «παγωμάρα» ανάμεσα σε φίλους, συγγενείς κλπ.
Γιατί είναι οι πιο αβέβαιες εκλογές;
Για διάφορους λόγους. Αρχικά γιατί, ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων δεν βλέπει τον εαυτό του στους πολιτικούς. Ένα φαινόμενο που το βλέπεις και αλλού στην Ευρώπη. Δεν πάμε να ψηφίσουμε με θάρρος, καρδιά και πάθος έναν υποψήφιο. Ίσως μόνο οι ακροδεξιοί πιστεύουν ότι η Λε Πεν είναι η καλύτερη λύση για αυτούς αλλά κι αυτό δεν είναι σίγουρο. Και υπάρχει και ένα ποσοστό που θα ψηφίσει Λε Πεν γιατί έχουν πιστέψει ότι είναι αντισυστημική και λένε, «τα δοκιμάσαμε όλα, ας το δούμε κι αυτό». Φυσικά, όμως, σιγά που η Λε Πεν είναι εκτός συστήματος!
Στους νέους που θα ψηφίσουν πρώτη φορά, στην μεσαία και την αστική τάξη, αυτός που τραβάει πάρα πολύ είναι ο Μελανσόν. Οι 18χρονοι και οι 19χρονοι έχουν ζήσει μέσα στην κρίση, ο πολιτικός ορίζοντας είναι κλειστός στα μάτια τους πριν ακόμα βγουν προς τα έξω. Μεγάλωσαν ακούγοντας τους πολιτικούς να παραδέχονται ότι δεν μπορούν να κάνουν και πολλά ή υπόσχονταν πράγματα που δεν μπορούσαν να τα πραγματοποιήσουν. Δεν υπάρχει πίστη. Τα εργατικά και τα επαρχιακά στρώματα τείνουν περισσότερο προς την Λε Πεν.
Ο Μελανσόν, Μαρία, με μια γρήγορη ανάγνωση και από μια ελληνική οπτική, μοιάζει με τον Τσίπρα ως προς τις φιλολαϊκές και πιο ανατρεπτικές του διακηρύξεις. Όμως εμείς έχουμε καταγράψει ήδη ένα άσχημο προηγούμενο. Πιστεύεις ότι ο Μελανσόν θα τα κατάφερνε να μην απογοητεύσει εξίσου;
Πράγματι, κανένας δεν ξέρει πώς ο Μελανσόν θα αντιμετωπίσει τη σκληρή γραμμή της Γερμανίας. Όμως, ας μην ξεχνάμε, ότι ο Μελανσόν είναι σαν να προερχόταν ο Τσίπρας από το ΠΑΣΟΚ και να ήταν, μάλιστα, υψηλό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Ο Μελανσόν έχτισε την καριέρα του μέσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (Parti Socialiste) και είχε δύναμη μέσα στο κόμμα. Όχι ότι αυτό του δίνει απαραίτητα την εμπειρία να τα καταφέρει, αλλά του δίνει μια δύναμη και μια σιγουριά που δεν είχε ποτέ ο Τσίπρας. Είναι τελείως διαφορετικό προφίλ.
Ο Μελανσόν λέει ότι πρέπει να επαναδιαπραγματευτούμε με την Ευρώπη ενώ η Λε Πεν μιλάει για δημοψήφισμα εξόδου από την ΕΕ.
Μπορεί πιστεύεις η Λε Πεν, όντως, να το κάνει αυτό;
Νομίζω ότι πρόκειται για ασυναρτησίες, αλλά από την άλλη, το Brexit συνέβη, αν και προς το παρόν δεν είδε κανείς συγκεκριμένα αποτελέσματα. Η Λε Πεν είναι τυπική φασίστρια. Τα λέει αντισυστημικά, αλλά ποια δικαιολογία θα βρει μετά για να υπαναχωρήσει, δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Πάντως την ριζοσπαστική γραμμή της δεν νομίζω ότι θα την εγκαταλείψει έτσι απλά. Ο Μελανσόν, από την άλλη, δεν ξέρουμε τι θα κάνει, αλλά εδώ πρόκειται για τη Γαλλία και όχι για την μικρή Ελλάδα που μπορείς να την φοβίσεις. Αν η Γαλλία πάει και πει, «Αναποδογυρίζουμε το τραπέζι», όλοι θα το σκεφτούν διαφορετικά. Νομίζω ότι ως ένα σημείο μπορεί να συμβεί αυτό. Σε κάθε περίπτωση, ο Μελανσόν ανεβαίνει τώρα, γιατί δεν έπεισε κι ο Αμόν από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Μάλιστα συχνά ακούγεται και ο όρος pasokisation.
Δηλαδή; Έχει αρνητική χροιά;
Δηλαδή «πασοκοποίηση». Έχει μια φοβερά αρνητική χροιά. Μετά από 5 χρόνια με τον Ολάντ και με ένα υποτιθέμενα σοσιαλιστικό κόμμα, που όμως έγινε το κόμμα-σύμβολο της φιλελεύθερης πολιτικής και της λιτότητας, χάνεις την πελατεία σου και θα χαθεί και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ. Και ένας λόγος που ο Μελανσόν ανεβαίνει, είναι γιατί εκείνος γύρισε την πλάτη του σε αυτό το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Είναι μια αρένα αυτές οι εκλογές με όλα τα σενάρια ανοιχτά. Για παράδειγμα, το πώς άντεξε ο Φιγιόν παρά τα όσα σκάνδαλα αποκαλύφθηκαν, είναι να αναρωτιέται κανείς, και πολλοί θα πάνε να τον ψηφίσουν.
Το σενάριο του Frexit συζητιέται στη Γαλλία;
Όχι ακόμα. Αυτά θα συζητηθούν, ίσως, τη Δευτέρα μετά τις εκλογές. Στη Γαλλία, πάντως, δεν φοβόμαστε την απειλή για έξοδο, γιατί δεν υπάρχει η αίσθηση μιας αδύναμης χώρας. Με την οικονομική και στρατηγική της δύναμη, είναι εκείνη που επηρεάζει το τι θα γίνει στην Ευρώπη. Οι γνώμες μοιράζονται. Κάποιοι πολίτες είναι υπέρ του Frexit, λέγοντας «Και τι καλό μας έφερε η Ευρώπη;» ενώ άλλοι το θεωρούν καταστροφή.
Οι μετανάστες, οι άραβες και οι μουσουλμάνοι της Γαλλίας, τι θα ψηφίσουν;
Δεν είναι ένα ομοιογενές σώμα και εξαρτάται από το πού μεγάλωσαν, ποιες είναι οι προσωπικές τους εμπειρίες κλπ. Άκουσα, όμως, στο ραδιόφωνο ότι από τους Πορτογάλους που ήρθαν την δεκαετία του '60, πολλοί θα ψηφίσουν Λε Πεν. Είναι αυτό το φαινόμενο, που οι παλιοί κατάφεραν να ενσωματωθούν και βλέπουν τον πιο φτωχό σαν κάτι που πρέπει να το απομακρύνουν.
Τις δημοσκοπήσεις τις εμπιστεύεσαι; Το θεωρείς σίγουρο ότι στις 7 Μαΐου θα δούμε τον Μακρόν απέναντι στην Λε Πεν;
Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να μας δίνουν μια ιδέα αλλά γενικά, πρόκειται για εκλογές-λοταρία. Τα προγράμματα των υποψηφίων δεν τα διαβάζει ο περισσότερος κόσμος. Κάθε μέρα ακούω ένα σωρό ανθρώπους να αλλάζουν γνώμη, σαν τρελοκομείο. Από το τηλεοπτικό debate των 11 υποψηφίων, «σταρ» αναδείχθηκε ο Poutou της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (Nouveau Parti anticapitaliste) γιατί μίλησε στην απλή γλώσσα της καθημερινότητας. Για τις 7 Μαΐου, δε θα πόνταρα ούτε μισό μου ευρώ ότι θα δούμε τον Μακρόν με την Λε Πεν. Πολλά μπορούν να συμβούν μέχρι τότε. Επίσης, πολλοί που ψηφίζουν Φιγιόν και Λε Πεν δεν το λένε ανοιχτά.
Πώς είναι να καλύπτεις δημοσιογραφικά τις εκλογές σας;
Εμείς του διεθνούς ρεπορτάζ… «τεμπελιάζουμε» λιγάκι τώρα, γιατί το νούμερο-ένα θέμα είναι οι εκλογές. Κι εγώ που δεν έβλεπα τηλεόραση, τώρα είμαι από πάνω συνέχεια. Η μεγαλύτερη δυσκολία για τους συναδέλφους μου πάντως, είναι η κάλυψη του Φιγιόν μετά την αποκάλυψη των σκανδάλων του. Πήγαιναν στις συγκεντρώσεις και τους έδερναν άνθρωποι του Φιγιόν. Στην καλύτερη περίπτωση θα τους έβριζαν μόνο.
Εσύ τι φοβάσαι και τι ελπίζεις;
Είναι πολύ εύκολο να σου πω τι φοβάμαι αλλά πάρα πολύ δύσκολο να σου πω τι ελπίζω. Φοβάμαι μην βγει η Λε Πεν. Θα είναι καταστροφή. Πρώτη φορά ακροδεξιά στη Γαλλία… Ποιος μπορεί να φανταστεί την επόμενη μέρα; Νομίζω πολλοί θα φύγουν από τη χώρα σε τέτοια περίπτωση. Πάντως κανένας υποψήφιος δε θα φέρει ηρεμία. Από τον Μακρόν φοβάμαι μια πολύ σκληρή φιλελεύθερη πολιτική, την οποία, όμως, θεωρώ ότι οι Γάλλοι δε θα την δεχτούν εύκολα, όπως στην Ελλάδα. Είδαμε διαδηλώσεις και στην Ελλάδα, αλλά εδώ υπάρχουν άνθρωποι που ζουν ήδη εξαθλιωμένοι σε προάστια-γκέτο και η βία είναι διαφορετική.
Τι ελπίζω; Πολύ δύσκολο να σου πω. Δεν ξέρω. Εσύ τι θα ήλπιζες αν γίνονταν εκλογές στην Ελλάδα; Τι θα ήλπιζες αν ήσουν Αμερικανίδα και είχες Κλίντον και Τραμπ; Είμαστε ανάμεσα στον κίνδυνο και το άγνωστο.